Bier, Martin

Dziedzic-Kocurek, Katarzyna

Polish

Jagiellonian Univeristy Repository

1Neutrino 29Poświata kirlianowska – zjawisko fi zyczne czy szalbierstwoWielu	z	nas	już	widziało	zdjęcie	człowieka	otoczonego	aurą	(rys.	1).	Twierdzi	się,	że	owa	aura	jest	oznaką	rzeczywistej	„energii	życiowej”,	natomiast	foto-grafi	a	kirlianowska	jest	metodą	pozwalającą	uwidocznić	aurę.	Nie	jest	to	jed-nak	prawda.	Fizyka	tłumaczy	zasady	fotografi	i	kirlianowskiej	w	prosty	sposób	(rys.	2),	a	mimo	to	nieporozumienia	dotyczące	zarówno	fotografi	i	kirlianow-skiej	jak	i	„aury”	człowieka	są	ciągle	rozprzestrzeniane.Rys.	1.	Fotografi	a	„aury”	człowieka Rys.	2.	Fotografi	a	kirlianowska	liściaTechnologia	wytwarzania	i	własności	prądu	zmiennego	są	znane	od	końca	XIX	wieku,	a	obwody	prądu	zmiennego	z	opornikami,	kondensatorami,	cewka-mi	itd.	wchodzą	w	skład	urządzeń	codziennego	użytku.Za	pomocą	podstawowych	elementów	obwodu	elektrycznego	oraz	płytki	fo-tografi	cznej	(płytka	szklana	z	naniesioną	emulsją	światłoczułą),	można	zbudo-wać	układ	taki,	jak	pokazany	na	rys.	3.Rys.	3.	Układ	do	wykonania	fotografi	i	kirlianowskiejMiedziana	płytka	jest	podłączona	do	źródła	prądu	zmiennego.	Zarówno	czę-stotliwość,	jak	i	napięcie,	mają	bardzo	wysokie	wartości.	Częstotliwość	jest	co	najmniej	sto	razy	większa	od	częstotliwości	napięcia	sieciowego,	wynoszącego	50	Hz.	Napięcie	jest	około	tysiąc	razy	większe	od	napięcia	sieciowego.	Na	po-wierzchni	płytki	metalowej	znajduje	się	warstwa	izolująca,	na	której	umiesz-czony	jest	fotografowany	obiekt.	Światłoczuła	płytka	fotografi	czna	znajduje	się	albo	pod,	albo	tuż	nad	fotografowanym	uziemionym	obiektem.	Cały	ekspery-ment	wykonywany	jest	oczywiście	w	ciemni.Gdy	tylko	obiekt	zostanie	umieszczony	w	polu	elektrycznym	o	dużym	na-tężeniu,	 wilgotne	 powietrze	 wokół	 fotografowanego	 obiektu	 ulega	 jonizacji.	2 Neutrino 29Następnie	dodatnie	i	ujemne	jony	łączą	się	w	procesie	rekombinacji	tworząc	obojętne	 cząsteczki,	 a	 nadwyżka	 energii	 emitowana	 jest	w	 postaci	 fotonów	światła.	Ostatecznie	powietrze	otaczające	fotografowany	obiekt	staje	się	źród-łem	światła,	co	jest	widoczne	jako	spektakularna	aureola.	Natężenie	pola	elek-trycznego	ma	większą	wartość	w	miejscach,	w	których	obiekt	ma	ostre	kra-wędzie	 i	 dlatego	 też	w	 tych	miejscach	na	 fotografiach	obserwuje	 się	więcej	światła.	Takie	fotografie	często	wyglądają	bardzo	pięknie.Rys.	4.	Fotografia	kirlianowska	dłoni	i	klucza	francuskiegoZjawisko	poświaty,	np.	jak	na	rys.	5,	nosi	nazwę	wyładowania	koronowego	i	jest	ono	dość	częste.	Na	przykład	ognie	świętego	Elma,	będące	zjawiskiem	at-mosferycznym	(pogodowym)	często	spotykanym	przez	żeglarzy,	swoje	źródło	mają	właśnie	w	wyładowaniach	koronowych.	Linie	wysokiego	napięcia	przewodzą	prąd	o	napięciu	ponad	100	tys.	wol-tów.	Szacuje	się,	że	–	w	zależności	od	warunków	pogodowych	–	znaczna	ilość	przewodzonej	energii	elektrycznej	może	być	tracona	w	wyniku	wyładowań	ko-ronowych	(zob.	rys.	5).Rys.	5.	Wyładowania	koronowe	wokół	linii	wysokiego	napięcia3Neutrino 29Pierwsze	zdjęcia	zrobione	metodą	fotografii	kirlianowskiej	zostały	wykonane	40	lat	przed	Kirlianem.	Wiele	źródeł	podaje,	iż	to	polski	 lekarz	Jakub	Jodko--Narkiewicz	pokazał	fotografie	kirlianowskie	na	wystawach	w	Paryżu	oraz	Im-peratorskiego	Rosyjskiego	Towarzystwa	Technicznego	w	Moskwie	(1889).	Semjon	Davidovitch	Kirlian	był	elektrykiem	pochodzącym	z	Krasnodaru.	Pod	koniec	 lat	30.	XX	wieku	rozpoczął	hobbystycznie	eksperymentowanie	z	 tego	typu	 fotografią.	 Początkowo	 zainteresowanie	 fotografią	 kirlianowską	 pośród	naukowców	rozwijało	się	bardzo	wolno.	Dopiero	około	1960	roku	gazety	i	cza-sopisma	popularnonaukowe	w	Związku	Radzieckim	zaczęły	publikować	prace	o	takiej	tematyce.	Wtedy	zaczęły	się	szeroko	zakrojone	badania	naukowe,	któ-rych	celem	miało	być	zastosowanie	fotografii	kirlianowskiej	do	celów	diagno-stycznych.Po	około	10	latach	„szał”	kirlianowski	opanował	Zachód.	W	roku	1970	Lynn	Schroeder	 i	Sheila	Ostrander	wydały	książkę	Psychic Discoveries Behind the Iron Curtain (Odkrycia paranormalne za żelazną kurtyną).	Książka	ta	wywołała	wielką	wrzawę.	Autorki	uważały,	że	Zachód	był	opóźniony	w	badaniach	zjawisk	paranormalnych	w	porównaniu	ze	Związkiem	Radzieckim.	Twierdziły,	że	w	Cze-chosłowacji	widziały	na	własne	oczy	„generator	psychotronowy”,	którego	żadna	broń	ani	samolot	myśliwski	nie	byłyby	w	stanie	zniszczyć.	Oprócz	tego	w	książce	znalazły	się	także	takie	tematy,	jak:	„moc	pochodząca	z	piramid”	(mit,	zgodnie	z	 którym	 żyletka	 staje	 się	 bardziej	 ostra,	 gdy	 przez	 noc	 poleży	 pod	 niewielką	piramidą)	oraz	fotografia	kirlianowska,	które	później	były	przedmiotem	dyskusji	radiowych	i	telewizyjnych.	Dla	wielu	ludzi	Zachodu	była	to	pierwsza	możliwość	za-poznania	się	z	fotografią	kirlianowską.	Następnie	Thelma	Moss,	parapsycholożka,	przewodnicząca	Neuropsychiatrycznego	Instytutu	w	University	of	California,	Los	Angeles	(UCLA),	podjęła	wyprawy	do	Związku	Radzieckiego	i	napisała	książki:	The Probability of the Impossible: Scientific Discoveries & Explorations in the Psychic World (1974)	(Prawdopodobieństwo niemożliwego: Naukowe odkrycia z eksplo-racją świata paranormalnego)	 oraz	The Body Electric: A Personal Journey into the Mysteries of Parapsychological Research, Bioener-gy and Kirlian Photography (1979)	(Ciało elektryczne: Osobista podróż w tajemnice badań parapsychologicz-nych, bioenergii o fotografii kirlianowskiej).	W	żadnej	z	tych	książek	nie	ma	nawet	najmniejszej	próby	wy-jaśnienia	podstaw	fizycznych	obserwowanych	zjawisk,	zaś	 aura	 kirlianowska	 jest	 opisywana	 w	 kontekście	„bioplazmy”	i	„ciał	astralnych”.Rys.	 6.	 Książka	 z	 roku	 1974	 o	 fotografii	 kirlianowskiej.	Mimo	 tego,	 że	 redaktorzy	 książki	 byli	 pracownikami	 na-ukowymi,	 tematyka	 została	 sprowadzona	 do	 zagadnień	okultystycznychZimna	Wojna	i	związana	z	nią	paranoja	należą	już	do	przeszłości,	 jednak	środowiska	 paranormalne	 nigdy	 nie	 zaprzestały	 swojej	 fascynacji	 fotografią	kirlianowską.	Materiały	potrzebne	do	wykonania	zdjęcia	techniką	kirlianowską	są	stosun-kowo	łatwe	do	zdobycia.	Samo	wykonanie	eksperymentu	też	nie	jest	skompli-4 Neutrino 29kowane	przy	zachowaniu	odpowiednich	środków	ostrożności.	W	zmontowanym	układzie	 istnieje	 wiele	 zmiennych	 parametrów	 (wartość	 napięcia,	 częstotli-wość,	skład	atmosfery	otaczającej	fotografowany	obiekt	itd.),	które	mogą	być	odpowiednio	dobrane	w	celu	uzyskania	odpowiednich	efektów	na	zdjęciu.	Wy-konano	już	wiele	takich	eksperymentów.	Kiedyś	rozważano	nawet,	czy	 foto-grafia	kirlianowska	mogłaby	być	wykorzystana	w	diagnostyce	medycznej,	np.	psychologicznych	dolegliwości,	zanim	pojawią	się	symptomy	choroby.	Jednak	pomysł	ten	nie	wyszedł	poza	wstępne	analizy.	Po	odkryciu	Wilhelma	Röntgena	w	1895	roku	wystarczyło	zaledwie	kilka	miesięcy,	aby	fotografie	rentgenowskie	zaczęły	być	stosowane	przez	lekarzy	w	celu	oceny	złamań	kości	czy	lokalizacji	ciał	obcych	w	organizmie.	Ale	nawet	po	pół	wieku	wnikliwych	badań	nie	zdoła-no	znaleźć	żadnego	użytecznego	zastosowania	fotografii	kirlianowskiej.Zwolennicy	mocy	nadprzyrodzonych	ochoczo	opowiadają	o	tym,	że	liść	zer-wany	z	drzewa	posiada	jasną	i	wyraźną	aurę	kirlianowską,	oraz	jak	aura	staje	się	coraz	słabsza,	gdy	liść	zaczyna	więdnąć,	a	całkiem	suchy	liść	nie	ma	żadnej	aury.	Według	tych	osób	za	takie	zjawisko	odpowiada	zanikająca	„siła	życiowa”.	Postulowanie	„élan	vital”	(pędu	życiowego)	w	taki	sposób	jest	oczywiście	bar-dzo	uproszczone	i	wprowadzające	w	błąd.	Wyjaśnienie	naukowe	jest	natomiast	bardzo	proste	i	jednoznaczne.	Zdjęcie	kirlianowskie	jest	wysokiej	jakości,	gdy	fotografowany	obiekt	jest	dobrym	przewodnikiem	elektrycznym.	Dobry	prze-wodnik	elektryczny	to	taki,	w	którym	elektrony	i/lub	jony	mogą	się	łatwo	po-ruszać.	Tkanki	żywe	składają	się	w	głównej	mierze	z	wody	z	rozpuszczonymi	jonami	i	stanowią	dobry	przewodnik	elektryczny,	więdnięcie	liścia	zaś	związane	jest	z	utratą	wody	i	wysychaniem,	a	suchy	liść	jest	raczej	izolatorem.Dobrze	zakorzeniona	jest	również	historia	o	„fantomowym	fragmencie	or-ganizmu”,	który	może	zostać	uwidoczniony	na	pomocą	fotografii	kirlianowskiej.	Należy	 np.	 oderwać	 kawałek	 liścia,	 a	 kiedy	 wykona	 się	 kolejne	 zdjęcie	 kir-lianowskie,	w	miejscu	gdzie	kiedyś	był	oderwany	fragment,	będzie	widoczna	aura.	Dzieje	się	tak	rzeczywiście,	jeśli	najpierw	wykona	się	zdjęcie	kirlianow-skie	całego	liścia,	a	następnie	bez	podnoszenia	go	z	płytki	izolującej	oderwie	się	fragment.	I	tutaj	także	wyjaśnienie	podstaw	fizycznych	jest	proste.	Wilgoć	pochodząca	 z	 liścia	 pozostaje	 na	 powierzchni	 płytki,	 na	 której	 się	 znajduje,	także	tej	części,	znad	której	został	oderwany	jego	kawałek.	Świeżo	zerwany	liść	zawsze	jest	wilgotny,	a	żeby	wykonać	zdjęcie	kirlianowskie	nie	potrzeba	dużej	ilości	wody.	Co	więcej,	przyłożone	pole	elektryczne	„wypycha”	dodatko-wo	niewielką	ilość	wody	z	liścia.	Ponadto	małe	wyładowanie	elektryczne	prze-chodzi	przez	płytkę	izolującą,	gdy	układ	zostaje	podłączony	do	źródła	napięcia.	Takie	wyładowanie	elektryczne	tworzy	trwałe	pory	w	strukturze	płytki	i	kolejne	wyładowanie	będzie	się	rozprzestrzeniać	w	tych	już	istniejących	porach.	Kiedy	eksperyment	wykonany	jest	dokładnie,	a	„okaleczony”	liść	jest	umieszczony	na	nowej,	czystej	i	suchej	płytce,	żaden	„fantom”	nie	jest	obserwowany.Na	spotkaniach	towarzystw	paranormalnych	można	wykonać	zdjęcie	swo-jej	„aury	kirlianowskiej”	(rys.	1).	Fotografowana	osoba	stawiana	jest	na	czar-nym	tle	i	czasami	nawet	trzyma	pudełko,	które	jest	bezpośrednio	podłączone	do	aparatu	fotograficznego.	Taki	zestaw	nie	ma	jednak	nic	wspólnego	z	foto-grafią	kirlianowską,	tylko	jest	zwykłym	oszustwem!	Jest	to	aparat	z	zainsta-lowaną	wewnątrz	niego	diodą	elektroluminescencyjną	(LED).	To	właśnie	 ta	świecąca	dioda	 jest	odpowiedzialna	za	obserwowany	efekt	„kolorowej	aury”.	Ponieważ	diody	są	umieszczone	poza	og-niskiem	soczewki,	wykonane	zdjęcie	jest	rozmyte.	Aparaty	tego	typu	można	bez	problemu	kupić	w	sklepach	internetowych.	5Neutrino 29PodsumowanieFotografia	kirlianowska	obiektów	umieszczonych	w	polu	elektrycznym	wyso-kiej	częstotliwości	i	wysokiego	napięcia	jest	efektem	fizycznym,	jak	tzw.	ognie	świętego	Elma.	To	dobrze	zbadane	zjawisko	nosi	nazwę	wyładowania	korono-wego,	które	rozmaici	oszuści	sprytnie	wykorzystują,	prezentując	je	jako	zjawi-ska	nadprzyrodzone.Martin	Bier,	East	Carolina	University	USA	oraz	IF	UJi	K.D-K

Poświata kirlianowska : zjawisko fizyczne czy szalbierstwo

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/265779/bier_dziedzic-kocurek_poswiata_kirlianowska_zjawisko_fizyczne_czy_szalbierstwo_2015.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Poświata kirlianowska : zjawisko fizyczne czy szalbierstwo

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Jagiellonian Univeristy Repository