Foucault, hekserij en puritanisme in Malawi: een expressionistische kritiek op Douglas' 'grid/group' analyse

Abstract

Dit artikel onderzoekt de grenzen van de bruikbaarheid van het door Mary Douglas ontwikkelde 'grid-group' model aan de hand van het voorbeeld van de ontwikkeling van puriteinse (antihekserij) bewegingen in Malawi. De auteur stelt, dat de rehabilitatie van het individu als actief, handelend en manipulatief subject, waarmee Douglas in de jaren tachtig haar model verfijnde, onvoldoende is om veranderingsprocessen te kunnen verklaren. Wat ontbreekt is een notie van macht zoals Michel Foucault die heeft ontwikkeld. De centrale vraag van het artikel is op welke wijze er, gegeven het bestaan van bepaalde sociale controle-mechanismen in de samenleving, veranderende percepties van bewegingsvrijheid c.q. disciplinering op gang kunnen komen, gericht op het individuele lid van de samenleving. De winst van de benaderingen van Douglas en Foucault wordt vergeleken voor een analyse van bewegingen zoals de Abadwa Mwatsopano (Wedergeborenen) in Malawi. Hoewel men vanwege de preoccupatie in dergelijke bewegingen met reiniging de bruikbaarheid van Douglas' theorie‰n zou verwachten, blijkt Foucault's concept van een 'technology of the self' meer verklaring te kunnen bieden. Bibliogr., notenASC – Publicaties niet-programma gebonde