The Legitimacy and Effectiveness of Law & Governance in a World of Multilevel Jurisdiction

Boogaard, G.

Leiden University Scholary Publications

/DE KADERWET DECENTRALISATIES: WIE ZAL HANDHAVEN?Geerten Boogaard 27 sep 2019 ReageerEen klassiek constitutioneel principe luidt dat een machtsevenwicht nooit afhankelijk mag zijn van de goede voornemensvan de machthebbers. ‘Ambition must be made to counteract ambition’, schrijven de Federalist Papers, en dat doengoede constituties door ‘constitutional means’ slim te koppelen aan ‘personal motives’. Goede voornemens zijn daarbijmooi, maar slechte bedoelingen zijn betrouwbaar. Wie bijvoorbeeld wil dat een college scherper wordt gecontroleerd door de gemeenteraad, moet niet volstaan met eencollegeakkoord waarin het college plechtig belooft alle fracties voortaan gelijkelijk te zullen informeren. Dat is een primavoornemen, maar daarop kan geen machtsevenwicht rusten. Wie tegenkracht tegenover het college wil organiseren, moet raadsminderheden meer onderzoeksrechten geven. Oflokale onderzoeksjournalisten subsidie. Dán compenseer je de ambitie van een wethouder om onwelgevallige informatiebuiten beeld te houden met de ambitie van de oppositie of de pers juist daar te gaan wroeten waar het stinkt. Aan dit oude principe moest ik denken bij het betoog van de Staatscommissie-Remkes over de Kaderwet decentralisaties.De Staatscommissie constateert terecht dat het parlement nog behoorlijk zoekende is bij zijn nieuwe rol na de grotedecentralisaties uit 2015. Een brandpunt van verwarring is daarbij het idee van de stelselverantwoordelijkheid. Niemandzal de zware jeugdzorg voor kwetsbare kinderen integraal naar de gemeentepolitiek willen overhevelen, maar het begripblijkt ook een schaamlap voor media gedreven Haagse bemoeizucht. En als de minister bij elk schrijnend verhaal dat depers haalt onmiddellijk aan de telefoon hangt bij de wethouder, wordt het natuurlijk nooit wat met die decentralisaties.Dan resulteert de hele onderneming uiteindelijk in een omslachtige regionalisering van overheidsorganisaties. Dat kanniet de bedoeling zijn en dus adviseert de Staatscommissie de ontwikkeling van een Kaderwet decentralisaties om deverhoudingen in de verticale machtenscheiding scherper te codificeren. Ik vind zo’n wet een goed idee en juich het onderzoek daarnaar zeker toe. Maar als het een document wordt waarin derijksoverheid aan de gemeenten belooft wat zij niet meer zal doen, dan voorspelt de constitutionele theorie dat er weinigzal veranderen. Werkelijke tegenkracht organiseer je immers niet door de daders te laten beloven hun leven te beteren,maar door de slachtoffers van het verlies aan decentrale autonomie meer middelen te geven om voor zichzelf op tekomen. Of om degenen die de middelen hebben voor de decentrale autonomie op te komen, meer motieven te geven datte doen. Hoe dat kan? Bijvoorbeeld door te voorzien in een instantie waarvan het bestaansrecht samenvalt met hethandhaven van de goede voornemens uit de Kaderwet. Een rechterlijk college waar gemeenten beroep hadden kunnenaantekenen tegen de wijze waarop het Wmo-abonnementstarief is ingevoerd, bijvoorbeeld. /Bron: https://www.binnenlandsbestuur.nl/bestuur-en-organisatie/opinie/columns/de-kaderwet-decentralisaties-wie-zal-handhaven.11687963.lynkx.© Copyright 2020 Kluwer. Alle rechten voorbehouden.Maar een echt uitgelezen kans doet zich voor nu het kabinet voornemens is om de Eerste Kamer door een andere wijzevan verkiezen wat meer op afstand van de dagelijkse politiek te zetten. Het voorstel is nu om de situatie terug te draaiennaar die van vóór 1983. Toen hadden we de huidige problemen immers nog niet. In een land waarin staatkundigevernieuwing toch al een zaak van lange adem vormt, wordt het echter nooit wat als we onze ambitie ook nog eensbeperken tot het terugdraaien wat ooit wel lukte. En dat hoeft ook niet. John Bijl deed eerder in dit blad eeninteressanter voorstel: laat de Eerste Kamer samenstellen door de ruim 8.500 gemeenteraadsleden. Zoiets doen ze in Frankrijk ook en zo krijgen we een Senaat die écht belang zal hebben bij het nauwkeurig bewaken vande lokale autonomie.Geerten Boogaard is hoogleraar decentrale overheden (Thorbecke Leerstoel) aan de Universiteit Leiden.  Lees hier al zijn columns.

De Kaderwet decentralisaties: wie zal handhaven?

https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A2983446/download

De Kaderwet decentralisaties: wie zal handhaven?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Leiden University Scholary Publications