Pazopanib Ve İlgili Stres Bozunma Bileşiklerinin İncelenmesi Ve Tayini İçin Metod Optimizasyonu

Abstract

Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması, invazif nitelik kazanması ve metastas yapması ile kendini gösteren öldürücü bir hastalıktır. Gelişmiş ülkelerin ölüm istatistiklerinde kalp damar hastalıklarından sonra ikinci sıradaki ölüm nedenidir. Halen tüm dünyada görülen kanseri vakalarının % 2′sini, böbreklerdeki tümörlerin ise % 80 – 85′ini oluşturan böbrek kanseri, gelişmiş ülkelerde daha çok görülmektedir. Hızlı ilerleyen renal kanser, üroloji tümörleri içinde en yüksek mortalite oranına sahip hastalık olarak değerlendirilmektedir. Renal hücreli karsinom (RHK)’un moleküler biyolojisinin son yıllarda daha iyi anlaşılması ile ileri evre/metastatik RHK’lı hastalarının tedavisinde hedef alınabilecek birçok moleküler yol belirlenmiştir. Sonuç olarak RHK tedavisi son yıllarda dramatik olarak değişmiş ve hedefe yönelik tedaviler ile hızla değişmeye devam etmiştir. Protein kinaz inhibitörleri grubundan olan pazopanib, 2009 Ekim ayında FDA tarafından onaylanmış, hedefe yönelik tedavi ajanıdır. Biyolojik tedaviler sonrasında progresyon gelişmiş (ilerleme görülmüş) ileri evredeki veya diğer organlara yayılma evresindeki böbrek kanseri tedavisinde kullanılır. Bu ilaç etkisini kanser hücrelerinin büyümesi ve yayılmasında etkili olan proteinlerin aktivitelerini önleyerek göstermektedir. iii Bir ilaç maddesinin safsızlık profili ve kararlılığı güvenlik değerlendirmesi ve üretim sürecinde çok önemlidir. Stress testleri, etkin maddelerin zorlanmış koşullardaki parçalanma ürünleri ve parçalanma mekanizmaları hakkında bilgi edinmek için yapılır. Bu konu ile ilgili literatürler ve kaynaklar incelendiğinde Pazopanib ve ilgili bozunma ürünlerinin analitik tespiti ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu yüzden Pazopanib ve ilgili bileşiklerin tayini için güvenilir ve kullanışlı bir yöntemin geliştirilmesi gereklidir. Bu tez kapsamında, kanser hastalıkları arasında önemli bir yere sahip olan ve yurdumuzda da görülen renal kanserin tedavisinde yer alan pazopanib ve bozunma ürünleri, LC-MS/MS yöntemi ile tayin edilmiştir. Bu amaçla etken maddenin asidik, bazik, oksidative, termal ve fotolitik koşullarda stres testleri yapılmıştır. LC-MS yöntemi ile elde edilecek m/z değerleri ve parçacık örneklerine dayanarak, ilacın olası bozunma ürünlerinin ne olduğu önerilmiştir. Ayrıca, Pazopanib ve iç standart olarak seçilen Erlotinibin ikili karışımlarının LC tekniği ile analizleri için gerekli parametreler saptanmış ve bu parametreler kullanılarak da analizleri yapılmıştır. Bu amaçla değişik kolon, akış hızı, sıcaklık, pH, dalga boyu ve hareketli faz kullanılarak en iyi koşullar saptanmıştır. Saptanan bu en iyi koşullarda da HPLC yöntemi ile aynı anda hızlı, duyarlı ve tamamen valide edilmiş, miktar tayini çalışmalarının yapılmış ve geliştirilen bu yöntemin farmasötik dozaj formlarına ve biyolojik numunelere uygulanmıştır