Çağdaş Tatar edebiyatının önemli isimlerinden, Abdullah Tukay Devlet Ödülü ve
Tataristan Cumhuriyeti Millî Yazarı unvanı sahibi Möhemmet Mehdiyev, Tatar Türkleri
tarafından sevilen ve eserleri ilgiyle okunan bir yazardır. Tatar nesrine getirdiği yeniliklerle de
tanınan yazar, edebiyat bilimci ve eğitimci kimlikleriyle de Tatar içtimai hayatında birçok
çalışmaya imza atmış, Tatar Türklüğüne önemli hizmetlerde bulunmuştur. Tatarların özel
önem verdiği yazarlarından olan Mehdiyev'e ve onun eserlerine ait Türkiye'de bu zamana
kadar yapılmış kapsamlı hiçbir inceleme bulunmamaktadır. Bu konudaki büyük bir boşluğu
dolduracağı düşünülen bu tez çalışması, XX. yüzyıl Tatar edebiyatına, özellikle de Tatar
romanına dair bilgi verirken, esas olarak ise dönemin önemli yazarlarından Möhemmet
Mehdiyev'in biyografisi (hayatı-edebi kişiliği-eserleri) ve Frontoviklar adlı ilk romanının
incelenmesi başlıklarını içermektedir. Ayrıca Türkiye Türkçesine de aktarılan romanda;
Sovyetler Birliği döneminde, II. Dünya Savaşı sonrasında öğretmenlik yapan cephedekilerin
ve eğitim uğruna emek harcayan Tatarların hayatlarının anlatıldığı görülür. Bu sebeple eserde
sosyolojik ve tarihî unsurlar yoğun bir şekilde yer alır. Hem siyasi hem de toplumsal sonuçlar
barındıran roman, edebiyat sosyolojisi araştırmaları için bize birçok veri sunar ve günümüz
okuyucusuna dönemin sosyal ve siyasi atmosferini anlama imkânı tanırOne of the important names for contemporary Tatar literature, who has Gabdulla Tukay
Governmental Award and the title National Author of Tatarstan Republic, Möhemmet
Mehdiyev is a author, whose the works are loved and readed interestedly by Tatar Turks. The
writer that also known with the innovations brought by him to Tatar prose, has undertaken
several studies in Tatar social life with own litterateur and educator identities, and has made
significant service for Tatar Turks. So far there is no any comprehensive study in Turkey on
Mehdiyev that has particular attention of Tatars and on his works. This work that will fill a
large gap in this issue includes the following titles: information about the Tatar literature and
the novel of 20th century, Möhemmet Mehdiyev's biography (his life, literary personality and
works) and the review of the first novel of him Frontoviklar. In the novel also translated to
Turkish is told the life stories of the Tatars working as a teacher during the Soviet Union after
World War II. Therefore sociological and historical factors take place intensively in the novel.
The novel contains both political and social consequences, gives us a lot of data for the
researches on sociology of literature and allows to understand the social and political
atmosphere of the period to contemporary readers