The Translatıon And Analysıs Of Mesalık El-Ebsâr Fı-Memâlık Elemsar (The Fırst Perıod Of The Government Mamluks/1301-1349)

Abstract

XIV. ve XV. asırlar İslâm tarihçiliğinin Memlûk Türk Devleti teşkilâtı, coğrafyası ve idârî müesseseleri ile ilgili en mühim yapıtlarından birisi, Şehâbeddin Fazlullah el-Ömerî'nin kaleme aldığı Mesâlikü'l-Ebsâr fî-Memâliki'l-Emsâr adlı yirmi yedi ciltlik ansiklopedik eserdir. El-Ömerî, görevi icâbı elinde bulunan muazzam hazineyi işleyerek, anlatısındaki temayı Memlûk Devleti mekanizmasına şekil veren temel müessese ve usullere dayandırmıştır. Mısır ve Şam merkezli Memlûk Devleti coğrafyasının bitki-hayvanları, madenleri gibi karakterize olmuş literatürü ve ekonomik hayatının aynası olmuş yapıyı kullanılmış olan paralar ve sultanlığın gelirleri çerçevesinde tafsilatlı bir surette sunmuştur. Topografik ve tarihi verinin sağlam bir malumatla yorumlandığı bu yapıtın ağırlık merkezini Memlûk Devleti teşkilâtı ve coğrafyasının oluşturduğu Devletü'l-Memâliki'l-Evvel kısmını Arapça'dan Türkçe'ye tercüme etmiş bulunmaktayız. Bu çalışmamız ile Memlûk Devleti'nin, Selçuklu Devleti ve Eyyûbî Devleti'nden devraldığı Türk devlet geleneğini sağlam temellere oturtmuş olduğu sonucuna vardık. Çünkü Memlûk Türk devleti idârî müessesesini oluşturan sultanlıktaki vazife erbâbı, dîvânlar, askerler ve posta teşkilâtı ile Memlûk sultanının muhtelif vesilelerle düzenlediği merasimler, sunduğu taltifler, verdiği ziyafetler ve sosyal hayatın vazgeçilmez unsurları olan çevgân/kürre oynama, ava çıkma, ata binme, bayramların kutlanması gibi usûl-gelenek adına bir devletin sahip olduğu tüm yapı, devraldığı ve geliştirdiği devlet yapısının mahsûlüdür. Bizler ise mühim bir dönemi aydınlığa kavuşturan bu yapıtı ilim dünyasının hizmetine yapmış olduğumuz Mesâlikü'l- Ebsâr fî-Memâliki'l-Emsâr (Devlet-i Memâliki'l-Ûlâ Kısmı/1301-1349) Tercüme ve Tahlili adlı bu çalışma ile sunmaya gayret ettik.XIV. and XV. centuries is one of the most important works of Islamic history related to the Mamluk Turkish state organization, geography and administrative structures. It is a twenty seven-volume encyclopedic work called Mesalik el-Ebsar fi-Memalik el-Emsar which was received by Şehâbeddin Fazlullah el-Omeri's task was based on the basic institutions and methods that shaped the mamluk state mechanism by exploiting tremendous treasure in the hands of the treasurer. The Egyptian and Mamluk-based Mamluk government has presented in detail the literatüre of the geography of plants-animals and mines and the incomes of the money and the sultanate which have been made in the same waay as the economic life. The topographic and historical interpretation of this work, which is interpreted with solid information, is the center of gravity of the Mamluk State and its constitution and geography, we have converted the first state of Mamluk State section from Arabic to Turkish. As a result of this study we have established the basis of the Turkish state took over from the Seljuk state and Ayyubid state. Because of the traditions such as playing ceremony, climbing, horse riding, celebration of holidays, which are the indispensable elements of social life, the ceremonies that the Mamluk sultan has organized with various occasions, the taltifs gives, the banquets gives and the postal organization that constitues the administrative institution of the Mamluk Turkish state. The whole structure a state has, the state structure it inherits and develops. We have tried to present this work with the translation and analysis of the Mesalik el-Ebsar fi-Memalik el-Emsar which we have made this work which brings back an important period to the world of science