1945 SONRASI BULGARİSTAN TÜRKLERİNE YÖNELİK ASİMİLASYON POLİTİKASI

Abstract

Bu tezin yazılma amacı 1945 sonrası süreçte Bulgaristan'da komünistlerin iktidara gelmelerini takip eden süreçte uyguladıkları asimilasyon politikalarının incelenmesidir. Bulgaristan Türklerinin yaşamış olduğu zorluklar asimilasyon politikasının sürekliliğine ve sistematik bir biçimde uygulanışına bağlanmıştır. 1945 sonraki süreç değerlendirilirken gerek Osmanlı döneminde gerekse Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında imzalanmış olan anlaşmalardan faydalanılmıştır. Tezdeki argümanları desteklemek amacıyla dönemin Komünist Parti toplantı tutanaklarından ve Politbüro kayıtlarından yararlanılmıştır. Bu belgeler ışığında 1984'ten sonra uygulamaya konan uyanış sürecinin altyapısının 1945'ten sonra atılmaya başlandığı savunulmuştur. Kanıtları kuvvetlendirmek amacıyla Bulgarca, Türkçe ve İngilizce kaynaklar kullanılmıştır. Bulgaristan'ın istikrarsız bir seyir izleyen azınlık politikası ve Türkiye'nin verdiği tepkiler incelenmiştir. 1951, 1968 ve 1989 göçlerinin arkasındaki nedenler detaylı bir şekilde sıralanmış ve bunlar Komünist Parti'nin asimilasyon politikalarıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Tezde değerlendirilen bir diğer konu da Bulgar Milliyetçiliğinin gelişimi ve asimilasyon politikasına etkisi olmuştur. Yapılan araştırma sonucunda komünistlerin meşruiyetlerini arttırmak amacıyla milliyetçiliği kuvvetlendirmeye çalıştıkları görülmüştür. Tek bir etnik temele dayalı komünist Bulgar milletini oluşturma amacına hizmet etmek için Türklerin ve ülkedeki diğer azınlık mensuplarının isimlerini değiştirip Bulgarlaşmalarını sağlama konusunda ciddi bir planı uygulamaya koymuşlardır. Başta Pomaklar olmak üzere Tatar ve Çingenelere yönelik asimilasyon politikası başarılı bir şekilde sonuçlanınca sıradaki hedef olarak Türkleri görmüşlerdir. Ancak isimleri Bulgar adlarıyla değiştirilen Türkler bunu kabullenememiş ve protesto gösterilerine başlamışlardır. Bu durum kitlesel bir hal alınca da Bulgaristan'daki komünist iktidar zor anlar yaşamıştır. İlk olarak Türklerin Türkiye'ye göç etmesine izin verilmiş ardından da Türklere isimleri geri verilmiştir. Türklerin göç etmesini takip eden süreçte girdiği ekonomik kriz sonucu Bulgaristan'da komünist iktidar dönemi sona ermiş ve demokratik yeni bir yönetim kurulmuştur. Uyanış sürecinin sorumluları ise kesin bir şekilde bulunamamıştır. Bazı göstermelik tutuklamalar yapılmasına rağmen Todor Jivkov ve çevresindeki birkaç kişiye hafif cezalar verilmiştir.The main aim for which this thesis has been written is to evaluate assimilation policy implemented during the communist era in Bulgaria. Difficulties faced by the Bulgarian Turks have been linked with the sistematic and intense assimilation policies of the Bulgarian government. While evaluating post 1945 years, treaties signed during the Ottoman era and in the early years following the creation of the Republic of Turkey were also used. In order to support arguments of this thesis wide range of documents have been analysed among which are written reports of the Bulgarian Communist Party meetings and Politburo summits. In light of these documents it has been defended that the infrastructure of the Awakening Process which took place in 1984 begun to be created after 1945. Bulgarian, Turkish and English sources of information have been used in order to support these ideas. Bulgarian incosistent minority policy and Turkish reactions were evaluated in this work. Immigration waves in 1951, 1968 and 1989 were linked with the assimilationist policies of the Communist Party. Another issue which has been analysed as part of this work is the progress of the Bulgarian nationalism and its effect on the assimilation efforts. As a result of the comprehensive research it has been noted that the Communist Party tried to strengthen Bulgarian nationalism in order to enhance its legitimacy level. To create pure Bulgarian Communist Nation based on unique-Bulgarian ethnicity, an important name changing campaign has been launched on ethnic minorities and mainly Turks which aim was Bulgarization of all minority groups in Bulgaria. After the successful results of the assimilation campaigns towards Pomaks, Tatars and Gipsies the next step was Turkish minority. But the Turks could not accept the given Bulgarian names and mass protests took place against the name changing campaign of the Bulgarian Communist Party. These protests put the government in a trouble which after Turks were given the right first to travel-immmigrate to Turkey and second their Turkish names were turned immediately after the end of Jivkov era. Following the migration of Turks, Bulgaria entered into an economic crisis which marked the end of the communist rule and the creation of the democratic regime. Responsibles of the awakening process could not be find beacause the lack of proofs. There was some weak punishments toward perpetrators of the process like Todor Jivkov and his key staff