Timar system in a historical process: Ordu region (1455-1839)

Abstract

Osmanlı Devleti'nin üç kıtada yüzyıllar süren hâkimiyetini ve farklı coğrafyalardaki varlığını sürdürebilmesi, kurumlarını etkin bir biçimde kullanabilmesiyle olmuştur. Bu temel kurumlardan biri tımar sistemidir. Bu çalışmada da, Ordu Yöresi kapsamında 1455 ile 1839 tarihleri arasında tımar sisteminin işleyişi, uygulanışı; yaşanan değişim ve dönüşüm Osmanlı ve dünya konjonktürü bağlamında ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda ana eksende, sistemin işleyişinde etkin olan küçük aktörler olarak adlandırdığımız tımarlı sipahilere odaklanılmıştır. Bu şekilde, sistemin girift ve çok katmanlı yapısını ortaya çıkarmak mümkün olacağı düşünülmüştür. Tahrirler döneminden başlamak üzere, Ruznamçeler ve Yoklamalar döneminde timarlı sipahiler ve bunlar arasındaki geçişler üzerinde bilhassa durulmuştur. Özellikle tımarın intikali ve tevcihatı meselesi ana mevzulardan biri olmuştur. Bu hususta tımar, bir sistem dâhilinde ele alınmaya çalışılmış ve sistem analizi yaklaşımı benimsenmiştir. Kuruluşundan beri, Osmanlı Devleti tarihinde büyük bir rol oynamış olan tımar sisteminin incelenmesi bakımından İcmal Tahrir Defterleri, Tımar ve Zeamet Ruznamçe Defterleri ve Cebe-Yoklama Defterleri çalışmamıza kaynaklık etmektedir.The Ottoman State was able to continue its centuries long dominance over three continents and its existance in different geographies because of its effective use of its institutions. One of these fundamental institutions was timar system. In this study, operating and functioning of the timar system within the scope of Ordu region between the years of 1455 and 1839; the change and transformation that timar system underwent in the context of Ottoman and World conjuncture were discussed. In this study we have focused on Timarli Sipahis (timariot), who were effective in Timar mechanism and who we define as minor actors. In this manner it was considered that it would be possible to determine the complex and multilayered structure of Timar system. Timarli Sipahis (timariot), beginning from Tahrirler period and continuing on Ruznamçeler and Yoklamalar periods, and transitions between these periods were especially emphasized. Granting of the timar and its succession particularly became one of the fundamental subject matters. In this respect, timar was tried to be examined within a system and system analysis approach was adopted. Our sources for analyzation of the Timar system, which played a highly important role since the foundation of the Ottoman State, are İcmal Tahrir Registers, Tımar and Zeamet Ruznamçe Registers and Cebe-Yoklama Registers