Araştırmada, ortaöğretimde tarih derslerinin öğrencilerin akıl yürütmelerine etkisi belirlenmeye çalışılmış, öğretmen ve ders kitabı boyutları da ele alınmıştır. Araştırma betimsel araştırma modelinde tasarlanmıştır. Nitel veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada ders kitabı boyutu için içerik analizi uygulanmıştır. Öğretmenlerden görüşme yoluyla bilgi alınmıştır. Öğrencilere tarihsel materyallere ilişkin akıl yürütmelerini sağlamak için öncüllerin verilerek sonucun istendiği ve sonucun verilerek öncüllerin istendiği iki form hazırlanmıştır. Bu formlar eğitim-öğretim yılı başında ve sonunda öğrencilere uygulanmış ve bu formlardaki öğrenci yorumları analiz edilmiştir. Bu doğrultuda Aksaray Anadolu Öğretmen Lisesi, Aksaray Anadolu Lisesi ve Aksaray Ticaret Meslek Lisesi?nde bulunan 9. sınıf öğrencilerinden elde edilen toplamda 262 veri formu değerlendirilmiş ve altı tarih öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Araştırmada öğrencilerin tarihsel materyallere ilişkin yürüttükleri akıl yürütmelerin nitelikleri ile ders kitabında sunulan ve öğretmenlerin vurguladıklarını söyledikleri akıl yürütmelerin niteliklerinin tutarlı olup olmadığına bakılmıştır. Ders kitaplarının sunduğu materyal ve buna dayalı akıl yürütmelerin öğrenci akıl yürütmelerine göre daha üst seviyede olduğu saptanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin kullandıklarını/kullanmadıklarını söyledikleri akıl yürütmeler ile öğrencilerin akıl yürütmelerinin tutarlı olduğu belirlenmiştir. Okul türleri açısından bakıldığında giriş sınavında daha yüksek puanla giriş yapabilenokulların öğrencilerinin daha iyi akıl yürütme yapabildikleri görülmüştür. Cinsiyet açısından ise öncüllerin istendiği formlarda kızlar lehine, sonucun istendiği formlarda erkekler lehine bir farklılık belirlenmiştir.In the survey it is attempted to determine the effect of history lessons on the students? reasoning at secondary school education, and the teacher and the textbook factors are argued out. The research is designed in the descriptive model. Qualitative data gathering techniques are used. In the survey, content analysis is used for textbook factor. The teachers are interviewed for necessary information. In order to provide the students reason about the historical materials, two kinds of forms are prepared, in which the results are asked giving the premises and the premises are asked giving the results. These forms are applied to students at the beginning and at the end of the academic year and the students? comments in these forms are analyzed. Upon this analysis, totally 262 form gathered from ninth grade students are applied this form and six history teachers are interviewed in Aksaray Anatolian Teacher Training High School, Aksaray Anatolian High School, and Aksaray Trade Vocational High School. In the survey, it is checked whether the features of students? reasoning related to historical materials are consistent with the ones given in the textbook and the points that teachers said they emphasized the features of reasoning or not. It is determined that the materials provided by the textbook and reasoning on this basis are at higher level than students? reasoning. Also the reasoning that teachers said they used/did not use are consistent with the students? reasoning. Concerning types of school, it is seen that the students of the schools that requires high points in entrance exam are able to reason better. Concerning gender, it is stated that girls are in a better condition compared to boys on reasoning and the willingness for reasoning in form that the premises are asked. Boys are better than girls on reasoning in form that the results are asked