Application of the visual culture concept in visual art courses in the 4th classes of primary schools

Abstract

Bu araştırmada görsel kültür olarak nitelendirilen kavram, öğrencilerin içinde yaşadıkları kültür bağlamında birbirleri ile olan iletişimlerinde, okul ortamındaki sosyal etkileşimlerinde ve evdeki günlük yaşamlarındaki önemli gördükleri, en sevilen ya da en popüler olan imaj ve nesneleri anlamayı içermektedir. Aynı zamanda araştırma kapsamında öğrencilerden popüler kültür olarak nitelendirilen kavramların (en popüler ya da sevilen nesne, imaj vb.) resimsel anlatımlarında ne şekilde ortaya çıktığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda araştırma ile ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin resimsel anlatımları ve bunlara anlatımlarına dayalı yazılı ifadelerinde popüler kültür öğelerine ne kadar yer verdiklerini, popüler kültür öğelerinin öğrencilerin düşünsel ve sanatsal ifadelerini ne derece etkilemekte olduğunu belirlemek ve öğrencilere medya okuryazarlığı kapsamında eleştirel bir bakış açısı amaçlanmıştır. Araştırma deseni, bir karma yöntem olarak tanımlanan, nitel ve nicel yöntemlerden birlikte faydalanılan açıklayıcı desendir. Karma yöntem araştırması, araştırmacının nicel ve nitel araştırma tekniklerini tek bir çalışma içerisinde birleştirdiği araştırma olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, nicel ve nitel veriler ayrı ayrı toplanmış, analiz edilmiş ve elde edilen veriler sonuçta bir araya getirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda yarı-deneme modeli seçilmiş, nitel boyutta ise nicel araştırma yöntemiyle elde edilen veriler ışığında, nitel araştırma desenlerinden biri olan eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2012- 2013 öğretim yılında Ankara ilinde MEB' na bağlı özel bir ilköğretim okulunun 4. sınıfları içinden Görsel Sanatlar Dersine kayıtlı seçkisiz örnekleme ile seçilen 4D sınıfı (Deney Grubu) ? 4E sınıfı (Kontrol Grubu) olmak üzere toplam 54 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmacı tarafından hazırlanan görsel kültür etkinlikleri beş hafta boyunca yapılmıştır. Burada kullanılan etkinlikler, görsel kültür kuramı ile bağlantılı, reklam ve çizgi film inceleme, düşünmeyi düşünme, popüler kültürü tanıma ve eleştirel olarak düşünme yaklaşımlarını içermektedir Araştırmanın nitel boyutunda veriler, 30 öğrenci ile görüşme ve 10 öğrenci ile odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Araştırma konusunun alanyazınına ve alan uzmanlarının görüşlerine dayalı olarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda oluşturulan sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: (1) Öğrencilerin görsel kültür etkinlikleriyle ilgili hazır bulunuşluk düzeyleri alt boyutuna ilişkin, görsel medyada yer alan popüler kültür nesneleri öğrencilerin beğeni ve isteklerini yönlendirmektedir. (2) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin eleştirel düşünme becerisi kazanması alt boyutuna ilişkin, görsel kültür kuramı ile ilgili yapılan etkinlikler sonucunda çevreye ve doğaya daha duyarlı oldukları ve çevrelerinde yer alan görüntülere karşı eleştirel bir bakış açısı geliştirdikleri anlaşılmıştır. (3) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin görsel okuryazarlık kazanması alt boyutuna ilişkin, öğrencilerin günlük hayatlarında televizyon, internet ve dergilerde yer alan renklerden, şekillerden, güçlü karakterlerden etkilendikleri sonucuna varılmıştır. (4) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin uygulama becerilerine ve anlamlı ürün ortaya koyabilmeleri alt boyutuna ilişkin, yaptıkları uygulamalarda temayı anlama ve eleştirel bir bakış açısı geliştirmede başarılı olurken, farklı araç gereçleri kullanma ile sanatsal unsur ve ilkeleri kompozisyonlarında kullanmada daha az başarılı oldukları görülmüştür. Araştırmanın nitel boyutunda oluşturulan sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: (1) Öğrencilerin görsel kültür etkinlikleriyle ilgili hazır bulunuşluk düzeyleri alt boyutuna ilişkin, kız ve erkek öğrenciler arasında, popüler kültüre ait etkilendiklerinde nesnelerin ve temsillerin farklı olduğu görülmüştür. (2) İlköğretim görsel sanatlar dersi öğretim programında görsel kültür ile ilgili kazanımlarına ait alt boyuta ilişkin, MEB görsel sanatlar dersi öğretim programlarında görsel kültür kuramı ile ilgili dolaylı kazanımların var olduğu, fakat yetersiz olduğu tespit edilmiştir. (3) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin eleştirel düşünme becerisi kazanması alt boyutuna ilişkin, yapılan etkinler sonucunda öğrencilerin şiddet içerikli program ve oyunlarından çok fazla etkilendikleri görülmüştür. (4) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin görsel okuryazarlık kazanması alt boyutuna ilişkin, görsel medyada yer alan pek çok olay ve durumun gerçek ya da hayal ürünü olup olmadığını öğrencilerin ayıramadıkları anlaşılmıştır. (5) Görsel kültür tabanlı öğretim yönteminin öğrencilerin uygulama becerilerine ve anlamlı ürün ortaya koyabilmeleri alt boyutuna ilişkin, görsel kültür kuramı ile yapılan çalışmalardan öğrencilerin çok etkilendikleri anlaşılmış ve anlamlı ürünler ortaya koyabilmişlerdir. Görsel kültür çalışmalarında filmler, reklamlar vb. yanı sıra her türlü günlük nesneler üzerinde yapılan araştırmalar görsel sanatlar dersi müfredatına çağın bir gereği olarak yerleştirilmelidir. Çağdaş eğitim anlayışlarında sosyal ve kültürel içeriklerin daha çok önemsenmesini ön gören araştırmalar, görsel sanatlar eğitimine farklı bakış açısı ile bakılmasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamada, görsel kültür kuramı eğitimdeki farklı bakış açılarından biridir ve değerlendirilebilir.In this study, the visual culture concept covers the understanding of images and objects which are seen by the students as the most favourite or popular in their communication with each other, in the social interaction at school, and in their daily lives. The study tries to determine how these (the most favourite or popular image, object, etc.) appear in their visual representations. Within this frame, the study aims to determine to what extent these popular culture elements are used in the visual representations and written expressions based on the visual representations of the 4th class students, to what extent the popular culture elements affect their cognitive and artistic expressions, and to provide them a critical view in media literacy. The research design is of a descriptive design which is a mixed method utilizing both qualitative and quantitative methods. Mixed research design is defined as a research where the researchers combine the qualitative and quantitative research methods in one study. In this study, the qualitative and quantitative data were collected seperately, analized and findings were combined. In the quantitative dimension of the study, semi-trial model was chosen while in the qualitative part the action research was used in line with the data obtained through quantitative research. The population of the study comprises a total of 54 students at 4th grade taking Visual Art course at a private school attached to the Ministry of National Education (MEB) in 2012-2013 educational year. The population of the study was grouped into two on of which was the study group and the other control group. The visual cultur activities prepared by the researcher were conducted in a five-week period. The activities used were related to the visual culture theory and included the approaches of advertisement and cartoon examination, thinking how to think, popular culture awareness, and critical thinking. Qualitative data were obtained through interviews with 30 students and focus group interviews with 10 students. Quantitative data were obtained through semi-structured questionnaire prepared based on the literature and field specialists. Quantitative dimension of the research revealed the following results: (1) Regarding the students? readiness for the visual culture activities, popular culture objects in visual media directs their tastes and demands of the students. (2) Regarding the critical thinking skills gained through the visual culture based education method, students become more sensitive towards the nature and their environment and develop a critical point of view towards the visuals surrounding them. (3) Regarding the visual literacy gained through the visual culture based education method, the students are influenced by the colours, images, and dominant characters they come accross on television, in internet, and magazines in their daily lives. (4) Regarding the application skills and the skills for creating a meaningful product gained through the visual culture based education method, students use artistic principles and elements, and different materials less in their activities which require understanding of the theme and using critical view. The results obtained by the quantitative dimension of the research can be summarized as: (1) Regarding the sub dimension of readiness level related to the visual culture activities, objects and representations of visual culture male and female students are influenced by are different. (2) Regarding the sub dimension of acquirements related to the visual culture, indirect acquirements related to visual culture theory are present but not sufficient in the MEB primary school Visual Art curriculum. (3) Regarding the sub dimension of gaining critical thinking skills related to the visual culture based educational method, students are affected significantly by programs and games containing violence. (4) Regarding the visual literacy gained through the visual culture based education method, the students can not differenciate whether an event or situation presented in visual media is real or a product of imagination. (5) Regarding the application skills and the skills for creating a meaningful product gained through the visual culture based education method, students are influenced significantly by the visual culture activities, and can produce meaningful products. Visual culture research on any kinds of daily objects as well as on films, advertisements, etc. should be included in the visual arts curriculum. Research anticipating more importance to be attached to social and cultural content in contemporary education have necessitated a different points of view towards visual arts education. Within this context, visual culture theory is one of the points of views and it could be evaluated