Investigated Social Behaviour and Peer Relationships of Children Living With Their Parents and Children Living in Children's Shelter.

Abstract

Bu çalışma çocuk evinde yaşayan çocuklar ile ailesiyle birlikte yaşayan çocukların akran ilişkileriyle sosyal davranışlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014- 2015 eğitim öğretim yılında Kırıkkale, Konya, Afyonkarahisar ve Muğla merkez ilçelerinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezinin bünyesinde bulunan çocuk evlerinde yaşayan çocuklar ile aynı illerde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokul anasınıflarındaki 5-6 yaş çocukları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında çocuk evlerinde yaşayan 56 çocuk ile ailesiyle birlikte yaşayan 415 çocuk örneklemi oluşturmaktadır. Araştırmada çocuk evlerinde yaşayan çocukların ve ailesiyle birlikte yaşayan çocukların demografik özelliklerini belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen, Çocuk Kişisel Bilgi Formu1 ve Çocuk Kişisel Bilgi Formu2 kullanılmıştır. Çocukların sosyal davranışlarını belirlemek amacıyla Nicki R. Crick, Juan. F. Casas ve Monique Mosher tarafından geliştirilmiş, Şen (2009) tarafından Türkçeye uyarlanmış ve geçerlilik güvenilir çalışması yapılmış olan Sosyal Davranış Ölçeği- Öğretmen Formu kullanılmıştır. Çocukların akran ilişkilerini belirlemek amacıyla Gary W. Ladd ve Suzan M. Profilet(1996) tarafından geliştirilmiş, Gülay (2008) tarafından Türkçeye uyarlama ve geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmış Çocuk Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPPS paket programında, bağımsız değişkenlerin kategori sayısına göre, ilişkisiz ölçümlerde t testi ve Tek Yönlü Varyans Analiz (ANOVA), Kruskall Wallis ile analiz edilmiş olup; anlamlı çıkan farklılıklarda grup farklılıklarını inceleyebilmek amacıyla LSD testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Çocukların sosyal davranışları ve akran ilişkileri arasındaki ilişkileri tespit amacıyla ise Pearson Korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Çocukların yaşadıkları yerlere göre akran ilişkilerinde ve sosyal davranışlarında anlamlı bir değişiklik gösterip göstermediğinin saptanması amacıyla çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda çocuk evlerinde yaşayan çocukların demografik özelliklerine göre sosyal davranışlarına bakıldığında çocukların cinsiyet ve koruma altına alınma yaşları değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği; doğum sırası, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme durumu, anne-babanın durumu, kurumda kalma süresi ve özel problem durumu değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Çocuk evlerinde yaşayan çocukların demografik özelliklerine göre Çocuk Davranış Ölçeği alt boyutlarından asosyal, korku-kaygı, başkalarına yardımı amaçlayan davranış, aşırı hareketli davranışa bakıldığında cinsiyet ve koruma altına alınma yaşları değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği; doğum sırası, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme durumu, anne-babanın durumu, kurumda kalma süresi ve özel problem durumu değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Çocuk evlerinde yaşayan çocukların sosyal davranışlarıyla akran ilişkilerinin karşılaştırmasına yönelik sonuçlarda Sosyal Davranış Ölçeği alt boyutlardan açık/fiziksel saldırganlık, olumlu sosyal davranış, depresif ve ilişkisel saldırganlık davranışları ile Çocuk Davranış Ölçeği alt boyutlarından asosyal ve korkulu-kaygılı davranışlar, dışlanma,saldırgan davranışları, aşırı hareketli davranışlar ve başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranışlarına göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ailesiyle birlikte yaşayan çocukların demografik özelliklerine göre Sosyal Davranış Ölçeği alt boyutlarından açık fiziksel saldırganlık davranışına bakıldığında çocukların cinsiyet ve okul öncesi kurum türü değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği; kardeş sayısı, doğum sırası, okul öncesi eğitim kurumundaki yılı, daha önce eğitim kurumuna devam etme durumu, annenin eğitim durumu, babanın eğitim durumu ve annenin çalışma durumu değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Sosyal Davranış Ölçeğinin alt boyutlarından depresif duygulanım ve ilişkisel saldırganlık davranışlarına bakıldığında çocukların cinsiyet değişkenine göre istatistiksel açıdan farklılık tespit edilmiştir. Olumlu sosyal davranış alt boyutuna bakıldığında okul öncesi eğitim kurumundaki yılı ve babanın eğitim durumu değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ailesiyle birlikte yaşayan çocukların demografik özelliklerine göre Çocuk Davranış Ölçeği alt boyutlarından başkalarına yardımı amaçlayan davranış alt boyutuna bakıldığında cinsiyet, kardeş sayısı, okul öncesi eğitim kurumdaki yılı, babanın eğitim düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği, doğum sırası, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme durumu, annenin eğitim durumu ve annenin çalışma durumu değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Aşırı hareketlilik davranışına bakıldığında cinsiyet, kardeş sayısı ve okul öncesi eğitim kurumdaki yılı değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği, saldırganlık ve korku-kaygı alt boyutunda cinsiyet ve kurum türü değişkenlerinde ve asosyal davranış alt boyutta ise doğum sırası değişkeninde istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Çocuk evinde yaşayan çocuklar ile ailesiyle birlikte yaşayan çocukların sosyal davranışlarının karşılaştırılmasında Sosyal Davranış Ölçeği alt boyutlarından açık/fiziksel saldırganlık , olumlu sosyal davranış , ilişkisel saldırganlık ve depresif duygulanım davranışları ile ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Çocukların yaşadıkları yerin en çok açık/fiziksel saldırganlık, en az da depresif duygulanım sosyal davranışı üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Çocuk evlerinde yaşayan çocukların Çocuk Davranış Ölçeği alt boyutlarından saldırganlık, aşırı hareketlilik, asosyal, korku-kaygı ve dışlanma davranışlarının ailesiyle birlikte yaşayan çocuklara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ailesiyle birlikte yaşayan çocukların çocuk evlerinde yaşayan çocuklara göre daha yüksek başkalarına yardımı amaçlayan sosyal davranış gösterdikleri tespit edilmiştir. Çocukların yaşadıkları yerin en çok dışlanma davranışı, en az da başkalarının yardımını amaçlayan sosyal davranışı üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.Purpose of this study is to investigate social behavior and peer relationships of children living with their parents and children living in children's shelter. Research population consists of children living in the children's shelters of Ministry of Family and Social Policies in central districts of Kırıkkale, Konya, Afyonkarahisar and Muğla and children who attend to preschools and primary schools of Ministry of National Education in the same provinces. Both groups of children are in age group of 5-6. Sample populations used for this research study consists of 56 children living in the shelters and 415 children living with their parents. Determination of demographic characteristics of children of each sample population is done by Personal Child Questionnaire 1 and Personal Child Questionnaire 2 prepared by the researcher. Determination of social behavior of children is done by using Social Behavior Scale-Teacher Questionnaire which is written by Nicki R. Crick, Juan. F. Casas and Monique Mosher and validity and reliability test done and translated to Turkish by Sen (2009). Determination of social behaviors of children is done by using Child Behavior Scale which is written by Gary W. Ladd and Suzan M. Profilet and validity and reliability test done and translated to Turkish by Gulay (2008). Data gathered are analysed by SPPS packaged programme, number of categories of independent variables, unrelated samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Kruskall Wallis. Examination of group differences on statistically significant part of the analysed data is done by LSD and Mann Whitney U tests. Pearson Correlation coefficient is calculated to determine relationships between social behaviors of children and their peer relationships. Multivariate analysis of variance (MANOVA) is calculated to determine if there is a statistically significant difference in children's social behavior and peer relationships according to where they live. Results show that when examining social behavior of children living in the shelters, according to the demographic characteristics, gender and age of being safeguarded variables are stastically significant but sequence of birth, attending pre-school, condition of parents, residence time in the shelter and condition of special problem variables are not statistically significant. According to the demographic characteristics of children living in shelters, subtopics of Child Behavior Scale like asociality, fear-anxiety, helping others and hyperactivity are statistically significant when compared to gender and age of being safeguarded. Sequence of birth, attending pre-school, condition of parents, residence time in the shelter and condition of special problem are not statistically significant. According to the results of the work on comparison of social behavior and peer relationships of children living in the shelters ; subtopics of Social Behavior Scale like direct/physical aggression, positive social behavior, depressive and relational aggression and subtopics of Child Behavior Scale like behaviors of asociality and fear-anxiety,exclusion, aggressive behaviors, hyperactivity, and social behavior aiming to help others are statistically significant .Examination of the direct/physical aggressive behavior which is a subtopic of Social Behavior Scale on demographic characteristics of children living with their parents show that gender and pre school type are statistically significant variables while number of siblings, sequence of birth, time spent in pre school, continuous attendance to the pre school, education level of mother, education level of father, and employment status of mother are not statistically significant variables. Children show statistically significant difference on gender variable when they are compared according to the subtopics of Social Behavior Scale , depressive affectivity and relational aggression. When the positive social behavior subtopic is examined according to the year they are at in the school and education level of father, children show statistically significant difference. Consideration of behavior of helping others which is a subtopic of Child Behavior Scale shows that gender, number of siblings, time spent in pre school, education level of father are the variables which created statistically significant difference and sequence of birth, continous attendance to pre school, education level of mother and employment status of mother do not create statistically significant differences. When hyperactivity is examined, gender, number of siblings, and the year at which the children are in pre school are the variables that create statistically significant difference. Furthermore, for subtopics like aggressiveness and fear-anxiety , gender and pre school type variables, and for asocial behavior subtopic, sequence of birth variable are the variables having statistically significant difference. With whom children live with , whether with their parents or in the shelter, has impacts on the subtopics of Social Behavior Scale like direct/physical aggression, positive social behavior, relational aggression and depressive affectivity. With whom children live with affects direct/physical aggression at most and affects depressive affectivity at least. It is found that children living in the shelters show more number of behaviors of asociality, fear-anxiety, and exclusion, aggression, and hyperactivity than the children living with their families. It is concluded that the children living with their parents show more number of social behaviors aiming to help others. With whom the children live with affects the behavior of exclusion at most and affects the social behavior aiming to help the others at leas