ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE TÜKENMİSLİK DÜZEYİ: İSTANBUL İLİ VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE GÖREV YAPAN AKADEMİSYENLERE YÖNELİK BİR ALAN ARASTIRMASI

Abstract

Arastırmada örgütsel bağlılık ve tükenmislik kavramlarının önemi kuramsal ve kavramsal analizlerle vurgulanmaya çalısılmıs, vakıf üniversitelerinde görev yapan akademisyenlerin örgütsel bağlılık ve tükenmislik düzeyleri alt boyutları ile tespit edilmis, iki bağımlı değiskeni olusturan alt boyutlar arasında iliskinin olup olmadığı, bağımlı değiskenlerin demografik değiskenlere göre farklılasıp farklılasmadığı ortaya konulmustur. Arastırma kapsamında Türkiye'deki vakıf üniversitelerinin en yoğun bölge olduğu Marmara Bölgesindeki İstanbul ili arastırmanın evrenini olusturmustur. Arastırmada evrenin tümüne ulasılmasında bir takım engeller olduğu için örneklem alınmıstır. Bu bağlamda; 2008-2009 akademik yılı İstanbul ilinde bulunan vakıf üniversitelerinde görev yapan 377 akademisyene Kisisel Bilgiler, Allen Meyer Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve Maslach Tükenmislik Ölçeği olmak üzere üç bölüm, kırkyedi sorudan olusan anket uygulanmıstır. Elde edilen verilerin güvenirlikleri, frekansları, oranları ve ortalamaları hesaplanmıs, veriler t-testi, tek yönlü varyans analizi testi ile analiz edilmis, farklılasmaların hangi gruplar arasında olduğu ise Tukey PostHoc ile belirlenmistir. Bağımlı değiskenleri olusturan alt boyutlar arasındaki iliskiler, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Tekniği ile belirlenmistir. Arastırmada anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmistir. Arastırma sonucunda; örgütsel bağlılık düzeyleri ile tükenmislik düzeyleri arasında ters yönlü anlamlı bir iliski saptanmıstır. Akademisyenlerin örgütsel bağlılıklarının orta düzeyde, tükenmisliklerinin düsük düzeyde olduğu belirlenmistir. Örgütsel bağlılık düzeyinin; cinsiyet, medeni durum, yas, kıdem yılı, hizmet süresi, unvan ve ücret değiskenlerine göre farklılastığı saptanırken, haftada girilen ders saat sayısına göre farklılasmadığı saptanmıstır. Tükenmislik düzeyinin ise; cinsiyet, medeni durum, yas, kıdem yılı, unvan, haftada girilen ders saat sayısı değiskenlerine göre farklılastığı saptanırken, üniversitedeki hizmet süresi ile ücrete göre farklılasmadığı saptanmıstır. Ancak ücret ile tükenmislik alt boyutlarından duygusal tükenmislik boyutu arasında, ters yönlü bir iliskinin olduğu belirlenmistir.In this research, the significance of organizatinal commitment and burnout concepts were emphasized through theoretical and conceptional analyses, and by determining organizational commitment and burnout levels (with their sub levels) of academicians at foundation universities, to what extent dependent variables differ and according to which demographical features, and whether there is a relation between sub levels composing two different dependent variables, were revealed. Within the scope of the research, the province of İstanbul in Marmara Region, being the densest region in terms of foundation universities, is the area of the research. Due to some obstacles, it had not been possible to reach all areas of the research; therefore, samples are given. In this context, a questionnaire as Personal Information, Allen-Meyer Organizational Commitment Scale and Maslach Burnout Inventory, composed of forty seven questions and three sections, was applied to 377 academicians at foundation universities in İstanbul in 2008-2009 academic year. Reliability, frequences, proportion and averages of data obtained by questionnaires were assessed, analyzed by t-test and One Way Anova, and in which groups differences exist was determined by Tukey PostHoc. The relations between sub levels, composing dependent variables, were determined through Pearson Product Moment Correlation Technique. The meaningfulness level of research was accepted as 0,05. At the end of reseach, it is determined that there exists inverse, meaningful relation between organizational commitment levels and burnout levels. It is found out that organizational commitment level of academicians is medium and their burnout level is low. It is determined that while organizational commitment level differs according to gender, marital status, age, years in occupation, years in institution, academic title and salary it does not differ as to work load per week. It is determined that while burnout level differs according to gender, marital status, age, years in occupation, academic title and work load per week, it does not differ as to years in institution and salary. However, it is determined that an inverse relation exists between salary and emotional exhaustion level