Stefnumótun hjá meðalstórum íslenskum fyrirtækjum

Abstract

Íslensk fyrirtæki eru flest lítil, nokkur þeirra teljast meðalstór og mjög fá teljast stór. Lítil og meðalstór fyrirtæki eru burðarásinn í íslensku athafnalífi, eins og reyndar í allri Evrópu. Mörg meðalstórra íslenskra fyrirtækja eiga rætur sínar að rekja til lítilla fjölskyldufyrirtækja og sum hver bera þess merki í stjórnunarháttum. Með tímanum hefur endurnýjun starfsfólks aukið menntunarstig stjórnenda þeirra og haft áhrif á stjórnunarhætti þeirra. Þessi könnun skoðar hvernig stefnumótun og innleiðing stefnu er háttað hjá nokkrum meðalstórum fyrirtækjum á Íslandi. Að auki er kannað hver afstaða æðstu stjórnenda er til stefnumótunar og hver þekking þeirra er á þeim tólum sem standa stjórnendum til boða við mótun og framkvæmd stefnu. Rannsóknin er eigindleg og voru tekin hálfopin viðtöl við stjórnendur í átta fyrirtækjum. Niðurstöðurnar sýndu að flestir fara í stefnumótunarvinnu með einvherjum hætti. Tvö fyrirtækjanna hafa aldrei farið í slíka vinnu en hin sex endurskoða stefnuna reglulega, annað hvort með aðstoð utanaðkomandi ráðgjafa eða með eigin starfsfólki. Öll fyrirtækin gera fjárhagsáætlanir sem þau álíta vera stefnumótandi og flestir telja þær vera mikilvægasta þáttinn í mótun stefnu fyrirtæksins. Tilfinning stjórnenda hefur töluvert vægi, en mis mikið. Tvö fyrirtækjanna byggja sína stefnu alfarið á fjárhagsáætlunum og tilfinningu stjórnenda. Allir viðmælendur telja sig þekka markaðinn vel og segjst hafa góða tilfinningu fyrir því hvernig hann muni þróast, jafnvel þeir sem ekki telja sig geta verið án formlegrar stefnumótunar.Most Icelandic companies are small, some of them are considered medium-sized and very few are considered large. Small and medium-sized companies are the backbone of Icelandic business life, as is the case throughout Europe. Many medium-sized Icelandic companies have their roots in small family businesses and some of them show signs of this in their management practices. Over time, the renewal of senior managers has increased the level of education and knowledge of business practices in the companies influencing their management style. This study examines how strategic planning and strategy implementation is carried out by several medium-sized companies in Iceland. In addition this survey examines the sentiment of senior managers towards the strategic planning process and their knowledge of the tools available to managers to formulate and implement strategy. The research is qualitative and semi-structured interviews were conducted with managers in eight companies. The findings show that most of the managers interviewed formulate and implement strategy to some extent in their companies. Two of the companies have never undertaken formal strategic plannig projects, but the other six regularly review their strategy, either with the help of external consultants or using internal resources. All companies make financial budgets that they consider to be the foundation of their strategy. Most consider them to be the most important part of shaping the company's strategy. The intuition of senior manager carries considerable weight in the strategy formulation process. Two of the companies base their strategy entirely on financial budgets and management intuition. All interviewees think they know the market well and say they have a good sense of how it will develop in the future, even those who do not think they can operate without formal strategic planning