Ageing and silver economy in Podlaskie

Konsekwencją starzenia się społeczeństw są zmiany struktury gospodarki, a jej srebrny sektor nabiera wtedy szczególnego znaczenia, zaś dynamika jego rozwoju może hamować spadek wzrostu. Jednakże możliwości wykorzystania szans, jakie daje starzejąca się populacja, znaczący wśród niej odsetek seniorów, powstają w społeczeństwach czy grupach społecznych o wysokim poziomie zamożności. Deklaracje i działania różnorakich organizacji międzynarodowych nie doprowadzą do „wdrożenia” srebrnej gospodarki wszędzie, zawsze pojawi się tu problem finansowania. Natomiast jej rozwój będzie dokonywał się tam, gdzie przedsiębiorcy i politycy uświadomią sobie potencjał ludzi starszych jako: konsumentów, pracowników, woluntariuszy i w innych rolach społecznych, dotychczas niedostrzeganych z powodu stereotypów i uprzedzeń wobec starości. Właśnie zmiana zachowań młodszych i starszych uczestników procesu działalności gospodarczej, decydentów i podmiotów polityki społecznej warunkuje rozwój srebrnej gospodarki. Niemniej jednak w regionach biednych starzenie się nie daje szansy rozwoju.Among the consequences of ageing are changes in the structure of the economy. The silver sector of the economy is becoming increasingly important, and the dynamics of its development can inhibit the decline in growth. However, only those societies which possess relatively high levels of wealth are able to capitalize on the opportunities presented by an ageing population. The pledges and actions of various international organisations are not enough “to implement” silver economy; there will always be the problem of financing. Silver economy will not develop unless entrepreneurs become aware of the potential of senior citizens as consumers, employees, volunteers and occupants of other social roles, previously unnoticed because of stereotypes and prejudices against the elderly. Only change in the behavior of younger and older participants of business, decision-makers and actors of social policy might spur the development of the silver economy. Nevertheless, in poor regions aging st ill does not provide development [email protected] Krystyna Zimnoch – Wydział Zarządzania, Politechnika Białostock

Social and economic advantages of social economy enterprises

Motivation: The issue of social enterprises belongs to the common field of interest in economics and management sciences. The experience of the 2008+ crisis has shown that social enterprises, including cooperative ones, have experienced less of the crisis’ negative effects compared to global corporations. It confirms their social and economic utility in times of constant threats and changes.Aim: The aim of the article is to indicate sustainable advantages that social enterprises guarantee in a dynamically changing economic environment.Results: The article sheds light on social enterprises by analyzing their impact on quality of life in unstable conditions of the world economy. As the article presents, social enterprises tend to have very specific economic and social goals and effectively realize them. Thus, they easily become independent and basically secure their place in the monopolized and globalized market

Spółdzielczy sposób gospodarowania w XXI wieku

Politechnika Białostocka9310

Kooperacyjny i komercyjny model biznesowy na polskim rynku

Research background. The history of cooperative enterprises in Poland dates to the middle of XIX century. Despite the long history after the transformation of the central economy into a free market economy the cooperative branch in Poland is drastically diminishing, while in market economies the cooperative business model is an alternative to consumption and production. The ''free choice'' of the market means there is room for everyone. Purpose of the article. The aim of the article is to analyze enterprises based on the cooperative and the commercial business models in terms of their economic results and their social functions on the Polish market. Methods. The article is of theoretical and empirical nature. The theoretical part includes the overview of the two business models. The empirical part consists of a study containing two independent elements. Both were based on the method of analyzing financial reports, available on the Polish Ministry of Finance and The National Court Register (Krajowy Rejestr Sądowy — KRS) websites. The MS Excel 2016 and applications for creating and reading financial reports by e-KRS were used. Findings & Value added. The results of the first empirical study have confirmed the usefulness of the biggest payer rankings in comparing the economic results of the enterprises based on cooperative business model (CBM) and commercial business model. The results of the second empirical study have shown that applying the criterion of value added in CBM allowed for determining the degree of their social utility. Economic results of the chosen enterprises based on the CBM model turned out to be similar to those of commercial business model but higher in terms of social utility. The presence of the cooperatives among the biggest taxpayer group in Poland confirms their economic results. Social utility was confirmed by gross value added (GVA) distribution structure, which included i.e. participation of members, employees, local budgets and governmental budget. The research, conducted in Poland, covered cooperatives operating only in one country. Therefore, the results may be affected by a cultural factor.Tło badań. Historia przedsiębiorstw spółdzielczych w Polsce sięga połowy XIX wieku. Pomimo długiej historii, po przekształceniu gospodarki centralnej w gospodarkę wolnorynkową branża spółdzielcza w Polsce drastycznie się kurczy, podczas gdy w gospodarkach rynkowych model biznesowy spółdzielni to alternatywa dla konsumpcji i produkcji. „Wolny wybór” rynku oznacza, ze jest na nim miejsce dla wszystkich. Cel artykułu. Celem artykułu jest analiza przedsiębiorstw opartych na spółdzielczym i komercyjnym modelu biznesowym pod kątem ich wyników ekonomicznych i funkcji społecznych na polskim rynku. Metody. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Część teoretyczna zawiera przegląd modeli biznesowych przedsiębiorstw spółdzielczych i komercyjnych. Część empiryczna składa się z realizacji dwóch kroków badawczych, uwzględniających dwa niezależne elementy. Badanie oparto na metodzie analizy sprawozdań finansowych dostępnych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów oraz Krajowego Rejestru Sądowego. Wykorzystano MS Excel 2016 oraz aplikacje do tworzenia i odczytywania raportów finansowych przez e-KRS. Wnioski i wartość dodana. Wyniki pierwszego etapu badania potwierdziły przydatność rankingów największych płatników w porównaniu do wyników ekonomicznych przedsiębiorstw opartych na modelu biznesu spółdzielczego (CBM) i modelu biznesu komercyjnego. Wyniki drugiego etapu badania empirycznego wykazały, że zastosowanie kryterium wartości dodanej w CBM pozwoliło na określenie stopnia ich użyteczności społecznej. Wyniki ekonomiczne wybranych przedsiębiorstw opartych na modelu CBM okazały się zbliżone do wyników komercyjnego modelu biznesowego, ale wyższe pod względem użyteczności społecznej. Obecność spółdzielni wśród największej grupy podatników w Polsce potwierdza ich wyniki ekonomiczne. Użyteczność społeczna została potwierdzona przez strukturę podziału wartości dodanej brutto (WDB), która obejmowała m.in. udział członków, pracowników, budżety lokalne i budżet rządowy. Badania prowadzone w Polsce objęły spółdzielnie działające tylko w jednym kraju. Dlatego na wyniki może mieć wpływ czynnik kulturowy

CSR of Cooperatives in the Light of Sustainable Development Goals 2030

Spółdzielnie są zrzeszeniami osób, które łączą swoje kapitały i tworzą przedsiębiorstwa. Ponad 170-letnia historia ruchu spółdzielczego pokazuje, że można mówić o spółdzielczym paradygmacie rozwoju. Jego podstawą jest własność prywatna i rynkowa alokacja zasobów, demokratyzm zarządzania, otwartość i tolerancja. Ważną składową spółdzielczego wzorca rozwoju jest ścisłe powiązanie z regionem. Lokalność przywiązuje członków, ich cele i kapitał do konkretnego miejsca na ziemi w wyniku czego nie ma spekulacji i pogoni za zyskiem gdzie indziej. Spółdzielnie jako zrzeszenia ludzi prowadzących wspólnie i w oparciu o własne zasoby przedsiębiorstwa realizują cele swoich członków. Jednym z takich celów jest godna praca i życie w bezpiecznym środowisku społecznym i przyrodniczym. Dlatego można uznać, że spółdzielnie w każdym swoim działaniu wdrażają rozwój zrównoważony we wszystkich jego aspektach: społecznym, ekonomicznym i środowiskowym. Potwierdzają to inicjatywy realizowane przez spółdzielnie z całego świata, które swoje działania odnoszą do konkretnych celów zrównoważonego rozwoju 2030. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na spółdzielczość jako ważny obszar społecznie odpowiedzialnej przedsiębiorczości oraz wykazanie, że spółdzielczość można uznać za sprawdzony sposób realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Artykuł ma charakter teoretyczno-badawczy. Dokonano w nim przeglądu literatury dotyczącej rozwoju zrównoważonego i społecznej odpowiedzialności biznesu oraz zbadano spółdzielcze inicjatywy w ramach celów rozwoju zrównoważonego zaprezentowane na interaktywnej platformie „Coops for 2030”. Artykuł rozpoczyna spojrzenie na CSR w perspektywie istniejącej teorii i praktyki oraz jej miejsce w rozwoju zrównoważonym. Następnie prześledzono ewolucję celów zrównoważonego rozwoju. W dalszej części przedstawiona została społeczna odpowiedzialność spółdzielni oraz realizacja przez nie celów zrównoważonego rozwoju. Artykuł kończą refleksje o tym, że potencjał spółdzielni jako formy ludzkiego działania prowadzącego do osiągnięcia wspólnych celów, w tym celów zrównoważonego rozwoju, jest również w XXI wieku aktualny i możliwy do zrealizowania.Cooperatives are associations of people who combine their capital and create businesses. More than 170-year history of the cooperative movement shows that it is possible to speak of cooperative development paradigm. It is based on private property and market allocation of resources, democracy of governance, openness and tolerance. An important component of the cooperative model of development is closely linked with a region. Locality attaches members, their goals and capital to their place on the ground. There is no speculation and the pursuit of profit elsewhere. Therefore it can be concluded that cooperatives in all their activities are guided by CSR and implement sustainable development. This is confirmed by initiatives of cooperatives from around the world exhibited at the online platform launched by the ICA „Coops for 2030”. On that display, cooperatives’ actions relate to specific sustainable development goals pointed to horizon of year 2030. Cooperatives create a better world of civil society. The article attempts to show that cooperatives can be considered as proven way to the objective of sustainable development. Cooperative development paradigm is parallel to the paradigm of sustainable development and CSR. This article is of theoretical and research character. Authors have used in this article the literature review and examined cooperative initiatives in the framework of the sustainable development of an interactive platform „Coops for 2030”. The article begins a new approach to the CSR from the critical perspective and it forecasts changes to this concept. Then authors traced the evolution of sustainable development goals. In the next part is presented the social responsibility of the cooperative and the implementation of the goals of sustainable development. The article ends with reflection that the cooperatives as a form of human activity also in XXI century have the potential to achieve common goals, including the goals of sustainable development

Recombinants of PVY Strains Predominate Among Isolates from Potato Crop in Poland

plex Reverse Transcription-Polymeraze Chain Reaction (RT-PCR). Recombinants of PVY strains predominate among the isolates tested. Using one-step triplex RT-PCR most PVYN-Wi isolates were classified as subgroup PVYNWi-P and most PVYN and/or PVYNTN isolates as the recombinant PVYNTN strain. A recombinant PVYNTN isolate (12/94) and two additional PVYN and/or PVYNTN isolates were not detect-ed by one-step triplex RT-PCR. Twelve isolates were identified as the PVYO strain but PVYN, non-recombinant PVYNTN and PVYC strains were not found. Serological and biological assays of 144 isolates of PVYN-Wi strain showed that 100 isolates were the expected PVYO serotype with vein necrosis (VN) symptoms on tobacco. However, 10 isolates of the PVYNWi-P subgroup exhibited vein clearing (VCl) on tobacco and 2 isolates of the PVYNN242 subgroup unexpectedly exhibited as the PVYN serotype. All the isolates of PVYN-Wi strain induced severe local lesions (LL) on Chenopodium amaranticolor. Out of 126 isolates of PVYNTN strain tested, 76 were typical PVYN serotype with VN on tobacco, but their reactions on C. amaranticolor were different: 13 isolates did not show symptoms, 23 isolates induced weak, and 40 isolates induced severe LL. The remaining isolates of PVYN-Wi, PVYN and/or PVYNTN or PVYO were serologically PVYN and PVYO positive or exhibited unpredictable serological and biological reactions