"The coral of your lips, the stars of your eyes" – the function of the genitive case in a particular kind of genitive metaphor compared to other semantic functions of this case (based on examples in the Polish language)

The coral of your lips, the stars of your eyes – the function of the genitive case in a particular kind of genitive metaphor compared to other semantic functions of this case (based on examples in the Polish language) This paper attempts to explicate the meanings of expressions representing a specific type of genitive metaphor – binding two notions by the rule of conventional, surface sameness. This article aims to prove that the genitive function that appears in this kind of expression is part of a general pattern modelling the semantic roles of this case. This pattern presents the genitive as a lingual indicator of the relation between a "smaller range" object and a "larger range" object and explains the essence of the semantic function appearing not only in this particular type of genitive metaphor, but also in structures such as genetivus definitivus.   Ust korale, gwiazdy oczu– rola dopełniacza w szczególnym typie metafory dopełniaczowej na tle innych ról semantycznych tego przypadka (na przykładach w języku polskim) Artykył prezentuje próbę eksplikacji znaczeń wyrażeń reprezentujących pewien szczególny typ metafory dopełniaczowej – wiążącej dwa pojęcia na zasadzie umownej, pozornej, tożsamości. Próba ta ma na celu udowodnienie, że rola dopełniacza, która ujawnia się w opisywanym typie wyrażeń, wpisuje się w ogólny schemat modelujący role semantyczne tego przypadka. Schemat ten ujmuje dopełniacz jako językowy wykładnik stosunku obiektu o „mniejszym zakresie” do obiektu mającego „większy zakres” i pozwala wyjaśnić istotę roli semantycznej uwidoczniającej się nie tylko w szczególnym typie metafory dopełniaczowej, ale także w konstrukcjach takich, jak genetivus definitivus

Regionalizmy językowe w świadomości użytkowników języka polskiego

W rozprawie przedstawiono przegląd stanowisk badawczych dotyczących regionalizmów językowych oraz zaprezentowano wyniki badań nad sposobem funkcjonowania tego pojęcia w świadomości użytkowników języka reprezentujących różne środowiska, warstwy i grupy społeczne. Analiza stanu badań nad regionalizmami językowymi ujawniła, że w niektórych ujęciach granice pojęcia regionalizmu są nieostre, co prowadzi do błędnego utożsamiania regionalizmów z elementami terytorialnych odmian języka (dialektów, gwar). Ustalenie relacji terminu regionalizm względem pojęć takich, jak dialektyzm i gwaryzm okazało się niezwykle istotne – pozwoliło mi wskazać te składniki definicji regionalizmu językowego, które wymagają doprecyzowania. Rozróżnienie regionalizmów i dialektyzmów opiera się głównie na kryterium socjologicznym – zasięg występowania regionalizmów jest szerszy w porównaniu z zasięgiem dialektyzmów, których nie spotyka się w mowie (również potocznej) warstwy społecznej określanej jako „inteligencja”. Przyjęcie powszechnie stosowanej definicji regionalizmów pociąga więc za sobą dyskusję na temat tego, czym jest inteligencja oraz jakie ścisłe kryteria służą wyodrębnieniu warstwy społecznej określanej jako „ludzie wykształceni”. W związku z tym podjęłam próbę ustalenia współczesnego znaczenia określenia inteligencja. Chciałam też dociec, czy współcześnie przedstawiciele tej warstwy postrzegani są jako autorytet w kwestii poprawności i sprawności językowej. Przedstawione w rozprawie wyniki badań ankietowych dowiodły, że w odczuciu użytkowników języka pojęcie inteligencja w różnym stopniu odnosi się do przedstawicieli tego zróżnicowanego wewnętrznie środowiska oraz że nie każda osoba reprezentująca środowisko inteligencji może w jednakowym stopniu uchodzić za autorytet językowy, a grono osób zasługujących na to miano stale maleje, gdyż coraz częściej wykształcenie nie idzie w parze z dbałością o język. Wniosek z tej części rozważań dotyczy konieczności zdefiniowania na nowo pojęcia inteligencja (w znaczeniu ‘ludzie wykształceni’) i uwzględnienia w tej definicji efektów przemian, jakie zaszły w społeczeństwie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. o wyróżniki tej warstwy społecznej nadal pozostaje otwarte. Jednak wiadomo już, że z inteligencją (w znaczeniu takim, w jakim pojęcie to stosuje się w odniesieniu do tzw. przedwojennej inteligencji) nie można obecnie utożsamiać ogółu osób posiadających wyższe wykształcenie. Inne badania ankietowe przeprowadzone na użytek rozprawy dotyczyły funkcjonowania pojęcia regionalizm językowy na tle innych terminów – takich jak region, dialektyzm (i dialekt) czy gwaryzm (i gwara). Analiza wypowiedzi uzyskanych tą drogą pozwala porównać stan badań nad regionalizmami z nienaukowym, intuicyjnym sposobem pojmowania tego terminu przez użytkowników języka. Jeden z wniosków nasuwających się po analizie wyników ankiety jest taki, że pojęcie regionalizm jest właściwie (tj. równoznacznie z ustaleniem naukowym) rozumiane przez niewielką grupę użytkowników języka. Wiele osób myli to pojęcie z terminem dialektyzm, nie zdając sobie sprawy z różnic pomiędzy tymi dwiema odrębnymi klasami elementów języka. Badanie dowiodło również, że użytkownicy języka nie dostrzegają regionalnego charakteru niektórych form, nie uważają ich za regionalizmy, lecz za formy ogólnopolskie. Poza tym niektóre regionalizmy postrzegane są przez nich jako elementy gwar. Istnieją także takie formy, uznane przez językoznawców za regionalizmy językowe, które większość użytkowników języka ocenia jako błędy językowe. Najwięcej miejsca w rozprawie poświęcono ujęciom regionalizmów na gruncie kultury języka, gdyż istotą pojęcia regionalizmu – obok jego związku z kwestią terytorialnego zróżnicowania języka – jest zgodność z normą językową. To odróżnia regionalizmy od gwaryzmów i dialektyzmów. Jednak stanowiska językoznawców w kwestii statusu normatywnego regionalizmów różnią się od siebie. Dają się też zauważyć pewne niekonsekwencje, np. klasyfikacja regionalizmów wyróżniająca wśród nich elementy mieszczące się w normie językowej wzorcowej, pozostające na poziomie normy użytkowej regionalnej oraz sytuujące się poza normą – nawet użytkową. Jest to klasyfikacja niezgodna z istotą pojęcia regionalizmu językowego, którego ważną cechą jest zgodność z normą językową. Dlatego wnioskiem w tej części rozprawy jest stwierdzenie, że uznanie danego elementu językowego za regionalizm powinno wiązać się z uznaniem tej jednostki za poprawną. Rozważania przedstawione w tej części rozprawy prowadzą do wniosku, że ocena regionalizmów jako mieszczących się w normie wzorcowej języka lub w normie użytkowej regionalnej w dużej mierze zależy od tego, czy mają one odpowiedniki w postaci wariantów ogólnopolskich, tj. form należących do języka ogólnego, ponadregionalnego. Inny wniosek dotyczy statusu pewnych form uznawanych powszechnie za ogólnopolskie, które jednak stanowią dla regionalnych wariantów opozycję innego rodzaju – bowiem mogą być uznane za opozycyjne warianty regionalne. Zamiast opozycji regionalizm – forma ogólnopolska mamy być może w tych przypadkach do czynienia z opozycją regionalizm – inny regionalizm. Potrzeba głębszego zbadania tej kwestii wydaje się zasadnym postulatem. Podobnie jak konieczność upowszechnienia wiedzy na temat regionalizmów językowych, które wbrew prognozom sprzed kilkudziesięciu lat nie zniknęły z języka, lecz nadal stanowią liczny zbiór form, które spotykają się ze skrajnie różnymi ocenami – od aprobaty po negatywne nastawienie wynikające z błędnego przekonania o ich niezgodności z normą językową

Role of the Markets in the Spatial, Social and Economic Structure of Nowa Huta

Praca recenzowana / peer-reviewed paperPlace targowe w ciągu ponad 60-letniej historii Nowej Huty, powstałej jako odrębne miasto, a od 1951 r. będącej dzielnicą Krakowa, pełniły istotną rolę w życiu tutejszej społeczności, stanowiąc nie tylko miejsce zakupów, ale też umożliwiając kontakty sąsiedzkie. W czasach gospodarki centralnie sterowanej były one ważne dla mieszkańców, dając sposobność zakupu towarów niedostępnych w miejscowych sklepach, lokalizowanych w Nowej Hucie zgodnie z – jak się później okazało utopijną – zasadą „samowystarczalności osiedla robotniczego”. Znaczenie ich nie zmniejszyło się również po 1989 r., kiedy to w okresie transformacji ustrojowej i społeczno-gospodarczej, która przyczyniła się do przekształceń funkcji handlowo-usługowych, place targowe uległy przeobrażeniom, wraz z pojawiającymi się nowymi przedsiębiorcami i oferowanym przez nich nowym asortymentem. Kondycja placów targowych jest różna w zależności od miejsca lokalizacji. Wydaje się jednak, iż nawet sąsiedztwo pobliskich sklepów wielkopowierzchniowych im nie zaszkodziło, a nawet można zauważyć swoisty rodzaj koegzystencji tych dwóch form handlu. Place targowe na stałe wpisały się w fizjonomię tej części Krakowa i są rozpoznawalne przez wielu mieszkańców miasta, a zasięg ich oddziaływania na klientów, przedsiębiorców oraz handlujących rolników jest rozległy i daleko wykracza poza granice miasta. Aktualnie na stosunkowo niewielkiej powierzchni Nowej Huty, w obrębie 25 najstarszych osiedli i w ich najbliższym sąsiedztwie, na terenie zamieszkanym przez nieco ponad 50 tys. osób funkcjonują aż trzy place targowe. Autorki opracowania na podstawie przeprowadzonych kwestionariuszy wywiadu wśród wybranych grup respondentów dokonały analizy zasięgu oddziaływania tych miejsc oraz ich postrzegania przez klientów, przedsiębiorców i sprzedających tam rolników.During more than 60 years of Nowa Huta history, established as a separate town, and since 1951 treated as a district of Kraków, markets located there carried out an important role in the life of the local community. Markets were not only places of purchases but also were allowing the neighbours’ contacts. Markets were important for the inhabitants especially in the days of the centrally controlled economy, giving the opportunity to buy goods not available in local stores of Nowa Huta in accordance with the utopian principle of “workers” settlement self-sufficiency. The importance of markets has not abated even after 1989 when political and socio-economic transformation occurred. Markets have been transformed because of new entrepreneurs who offered new assortment. The condition of markets varies depending on the location. However, it seems that even the neighbourhood of shopping centres does not bring losses. What is more, there could be noticed even a peculiar kind of coexistence between these two forms of trade. Markets became a permanent element of that part of Krakow, and are recognized by many residents of the city. The extent of their impact on customers, traders and farmers is large, far beyond the city borders. Currently in a relatively small area of Nowa Huta, within the 25 oldest settlements and in their immediate vicinity, in the area inhabited by just over 50 thousand people, there are three markets. On the basis of the interviews by questionnaires conducted in selected groups of respondents there have been performed an analysis of the markets impact range as well as consumers, entrepreneurs and selling there farmers’ perception

Biosynthesis of gold nanoparticles using plant extracts and their application in photothermal therapy of cancer

Gold nanoparticles (AuNPs) have tremendous therapeutic potential in various biomedical fields, such as targeted therapy, radiotherapy, phototherapy and cancer diagnostics. The unique physicochemical properties of AuNPs depend on the size, shape, aggregation, surface charge and functionalization of their surface. The type and conditions of synthesis here have a significant impact on these parameters. Biosynthesis using plant extracts makes it possible to obtain environmentally friendly gold nanoparticles with greater stability and better biocompatibility than those obtained by a chemical process. Bioactive components of plant extracts, in addition to reducing properties, also play a stabilizing role for nanoparticles. Moreover, their specific biological activity may act synergistically with the anticancer properties of AuNPs. Photothermal therapy (PTT) is a promising method for treating cancer due to its low-invasive nature, high selectivity and precision. Nanoparticles are usually used as photothermal agents due to their properties. The use of gold nanoparticles, obtained and modified by biosynthesis from plant extracts, in photothermal cancer therapy (PTT) can reduce the toxicity of nanoparticles and increase the therapeutic efficacy of this method. The combination of biosynthesized gold nanoparticles, which can act as non-toxic carriers of drugs and biomarkers, with photothermal therapy and imaging techniques (e.g.: computed tomography, X-ray) represent potentially effective theranostic agents for cancer treatment. The purpose of this study is to analyze the literature data and to introduce the novel and current issue of the application of biogenic AuNPs in photothermal cancer therapy.Based on the current research, the biosynthesis of AuNPs using plant extracts was described and the parameters that had a significant impact on their physicochemical properties, which determine the toxicity, biocompatibility, biodistribution and stability of nanoparticles, were characterized. Furthermore, the cytotoxic activity of biogenic AuNPs on exemplary cancer cell lines was demonstrated, and the advantages and disadvantages of biosynthesis and promising results of clinical studies on the use of gold nanoparticle products in cancer therapies were presented

Osborn wave in ECG in elderly patient with so-called urban hypothermia

Kiciński Paweł, Szymańska Monika, Niedziałek Jarosław, Lis Beata, Prystupa Andrzej. Osborn wave in ECG in elderly patient with so-called urban hypothermia. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(8):206-209. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.60084http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/3748   The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 755 (23.12.2015).755 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7© The Author (s) 2016;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, PolandOpen Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercialuse, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.Received: 15.07.2016. Revised 25.07.2016. Accepted: 12.08.2016.  Osborn wave in ECG in elderly patient with so-called urban hypothermia Paweł Kiciński1, Monika Szymańska2, Jarosław Niedziałek2, Beata Lis3, Andrzej Prystupa3 1Department of Family Medicine, Medical University of Lublin, Poland2Individual Medical Practice, Lublin, Poland3Department of Internal Diseases, Medical University of Lublin, Poland  AbstractThe Osborn wave is a characteristic twisting at the termination of the QRS complex visible at the J point. Its presence is most commonly associated with hypothermia, electrolyte imbalance, primary cardiac disorders or CNS pathologies. A case of a 78-year–old male with Osborne wave caused by deep hypothermia is presented. Key words: electrocardiography, hypothermia, Osborn wave

Cytological response of palatal epithelium to TiN-coated CoCr alloy denture

The aim of this study was to assess the impact of titanium nitride coatings on CoCr alloy metal parts in framework dentures on human palatal epithelium cytology compared to framework dentures made with the same alloy but without titanium nitride coating, and to acrylic dentures. Every prosthetic restoration introduced into the oral cavity and remaining in direct contact with the palate exhibits a varied and harmful effect on the state of the palatal epithelium by disturbing its keratinization. CoCr alloy dentures produce a significantly greater perturbation of keratinization compared to acrylic dentures. There is no evidence showing that a titanium nitride coating of the CoCr alloy plays a protective role in the environment of the oral cavity

Raman imaging of changes in the polysaccharides distribution in the cell wall during apple fruit development and senescence

Main conclusion Du ring on-tree ripening, the pectin distribution changed from polydispersed in cell wall to cumulated in cell wall corners. During apple storage, the pectin distribution returned to evenly dispersed along the cell wall. The plant cell wall influences the texture properties of fruit tissue for example apples become softer during ripening and postharvest storage. This softening process is believed to be mainly connected with changes in the cell wall composition due to polysaccharides undergoing an enzymatic degradation. These changes in polysaccharides are currently mainly investigated via chemical analysis or monoclonal labeling. Here, we propose the application of Raman microscopy for evaluating the changes in the polysaccharide distribution in the cell wall of apples during both ripening and postharvest storage. The apples were harvested 1 month and 2 weeks before optimal harvest date as well as at the optimal harvest date. The apples harvested at optimal harvest date were stored for 3 months. The Raman maps, as well as the chemical analysis were obtained for each harvest date and after 1, 2 and 3 months of storage, respectively. The analysis of the Raman maps showed that the pectins in the middle lamella and primary cell wall undergo a degradation. The changes in cellulose and hemicellulose were less pronounced. These findings were confirmed by the chemical analysis results. During development changes of pectins from a polydispersed form in the cell walls to a cumulated form in cell wall corners could be observed. In contrast after 3 months of apple storage we could observe an substantial pectin decrease. The obtained results demonstrate that Raman chemical imaging might be a very useful tool for a first identification of compositional changes in plant tissue during their development. The great advantage Raman microspectroscopy offers is the simultaneous localization and identification of polysaccharides within the cell wall and plant tissue