Al doende leren.

Toezicht op zorg is waardevol om kwaliteit en veiligheid te waarborgen. Maar toezicht kan ook tot last zijn. Wanneer problemen in de zorg worden besproken, is de (politieke) reactie meestal dat het toezicht moet worden versterkt. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) krijgt dan de opdracht strenger te zijn en nog beter en vaker te controleren. Zorgprofessionals ervaren extra toezicht, regels en inspecties eerder als een wurggreep. Voor het leveren van maatwerk en optimale zorg hebben zij juist manoeuvreerruimte nodig. Hoe kan toezicht dan toch waardevol blijven? Gedurende vier jaar heeft dr. Annemiek Stoopendaal, werkzaam bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus University Rotterdam, ‘embedded’ onderzoek verricht bij de IGZ. Zij heeft van dichtbij meegemaakt hoe de IGZ alle kritiek tot zich neemt en hoe de IGZ zoekt naar andere mogelijkheden voor toezicht. Met een pragmatische aanpak, waarbij kennis zich al doende ontwikkelt in de praktijk, is gezocht naar een vorm van toezicht die zich niet alleen richt op de resultaten, maar ook op de organisatie van zorg. De IGZ zette hiertoe twee achtereenvolgende projecten op: het project ‘Systeemtoezicht’ en het project ‘Toezicht op goed bestuur’. Stoopendaal:”Dankzij een goede samenwerking tussen veld, ministerie, wetenschap en inspectie ontstond– al doende lerend – een nieuw toezichtskader op zorgbesturing. Door de samenhang tussen resultaten, systemen en cultuur te bekijken, is een meer geïntegreerd beeld van de zorg mogelijk. De IGZ heeft een stap gemaakt in de richting van een pluriformer en daardoor mogelijk waardevoller toezicht.” Want het uiteindelijk doel is breder dan alleen regelnaleving. Het doel is goede, veilige en menselijke zorg voor alle Nederlanders te bereike

Zorg met afstand

Zorgbestuurders worden geacht te sturen op afstand. Tegelijkertijd wordt van hen verwacht dat zij betrokken zijn bij patiënten of cliënten, hun medewerkers kennen, en weten van wat er in hun organisatie gebeur

Wie presentie zaait zal presentie oogsten

__Abstract__ Wat is presentie? Presentie beoefenaren gaan een relatie aan met mensen die zorg en steun nodig hebben. Het draait in presentie om attentie en aandacht. Zorgorganisaties ontberen presentie, zo leren we wanneer wij in het ziekenhuis of verpleeghuis terecht komen. De presentietheorie (Baart, 2004) is een kritische reflectie hierop, de kritiek van de distantiëring. Distantiëring is gedrag dat tegenovergesteld is aan presentie. Hoe kunnen we de disbalans tussen afstand en nabijheid in de zorg herstellen

Effecten van integratiebewegingen in de gezondheidszorg

__Abstract__ In de gezondheidszorg wordt volop geïntegreerd. Zorg wordt integrale zorg, managers werken met integraal management en ziekenhuizen zijn geïntegreerde bedrijven. Het ontstaan van deze ‘integratiebeweging’ is te beschouwen als het antwoord op de gepercipieerde fragmentatie van de zorg. Integratie heeft het doel de afstanden tussen de verschillende onderdelen van de zorg te minimaliseren, de zorg tot één geheel te maken. Maar integratie als universele, ‘integrale’ oplossing voor alle problemen in de gezondheidszorg lijkt geen gedegen analyse van de problemen te bewerkstelligen. Daarnaast is het de vraag of de remedie de kwalen werkelijk verhelpt. Integratie blijkt niet altijd het gewenste effect op te leveren. Analyse van de afstand waarvoor integratie als middel wordt ingezet en analyse van de effecten van integratie zijn noodzakelijk om te leren omgaan met afstand

Evaluatieonderzoek systeemtoezicht op kwaliteit en veiligheid in de zorg

__Abstract__ Al jaren wordt nagedacht over de vraag in hoeverre zorginstellingen zelf in staat zijn om te waarborgen dat zij veilige en kwalitatief zorg leveren. Er is wetgeving die voorschrijft dat zorginstellingen alleen kunnen worden toegelaten als zij een aantal organisatorische zaken op orde hebben. In 1996 is in de Kwaliteitswet geregeld dat zorginstellingen zelf de kwaliteit van de zorg systematisch moeten bewaken, beheersen en verbeteren. Bestuurders en Raden van Toezicht zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg in hun instelling, waarbij zij zorg dragen voor passende procedures en cultuur. De veronderstelling is dat als zorginstellingen deze verantwoordelijkheid opnemen en daadwerkelijk waarmaken, het overheidstoezicht op de naleving beperkt kan worden tot toezicht op (de werking van) het zelf opgezette ‘systeem’ om kwaliteit en veiligheid te borgen en risico’s te beheersen. Deze manier van inspecteren wordt in Nederland Systeem Toezicht (ST) genoemd

De- and Recoupling and Public Regulation

The concept of decoupling refers to the gap between the formal and the actual world in organizations in which a policy is formally introduced but not actually implemented and effective. Although the phenomenon of decoupling in organizations has been studied widely since the late 1970s, little is known about the reverse process of recoupling. Little is also known about the abilities of public regulators to discover decoupling in regulated organizations and to promote the recoupling that is necessary to diminish the gap between the formal and the actual world. In an experimental project of the Dutch Health and Youth Care Inspectorate, we ethnographically followed how thi

Naar bestuursgericht toezicht in de zorg: een zoektocht naar passendheid

In this article, we discuss how regulation of governance in healthcare has been shaped over the past decade. We describe the presuppositions under this movement. Searching and balancing was needed to meet the complexity of care management. This has to do with the fact that the external pressure on the regulator after incidents is high. Due to this pressure, it is necessary to constantly ensure that management-oriented regulation does not narrow to the supervision on the actor with final responsibility. The regulation of good governance requires reflectivity of the inspectors and is aimed at stimulating recoupling between management and shop floors. This requires space for experimentation for both managers and inspectors. To provide this space, we do not only need a political and social debate about the quality of care and its management, but also attention and appreciation for the difficult considerations of organizing care. In dit artikel gaan we in op hoe toezicht op bestuur in de zorg het afgelopen decennium is vormgegeven. We beschrijven de vooronderstellingen achter deze beweging. Vervolgens laten we zien welke zoektocht heeft plaatsgevonden om toezicht op bestuur vorm te geven. Er was veel balanceerwerk nodig om tegemoet te komen aan de complexiteit van zorgbesturing. Dit komt doordat de externe druk op de toezichthouder na incidenten hoog is. Door deze druk moet er constant voor worden gewaakt bestuursgericht toezicht niet te versmallen tot toezicht op de bestuurder. Toezicht op goed bestuur vereist reflectiviteit van de inspecteurs en is gericht op het stimuleren van koppeling tussen bestuur en werkvloer. Daarvoor is experimenteer‐ruimte nodig voor zowel bestuurders als toezichthouders. Om deze ruimte te bieden is niet alleen politiek en maatschappelijk debat noodzakelijk over de kwaliteit van zorg en de besturing ervan, maar ook aandacht en waardering voor de moeilijke afwegingen die daarbij horen