ANALIZA SYNONIMII MIĘDZY WYRAŻENIAMI NAKAZU W FIŃSKIM JĘZYKU PRAWNYM – WYNIKI ANKIETY

The aim of this research is to examine synonymy between two obligation expressions, tulee and on -t(t)ava, in Finnish legal language on the basis of the results of a survey. The analysis is based on the responses of 336 Finnish language users. Both expressions are the most frequent means of expressing obligation in normative acts and they can be regarded as near-synonyms. However, the synonymy between them has not been studied in legal language so far. On the basis of respondents’ comments ten differentiating features have been found. The features distinguished in the research can provide some additional information on the usage of the expressions because not all of the features have been addressed in the dictionaries so far.Celem niniejszego artykułu jest zbadanie relacji synonimicznych, jakie występują między dwoma fińskimi wyrażeniami nakazu, tulee i on -t(t)ava w języku prawnym. Analiza opiera się na wynikach ankiety, w której wzięło udział 336 użytkowników języka fińskiego. Oba wyrażenia są najczęściej występującymi wyrażeniami nakazu w aktach normatywnych i można uznać je za częściowe synonimy. Mimo to, nie były dotychczas badane pod kątem synonimii w języku prawnym. Zebrane komentarze respondentów pozwoliły wyróżnić dziesięć cech różnicujących oba wyrażenia, dzięki czemu mogą one stanowić uzupełnienie istniejących definicji słownikowych, w których nie wszystkie cechy zostały uwzględnione

LINGUISTIC ANALYSIS OF NECESSITY EXPRESSIONS IN FINNISH AND POLISH LEGAL TEXT IN TERMS OF DEONTIC STRENGTH

Artykuł ma na celu przedstawienie różnic w wyrażaniu stopnia konieczności w kontekście prawnym w języku fińskim i polskim. Przykłady zaczerpnięte zostały z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i omówione w odniesieniu do języka angielskiego. Środki przenoszenia modalności deontycznej odznaczające się największą frekwencją w analizowanym Traktacie to wyrażenie nesesywne on –t(t)ava oraz jego polskie odpowiedniki. Zauważono, iż użycie polskich ekwiwalentów tego wyrażenia jest najbardziej zróżnicowane w kategoriach siły deontycznej wśród trzech języków.The aim of this article is to highlight an issue of expressing deontic modality in Finnish and Polish in a legal context in terms of deontic strength. The particular interest is put on the Finnish necessive expression on –t(t)ava and its Polish equivalents. The choice of this expression is motivated by the fact that it is the most frequent deontic expression that occurred in the analysed material. It is argued that although the meaning of the Finnish and English modal expressions are almost parallel, the corresponding Polish expressions show some discrepancy. This paper aims at giving insight into the differences of the phenomenon on the basis of the Treaty on Functioning of the European Union

Developments in Eastern European Cinema since 1989 (Chapter 13).

This chapter examines the ways in which Eastern European cinema has become Europeanized. It looks at how the idea of Eastern Europe and its cinema has been shaped vis-à-vis the West, and redefined after the collapse of communism. Contrary to the received wisdom that a new paradigm emerged in 1989, this chapter argues that it is only since 2000 that Eastern European cinema has enjoyed recognition after the near collapse of its film industries in the 1990s. In the three case studies of the Hungarian filmmaker Béla Tarr, Eastern European female directors and the Romanian New Wave, the chapter analyses the emergence in Eastern Europe of a new complex model of film production aligned with its larger European counterpart. This producer-driven model is based on three further aspects: the national film institutes, international co-productions and participation in film festivals

Zagadnienia formalno-warsztatowe w kameralnych utworach klarnetowych Witolda Lutosławskiego

In my article I focused on formal and technical issues of Witold Lutosławski’s works. His pieces for clarinet constitute a satisfying for researchers fragment of composer’s early works. They allow to analyse Lutosławski’s sound language. Conclusions derived from this analysis will bring us closer to understanding the arcanas of composer’s technique. I will analyse two chamber pieces for clarinet: Dance Preludes and Trio for oboe, clarinet and bassoon. The formal-verbal plan of the trio originates from traditional models. In this sense the trio ranks among the neoclassical course of the post-war works of Polish composers. It can be seen particularly clearly with reference to the form of work and the tempo (agitato) relation between the parts – three parts are kept in the following tempo: 1st part – Allegro moderato, 2nd – Poco Adagi and 3rd – Allegro giocoso, Rondo. the individual touch of this work is the use of polymeter, which clearly introduces additional aspect dymanizing the course of piece. The structural precision and carefully refined details are among features which according to me are apparent in works of the composer. this phenomenon emerges in wide material references, symmetries between individual particles and the way of treating the instrumental parts. In Dance Preludes Lutosławski uses folk material in solo part of clarinet whereas the accompanying music is shaped entirely independently with modern means. The cycle of five miniatures is based on changing of the mood – even Preludes are full of life and striking whereas odd Preludes are nostalgic and calm. Dance Preludes are one of the most popular works of the composer and at the same time the last of his work which show the influence of folk music

Kazimierz Serocki - przemiany twórcze i ich konteksty

Kazimierz Serocki is one of the leading figures of Polish music in the 20th century. An outstanding and interesting artist, an activist and organizer of music life. Thirty years after his death his accomplishments are clearly seen in historical context. This historical recognition should be seen in two contexts: personal and general, covering social, political, historical and cultural transformations. First, the article presents the ups and downs of composer’s life -school and later university years, scholarship in Paris, and the very rich and diverse activities of Serocki when he returned to the country – among others a Group of 49 and his active role in organizing the Warsaw Autumn Festival. Historical events create context for Serocki’s works which evolve accordingly to changes in polish music in second half of XX century. We can observe movements such as: folk, dodekafonic, serialism of material, aleatorism and open form experiments, even with electronic music. The style of Serocki’s music is versatile, rich and diverse

Säädöskielen ymmärtäminen

Raportissa esitellään tulokset Säädöskielen ymmärtäminen -hankkeesta. Hankkeen tavoitteena oli saada suomen- ja ruotsinkielisten säädöstekstien ymmärtämisestä tieteellistä tietoa, jota voi soveltaa käytäntöön säädöskielen kehittämisessä. Hankkeessa selvitettiin kyselyillä, käytettävyystutkimuksella ja haastatteluilla, miten lukijat ymmärtävät suomen- ja ruotsinkielisiä säädöstekstejä ja mitkä säädöskielen ominaisuudet estävät ja mitkä edistävät säädösten ymmärtämistä. Tuloksista selviää, millaisia eroja säädöstekstien ymmärtämisessä on juristien, muiden ammattimaisten lainsoveltajien ja tavallisten kansalaisten välillä ja ymmärretäänkö suomen- ja ruotsinkielistä lakiversiota eri tavoin. Tietoa saatiin myös siitä, miten hallituksen esityksen säännöskohtaisten perustelujen lukeminen vaikuttaa säädöstekstin ymmärtämiseen ja onko säädösten ymmärtämisessä sääntelyalakohtaisia eroja. Tulokset auttavat kehittämään säädösteksteistä entistä ymmärrettävämpiä niin maallikoille kuin lainsoveltajille sekä rakentamaan mallia säädösten ymmärrettävyyden arviointiin. Raportin lopussa esitetään viisi tuloksiin perustuvaa suositusta (toimenpide-ehdotusta), joita hyödyntämällä voidaan parantaa kansalaisten ja ammattimaisten lainsoveltajien mahdollisuuksia ymmärtää säädöstekstejä ja näin lisätä kansalaisten oikeusturvaa ja tehostaa viranomaisten toimintaa.Tämä julkaisu on toteutettu osana valtioneuvoston selvitys- ja tutkimussuunnitelman toimeenpanoa (tietokayttoon.fi). Julkaisun sisällöstä vastaavat tiedon tuottajat, eikä tekstisisältö välttämättä edusta valtioneuvoston näkemystä

Nowotwory neuroendokrynne żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)

W niniejszej pracy przedstawiono uaktualnione zalecenia grupy ekspertów Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące zasad postępowania w nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. Omówiono epidemiologię, patogenezę i obraz kliniczny tych nowotworów. Przedstawiono zalecenia dotyczące zasad postępowania diagnostycznego, z uwzględnieniem diagnostyki biochemicznej, histopatologicznej oraz lokalizacyjnej. Uwzględniono także zasady postępowania terapeutycznego, w tym leczenie endoskopowe i chirurgiczne, oraz omówiono możliwości leczenia farmakologicznego i radioizotopowego. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN żołądka, dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma

Neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W pracy przedstawiono uaktualnione polskie zalecenia postępowania z chorymi na nowotwory neuroendokrynne (NEN) jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Jelito cienkie, a przede wszystkim jelito kręte jest miejscem najczęstszego występowania tych nowotworów. Większość z nich to nowotwory wysokozróżnicowane i wolno rosnące. Rzadko są to nowotwory niskozróżnicowane, szybko rosnące o niekorzystnym rokowaniu. Ich objawy mogą być nietypowe, a rozpoznanie przypadkowe. Typowe objawy zespołu rakowiaka występują w mniej niż 10% przypadków. W diagnostyce laboratoryjnej najbardziej przydatne jest oznaczenie stężenia chromograniny A, badanie stężenia kwasu 5-hydroksyindolooctowego jest pomocne w monitorowaniu zespołu rakowiaka. W obrazowaniu stosuje się ultrasonografię, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, kolonoskopię, wideoendoskopię kapsułkową, enteroskopię dwubalonową, scyntygrafię receptorów somatostatynowych. Szczegółowe badanie histologiczne jest kluczowym dla właściwego rozpoznania i leczenia chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne, radykalne lub paliatywne. W leczeniu farmakologicznym czynnych i nieczynnych hormonalnie NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego podstawowe znaczenie mają analogi somatostatyny. Terapia radioizotopowa u chorych z dobrą ekspresją receptorów somatostatynowych stanowi kolejną opcję terapeutyczną. Chemioterapia jest na ogół nieskuteczna. U pacjentów z rozsianym NEN jelita cienkiego i progresją choroby oraz nieskutecznością innych metod terapii można zastosować ewerolimus. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–493)We present revised Polish guidelines regarding the management of patients harbouring neuroendocrine neoplasms (NENs) of the small intestine and appendix. The small intestine, especially the ileum, is the most common origin of these neoplasms. Most of them are well differentiated with slow growth. Rarely, they are less differentiated, growing fast with a poor prognosis. Since symptoms can be atypical, the diagnosis is often accidental. Typical symptoms of carcinoid syndrome occur in less than 10% of patients. The most useful laboratory marker is chromogranin A; 5-hydroxyindoleacetic acid is helpful in the monitoring of carcinoid syndrome. Ultrasound, computed tomography, magnetic resonance imaging, colonoscopy, video capsule endoscopy, balloon enteroscopy and somatostatin receptors scintigraphy are used in the visualisation. A histological report is crucial for the proper diagnostics and therapy of NENs, and it has been extensively described. The treatment of choice is surgery, either radical or palliative. Somatostatin analogues are crucial in the pharmacological treatment of the hormonally active and non-active small intestine NENs and NENs of the appendix. Radioisotope therapy is possible in patients with a good expression of somatostatin receptors. Chemotherapy is not effective in general. Everolimus therapy can be applied in patients with generalised NENs of the small intestine in progression and where there has been a failure or an inability to use other treatment options. Finally, we make recommendations regarding the monitoring of patients with NENs of the small intestine and appendix. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 480–493

Gastroduodenal neuroendocrine neoplasms, including gastrinoma — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W niniejszej pracy przedstawiono uaktualnione zalecenia grupy ekspertów Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące zasad postępowania w nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. Omówiono epidemiologię, patogenezę i obraz kliniczny tych nowotworów. Przedstawiono zalecenia dotyczące zasad postępowania diagnostycznego, z uwzględ­nieniem diagnostyki biochemicznej, histopatologicznej oraz lokalizacyjnej. Przedstawiono także zasady postępowania terapeutycznego, w tym leczenie endoskopowe i chirurgiczne, oraz omówiono możliwości leczenia farmakologicznego i radioizotopowego. Przedstawiono także zalecenia odnośnie do monitorowania chorych z NEN żołądka, dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma.This paper presents the updated Polish Neuroendocrine Tumour Network expert panel recommendations on the management of neuroendocrine neoplasms (NENs) of the stomach and duodenum, including gastrinoma. The recommendations discuss the epidemiology, pathogenesis, and clinical presentation of these tumours as well as their diagnosis, including biochemical, histopathological, and localisation diagnoses. The principles of treatment are discussed, including endoscopic, surgical, pharmacological, and radionuclide treatments. Finally, there are also recommendations on patient monitoring