KONSENSUS POJĘCIOWY, HISTORIKERINNENSTREIT I INSTYTUCJONALIZACJA. HISTORIA KOBIET I HISTORIA PŁCI OSTATNICH 40 LAT W NIEMCZECH

In this article, I analyze the process of implementing various kinds of the feminist criticism in the fi eld of history in contemporary Germany. I am trying to answer the question about how much Historikerinnenstreit, conceptual inventions in new areas of historical knowledge, institutionalization and professionalisation contributed to visibility Frauen-und Geschlechtergeschichte in the German scientifi c landscape.In this article, I analyze the process of implementing various kinds of the feminist criticism in the fi eld of history in contemporary Germany. I am trying to answer the question about how much Historikerinnenstreit, conceptual inventions in new areas of historical knowledge, institutionalization and professionalisation contributed to visibility Frauen- und Geschlechtergeschichte in the German scientifi c landscape

Von der Geselligkeit zur Emanzipation: organisierte Frauenrechtlerinnen in Berlin und Krakau um 1900

"Zwei Initiativen der Frauenbewegung um 1900 zeigen, wie sich Frauen intellektuelle und politische Freiräume erkämpften. Trotz großer Unterschiede zwischen diesen Initiativen in Krakau und Berlin zeigen sich ähnliche Handlungs- und Agitationsmuster. Die Akteurinnen verfolgten dieselben Ziele: Zugang zu universitärer Bildung und wissenschaftlicher Arbeit sowie das Wahlrecht für Frauen."[Autorenreferat]"In a comparative perspective, two women’s organisations around the turn of the 19th and 20th century are presented: the reading room for women in Krakow and a prominent Berlin women’s association of national significance. Despite many differences, the Polish and German women activists share strategies and common goals: access to academia and equal suffrage."[author´s abstract

„Do czego dążymy?” Niemieckie i polskie akademiczki i ich strategie walki o uznanie w epoce dwudziestolecia międzywojennego. Nowy porządek płci w nauce dzięki ruchowi społecznemu?

Artykuł przedstawia powstanie i rozwój oraz wybrane pola działalności i organizacji badaczek. Skupione w nich kobiety z wyższym wykształceniem zaangażowane były politycznie na rzecz integracji i uwidaczniania w strukturach i gremiach akademickich kobiet uprawiających naukę. Ramy czasowe artykułu wyznacza epoka między dwoma wojnami – w II Rzeczpospolitej (do 1939 roku) i Republice Weimarskiej (do 1933 roku). Protagonistki tekstu działające w historycznych transnarodowych sieciach samopomocowych oraz w międzynarodowej organizacji International Federation of University Women, a także w filiach narodowych: Deutscher Akademikerinnenbund oraz w Polskim Stowarzyszeniu Kobiet z Wyższym Wykształceniem, stworzyły całą gamę strategii (samo)pomocowych dla kobiet zajmujących się nauką. Strategie te służyły instytucjonalizacji oraz większemu uwidocznieniu roli kobiet zajmujących się „produkowaniem” i fachowym propagowaniem wiedzy. Głównym zagadnieniem analizowanym w niniejszym tekście jest: czy oraz jakimi sposobami w niemieckim i polskim kontekście aktywizm i ruch kobiecy zdołały zapoczątkować zmiany w starym porządku płci w nauce i jej instytucjach.The article presents the origin, development and selected activities of the organizations of academic women. The women who belonged to these organizations had higher education and were involved politically in favor of integration and greater visibility in the structures and bodies of women engaged in academic science. Timing and context covers the era between the two wars, in the Second Polish Republic (until 1939) and the Weimar Republic (until 1933). Protagonists of the text are operating in historical and transnational networks of mutual aid and international umbrella organization of International Federation of University Women as well as national branches: Deutscher Akademikerinnenbund and the Polskie Stowarzyszenie Kobiet z Wyższym Wykształceniem created both programmatically and institutionally whole range of strategies of (self) aid for academic women. These strategies served both institutionalization, staging, and greater visibility of the categories of women involved in the production of knowledge and its professional promotion. Whether and in what ways in German and Polish context of activism and the women’s movement managed to initiate a change in the old order of gender in the academy – This is the central question of this text

AniLid: A Augspurg and L Gustava Heymann - turn-of-the-century feminists and pacifists as patrons of the contemporary Geman feminist movement

Lida Gustava Heymann and Anita Augspurg - activists of the first-wave radical German feminist movement - recently became the patrons of contemporary nonheterosexual women in their struggle for women's rights. This choice of patrons is not accidental: for more than 40 years, Anita and Lida Gustava constituted a community of interests, activism, and emotions. But what does this couple, which lived a century ago and never came out of the closet, have in common with the contemporary feminist and lesbian movement? Was this choice unquestionably right? It certainly forces us to ask whether the contemporary feminist-lesbian movement is a new quality or whether it continues attitudes and postulates from a hundred years ago. Augspurg's and Heyman's example (the way their memory is present in the contemporary lesbian movement) is significant. The two figures, their commitment, their influence on the women's and pacifist movement, as well as their attitude towards homosexuality constitute the main themes of this introductory paper.Lida Gustava Heymann i Anita Augspurg – działaczki radykalnego niemieckiego ruchu kobiecego pierwszej fali – stały się od niedawna patronkami współczesnych kobiet nieheteroseksualnych i ich walki o respektowanie przysługujących im praw. Wybór patronek nie wydaje się przypadkowy, Anita i Lida Gustava przez ponad czterdzieści lat tworzyły wspólnotę interesów i działań oraz stanowiły wspólnotę emocjonalną. Ale co ma para kobiet sprzed stu lat, która według dzisiejszej terminologii ostatecznie "nie wyszła z szafy", do współczesnego ruchu feministycznego i lesbijskiego? Czy wybór patronek był ze wszech miar słuszny? Wybór tej pary zmusza do postawienia pytania, czy współczesny ruch feministyczno-lesbijski jest nową jakością, czy kontinuum postaw i postulatów sprzed stu laty? Przykład Augspurg i Heyman (pamięć o nich oraz sposób jej istnienia we współczesnym ruchu lesbijskim) jest tu najbardziej znamienny. Obie te postacie, ich zaangażowanie i znaczenie dla ruchu kobiecego i pacyfistycznego oraz stosunek do homoseksualizmu, są motywami przewodnimi niniejszego tekstu szkicowego

The Gender Order and the Disassembling She-Protagonists: Polish Academic Culture in the First Half of the Twentieth Century as an Illustrative Example

The article deals with Polish academic culture and the gender order prevalent therein in the former half of the twentieth century. The protagonists are a group of women who worked, in the circumstances of their time, on their postdoctoral (habilitation) theses. In my perception, this was the group that initiated the processes of change in the gender relations in the academic environment. The struggle for recognition in the world of science is exemplarily shown on the basis of the professional trajectories of Helena Polaczkówna and Helena Willmann-Grabowska

‘Monuments Longer Lasting than Brass’? Recollection of Funerary Texts and Their Female Heroes: Edition of Fragments from the Resources of the Archives of the Museum of Distinguished Polish Women in Lviv, 1929–1939

Archiv

Topinambur (Helianthus tuberosus L.) źródło substancji prozdrowotnych

The aim of the study was to review the scientific literature on health-promoting substances in topinambour such as: essential amino acids, peptides, proteins, dietary fiber, oligosaccharides, polysaccharides, polyhydric alcohols, vitamins, minerals, fatty acids, choline and lecithin, and phytochemicals. Thanks to these substances, Jerusalem artichoke is considered a functional food, the nutritional values of which have a beneficial effect on many body functions. In addition to the nutritional function, it exhibits dietary and prebiotic properties, consisting in improving health and reducing the incidence of many diseases. It is considered a laxative, choleretic, diuretic, tonic to the stomach thanks to inulin, a prebiotic inhibiting the growth of pathogenic bacteria in the intestines. Health-promoting substances make Helianthus tuberosus especially recommended for people with gastric and duodenal ulcers andfor diabetics.Celem pracy był przegląd literatury naukowej dotyczącej substancji prozdrowotnych występujących w topinamburze, tj.: aminokwasy egzogenne, peptydy, białka, błonnik pokarmowy, oligosacharydy, polisacharydy, alkohole wielowodorotlenowe, witaminy, składniki mineralne, kwasy tłuszczowe, cholina i lecytyna oraz substancje fitochemiczne. Topinambur dzięki tym substancjom uważany jest za żywność funkcjonalną, której wartości odżywcze wywierają korzystny wpływ na wiele funkcji organizmu. Poza funkcją żywieniową wykazuje właściwości dietetyczne i prebiotyczne, polegające na poprawie stanu zdrowia i zmniejszeniu występowaniawielu chorób. Uważany jest za środek przeczyszczający, żółciopędny, moczopędny, działający tonizująco na żołądek dzięki inulinie - prebiotykowi hamującemu rozwój patogennych bakterii w jelitach. Substancje prozdrowotne sprawiają, że Helianthus tuberosus polecany jest szczególnie osobom z owrzodzeniem żołądka i dwunastnicy oraz diabetykom