Канфесiйная палiтыка дзяржаунай улады Рэчi Паспалiтай на беларускiх землях у апошняй трэцi XVII стагоддзя

The Confessional Policy of Rech Pospolitaja Governmental Authorities on the Lands of Belarus in the Last Third of the XVII Century (1667 – 1701) / A. BartashevichАўтарам ацэньваюцца вынікі вайны 1654 – 1667 гадоў і іх уплыў на дзяржаўную палітыку Рэчы Паспалітай у адносінах асноўных хрысціянскіх канфесій: праваслаўе, каталіцтва, уніяцтва, пратэстантызма, палажэнне іўдзеяў. Робіцца вынік, што каталіцкая вера і прыхільнасць да каталіцтва становіцца палітычным прыярытэтам, у той час як праваслаўе, абмежаванае ў правах, паступова страчвае свой уплыў. Разглядаецца шырокае распаўсюджванне ўніяцтва, якое ў нейкай ступені сумела захаваць культурныя традыцыі ўсходняй царквы. У 1660 – 1680 гадах пратэстантызм губляе свой моцны палітычны і культурны патэнцыял. У гэты перыяд у беларускіх гарадах расце колькасць нехрысціянскага насельніцтва – іўдзеяў, якія ўсё часцей сутыкаюцца з праяўленнямі неталерантнасці ў поліканфесійным мяшчанскім грамадстве

Гiсторыя каталiцкiх ордэнау на беларускiх землях у другой палове XVII стагоддзя

THE HISTORY OF THE CATHOLIC ORDERS ON THE BELARUSIAN LANDS IN THE SECOND HALF OF 17th CENTURY: THEIR MISSIONS AND THE CULTURAL-EDUCATIONAL ACTIVITIES / A. BARTASHEVICHРазглядаецца гісторыя з’яўлення і дзейнасці каталіцкіх місій на беларускіх землях у другой палове XVII стагоддзя. Ваенныя падзеі 1649 – 1667 гадоў і дзяржаўная падтрымка каталіцтва прывяла да рэзкага павелічэння колькасці каталіцкіх прыходаў, у Вялікім Княстве Літоўскім былі запрошаны новыя каталіцкія ордэны. У гэты перыяд каталіцкія місіі дамінуюць у сферы адукацыі і асветы, займаюцца дабрачыннасцю: адчыняюцца новыя калегіумы, пашыраецца школьная сетка, з’яўляюцца першыя шпіталі. Каталіцкае святарства выступала ініцыятарам і арганізатарам агульнагарадскіх урачыстасцей, прысвечаных важным дзяржаўным падзеям і рэлігійным святам, удзел у якіх прымалі гараджане ўсіх веравызнанняў