Klínískar leiðbeiningar um áhættumat og forvarnir hjarta- og æðasjúkdóma

Hægt er að lesa greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/OpenHjarta- og æðasjúkdómar eru algengasta orsök ótímabærs heilsubrests og dauðsfalla á Vesturlöndum. Það er því mikilvægt að meðferð og forvarnir gegn þessum sjúkdómum séu markvissar. Markmið þessara leiðbeininga er að auðvelda heilbrigðisstarfsfólki forvarnarstarf vegna hjartaog æðasjúkdóma með það að leiðarljósi að: hindra myndun æðakölkunar minnka líkur á að æðakölkun valdi skemmdum í líffærum fækka áföllum (sjúkdómstilfellum eða ótímabærum dauða) af völdum hjarta- og æðasjúkdóm

Hypertension in the elderly - changing attitudes toward treatment

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/OpenRaised blood pressure in the elderly is a frequent finding and is not a benign occurence. It should not be viewed as a normal or inevitable consequence of aging. Recent major intervention trials against hypertension in the elderly have showed clear benefits from actively lowering elevated arterial pressure in this group of patients and also in those with isolated systolic hypertension. This review emphasises the importance of antihypertensive treatment in the elderley and underlines the strategies and problems in the care of elderly patients with hypertension.Háþrýstingur er algengur kvilli meðal aldraðra. Jafnt hjá öldruðum sem yngri er sterkt samband milli hækkaðs blóðþrýstings og hættu á því að fá heilaáföll og hjartasjúkdóma (1). Á síðari árum hefur orðið töluverð viðhorfsbreyting varðandi meðferð háþrýstings aldraðra og eru læknar að hverfa frá þeirri afturhaldssemi um meðferð, sem var einkennandi um áratuga skeið. Vegna þessa er ekki úr vegi að velta fyrir sér nokkrum atriðum um háþrýsting aldraðra og meðferð hans

Hypertension in the elderly - changing attitudes toward treatment

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/OpenRaised blood pressure in the elderly is a frequent finding and is not a benign occurence. It should not be viewed as a normal or inevitable consequence of aging. Recent major intervention trials against hypertension in the elderly have showed clear benefits from actively lowering elevated arterial pressure in this group of patients and also in those with isolated systolic hypertension. This review emphasises the importance of antihypertensive treatment in the elderley and underlines the strategies and problems in the care of elderly patients with hypertension.Háþrýstingur er algengur kvilli meðal aldraðra. Jafnt hjá öldruðum sem yngri er sterkt samband milli hækkaðs blóðþrýstings og hættu á því að fá heilaáföll og hjartasjúkdóma (1). Á síðari árum hefur orðið töluverð viðhorfsbreyting varðandi meðferð háþrýstings aldraðra og eru læknar að hverfa frá þeirri afturhaldssemi um meðferð, sem var einkennandi um áratuga skeið. Vegna þessa er ekki úr vegi að velta fyrir sér nokkrum atriðum um háþrýsting aldraðra og meðferð hans

[Extract from an aeronautical chart which was used by Captain Charles E. Kingsford Smith on his flight in the Southern Cross from Port Marnoch, Ireland to Roosevelt Field, N.Y. June 23rd to 26th, 1930] [cartographic material].

Aeronautical chart used by Charles Kingsford Smith in 1930 on his Atlantic flight from Ireland to New York. The crew consisted of Capt. Charles E. Kingsford-Smith as pilot, Evert Van Dyk as co-pilot, Capt. J. Patrick Saul as navigator and John W. Stannage as radio operator. Relief shown by bathymetric isolines.; Pencil annotations used in navigation are shown on chart.; Also available in an electronic version via the Internet at http://nla.gov.au/nla.map-rm1599; Library holds map, letter from donor and 2 cards

Langtímameðferð með blóðþynnandi lyfjum á Fjórðungsjúkrahúsinu á Akureyri 1981-1987

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)In recent years there has been in Iceland some discussion toward changing the drug regimen used in long term anticoagulation therapy. Studies on the effectiveness, complications and other aspects of anticoagulant therapy are however rare in Iceland. This is a report from a study on long term anticoagulant therapy with special emphasis on the incidence of complications, bleeding and other. At the General District Hospital of Akureyri (FSA) over a 6 years period, 378 patients started on an anticoagulant therapy, whereof 147 continued for 3 months or more. Those 147 patients, 90 men and 57 women, mean age 62 years, made up our study group. The main indications for therapy were; »deep vein thrombophlebitis«, »coronary artery bypass graft«, »atrial fibrillation«, »pulmonary embolism« and »artiflcial heart valves«. Bleeding complications were found with 9 patients (6,1%) thereof 2 (1,4%) had serious episodes. Recurrences of indicative problem occurred with 7 patients (4,8%), 4 (2,8%) while on treatment. Those results are comparable to those of studies of similar design from other countries. In conclusion we state that the long term anticoagulant therapy is effective and without undue high rate of complications at the General District Hospital of Akureyri. Changes in treatment regimen are therefore not recommended without further prospective studies.Með þessu greinarkorni vilja höfundar skýra frá könnun á blóðþynningarmeðferð á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri á sex ára tímabili 1981-1987. Um var að ræða afturvirka könnun með megináherslu á tíðni fylgikvilla hjá þeim, sem á ofangreindu tímabili byrjuðu á langtímameðferð með blóðþynningarlyfjum. Meðferðarlengd þurfti að hafa verið að minnsta kosti þrír mánuðir. Forsendur þessarar vinnu voru þær að fá hlutlægt mat á blóðþynningarmeðferð með tilliti til hugmynda um að breyta um tegund blóðþynningarlyfja hér á landi, en nokkuð hefur verið rætt um þörf þess að breyta frá díkumaróli yfir í warfarin. Einnig var ætlunin að sannprófa tilgátu lækna Lyflækningadeildar FSA, sem um blóðþynningarmeðferð hafa séð, að fylgikvillar væru þar með lægsta móti. Auk þess skyldi að því gáð, hvort vankantar fyndust á meðferðarvenjum, sem að fengnum niðurstöðum mætti lagfæra

Atrial fibrillation in three young siblings

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/OpenIn young people atrial fibrillation is a rare condition and very seldom seen in siblings, even though familial atrial fibrillation has been reported. We report two brothers and a sister, presenting with atrial fibrillation at young age. Younger brother's atrial fibrillation was diagnosed along with perimyocarditis, however the other siblings presented later on, but had no evidence of organic heart disease. A systematic cardiac evaluation including E.C.G., echocardiography and chest-x-ray, of immediate family members failed to reveal any underlying heart disease and evaluation of other relatives using only history and E.C.G. did not indicate any heriditary disease. Our conclusion is that in one of these cases atrial fibrillation is definately associated with an episode of perimyocarditis, but in the two others atrial fibrillation might be sequelae after a subclinical perimyocarditis.Hér er fjallað um þrjú ung systkini, tvo bræður og eina systur, sem greindust með gáttatif (fibrillatio atriorum) á unga aldri, hið fyrsta þeirra fyrir um áratug. Þau voru rannsökuð með tilliti til hugsanlegra orsaka fyrir hjartsláttaróreglu eða annarra einkenna frá hjarta. Nánustu skyldmenni voru skoðuð og hugað að hugsanlegri ættgengi gáttatifs. Gáttatif er ein af algengari hjartsláttaróreglum, ýmist samfara vefrænum hjartasjúkdómum, öðrum sjúkdómum eins og skjaldseitrun eða án undirliggjandi sjúkdóma. Tíðni gáttatifs eykst með aldri en er sjaldgæf í ungu fólki eins og hér um ræðir. Lýst hefur verið nokkrum fjölskyldum með arfgengt gáttatif og ræðum við möguleika á ættgengi í fjölskyldu systkinanna. Yngsti bróðirinn greindist fjórtán ára gamall með hjartavöðvabólgu og gollurshússbólgu (perimyocarditis) og fékk gáttatif uppúr þeim veikindum. Hin systkinin greindust tveimur og þremur árum eftir það með gáttatif og ræðum við hugsanlegt samband einkennalausrar hjartavöðvabólgu og gáttatif

Athugun á verkun og aukaverkunum lóvastatíns

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Samband hárrar blóðfitu og hjarta- og æðasjúkdóma hefur verið þekkt lengi (1, 2). Rannsóknir hafa sýnt að lækkun heildarkólesteróls virðist draga verulega úr áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum (3, 4). Tilraunir til að hemja kólesterólframleiðslu líkamans með lyfjum hófust á fimmta áratugnum. Þá var gripið inn á síðari skref kólesterólframleiðslu og urðu því til í líkamanum ýmis steravirk efni sem leiddu til alvarlegra aukaverkana (5, 6). Rannsókn okkar var gerð með lóvastatíni, sem tilheyrir nýlegri gerð lyfja (HMG Co A reduktasa hemjarar). Þessi lyfjaflokkur hefur áhrif á eitt af fyrri skrefum kólesterólframleiðslu í líkama manna, en það skref er einnig hraðaákvarðandi fyrir framleiðsluna. Hvarfefni þessa skrefs, 3-hýdroxý, -3 meþýlglútarýl Kóensým A, safnast ekki fyrir við hömlun, heldur gengur til baka í asetýl kóensým A, sem síðan nýtist eftir öðrum leiðum. Lyf þessi hemja kólesterólframleiðslu fyrst og fremst í lifrarfrumum og lækkun kólesteróls þar veldur minnkaðri framleiðslu VLDL (og þar með LDL) ásamt aukinni upptöku LDL í lifur (7, 8). Tilgangur þessarar greinar er að skýra frá niðurstöðum rannsóknar, þar sem 40 einstaklingum með hækkað kólesteról í serum var gefið lóvastatín, sem nú er skrásett sérlyf hérlendis (Mevacor). Fjöldi rannsókna hefur verið framkvæmdur erlendis síðustu ár með þessum lyfjaflokki. Rannsókn okkar er hluti af fjölþjóðarannsókn í samvinnu við lyfjafyrirtækið Merck, Sharp og Dohme. Um er að ræða svipaða rannsókn og birt var greinargerð um í Læknablaðinu í lok árs 1988 (9). Meginforsendur slíkra rannsókna eru, að önnur meðferð til lækkunar á blóðfitum hafi ekki nægt og/eða hafi þolast illa og þar af leiðandi hafi lyfjataka til langtíma verið stopul

Langtímameðferð með blóðþynnandi lyfjum á Fjórðungsjúkrahúsinu á Akureyri 1981-1987

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)In recent years there has been in Iceland some discussion toward changing the drug regimen used in long term anticoagulation therapy. Studies on the effectiveness, complications and other aspects of anticoagulant therapy are however rare in Iceland. This is a report from a study on long term anticoagulant therapy with special emphasis on the incidence of complications, bleeding and other. At the General District Hospital of Akureyri (FSA) over a 6 years period, 378 patients started on an anticoagulant therapy, whereof 147 continued for 3 months or more. Those 147 patients, 90 men and 57 women, mean age 62 years, made up our study group. The main indications for therapy were; »deep vein thrombophlebitis«, »coronary artery bypass graft«, »atrial fibrillation«, »pulmonary embolism« and »artiflcial heart valves«. Bleeding complications were found with 9 patients (6,1%) thereof 2 (1,4%) had serious episodes. Recurrences of indicative problem occurred with 7 patients (4,8%), 4 (2,8%) while on treatment. Those results are comparable to those of studies of similar design from other countries. In conclusion we state that the long term anticoagulant therapy is effective and without undue high rate of complications at the General District Hospital of Akureyri. Changes in treatment regimen are therefore not recommended without further prospective studies.Með þessu greinarkorni vilja höfundar skýra frá könnun á blóðþynningarmeðferð á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri á sex ára tímabili 1981-1987. Um var að ræða afturvirka könnun með megináherslu á tíðni fylgikvilla hjá þeim, sem á ofangreindu tímabili byrjuðu á langtímameðferð með blóðþynningarlyfjum. Meðferðarlengd þurfti að hafa verið að minnsta kosti þrír mánuðir. Forsendur þessarar vinnu voru þær að fá hlutlægt mat á blóðþynningarmeðferð með tilliti til hugmynda um að breyta um tegund blóðþynningarlyfja hér á landi, en nokkuð hefur verið rætt um þörf þess að breyta frá díkumaróli yfir í warfarin. Einnig var ætlunin að sannprófa tilgátu lækna Lyflækningadeildar FSA, sem um blóðþynningarmeðferð hafa séð, að fylgikvillar væru þar með lægsta móti. Auk þess skyldi að því gáð, hvort vankantar fyndust á meðferðarvenjum, sem að fengnum niðurstöðum mætti lagfæra

Atrial fibrillation in three young siblings

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/OpenIn young people atrial fibrillation is a rare condition and very seldom seen in siblings, even though familial atrial fibrillation has been reported. We report two brothers and a sister, presenting with atrial fibrillation at young age. Younger brother's atrial fibrillation was diagnosed along with perimyocarditis, however the other siblings presented later on, but had no evidence of organic heart disease. A systematic cardiac evaluation including E.C.G., echocardiography and chest-x-ray, of immediate family members failed to reveal any underlying heart disease and evaluation of other relatives using only history and E.C.G. did not indicate any heriditary disease. Our conclusion is that in one of these cases atrial fibrillation is definately associated with an episode of perimyocarditis, but in the two others atrial fibrillation might be sequelae after a subclinical perimyocarditis.Hér er fjallað um þrjú ung systkini, tvo bræður og eina systur, sem greindust með gáttatif (fibrillatio atriorum) á unga aldri, hið fyrsta þeirra fyrir um áratug. Þau voru rannsökuð með tilliti til hugsanlegra orsaka fyrir hjartsláttaróreglu eða annarra einkenna frá hjarta. Nánustu skyldmenni voru skoðuð og hugað að hugsanlegri ættgengi gáttatifs. Gáttatif er ein af algengari hjartsláttaróreglum, ýmist samfara vefrænum hjartasjúkdómum, öðrum sjúkdómum eins og skjaldseitrun eða án undirliggjandi sjúkdóma. Tíðni gáttatifs eykst með aldri en er sjaldgæf í ungu fólki eins og hér um ræðir. Lýst hefur verið nokkrum fjölskyldum með arfgengt gáttatif og ræðum við möguleika á ættgengi í fjölskyldu systkinanna. Yngsti bróðirinn greindist fjórtán ára gamall með hjartavöðvabólgu og gollurshússbólgu (perimyocarditis) og fékk gáttatif uppúr þeim veikindum. Hin systkinin greindust tveimur og þremur árum eftir það með gáttatif og ræðum við hugsanlegt samband einkennalausrar hjartavöðvabólgu og gáttatif

Athugun á verkun og aukaverkunum lóvastatíns

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Samband hárrar blóðfitu og hjarta- og æðasjúkdóma hefur verið þekkt lengi (1, 2). Rannsóknir hafa sýnt að lækkun heildarkólesteróls virðist draga verulega úr áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum (3, 4). Tilraunir til að hemja kólesterólframleiðslu líkamans með lyfjum hófust á fimmta áratugnum. Þá var gripið inn á síðari skref kólesterólframleiðslu og urðu því til í líkamanum ýmis steravirk efni sem leiddu til alvarlegra aukaverkana (5, 6). Rannsókn okkar var gerð með lóvastatíni, sem tilheyrir nýlegri gerð lyfja (HMG Co A reduktasa hemjarar). Þessi lyfjaflokkur hefur áhrif á eitt af fyrri skrefum kólesterólframleiðslu í líkama manna, en það skref er einnig hraðaákvarðandi fyrir framleiðsluna. Hvarfefni þessa skrefs, 3-hýdroxý, -3 meþýlglútarýl Kóensým A, safnast ekki fyrir við hömlun, heldur gengur til baka í asetýl kóensým A, sem síðan nýtist eftir öðrum leiðum. Lyf þessi hemja kólesterólframleiðslu fyrst og fremst í lifrarfrumum og lækkun kólesteróls þar veldur minnkaðri framleiðslu VLDL (og þar með LDL) ásamt aukinni upptöku LDL í lifur (7, 8). Tilgangur þessarar greinar er að skýra frá niðurstöðum rannsóknar, þar sem 40 einstaklingum með hækkað kólesteról í serum var gefið lóvastatín, sem nú er skrásett sérlyf hérlendis (Mevacor). Fjöldi rannsókna hefur verið framkvæmdur erlendis síðustu ár með þessum lyfjaflokki. Rannsókn okkar er hluti af fjölþjóðarannsókn í samvinnu við lyfjafyrirtækið Merck, Sharp og Dohme. Um er að ræða svipaða rannsókn og birt var greinargerð um í Læknablaðinu í lok árs 1988 (9). Meginforsendur slíkra rannsókna eru, að önnur meðferð til lækkunar á blóðfitum hafi ekki nægt og/eða hafi þolast illa og þar af leiðandi hafi lyfjataka til langtíma verið stopul