Plazma içerisinde aşı polimerizasyonu yaparak bazı sentetik liflerin yüzeysel özelliklerinin değiştirilmesi

Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.VI ABSTRACT Plazma işleminin etkisi ile sentetik kumaşların üst yüzey özelliklerinin değiştirilmesi çok değişik yöntemlerle olabilmektedir. Plazmada bulunan yüksek enerjili elektronlar, iyonlar ve plazma ışınlan doğrudan materyalin üst yüzeyinde bulunan atom ve molekül grupları ile reaksiyona girerek, modifiye olan üst yüzeyde yeni molekül grupları oluşturur veya üst yüzey, serbest atomların ve moleküllerin oluşumuyla aşındırılır ve temizlenir. Bu çalışmada plazma işleminin poliester, poliamid, poliakrilnitril ve polipropilen kumaşlar üzerine etkisi incelenmiştir. Plazma işleminde başlangıç maddeleri olarak akrilik asit, su, argon, oksijen ve hava kullanılmıştır. Özellikle poliester lifleri çok iyi bir hidrofillik ve kir itici özellik kazanmakta ve bazik boyarmaddeler ile boyanabilmektedir. Diğer liflerin de hidrofillik, kirlenme ve boyanma özellikleri değiştirilebilmiştir. Boyamadan sonra çeşitli haslıklar incelenmiştir. Bu çok yönlü etki konvensiyonel terbiye yöntemleri ile elde edilememektedir. Tekstil mamullerinin plazma işlemiyle üst yüzey özelliklerinin değiştirilmesi geniş ölçüde çevre dostu bir yöntemdir. ZUSAMMENFASSUNG Die Verânderung von Oberflâchen durch die Einwirkung von Plasmen kann auf sehr verschiedene Weise erfolgen. So können die in einem Plasma vorhandenen energiereichen Elektronen, die Ionen und die Strahlung des Plasmas direkt mit den an der Oberflâche eines Substrates sich befîndlichen Atomen und Molekülgruppen reagieren und neue Molekülgruppen mit Modifizierten Oberflâcheneigenschaften bilden öder die Oberflâche durch Bildung von flüchtigen Atomen und âtzen und reinigen. In dieser Arbeit wird die Auswirkung einer Plasmabehandlung auf Ausgangsmaterialen beim Plasmabehandlung verwendet man Acrylsaure, Wasser, Argon, Sauerstoff und Luft. Besonders bekommen Polyesterfaser eine gute Hydrophilitat, eine Schmutzabweisendeeigenschaft und können auch mit den basischen Farbstoffen gefarbt werden. Auch die Hydrophilitâts-, Anschmutzungs- und Fârbungeigenschaften anderer Fasern verândert werden. Nach der Fârbung werden verschiedene Echtheiten untersucht Dieser vielfaltige EinfluB kann auf dem Wege der konventionellen, naBchemischen Verfahren nicht erzielbar sein. Die Verânderung der Oberflâcheneigenschaften von Textilien durch Plasmabehandlung ist ein weitgehend umweltschonendes Verfahren.202 ÖZET Tekstil mamulleri kullanıma hazır hale gelinceye kadar birçok terbiye işlemlerinden geçer. Bu işlemler her geçen gün ekolojik ve ekonomik bakımdan artan oranda ek yükler getirmektedir. Son yıllarda birçok yeni teknoloji bulunmuş veya araştırmaları devam etmektedir. Ancak bu teknolojilerin çok azı uygulamaya sokulabilmiştir (Köpükle aplikasyon, püskürtmeyle aplikasyon, vakum ekstraksiyonlu tesisler, CO2 ile boyama, radyofrekans ve mikrodalga ile boyama vb.). Son yıllarda ışınlama teknolojilerinde de gelişmeler yapılmıştır. En önemli teknolojiler: - Plazma işlemi - Elektron ışınlaması işlemi - UV-Işmlama - Laser-Işmlama Bu teknolojiler henüz deneme aşamasındadır. Gelecekte liflerin boyanabüirliklerinin ve hidrofilliğinin iyileştirilmesi, kirlenmenin azaltılmasında ve haşıl giderilmesi için kullanılabilecektir. Liflerin ve tekstil mamullerinin soğuk plazmayla işlem görmesi yıllardan beri ilginç bir konudur. Tekstil mamullerinin plazma ile üst yüzeyinin işlenmesi son derece çevre dostu bir yöntemdir. Hiçbir kimyasal madde kullanmadan veya giderilmesi sorun olmayacak kadar az başlangıç maddesi ilavesi, işlem için yeterli olabilmektedir. Konvensiyonel yöntemlerle elde edilemeyecek çok yönlü etkileri vardır. "Plazma" terimi, iyonlaşmış gaz halini ifade eder. İyonlaşmış durumdaki gaz, pozitif yüklü molekül veya atomlar (iyonlar) ve negatif yüklü elektronları içerir. 10.000° K'nin üzerjndeki sıcaklıklarda tüm molekül ve atomlar iyon halindedir. Sürekli plazma ortamı sağlamak için en yaygın olarak kullanılan yöntem, "elektriksel boşalım" (glow discharge) 'dır. "Glow-discharge polimerizasyonu" ve "plazma polimerizasyonu" terimleri aynı anlama gelmektedir. Plazma polimerizasyonunun mekanizması çok karmaşıktır ve henüz tam olarak açıklanamamıştır. Plazma polimerleri büyük oranda serbest radikaller içermektedirler. Bunların konsantrasyonu monomerin kimyasal yapışma sıkıca bağlıdır. Plazma işlemi tek basamaklı bir yöntemdir. Plazma polimerizasyonu malzemeden bağımsızdır. Plazma polimerizasyonu üe çok ince ve çok homojen bir kaplama sağlanabilmektedir. Polimerizasyon son derece temizdir. Konvensiyonel yöntemlerde kullanılan çözücüler, stabilizatörler ve diğer yardımcı gerekli değildir. Bu nedenle ürün çok saf olup üp alanında da kullanılabilmektedir. Ancak konvensiyonel yöntemlerde olduğu gibi yüksek kapasitelerde polimer üretimi mümkün değildir. Polimerin kimyasal yapısı ve homojenitesi çeşitli parametrelere bağlıdır. (Reaktör geometrisi, monomer akış hızı, sistem basıncı, deşarj gücü, işlem süresi vb.)203 Bu çalışmada plazma işleminin poliester, poliamid- poliakrilnitril ve polipropilen kumaşlar üzerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla akrilik asit, su, argon, oksijen ve hava plazmasıyla işlem yapılmıştır. Plazma işleminden sonra bu kumaşların hidrofillik ve kir iticilik özellikleri test edilmiştir. Plazma ile işlem gören numuneler Laundrometrede 4 gr/lt colormatik deterjan ile bir ve beş kez yıkanmıştır. 6 aylık depolamadan sonraki numunelerin haslıkları da test edilmiştir. Hidrofillik TS 866'ya göre test edilmiştir. Bu çalışmada kir iticilik özelliğinin test edilmesi için Datacolor Texflash renk ölçüm cihazı kullanılmıştır. Kirletmeden sonra numuneler bir gün bekletilmiş ve tam otomatik çamaşır makinasında (AEG Lavamat, 40°C, 4 gr/lt colormatik deterjan, ön yıkamasız) yıkanmıştır. Numunelerin rengi yıkamadan önce ve sonra Datacolor ile ölçülmüş ve AE değeri (renk farklılığı) hesaplanmıştır. AE değeri ne kadar büyük ise kir iticilik özelliği de o kadar büyüktür. Poliester lifleri tekstil alanında çok kullanılan liflerdir. Bu çalışmada poliester kumaşlar argon, akrilik asit, oksijen, su ve hava plazmasıyla işlem süresi ve güç değiştirilerek incelenmiştir. Ayrıca argon plazmasından sonra örnekler çeşitli konsantrasyonda akrilik asit ile de muamele edilmişlerdir. Numuneler en düşük işlem koşullarında bile çok iyi bir hidrofillik ve kir itici özellik kazanmışlardır. Bu özellikler plazma tipine, işlem süresine ve güce bağlıdır. 6 ay depolama ve 5 kez yıkamadan sonra kalan etki daima işlem görmemiş numuneden daha iyidir. İşlem görmüş numuneler bazik boyarmaddelerle kaynama sıcaklığında ve dispersiyon boyarmaddeleri ile HT şartlarında boyanmış ve boyamadan sonra çeşitli haslıkları (yıkama haslığı (40°C), sürtme haslığı, ışık haslığı) test edilmiştir. Dispersiyon boyarmaddesi ile boyanmış numuneler plazma işleminden sonra poliester liflerinde kristallenmenin daha fazla olmasından dolayı daha açık boyanmıştır. Fakat bazik boyarmaddeler ile özellikle tuzlu ortamda çok iyi sonuçlar alınmıştır. Işık haslığı özellikle iyi gelişmiştir. En koyu numuneler argon plazması + % 50 akrilik asit çözeltisi ile elde edilmiştir. Poliamid kumaşlar argon, akrilik asit, oksijen, su ve hava plazmasıyla değişik işlem süresi ve güçte incelenmiştir. Tüm plazma türleri çok belirgin bir hidrofillik ve kir iticilik sağlamaktadır. Bu özellikler plazma tipi, işlem süresi ve güce bağlıdır. 6 aylık depolama ve 5 kez yıkamadan sonra kalan etki daima işlem görmemiş numuneden daha iyidir. Argon, akrilik asit ve hava plazması ile işlem görmüş numunelerin hidrofilliği yıkama ve depolamaya karşı özellikle dayanıklıdır. Poliamid kumaşlar asit ve bazik boyarmaddelerle boyanmış ve boyamadan sonra çeşitli haslıkları test edilmiştir. Bazik boyarmaddelerle boyanmış numunelerin K/S değeri akrilik asit dışında işlem görmemişten daha düşüktür.204 Poliakrilnitril kumaşlar argon, akrilik asit ve su plazması ile muamele edilmiştir. İşlem süresi ve güç değiştirilmiştir. Plazma işleminden sonra kir iticilik özelliği gelişmiştir. Poliakrilnitril lifleri normalde iyi bir hidrofilliğe sahiptir. Bu özellik plazma ile işlemden sonra zarar görmemiştir. Poliakrilnitril kumaşlar bazik boyarmaddelerle boyanmış ve çeşitli haslıkları incelenmiştir. Akrilik asit ve su plazması ile işlem görmüş numunelerin K/S değeri işlem görmemiş numuneden daha iyidir. Ancak argon plazması ile daha açık renk tonları elde edilmiştir. Polipropilen kumaşlar da argon, akrilik asit plazması ve argon plazması + akrilik asit çözeltileri ile muamele edilmiştir. Ancak sadece uzun süreli akrilik asit plazması ile hidrofillikte bir gelişme sağlanabilmiş, diğer işlemler yeterli gelmemişti

Bazı antibakteriyal işlemlerin yıkamaya karşı dayanımı

One of the most important points for antimicrobial finishing is the durabiltiy against to repeated laundry. in this study; antimicrobial product treated by classical methods is compared with unmigrated new product able pass through the body tann and typical products laundered at home in terms of effectiveness and permanenty

Asbest lifleri

Asbestos is a mineral fiber. It can be positively identified only with a special type of microscope. There are several types of asbestos fibers. Asbestos, once widely used in construction and industry throughout the world, fell out of favor when it became accepted in the 1960s that the fibers, when inhaled in high volumes, could cause death and permanent disability. Russian proponents say the type used here, chrysolite, or white asbestos, is perfectly safe and should be allowed in all types of industry

Karbon liflerinin özellikleri ve kullanım olanakları

Carbon fibers have been used to supersede metals used for composite materials because of changing of performance/price rate. Carbon fibers that have been lighter, more strength and more efficient as commercial materials have been used not only space but also a good number of areas as automotive, civil engineering and paper industry.Performans/fiyat oranının değişimi ile karbon lifleri hızla kompozit materyallerde kullanılan metallerin yerini almaya başlamıştır. Daha hafif, dayanıklı ve daha etkili ticari ürün olan karbon liflerin kompozisyonları artık sadece uzay araçlarında değil otomotiv, inşaat ve kağıt endüstrisi gibi pek çok alanda kullanılmaktadır