Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs?

This thesis aimed to increase the knowledge about severe forms of anxiety, gagging and fainting in dentistry and to investigate whether these phenomena are overlapping or separate constructs. In Chapter 2 a literature review of twin studies showed that the estimated heritability of specific phobias and fears varied widely. In Chapter 3 a framework was developed to classify dental fear, resulting in a three factor solution consisting of fear of invasive treatment, lack of self-control and physical sensations. In Chapter 4 the characteristics of memories underlying various levels of dental anxiety were described. Two-third of the memories of the dental phobics showed characteristics of PTSD, and only 8% of the memories of the low anxious individuals. In Chapter 5 was examined how the ‘vividness’ and ‘disturbance’ of a memory of a dental treatment changed over time in low and highly anxious individuals. In both groups a significant decline in memory vividness was observed, but where the disturbance of the memory of the highly anxious individuals increased significantly, it remained stable in the low anxious group. In Chapter 6 the co-occurrence of dental phobia and fainting was examined. Only 13.0% of the dental phobics reported to faint, supporting the notion that anxiety and fainting in dentistry are separate constructs. In Chapter 7 gagging in dentistry was investigated. The estimated prevalence was 8.2%. That gagging and severe dental anxiety are separate constructs is supported by the finding that most of the gagging individuals (84%) did not show high anxiety levels. Chapter 3 embargo until 11 August 2017 and 5 embargo until 11 November 2017

A PhD completed 8. Are extreme dental treatment anxiety, fainting or gagging separate or overlapping phenomena?

Extreme angst voor de tandheelkundige behandeling, flauwvallen of kokhalzen in de tandartsstoel kunnen de tandheelkundige behandeling van een patiënt ernstig belemmeren. Hoewel er reeds wijd uiteenlopend onderzoek naar extreme behandelangst is gedaan, is er minder bekend over kokhalzen en flauwvallen. De belangrijkste vragen in dit promotieonderzoek waren of er clusters van behandelangst (‘stimuli’) konden worden bepaald en of behandelangst en flauwvallen of kokhalzen losstaande of overlappende fenomenen zijn. Angst voor de tandheelkundige behandeling blijkt onder te verdelen in diverse subtypes: angst voor invasieve behandelingen, controleverlies en aversieve lichamelijke sensaties. Het huidige niveau van behandelangst hangt sterk samen met diverse kenmerken van herinneringen die ten grondslag liggen aan deze angst. Flauwvallen in de tandheelkundige praktijk en extreme behandelangst komt maar bij een klein deel van de patiënten tegelijkertijd voor (17,8%). Hetzelfde geldt voor kokhalzen en extreme behandelangst (16,4%). Op basis van het onderzoek kan worden gesteld dat angst, flauwvallen of kokhalzen in de tandheelkundige setting grotendeels losstaande fenomenen zijn.<br/

Belemmeringen bij de behandeling, deel 2: een gevoel van duizeligheid of flauwvallen bij het krijgen van een verdovingsinjectie

Extreme angst voor (delen van) de behandeling, flauwvallen bij het krijgen van een verdovingsinjectie, of een sterk verhoogde kokhalsreflex zijn allemaal voorbeelden van relatief veel voorkomende omstandigheden die de behandeling zowel voor de behandelaar als de patiënt bemoeilijken. Dit tweede artikel richt zich op de neiging tot flauwvallen bij het krijgen van een verdovingsinjectie en het verschil in reactie bij extreme angst om een verdovingsinjectie te krijgen