41 Wyznaczenie aktywności źródła iryd –192 w HDR

Cel pracyCelem pracy było wyznaczenie aktywnosci źródła Iryd-192 w microSelektronie HDR i porównanie wyników z wartością aktywności podawaną przez producenta.MetodaZaprojektowano układ pomiarowy. Na aluminiowym stojaku zamontowano listwę z włókna węglowego, która posiadała dwa uchwyty mocujące komorę jonizacyjną i kateter. Listwa ta posiadała możliwość regulacji odległości między uchwytami w zakresie ad 5 do 100 cm. Do pomiarów użyto komory jonizacyjnej Farmer typ 2571 z grafitową ścianą i nakładką uniwersalną build-up typ 2571. Komora została wykalibrowana do współpracy z dozymetrem lonex 2570. Pomiary wykonano dla zmiennej odległości komory od źródła. Aby zapewnić punktowy charakter źródła mierzono moc źródła co 5 cm w przedziale od 20 do 60 cm. Każdy pomiar powtórzono cztery razy. Czas napromieniania wynosił 100 s. Uwzględniono różnicę w temperaturze i ciśnieniu w pomieszczeniu, w stosunku do wartości standardowych. Za pomocą regresji dawek wyznaczono aktywność źródła.WynikiAktywność otrzymana z pomiarów wyniosła 340 GBq ± 3%. Producent podawał, że źródło ma aktywność równą 329 GBq. Różnica między wartością aktywności podaną przez producenta a wartością otrzymaną z pomiarów wyniosła 3%.Dyskusja i wynikiMożna przyjąć, że porównywane wartości nie różnią się od siebie znacząco. Przedstawiona metoda pomiarowa jest stosunkowo fatwa do przeprowadzenia. Podstawowym źródłem różnicy jest błąd w pomiarze odlegfości między komorą jonizacyjną a źródłem. Dodatkową przyczyną błędu mogła być niepewność odczytu temperatury i ciśnienia

18 Nowoczesne metody planowania leczenia

Zadaniem planowania leczenia jest taki dobór parametrów napromieniania chorego, który pozwala uzyskać optymalny rozkład dawek. Celem jednak jest nie tylko uzyskanie optymalnego rozkładu dawek w symulowanym komputerowo obiekcie tkankopodobnym ale u rzeczywistego pacjenta po jego napromienieniu.Celem poniższej pracy jest analiza możliwości i trudności zdefiniowania różnic przy porównywaniu systemów planowania leczenia. Autorzy starają się wykazać, że samo porównanie technicznych możliwości obliczeń dawek jest niewystarczające i powinno być uzupełnione analizą całego procesu postępowania z pacjentem od zebrania danych topometrycznych i dozymetrycznych aż do weryfikacji dawek in-vivo podczas napromieniania.Postęp technologiczny, który dokonał się w ostatnich latach umożliwił zwiększenie dokładności napromieniania oraz zastosowanie zindywidualizowanych technik napromieniania (konformalnych) dla każdego pacjenta. Wynika z tego konieczność zebrania dla każdego pacjenta wielu danych: wymiarów zewnętrznych ciała, kształtu organów wewnętrznych, gęstości tkanek, itp. Następnie uwzględnienie tych danych podczas obliczeń dawek oraz przekazanie wyniku planowania leczenia, tj. wybranych parametrów wiązki bądź położeń źródeł oraz parametrów układu pacjent-źródło do systemu zarządzającego aparatem terapeutycznym. Końcowym etapem jest sprawdzenie dawek in-vivo.Do niedawna opisany system polegał na pomiarach wymiarów pacjenta drutem, wykonywaniu zdjęć lokalizacyjnych RTG jedynie dla wzorcowego chorego oraz na ręcznym ustawieniu parametrów wiązki lub pozycji źródła zapisanych na karcie. Stąd pomimo posiadania komputerowego systemu planowania leczenia dokładność planowania rozkładów dawki znacznie przewyższała dokładność zebrania danych i dokładność napromieniania. Dokładność otrzymanego rozkładu dawek była znacznie niższa od dokładności dawek zaplanowanych.Obecnie coraz częściej proces planowania zaczyna się postrzegać jako część zintegrowanego procesu postępowania z pacjentem. Wprowadzono pojęcie linii terapeutycznej, które powinno objąć nie tylko zintegrowany logicznie zestaw urządzeń ale również ciąg czynności. W brachyterapii zintegrowana linia składa się z (1) urządzenia do lokalizacji aplikatorów, (2) komputerowego systemu planowania dawek oraz (3) aparatu terapeutycznego. Nastąpiło więc zbliżenie brachyterapii do teleterapii. Wynika to częściowo z przyjęcia do leczenia grupy chorych na niektóre nowotwory nieginekologicze gdzie wymagana jest większa dokładność dawki oraz monitorowanie powikłan u chorych na nowotwory ginekologiczne, związane z bliskością pomiędzy obszarem napromienianym i narządami krytycznymi (pęcherz, odbytnica).Ponadto brachyterapia często uzupełniana jest teleterapią. Wiążą się z tym problemy łączenia dawek. Jedną z trudności jest inne oddziaływanie dawki pochłoniętej w krótkim czasie (brachyterapia) i dawki, której pochłonięcie nastąpiło w czasie znacznie dłuższym (teleterapia). Podstawą jednak oceny łącznego oddziaływania obu dawek jest możliwość ich przedstawienia w tym samym układzie współrzędnych. Wobec przyjęcia innych układów odniesień w brachyterapii i teleterapii było to utrudnione do czasu wprowadzenia przestrzennego obliczania dawek. Analiza błędów w łącznym przedstawieniu dawek po tele- i brachyterapii wymaga też uwzględnienia innej filozofii unieruchamiania chorego w obu technikach. W teleterapii, przy zewnętrznym źródle dąży się do tego by napromieniany obszar nie zmieniał swojego położenia. W brachyterapii, często z góry bierze się pod uwagę możliwość przemieszczeń całych zespołów narządów wewnętrznych i ich ruch uwzględnia osię poprzez ustabilizowanie aplikatora właśnie przy tych narządach.Opisane zagadnienia utrudniają porównanie systemów planowania leczenia będących produktem różnych firm. Ocenić bowiem należy nie tylko obliczony rozkład dawek ale również dokładność jego uzyskania u rzeczywistego pacjenta po zakończeniu radioterapii. Jak wynika z doświadczeń autorów, deklarowana zgodność logiczna urząsdzeń różnych producentów jest niepełna i powoduje albo utratę części danych albo obniżenie dokładności całego procesu. Stąd może się okazać, że zastosowanie bardziej zaawansowanego technologicznie urzqdzenia, ale nie zintegrowanego z całym procesem radioterapii nie poprawia dokładności uzyskanych dawek w radioterapii

40 Porównanie możliwości i ocena przydatności systemów planowania leczenia BPS 5,0 oraz plato 1,3 firmy Nucletron

Cel pracyCelem pracy było porównanie możliwości systemów planowania brachyterapii i weryfikacja rozkładów dawek w punktach AI i Ar (wg. ICRU), oraz narządach krytycznych uzyskanych przy planowaniu za pomocą obu systemów.Materiał i metodykaPrzeprowadzono planowanie leczenia dla Selectronu LDR u 65 chorych na raka szyjki macicy. W każdym z przypadków wykonano tradycyjne radiogramy w projekcjach ortogonalnych (dla systemu BPS 5.0) oraz cyfrowo zapisano obrazy fluoroskopowe uzyskane za pomocą systemu IBU (Nucletron), dla dowolnych projekcji uwarunkowanych czytelnością przestrzennego ułożenia aplikatorów w ciele pacjentki. Uzyskane obrazy w obu przypadkach postużyły do komputerowej rekonstrukcji geometrii aplikacji jak i położenia organów krytycznych (pęcherz, rectum).WynikiDla obu systemów planowania leczenia rozkłady dawek nie różnity się znacząco. Jednak planowanie za pomocą systemu PLATO BPS v1.3 okazało się a wiele wygodniejsze zarówno dla pacjentki, jak i dla osoby planującej leczenie. Elektroniczne przesyłane obrazy niosą przy odpowiednim wykonaniu w zasadzie tyle samo informacji co tradycyjne radiogramy. Możliwość natychmiastowego podglądu obrazu umożliwia wybranie projekcji w taki sposób, aby uniknąć efektu przesłaniania się aplikatorów uniemożliwiającego wykonanie prawidłowej rekonstrukcji. Powtarzanie zdjęć w przypadku ich nieprzydatności do procesu rekonstrukcji nie wydłuża procesu planowania w tak znaczqcy sposób, jak w przypadku zdjęć tradycyjnych. Skraca się więc znacznie czas planowania leczenia, co nie jest bez znaczenia dla komfortu pacjentki. Praca w środowisku graficznym umożliwia precyzyjną rekonstrukcję położenia organów krytycznych i optymalizację pcłożenia źródeł pod kątem jak najkorzystniejszego rozkładu dawki.WnioskiSystem PLATO BPS v1.3 okazał się w pełni przydatnym i wygodnym narzędziem przy planowaniu terapii LDR. Precyzja rekonstrukcji i optymalizacji dawki, łatwość stosowania przez odpowiednio przeszkolonego użytkownika przesądza o przewadze nad starszymi systemami planowania. Zweryfikowany za pomocą starszego i sprawdzonego systemu jest przy współpracy z IBU szeroko stosowany w codziennej praktyce klinicznej

39. Pulsed dose rate brachytherapy – describing of a method and a review of clinical applications

IntroductionPulsed Dose Rate (PDR) treatment is a new brachytherapy modality that combines physical adventages of high-dose-rate (HDR) technology (isodose optimization, radiation safety) with the radiobiological adventages of low-dose-rate (LDR) brachytherapy.Pulsed brachytherapy consists of using a stronger radiation source than for LDR brachytherapy and is giving a senes of short exposures of 10 to 30 minutes in every hour to approximately the same total dose in the same overall as with the LDR. Modern afterloading equipment offers some advantages over intersitial or intracavitary insertion of separate needles, tubes, seeds or wires. Isodose volumes in tissue can be created flexibly by a combination of careful placement of the catheter and adjustment of the dwell times of the computerized stepping source. Automatic removal of the radiation sources into a shielded safe eliminates radiation exposures to staff and visitors. Radiation exposure is also eliminated to the staff who formerly loaded and unloaded a multiplicity of radioactive sources into the catheters, ovoids, tubes etc.Material and methodsThis retrospective study based on summarized clinical investigations analyses the feasibility, differences between methods of brachytherapy and preliminary oncologic results of PDR brachytherapy.Since July 2000 15 patients were treated in Greatpoland Cancer Center using PDR brachytherapy. They were 10 patients with recurrent brain malignant glioma, 2 with recurrent nasopharyngeal cancer, and patients with lip cancer, recurrent breast cancer and recurrent salivary gland cancer. Only patient with lip cancer was treated radically. Nucletron PDR unit with 1 Ci source and PLATO planning system were used.ResultsShort time of observation doesn’t allow to draw a radical conclusions. On the ground of literature and preliminary own results it seems that PDR brachytherapy is save and efficient method of treatment. The most important complication was a local infection in place of implanted catheter. In some cases (for example in patients with recurrent malignant glioma after teletherapy) PDR brachytherapy perhaps could be a treatment of choice

6 Metody brachyterapii dojamowej stosowane u kobiet z rozpoznaniem raka błony śluzowej trzonu macicy

Radioterapia jest jedną z radykalnych metod leczenia chorych na raka btony śluzowej trzonu macicy. Stosowana jest u kobiet zdyskwalifikowanych od leczenia operacyjnego bądż to z powodu zaawansowania klinicznego (FIGO III), bądż to z powodu obciążających schorzeń dodatkowych i dotyczy okeło 20% chorych z tym rozpoznaniem. Radykalna radioterapia polega na połączeniu napromieniania z pól zewnętrznych z dojamową brachyterapią. Podstawowym zadaniem brachyterapii jest użycie takich aplikatorów oraz zindywidualizowanie rozłożenia żródeł promieniotwórczych, aby uzyskać jednorodną dawkę w obszarze obejmującym macicę z równoczesną maksymalną ochroną narządów krytycznych w miednicy. przed podjęciem decyzji o typie aplikacji u chorych wykonywany jest szereg badań diagnostycznych (USG, KT, HG) celem określenia wielkości i kształtu macicy, grubości jej ścian, rozległości nacieku nowotworowego oraz jej położenia względem narządów miednicy mniejszej. W dojamowej brachyterapii stosujemy metody after-loading HDR i LDR. W przypadku HDR stosujemy jako aplikator sondę z walcem lub układ sond dojamowych typu Heyman, w przypadku LDR – układ 2 sond lub sondę z 2 owoidami (prezentacja różnych typów używanych aplikatorów). W przyjętym planowaniu leczenia obok standartowych punktów wg ICRU 38 wyznaczane Są indywidualne punkty odpowiadające anatomii macicy (prezentacja punktów referencyjnych). Oawki obliczane w punktach referencyjnych wynosiły dla LDR 20–30 Gy na frakcję, stosując 1 lub 2 frakcje w zależności od dawki z teleterapii. Oawki dla HDR obliczane w tych samych punktach referencyjnych wynosiły 6–7,5 Gy na frakcję, podając 3–6 w frakcjach również w zależności od dawki podanej z teleterapii (prezentacja rozkładu izodoz i dawek w odpowiednich punktach). Oawki mierzone punktach odpowiadających narządom krytycznym, które Iimitowały także dawki całkowite wahały się od 30 do 100% dawki referencyjnej w poszczegó1nych frakcjach. Osiągnięcie optymalnej dawki w zadanym obszarze uzależnione jest z jednej strony od warunków anatomicznych, z drugiej zaś od typu użytych aplikatorów

7 Brachyterapia LDR, MDR, HDR zmian nowotworowych w pochwie

W Wielkopolskim Centrum Onkologii od 15 lat w leczeniu zmian nowotworowych w pochwie stosujemy brachyterapię „afterloading” LDR, MDR i HDR. Do leczenia kwalifikowane są chore na pierwotnego raka pochwy, raka przerzutowego oraz naciekającego z zewnątrz. W zależności od rozległości riacieku, anatomii pochwy oraz od topografii narządów miednicy mniejszej, stosuje się różne aplikatory cylindryczne z osłonami standardowymi lub indywidualnymi. W początkowym okresie stosowaliśmy niskie moce dawek Oawka frakcyjna dla LDR wnosiła 20–30 Gy na izodozę referencyjną w zależności od głębokości nacieku. Liczba frakcji wynosiła od 2 do 3 w odstępach 7–10 dniowych. Metodą tą leczono 12 pacjentek. Od 5 lat leczenie prowadzimy przy zastosowaniu brachyterapii HDR. Oawka frakcyjna dla HDR wynosiła w leczeniu radykalnym 5–6 Gy na zmianę, obliczana w odległości 1–2 cm od powierzchni aplikatora, w zależności od głębokości nacieku. Liczba frakcji wynosła 5–8 w rytmie co 7 do 10 dni. W leczeniu paliatywnym dawka frakcyjna wynosła 10 Gy na zmianę, podawana trzykrotnie w odstępie 7 dni. W tej grupie były leczone 32 pacjentki. Odczyny popromienne obserwowane były na błonie śluzowej pochwy i sromie w stopniu od 1 do 3 wg EORTC / RTOG i ze strony odbytnicy w stopniu 1 i 2. Zmiany te wydłużyły czas leczenia, a w pojedynczych przypadkach spowodowały obniżenie planowanej dawki

Metabolic and endocrine profiles and reproductive parameters in dairy cows under grazing conditions: effect of polymorphisms in somatotropic axis genes

<p>Abstract</p> <p>Background</p> <p>The present study hypothesized that GH-AluI and IGF-I-SnabI polymorphisms do change the metabolic/endocrine profiles in Holstein cows during the transition period, which in turn are associated with productive and reproductive parameters.</p> <p>Methods</p> <p>Holstein cows (Farm 1, primiparous cows, n = 110, and Farm 2, multiparous cows, n = 76) under grazing conditions were selected and GH and IGF-I genotypes were determined. Blood samples for metabolic/endocrine determinations were taken during the transition period and early lactation in both farms. Data was analyzed by farm using a repeated measures analyses including GH and IGF-I genotypes, days and interactions as fixed effects, sire and cow as random effects and calving date as covariate.</p> <p>Results and Discussion</p> <p>Frequencies of GH and IGF-I alleles were L:0.84, V:0.16 and A:0.60, B:0.40, respectively. The GH genotype was not associated with productive or reproductive variables, but interaction with days affected FCM yield in multiparous (farm 2) cows (LL yielded more than LV cows) in early lactation. The GH genotype affected NEFA and IGF-I concentrations in farm 1 (LV had higher NEFA and lower IGF-I than LL cows) suggesting a better energy status of LL cows.</p> <p>There was no effect of IGF-I genotype on productive variables, but a trend was found for FCM in farm 2 (AB cows yielded more than AA cows). IGF-I genotype affected calving first service interval in farm 1, and the interaction with days tended to affect FCM yield (AB cows had a shorter interval and yielded more FCM than BB cows). IGF-I genotype affected BHB, NEFA, and insulin concentrations in farm 1: primiparous BB cows had lower NEFA and BHB and higher insulin concentrations. In farm 2, there was no effect of IGF-I genotype, but there was an interaction with days on IGF-I concentration, suggesting a greater uncoupling somatropic axis in AB and BB than AA cows, being in accordance with greater FCM yield in AB cows.</p> <p>Conclusion</p> <p>The GH and IGF-I genotypes had no substantial effect on productive parameters, although IGF-I genotype affected calving-first service interval in primiparous cows. Besides, these genotypes may modify the endocrine/metabolic profiles of the transition dairy cow under grazing conditions.</p