Die polnische Linke auf der Suche nach der Zukunft

Der Autor beschreibt und analysiert den überraschend schnellen Wiederaufstieg der polnischen Linken, die aus der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei der Volksrepublik Polen entstanden war. Ihr Erfolg war in den 1990er Jahren eine Folge der Zerstrittenheit der Post-Solidarność-Parteien und des erfolgreichen Bemühens um demokratische Legitimation als Garant der Fortsetzung der liberalen Wirtschaftspolitik und Westintegration. Zahlreiche Korruptionsskandale in der zweiten linken Regierung (2001–2005) und der Richtungsstreit innerhalb der Partei läuteten den Niedergang der postkommunistischen Sozialdemokraten ein, führten zu Spaltungen und andauerndem Streit über die Grundausrichtung: Öffnung zur linken Mitte und zu Post-Solidarność-Gruppen oder Profilierung als traditionelle Linke mit sozial- und wirtschaftspolitischen Forderungen in Konkurrenz zu der konservativen und sozialpolitisch ebenfalls sensiblen PiS

Woda jako toksyna mocznicowa?

Według klasycznej definicji opartej na charakterystyce fizykochemicznej, toksyny mocznicowe to substancje o określonej masie cząsteczkowej, gromadzone w organizmie w związku z ubytkiem filtracji kłębuszkowej, które można usuwać w czasie zabiegu dializy lub technik alternatywnych. Woda jest integralną substancją stanowiącą przeciętnie 60% masy ciała człowieka, warunkującą utrzymanie stałości środowiska wewnętrznego organizmu ludzkiego. Woda, w uproszczonym ujęciu, jest substancją, która gromadząc się w nadmiarze w przestrzeni śródnaczyniowej oraz śródmiąższowej, powoduje bardzo groźne następstwa w postaci obrzęku tkanek obwodowych i płuc, nadciśnienia tętniczego. Należy ją usuwać w celu zapewnienia normowolemii. Dlatego powinno się ją uważać za klasyczną toksynę mocznicową. W codziennej praktyce klinicznej należy wnikliwie kontrolować stan nawodnienia z zastosowaniem badania klinicznego, badań obrazowych (zdjęcie RTG, tomografia komputerowa) oraz metod oceny wielkości przedziałów wodnych (TBW, ECW, ICW), z których największe zainteresowanie budzi wśród badaczy bioimpedancja elektryczna

Przewodnienie — patofizjologia i klinika

Woda jest integralnym składnikiem utrzymania homeostazy wewnątrzustrojowej, głównie poprzez utrzymanie optymalnych objętości przestrzeni płynowych (głównie przestrzeni wewnątrznaczyniowej), oraz stałości efektywnego ciśnienia osmotycznego (izotonii). Nadmierne gromadzenie się wody w przestrzeni pozakomórkowej (zewnątrzkomórkowej) może mieć charakter izotoniczny, hipertoniczny oraz hipotoniczny. Przewodnienie z jego hemodynamicznymi następstwami jest dominującym objawem zastoinowej niewydolności krążenia w następstwie nerkowej akumulacji sodu i wody prowadzącej do wzrostu objętości płynu w przestrzeni zewnątrzkomórkowej. W leczeniu farmakologicznym przewodnienia lekami z wyboru są diuretyki pętlowe. W przypadku oporności stosuje się metodę powtarzalnej ultrafiltracji zewnątrzustrojowej, a u pacjentów dializowanych niestabilnych są rekomendowane krążeniowe techniki ciągłe, takie jak: żylno-żylna oraz tętniczo-żylna hemofiltracja czy powolna ciągła ultrafiltracja. Aby ocenić wielkość stanu nawodnienia, stosuje się ocenę kliniczną, badanie RTG klatki piersiowej, badanie echokardiograficzne, dynamiczną ocenę wielkości żyły próżnej dolnej (ultrasonografia), tomografię komputerową, rezonanas magnetyczny, absorbcjometrię (DEXA) oraz ocenę zmian całkowitej objętości osocza (u pacjentów dializowanych). Bioimpedancja elektryczna jest metodą szeroko rekomendowaną w ocenie wielkości przestrzeni wodnych u pacjentów z ostrą i przewlekłą niewydolnością krążenia oraz zastoinową niewydolnością krążenia

Chromogranin A (CgA) in adrenal tumours

Wstęp: Guzy nadnercza mogą produkować specyficzne hormony i powodować charakterystyczne objawy kliniczne, ale przeważającaczęść guzów, zwłaszcza typu incydentaloma, jest niema klinicznie, chociaż część z nich może mieć charakter złośliwy albo stanowićinne potencjalne zagrożenie dla życia. Chromogranina A (CgA) jest głównym, niespecyficznym markerem guzów neuroendokrynnych(NET). Jest ona produkowana także między innymi przez komórki chromafinowe rdzenia nadnerczy i jej pomiar we krwi mógłby byćużytecznym testem przesiewowym dla pheochromocytoma po wykluczeniu innych możliwych przyczyn podwyższonego stężenia CgA.Celem naszej pracy było zbadanie osoczowego stężenia CgA w różnych guzach nadnerczy.Materiał i metody: Materiałem do badania były próbki osocza (EDTA₂K) pozyskane od 195 pacjentów skierowanych z powodu guzanadnercza oraz od 50 dawców krwi. Stężenie CgA oznaczono w osoczu EDTA₂K metodą immunoradiometryczną (IRMA).Wyniki: Stężenie CgA w większości przypadków guzów nie wywodzących się z komórek neuroendokrynnych nadnercza oraz w częściprzypadków raka nadnerczy, z wyjątkiem tych ze znaczącą hyperkortyzolemią, było poniżej wartości cut-off. W guzach wywodzącychsię z komórek chromafinowych nadnercza (pheochromocytoma) obserwowano znacząco podwyższone stężenia CgA.Wnioski: We wstępnej diagnostyce różnicowej guzów nadnerczy, stwierdzenie prawidłowego stężenia CgA może być pomocnym markeremdla wykluczenia pheochromocytoma.(Endokrynol Pol 2013; 64 (5): 358–362)Introduction: Adrenal tumours can produce specific hormones and cause characteristic symptoms. The majority of adrenal incidentalomasare clinically silent, but some may be malignant or pose other potential threats to life.Chromogranin A (CgA) is the main, nonspecific marker of neuroendocrine tumours (NET). In the adrenals, CgA is produced by chromaffincells localised in the adrenal medulla. Therefore its measurement in blood might be used as a screening test for pheochromocytomaafter the exclusion of other various causes of an increased CgA level.The aim of our study was to investigate plasma CgA concentration in various adrenal tumours.Material and methods: EDTA2K plasma samples were obtained from 195 patients with adrenal tumours and from 50 blood donors. CgAwas measured in plasma-EDTA2K by immunoradiometric (IRMA) method.Results: In the majority of patients with adrenal tumours not derived from neuroendocrine cells (chromaffin cells), except those withsignificant hypercortisolaemia and some patients with adrenal carcinoma, the plasma CgA concentrations were below the cut-off value.In adrenal tumours derived from chromaffin cells (pheochromocytoma), CgA levels were markedly elevated.Conclusion: In differential diagnosis of adrenal tumours, non-increased CgA level might be useful initial screening evidence for theexclusion of pheochromocytoma.(Endokrynol Pol 2013; 64 (5): 358–362

Bioimpedance technique for fluid status assessment in patients in hemodialysis and peritioneal dialysis patients

W rozwoju przewlekłej choroby nerek (CKD) dochodzi do istotnego wzrostu ryzyka zgonu i wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD). Wielkość przewodnienia jest częstym powikłaniem CKD i koreluje z rozwojem CVD w grupie pacjentów z rozpoznaniem CKD w 4.–5. stadium, dotychczas niedializowanych, hemodializowanych, a także dializowanych otrzewnowo. Technika wieloczęstotliwościowej bioimpedancji elektrycznej jest postulowana jako precyzyjna i coraz bardziej dostępną metoda do pomiaru wielkości przewodnienia u pacjentów z CKD w celu określenia zależności między wielkością przewodnienia a czynnikami ryzyka wystąpienia CVD.Chronic kidney disease (CKD) substantially increases the risks of death and cardiovascular disease (CVD). Fluid overload is a common phenomenon in patients with late-stage CKD and correlate with cardiovascular disease in non- dialysis-dependent patients with CKD stages 4–5, and also in patients with end stage renal disease treated on hemodialysis or peritioneal dialysis. Several observational studies have reported the association between hydration status and poor clinical outcome in dialysis population treated on hemodialysis or peritioneal dialysis. The multifrequency bioimpedance device has been postulate, as an accurate and relative available method to measure the level of overhydration in CKD patients, focusing on the association between overhydration and CVD risk factors

Warfarin-related nephropathy — a new disease entity?

Nefropatia związana z przyjmowaniem warfaryny (WRN) to opisana w ostatnim czasie jednostka chorobowa, w której nadmierna antykoagulacja warfaryną powoduje niemożliwe do wytłumaczenia innymi czynnikami ostre uszkodzenie nerek lub progresję przewlekłej choroby nerek (CKD). Patogeneza WRN pozostaje niejasna, jednak prawdopodobnie najważniejszym mechanizmem jest obstrukcja kanalików nerkowych wałeczkami erytrocytarnymi wskutek mikrokrwawień do kłębuszków nerkowych oraz toksyczny wpływ żelaza. Wystąpienie WRN wiąże się ze zwiększoną odległą śmiertelnością całkowitą, sercową, a także niekorzystnym rokowaniem dotyczącym funkcji nerek. Chociaż CKD stanowi najważniejszy czynnik predysponujący doWRN, to powikłanie to występuje również u osób z prawidłową funkcją nerek. Ustalenie wartości międzynarodowego wskaźnika znormalizowanego związanego z ryzykiem wystąpienia WRN wymaga dalszych badań, jednak wydaje się, że wartości zbliżone do górnych terapeutycznych mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia.Warfarin-related nephropathy (WRN) is a recently described disease entity caused by excessive anticoagulation with warfarin, cause unexplained byother factors acute kidney injury or progression of chronic kidney disease (CKD). WRN pathogenesis is unclear, but probably the most important mechanism is the obstruction of renal tubules by erythrocyte casts due to microhemorrhages to glomeruli, and toxic effects of iron. WRN is associated within creased all-cause mortality, cardiac mortality, and poor prognosis on renal function. Although chronic kidney disease is the most important predisposing factor for WRN, it also can occurs in subjects with normal renal function. Determination of international normalized ratio values-associated with the increased risk of WRN requires further study, but it seems that values close to the upper can increase the risk of its occurrence

Gynecomasty as a first sign of adrenal carcinoma - case report

Prezentujemy przypadek 50-letniego mężczyzny z feminizującym rakiem kory nadnerczy. Pacjent z wywiadem nadciśnienia tętniczego i ginekomastii trwających od roku został przyjęty do szpitala z powodu postępującego osłabienia. W badaniach obrazowych wykazano obecność dużego guza lewego nadnercza a badania hormonalne wykazały znacznie podwyższone stężenia estradiolu w surowicy. Badanie histopatologiczne wykonane po adrenalektomii potwierdziło rozpoznanie raka kory nadnerczy. W badaniach kontrolnych po roku leczenia mitotanem nie wykazano cech nawrotu choroby i wykluczono obecność zmian przerzutowych w badaniach obrazowych. Stężenia estradiolu, androstendionu i S-DHEA utrzymują się poniżej dolnej granicy czułości metody a stężenia gonadotropin i testosteronu wróciły do normy. Przedstawiany przypadek jest niezwykle istotny z uwagi na rzadkość występowania tej ciężkiej i źle rokującej choroby, jaką jest feminizujący rak nadnerczy. Mimo, że ginekomastia jest objawem dość częstym to powinniśmy pamiętać, aby w każdym przypadku, jeśli towarzyszy jej podwyższone stężenie estradiolu wykluczyć rozpoznanie feminizujących nowotworów takich jak: raki nadnerczy, jąder i nowotwory zarodkowe o różnej lokalizacji.We present a case of 50 year-old man with feminizing adrenal carcinoma. He was admitted to the hospital because of weekness and one year history of gynecomastia and high blood presure. Examinations revealed a large left adrenal mass and increased levels of estradiol. Patient underwent adrenalecomy and followed by mitotan therapy as the result of histopathological examination was adrenocortical carcinoma. One year after operation patient stays free from the recurence of the disease and his estradiol, androstendion and DHEA levels are below the detection limits. We report this case because feminizing adrenal carcinoma is a very rare but serious disease and gynecomastia that could be its manifestation is quite frequent symptom in men’s population and thus it could easily be missed. In every case of gynecomastia related to estradiol excess feminizing tumors of testis and adrenal gland should be ruled out

Bilateral, incidentally found adrenal tumours - results of observation of 1790 patients registered at a single endocrinological centre

Wstęp: W okresie ostatnich 22 lat 1790 pacjentów z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy (AI, adrenal incidentalomas) zostało zarejestrowanych w klinice. U 351 spośród nich rozpoznano obustronne guzy nadnerczy. Nasze badania miały na celu analizę charakteru obustronnych guzów i podsumowanie metod postępowania w tych przypadkach. Materiał i metody: W całej grupie 1790 pacjentów było 1311 kobiet i 479 mężczyzn, w wieku 11-87 lat. Grupa pacjentów z obustronnymi guzami nadnerczy obejmowała 258 kobiet i 93 mężczyzn, w wieku 25-83 lat. Przeprowadzono badania hormonalne i obrazowe, w celu poszukiwania podklinicznej nadczynności nadnerczy i określenia potencjału złośliwości guzów. Wyniki: Chirurgicznie leczono 69 pacjentów, ze wskazań onkologicznych albo endokrynologicznych (głównie podkliniczny zespół Cushinga). Wyniki badań histologicznych wykazały istnienie złośliwych zmian nowotworowych: przerzuty - 9, rak nadnercza - 7, chłoniaki - 5 i niezłośliwych zmian: gruczolaki - 24, rozrost guzkowy - 14, myelolipoma - 4, pheochromocytoma - 4 przypadki. Podkliniczny zespół Cushinga występował względnie częściej w rozroście guzkowym (40%) niż w przypadkach gruczolaka (30%). Wnioski: Wskazania do leczenia chirurgicznego ustalono u 20% pacjentów z obustronnymi guzami nadnerczy, najczęściej z powodu gruczolaków, rozrostu guzkowego i złośliwych zmian nowotworowych; rokowanie było dobre w przypadkach nieonkologicznych. (Endokrynol Pol 2010; 61 (1): 69-73)Introduction: During the last 22 years we registered 1790 patients with incidentally found adrenal tumours (AI, adrenal incidentalomas). In 351 of them, bilateral tumours were detected. The aim of our study was to analyze the character of bilateral tumours and summarize the methods of their management. Material and methods: In the whole group of 1790 patients, there were 1311 women and 479 men, aged 11-87 years. The group of patients with bilateral adrenal tumours included 258 women and 93 men, 25-83 years old. Hormonal investigations and imaging examinations were performed to search for subclinical adrenal hyperfunction and to define the malignant potential of the tumours. Results: Sixty-nine patients were treated by surgery for oncological or endocrinological purposes (mainly pre-Cushing’s syndrome). Histological findings included malignant tumours: metastases - 9, adrenal cancer - 7, and lymphomas - 5; and non-malignant tumours: adenomas - 24, nodular hyperplasia - 14, myelolipomas - 4, and pheochromocytomas - 4. Subclinical Cushing’s syndrome was relatively more frequent in nodular hyperplasia (40%) than in adenomas (30%). Conclusions: Indications for surgery were recommended in 20% of patients with bilateral AI, most frequently for adenomas, nodular hyperplasia, and oncological pathologies, with a good prognosis in the non-malignant group. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (1): 69-73

Podsumowanie wytycznych praktyki klinicznej dotyczących przed- i pooperacyjnej opieki nad naturalnymi przetokami tętniczo-żylnymi i przetokami z użyciem protez naczyniowych (graftów) u dorosłych hemodializowanych pacjentów

Vascular access remains one of the most challenging aspects of renal replacement therapy. New European Renal Best Practice (ERBP) Clinical practice guideline on peri- and postoperative care of arteriovenous fistulas and grafts for haemodialysis was published in 2019 (https://doi.org/10.1093/ndt/gfz072). During Advisory Board meeting of ERBP,the official guidance providing body of ERA-EDTA, it was decided that ERBP will stimulate the translation of the short version of the guidelines into different languages (www.european-renal-best-practice.org/sites/default/files/u33/ERBP_006-VASCAC_Short-Version.pdf).Dostęp naczyniowy pozwalający na przeprowadzenie hemodializy musi funkcjonować prawidłowo, zapewniać odpowiedni przepływ krwi, pozwalając na usunięcie w czasie zabiegu toksyn mocznicowych, a jednocześnie nieść możliwie niskie ryzyko infekcji ogólnoustrojowej. European Renal Best Practice (ERBP), oficjalny organ ERA-EDTA, postanowiła zaktualizować wcześniejsze wytyczne dotyczące tego zagadnienia i opracowało zestaw zaleceń, które mają być pomocne w podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru dostępu naczyniowego do hemodializ, sposobu kierowania chorych na zabieg jego wytworzenia, oceny jego przydatności, a także nadzoru i leczenia powikłań. Niniejsze opracowanie stanowi tłumaczenie skróconej wersji tych wytycznych, opublikowanych w 2019 roku (www.european-renal- best-practice.org/sites/default/files/u33/ERBP_ 006-VASCAC_ShortVersion.pdf). Zalecenia te, dotyczące praktyki klinicznej, obejmują w szczególności około- i pooperacyjne aspekty postępowania z przetokami z naczyń własnych, jak również wytworzonymi z użyciem sztucznych naczyń (graftów)