Determination of free crystalline silica dusts issued at work stations in rock mining industry

Dla oceny narażenia zawodowego na pyły emitowane na stanowiskach pracy w zakładach górnictwa skalnego należy oznaczyć zawartość wolnej krystalicznej krzemionki, będącą podstawą do określenia wartości NDS zgodnie z przepisami. Aktualnie w Polsce większość laboratoriów oznacza tę zawartość metodą chemiczną. Nieliczne laboratoria do jej oznaczania stosują metodę spektrofotometrii w podczerwieni. Przedstawiono wyniki oznaczania wolnej krystalicznej krzemionki dla sześciu próbek pyłu, pobranych w trakcie eksploatacji różnych kopalin. Oznaczenie krzemionki wykonano przywołanymi metodami w dwóch akredytowanych laboratoriach.This paper presents the results of determination of free crystalline silica dust for six dust samples collected in rock mining industry environment during exploitation of different rocks. It was performed by two accredited laboratories using two different methods: chemical and infrared spectrophotometry. Results indicate differences between using methods

Korona horyzontalna dla śliwek zbieranych mechanicznie kombajnem w ruchu ciągłym

Mechanical harvesting of plum fruit cuts drastically costs of production. ‘Elena’ plum trees were planted, at a high density (4 × 1.0 m and 4 × 1.5 m) and trained to a horizontal canopy. The trees, trellised on wires 1 m above the ground, created a continuous, open-texture, fruit-bearing horizontal surface, 2 × 200 m long. Plum trees planted at the distance 4 × 1.5 m and 4 × 2.0 m trained to the standard leader tree served as the control. In the fifth to seventh year from planting (2012–2014), plums from the horizontal canopy were harvested with a tractor-driven, canopy-contact harvester. Fruits from the standard leader trees, having a height of 2.8 m, were harvested with a self-propelled canopy-contact straddle harvester. The mean volume of a horizontally trained tree was 3.6 m3 , compared with 7.4 m3 of a standard leader tree. The efficiency of mechanical fruit harvesting of control trees was 40 times higher than of hand picking. The efficiency of fruit harvesting of horizontal canopy trees was 25 times higher than of hand harvesting. The effectiveness of fruit collecting of standard leader trees was 86–94% against horizontal canopies 72–80%. Plums harvested with the small tractor-driven harvester were of good quality. After grading, 80% of them were suitable for the fresh market. Plums harvested with the large straddle harvester were of medium quality. After grading only 50% of them were suitable as dessert fruits.Mechaniczny zbiór śliwek obniża drastycznie koszty produkcji owoców. Drzewa śliwy odmiany ‘Elena’ posadzono w dużym zagęszczeniu (4 × 1 m i 4 × 1,5 m) i prowadzono w formie korony horyzontalnej. Gałęzie drzew przywiązane były do drutów rozciągniętych na wysokości 1 m od ziemi. Korony drzew ukształtowano w formie ciągłej płaszczyzny poziomej w dwóch rzędach 200 m długości każdy. Dla kontroli śliwy ‘Elena’ posadzono w rozstawie 4 × 1,5 m i 4 × 2 m i prowadzono w standardowej formie przewodnikowej. Od piątego do siódmego roku po posadzeniu (2012–2014) z koron horyzontalnych zbierano owoce kombajnem zaczepianym do ciągnika. Ze standardowych koron przewodnikowych, mających 2,8 m wysokości, śliwki zbierano dużym kombajnem samojezdnym. Średnia objętość koron horyzontalnych wynosiła 3,6 m3 , a prowadzonych w standardowej formie przewodnikowej – 7,4 m3 . Wydajność zbioru owoców z koron prowadzonych w standardowej formie przewodnikowej kombajnem samojezdnym była 40 razy większa niż zbiór ręczny, a z koron horyzontalnych 25 razy większa niż zbiór ręczny. Efektywność zbioru z koron w formie przewodnikowej wahała się w granicach 86–94%, a z koron horyzontalnych 72–80%. Śliwki zebrane małym kombajnem zaczepianym do ciągnika były dobrej jakości. Po przesortowaniu 80% owoców z koron horyzontalnych nadawało się na rynek produktów świeżych. Śliwki zebrane dużym kombajnem samojezdnym były przeciętnej jakości. Po przesortowaniu 50% z nich nadawało się jako owoce deserowe