Wpływ dodatku bagrowanego osadu dennego do podłoża na wartość paszową materiału roślinnego. Cz. 2. Stosunki ilościowe miedzy makroelementami

Pot experiments were conducted in 2004 and 2005 on sufastrata prepared from soil and quartz sand together with bottom sediment dredged from the Rożnów Reservoir. The investigations aimed at an assessment of increasing supplements of the bottom sediment to the substratum on the quality of cultivated plant biomass. The assessment criteria were values of quantitative ratios between macroelements in the biomass. Assessed were weight Ca:Mg and Ca:P ratios and K:Na and K.:(Ca+Mg) ionic ratios. Values of Ca:P ratio in the unicotyledonous plants from the control objects were too Iow, whereas in the dicotyledonous too high. The sediment supplement considerably widened this ratio but generally worsened the quality of obtained biomass. With growing proportion of the sediment in the substratum a widening of Ca:Mg weight ratio was obseryed and narrowing of K:(Ca+Mg) ionic ratio, which worsened the biomass ąuality. Only in case of barley cultivated in the second year of the experiment a positiye effect of the sediment on the aitalyzed indices of fodder ąuality was obseryed. K:Na ratio in biomass of all plants was too wide and the sediment added to the substratum improved this parameter value. Greater changes of the analyzed ratios value were registered in the plants growing on substrata with sand as compared with the substrata based on light soil. A stronger influence of the bottom sediment on shaping quantitative interrelations between the analyzed macroelements was found in the dicotyledonous than in the unicotyledonous. Bottom sediment affects shaping quantitative ratios between elements in plant biomass in a similar way as liming, therefore agricultural application of dredged sediment as a deacidifying material is possible. However worsening of sorne indices of plant fodder value should be taken into consideration.W 2004 i 2005 r. przeprowadzono doświadczenia wazonowe, w których jako podłoża użyto gleb lekką i piasek kwarcowy oraz bagrowany osad denny ze Zbiornika Rożnowskiego. Celem badań była ocena wpływu wzrastających dodatków osadu dennego do podłoża na jakość biomasy uprawianych roślin. Jako kryterium oceny przyjęto wartości stosunków ilościowych między makroelementami w biomasie. Oceniono stosunki masowe Ca:Mg i Ca:P oraz stosunki jonowe K:Na i K:(Ca+Mg). Wartości stosunku Ca:P w roślinach jednoliściennych z obiektów kontrolnych były zbyt małe, a w roślinach dwuliściennych zbyt duże. Dodatek osadu znacznie rozszerzał ten stosunek, pogarszając na ogół jakość uzyskanej biomasy. W miare wzrostu udziału osadu w podłożu obserwowano rozszerzenie stosunku masowego Ca:Mg oraz zawężanie stosunku jonowego K:(Ca+Mg), co pogarszało jakość biomasy. Tylko w przypadku jęczmienia uprawianego w drugim roku doświadczeń stwierdzono dodatni wpływ dodatku osadu na kształtowanie się badanych wskaźników jakości paszy. Stosunek K:Na w biomasie wszystkich roślin byt zbyt szeroki, a osad dodawany do podłoża poprawiał wartość tego parametru. Pod wpływem dodatku osadu dennego zaobserwowano większe zmiany wartości badanych stosunków w roślinach rosnących na podłożach z piaskiem w porównaniu z podłożami sporządzonymi z gleby lekkiej. Stwierdzono większy wpływ osadu dennego na kształtowanie się wzajemnych stosunków ilościowych pomiędzy badanymi makroelernentami w roślinach dwuliściennych niż jednoliściennych. Osad denny oddziałuje na kształtowanie stosunków ilościowych pomiędzy pierwiastkami w biomasie roślin podobnie jak wapnowania, jest więc możliwe rolnicze wykorzystanie bagrowanego osadu dennego jako materiału odkwaszającego, Ucząc się z pogorszeniem się niektórych wskaźników wartości paszowej roślin

Ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi wód opadowych spływających z drogi nr 4 pobranych ze zbiorników retencyjnych

Storm sewage flowing down the roads are collected in roadside retention, infiltration and evaporating reservoirs. Those reservoirs are the elements of rainy sewage system and the pre-cleaning process of runoff from surface of road carring the considerable load of pollutants takes place in them. The aim of the study was to estimate the quality of rainwaters taken from retention reservoirs situated along the main-road No. 4 from Krakow to Bochnia section. Water samples were taken from the both sides of the road and Zn, Cu, Ni and Pb contents were determined. Heavy metal concentrations in rainwaters collected from retention reservoirs are not high and in no cases exceed the standards admissible for surface waters. Considerable differences in the contents of analyzed metals were assessed between individual reservoirs. Higher concentrations were determined in water from tanks situated on the southern side of the route than on the northern one. Low concentrations of heavy metals in waters in the retention reservoirs may be a result of considerable amounts of organic and mineral suspension absorbing these pollutants in the bottom sediments.Ścieki opadowe spływające z dróg są zbierane w przydrożnych zbiornikach retencyjnych, infiltracyjnych i odparowujących, Te zbiorniki są elementami systemu kanalizacji i zachodzi w nich proces podczyszczania spływów z dróg niosących znaczny ładunek zanieczyszczeń. Celem badań była ocena jakości wód opadowych pobranych ze zbiorników retencyjnych usytuowanych wzdłuż drogi krajowej nr 4 na trasie Kraków – Bochnia. Próbki pobierano z obydwu stron drogi i oznaczono w nich zawartość Zn, Cu, Ni i Pb. Stężenie metali ciężkich w wodach opadowych pobranych ze zbiorników retencyjnych nie było duże i w żadnych przypadku nie przekroczyło wartości dopuszczalnych dla wód powierzchniowych. Stwierdzono wyraźne różnice zawartości analizowanych metali w próbkach z poszczególnych zbiorników. Wyższe zawartości metali oznaczono w wodach opadowych ze zbiorników usytuowanych po południowej stronie drogi niż po północnej stronie. Małe stężenie metali ciężkich w wodach opadowych ze zbiorników retencyjnych może być wynikiem dużej zawartości zawiesin organicznych i mineralnych absorbujących te zanieczyszczenia w osadach dennych

Wpływ krzemianów na proces fermentacji metanowej osadów

Effect of clinoptylolite and bentonite admixture on balance of ammonium nitrogen and phosphates in reject water during methane digestion of excess sludge was evaluated. Concentration of ammonium nitrogen and phosphates in reject water separated from the sludge with silicates amendment and without it (control sludge) was analysed to compare the effectiveness of biogenic compounds removal. Simultaneously effect of silicates addition on biogas production and fractions of phosphorus was analysed. Doses of silicates at level no higher than used in wastewater treatment by activated sludge process were added to methane digestion chamber. The doses were equal to 0.5, 1.0 and 2.0 g · L–1. Research work was conducted under laboratory conditions for 21 days. Admixture of silicates did not decrease concentration of ammonium nitrogen in reject water but reduced phosphates content in this medium compared to control sample. Under experimental conditions clinoptylolite was more effective in biogens removal than bentonite. Increase in biogas production was especially visible during days from 1 to 16; after that time it decreased in samples with silicates more rapidly than in control reactor. However silicates admixture increased total biogas production by maximum 17% compared to control sample. Clinoptylolite and bentonite admixture increased percent shares of phosphorus associated with carbonates in sewage sludge. Increase in II-nd fraction share was proportional to the dose of silicates. In control sample the dominant fraction of phosphorus in sewage sludge was the III-rd; in samples with silicate admixture percent shares of II-nd nad III-rd fractions were comparable. The conclusion from the research work is as follows: at doses used in wastewater treatment technology to support activated sludge process silicates do not affect the composition of reject water significantly. However addition of natural sorbents positively affected anaerobic degradation of sewage sludge.W badaniach analizowano wpływ dodatku dwóch rodzajów krzemianów - klinoptylolitu i bentonitu na stężenie azotu amonowego oraz fosforanów w cieczach osadowych podczas fermentacji metanowej nadmiernych osadów ściekowych pobranych z oczyszczalni z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Wyniki porównywano z uzyskiwanymi w próbkach bez domieszki krzemianów. Analizowano także wpływ dodatku krzemianów na produkcję biogazu oraz frakcje fosforu w osadach. Stosowane dawki krzemianów były porównywalne do wykorzystywanych w procesach tlenowego rozkładu zanieczyszczeń w technologii osadu czynnego. Stosowane dawki wyniosły 0,5, 1 i 2 g krzemianu/dm3. Fermentację osadów prowadzono w warunkach laboratoryjnych przez 21 dób. Właściwości fizyczno-chemiczne oznaczano w dniu 0 oraz po 7, 14 i 21 dobach. Po wprowadzeniu krzemianów nie uzyskano zmniejszenia stężenia azotu amonowego w cieczach osadowych, jednakże zaobserwowano obniżenie stężenia fosforanów w porównaniu z próbką kontrolną. W warunkach eksperymentu klinoptylolit był bardziej efektywny w usuwaniu związków biogennych niż bentonit. Obecność krzemianów miała wpływ na wzrost produkcji biogazu o ok. 17% w porównaniu z próbką kontrolną. Było to szczególnie widoczne w pierwszych 16 dniach prowadzenia procesu. Po tym czasie w reaktorach zawierających krzemiany nastąpiło szybsze załamanie się produkcji biogazu niż w próbce kontrolnej. Ponadto w obecności krzemianów zwiększył się udział w osadzie frakcji fosforu zasocjowanej z węglanami (frakcja II). Wzrost udziału frakcji II był proporcjonalny do wzrostu dawki krzemianów. W próbce kontrolnej dominującą frakcją była frakcja III. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w dawkach stosowanych w technologii ścieków do wspomagania procesów biologicznych krzemiany nie powodowały istotnych statystycznie zmian stężenia biogenów w cieczach osadowych w porównaniu z próbką kontrolną. Dodatek krzemianów pozytywnie wpływał na przebieg fermentacji metanowej osadów, m.in. umożliwiając zwiększenie ilości wytwarzanego biogazu

Evaluation of degradation possibility of pahs by miroorganisms obtained from reject waters

Celem badań było ustalenie zdolności mieszanych populacji mikroorganizmów heterotroficznych, bezwzględnych oraz względnych tlenowców wyizolowanych z cieczy nadosadowych, do wykorzystywania wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) jako jedynego źródła węgla organicznego. Określono również, czy mikroorganizmy te są w stanie rozkładać WWA w obecności łatwo przyswajalnego źródła węgla organicznego. Inokulum uzyskano z cieczy nadosadowej oddzielonej z osadów surowych. Osady wytrząsano z wodą destylowaną (4:1) przez pół godziny, a następnie dekantowano. Znad osadu pobierano 1 cm3 cieczy nadosadowej, materiał ten rozcieńczano w soli fizjologicznej, a następnie metodą płytek tartych posiewano na odpowiednie podłoże (agar-agar lub agar wzbogacony). Do próbek wprowadzono wzorcową mieszaninę WWA. W próbach tych WWA stanowiły jedyne lub dodatkowe źródło węgla organicznego. Próbki inkubowano w cieplarce laboratoryjnej w temp. 20 °C przez 48 h, a następnie 24 h w temp. 37 °C. Inkubację mikroorganizmów prowadzono w warunkach tlenowych. Wyniki badań wskazują, że bakterie wyizolowane z cieczy znad osadu surowego przy 72 h czasie inkubacji, w podanych powyżej warunkach, wykorzystywały niskocząsteczkowe WWA jako podstawowe źródła węgla organicznego. Stopień usunięcia tych związków z próbek był jednak na poziomie 20-30 %.The aim of the study was to evaluate ability of mixed cultures of heterotrophic microorganisms, both strict and relative aerobes, separated from sewage sludge, to use selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) as the sole source of organic carbon. Also in the presence of other organic compounds in the environment. Inoculum was prepared based on supernatant separated from raw sewage sludge. Sludge was mixed with distilled water (4:1) and then shaken for half an hour and decanted. 1 cm3 of supernatant was taken and diluted in saline solution. The microorganisms were inoculated on Petri dishes filled with proper medium. Medium were agar-agar and enriched agar. Control samples were the ones with enriched agar and inoculums. To the samples standard solution of PAHs was spiked as sole and additional organic carbon source. Samples were incubated in laboratory incubator at 20 °C for 48 h, and then for 24 h at 37 °C under aerobic conditions. Based on the results it was stated that bacteria separated from raw sludge did not use PAHs as a sole organic carbon source during 72 hours incubation

Zmiany zawartości składników mineralnych w roślinach i w glebie w zależnosci od sposobu zagospodarowania łąki

W pracy przedstawiono zawartość makro- i mikroskładników oraz metali ciężkich w sianie z rejonu górskiego (640 m n. p. m.) w zależności od zastosowanego zagospodarowania łąki w celu poprawienia jej produktywności. Oceniano wpływ nawożenia mineralnego NPK oraz łącznego nawożenia NPK i podsiewu koniczyną łąkową na pobieranie tych składników. Zastosowane zabiegi zwiększające plonowanie łąki powodowały zmiany zawartości składników mineralnych w runi. Nawożenie NPK zwykle obniżało zawartość mikroskładników i metali ciężkich, a nie zmieniało poziomu makroskładników. Korzystniejszy wpływ na skład mineralny siana wywierało łączne nawożenie NPK i podsiew runi koniczyną łąkową. Następowały też zmiany zawartości dostępnych form składników w glebie. Najwyższą ich zawartość stwierdzono w glebie kombinacji nawożonej NPK, a najniższą w glebie obiektu kontrolnego.This paper presents the contents of macro- and microelements and heavy metals in the hay from mountain region (640 m altitude) depending on the method of meadow management applied to improve its productivity. The effects of NPK fertilization and NPK fertilization plus undersowing with the clover on uptaking of these elements were evaluated. Applied treatments improving the meadow productivity also contributed to changes in element contents in the sward. Generally, the NPK fertilization decreased the content of microelements and heavy metals but did not change visibly the level of macroelements. NPK fertilization plus sward undersowing with clover showed more beneficial effect on the mineral composition of hay. There also appeared the changes in content of available form of the elements in soil. Their highest level was found in NPK fertilized soil while the lowest one in control soil

Usuwanie WWA ze ścieków komunalnych w trzecim etapie oczyszczania

The investigations were carried out using wastewater received from a municipal wastewater treatment plant. The samples of wastewater were primarily characterized for concentration of selected physicochemical parameters. Next, a standard mixture of PAHs was added to the samples. Chemical oxidation process was performed using two doses of hydrogen peroxide. Changes in concentration of PAHs were determined in the wastewater samples before addition of the chemical reagent and after the oxidation process. A quantitative analysis of PAHs was provided by GC-MS. The extraction of organic matrices from the wastewater samples was performed using a mixture of organic solvents: methanol, cyclohexane and dichloromethane. The extracts were separated from samples, purified on silica gel and concentrated under nitrogen stream. Concentrations of 16 PAHs according to EPA were determined. The detection limit ranged from 0.14 to 0.59 μg/L. Total concentration of 16 PAHs in wastewater sampled from the treatment plant were 1.4 μg/L on average. Total concentration of 16 PAHs in wastewater with the standard mixture was 561 μg/L on average. A decrease in PAHs concentration was observed in the samples after chemical oxidation process. Addition of hydrogen peroxide resulted in a decrease of 16 PAHs concentration in wastewater coming from the wastewater treatment plant to 61÷74%. The efficiency of hydrocarbons removal, grouped according to the number of rings, ranged from 35 to 90%.Celem badań było określenie efektywności usuwania WWA ze ścieków podczas ich doczyszczania. W pracy przedstawiono wyniki badań zmian ilościowych WWA w poddawanych utlenianiu ściekach komunalnych oczyszczonych odpływających z miejskiej oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnia pracuje jako mechaniczno-biologiczna z chemicznym usuwaniem fosforu. Badania prowadzono po wprowadzeniu do ścieków oczyszczanych dodatkowej ilości WWA w postaci standardowej mieszaniny. Następnie prowadzono proces utleniania zanieczyszczeń organicznych ze szczególnym uwzględnieniem zmian w stężeniu WWA, z wykorzystaniem nadtlenku wodoru. Utleniacz stosowano w postaci 30% roztworu w dawkach wynoszących 2,5 i 5 mg/dm3. Efektywność usuwania WWA określano z uwzględnieniem zawartości początkowej badanych związków oraz dodanej w postaci wzorca. Analizowano stężenia 16 WWA zgodnie z listą EPA. Oznaczenia jakościowo-ilościowe prowadzono z wykorzystaniem chromatografu gazowego ze spektrometrem masowym. W procesie utleniania odnotowano znaczny spadek stężenia badanych WWA w ściekach. Ubytek sumarycznej ilości WWA w ściekach wzbogaconych WWA był w zakresie od 61 do 74%, lecz dla poszczególnych węglowodorów efektywność usunięcia wahała się od 35 do 90%

Effect of Silicates on Methane Digestion of Sewage Sludge

Effect of clinoptylolite and bentonite admixture on balance of ammonium nitrogen and phosphates in reject water during methane digestion of excess sludge was evaluated. Concentration of ammonium nitrogen and phosphates in reject water separated from the sludge with silicates amendment and without it (control sludge) was analysed to compare the effectiveness of biogenic compounds removal. Simultaneously effect of silicates addition on biogas production and fractions of phosphorus was analysed. Doses of silicates at level no higher than used in wastewater treatment by activated sludge process were added to methane digestion chamber. The doses were equal to 0.5, 1.0 and 2.0 g · L–1. Research work was conducted under laboratory conditions for 21 days. Admixture of silicates did not decrease concentration of ammonium nitrogen in reject water but reduced phosphates content in this medium compared to control sample. Under experimental conditions clinoptylolite was more effective in biogens removal than bentonite. Increase in biogas production was especially visible during days from 1 to 16; after that time it decreased in samples with silicates more rapidly than in control reactor. However silicates admixture increased total biogas production by maximum 17% compared to control sample. Clinoptylolite and bentonite admixture increased percent shares of phosphorus associated with carbonates in sewage sludge. Increase in II-nd fraction share was proportional to the dose of silicates. In control sample the dominant fraction of phosphorus in sewage sludge was the III-rd; in samples with silicate admixture percent shares of II-nd nad III-rd fractions were comparable. The conclusion from the research work is as follows: at doses used in wastewater treatment technology to support activated sludge process silicates do not affect the composition of reject water significantly. However addition of natural sorbents positively affected anaerobic degradation of sewage sludge.W badaniach analizowano wpływ dodatku dwóch rodzajów krzemianów - klinoptylolitu i bentonitu na stężenie azotu amonowego oraz fosforanów w cieczach osadowych podczas fermentacji metanowej nadmiernych osadów ściekowych pobranych z oczyszczalni z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Wyniki porównywano z uzyskiwanymi w próbkach bez domieszki krzemianów. Analizowano także wpływ dodatku krzemianów na produkcję biogazu oraz frakcje fosforu w osadach. Stosowane dawki krzemianów były porównywalne do wykorzystywanych w procesach tlenowego rozkładu zanieczyszczeń w technologii osadu czynnego. Stosowane dawki wyniosły 0,5, 1 i 2 g krzemianu/dm3. Fermentację osadów prowadzono w warunkach laboratoryjnych przez 21 dób. Właściwości fizyczno-chemiczne oznaczano w dniu 0 oraz po 7, 14 i 21 dobach. Po wprowadzeniu krzemianów nie uzyskano zmniejszenia stężenia azotu amonowego w cieczach osadowych, jednakże zaobserwowano obniżenie stężenia fosforanów w porównaniu z próbką kontrolną. W warunkach eksperymentu klinoptylolit był bardziej efektywny w usuwaniu związków biogennych niż bentonit. Obecność krzemianów miała wpływ na wzrost produkcji biogazu o ok. 17% w porównaniu z próbką kontrolną. Było to szczególnie widoczne w pierwszych 16 dniach prowadzenia procesu. Po tym czasie w reaktorach zawierających krzemiany nastąpiło szybsze załamanie się produkcji biogazu niż w próbce kontrolnej. Ponadto w obecności krzemianów zwiększył się udział w osadzie frakcji fosforu zasocjowanej z węglanami (frakcja II). Wzrost udziału frakcji II był proporcjonalny do wzrostu dawki krzemianów. W próbce kontrolnej dominującą frakcją była frakcja III. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w dawkach stosowanych w technologii ścieków do wspomagania procesów biologicznych krzemiany nie powodowały istotnych statystycznie zmian stężenia biogenów w cieczach osadowych w porównaniu z próbką kontrolną. Dodatek krzemianów pozytywnie wpływał na przebieg fermentacji metanowej osadów, m.in. umożliwiając zwiększenie ilości wytwarzanego biogazu

Rozkład rakotwórczych węglowodorów w zintegrowanym układzie: utlenianie-sorpcja

The aim of the study was to evaluate the removal of carcinogenic PAHs during integrated processes: catalytic oxidation and sorption. Technological research was conducted using biologically treated industrial wastewater (coke plant wastewater). Oxidation was carried out with dihydrogen peroxide. The adsorption process was carried out onto powdered activated carbon. TiO2 was added to the wastewater as a catalyst of oxidation reaction. The experiment was carried out for 24 hours. The concentration of PAHs at the begining, after 2 and after 24 hours of integrated processes was analyzed. The effectiveness of PAHs degradation was evaluated based on the the individual compounds concentration changes before and after process. Quantitative and qualitative determination of polycyclic aromatic hydrocarbons was conducted using gas chromatograph - mass spectrometer system. The experiments were conducted under constant pH as well as under constant temperature. The efficiency of oxidation of the analyzed hydrocarbons under oxidation conditions ranged from 27 to 55%. In the presence of the titanium catalyst the efficiency of PAHs degradation was enhanced to 38-72%. During the integrated process (catalytic oxidation and adsorption on activated carbon) the PAHs removal was in the range 67-86%. The results lead to the conclusion that simultaneous oxidation and adsorption can be successfully apply in the final treatment of industrial wastewater and results in the minimizing PAHs load discharged to the environment.Celem badań było określenie efektywności degradacji rakotwórczych WWA w zintegrowanym procesie utleniania i sorpcji. Badania technologiczne prowadzono z wykorzystaniem biologicznie oczyszczonych ścieków koksowniczych. Utlenianie prowadzono z wykorzystaniem ditlenku diwodoru. Proces adsorpcji polegał na wprowadzeniu pylistego węgla aktywnego. Katalizatorem reakcji utleniania był ditlenek tytanu. Badania prowadzono przez 24 godz. Stężenia WWA oznaczano przed procesem oraz po 2 godz. i 24 godz. trwania procesu utleniania. Efektywność degradacji WWA wyliczono na podstawie zmian stężenia WWA przed i po procesie. Analizę jakościowo-ilościową WWA prowadzono z wykorzystaniem układu chromatografu gazowego i spektrometru masowego. Badania prowadzono przy stałym odczynie środowiska i stałej temperaturze. Efektywność degradacji analizowanych węglowodorów w warunkach utleniania była w zakresie od 27 do 55%. Obecność katalizatora tytanowego wspomagała utlenianie, co powodowało, że efektywność degradacji węglowodorów była w zakresie od 38 do 72%. W procesie zintegrowanym (utlenianie katalityczne w warunkach sorpcji) efektywność degradacji WWA była w granicach od 67 do 86%. Wyniki badań potwierdzają że proces utleniania i sorpcji może być skuteczny w doczyszczaniu ścieków przemysłowych i zapewniać ograniczenie ładunku WWA wprowadzanego do środowiska

Effect of conditioning with peracetic acid on selected physicochemical properties of the sludge

Przedstawiono wyniki badań wpływu kwasu nadoctowego na przebieg stabilizacji tlenowej osadów ściekowych (mieszanina 1:1, v/v osadu nadmiernego i surowego). Stabilizację tlenową prowadzono w skali laboratoryjnej, w trzech reaktorach o objętości 12 dm3. Do osadu w reaktorze kontrolnym (R1) nie wprowadzano kwasu nadoctowego. Do reaktora R2 wprowadzono 2 cm3 CH3COOOH/dm3 osadów na początku stabilizacji, a następnie po 6 dniach dodatkowo 1, a po 11 dniach 0,5 cm3 CH3COOOH. Do reaktora R3 wprowadzono jednorazowo 20 cm3 CH3COOOH przed rozpoczęciem stabilizacji osadów. Proces stabilizacji tlenowej prowadzono przez 21 dni. Zawartość reaktorów była mieszana za pomocą powietrza doprowadzanego przez dyfuzory umieszczone na dnie reaktorów. Wprowadzane powietrze służyło równocześnie za źródło tlenu do procesu stabilizacji. Stężenie tlenu rozpuszczonego utrzymywano na poziomie 2 mg/dm3. Proces prowadzono w temperaturze pokojowej (21 ± 1 ° C). W celu przebiegu stabilizacji w osadzie lub cieczy nadosadowej oznaczano zawiesiny ogólne i organiczne, indeks Mohlmanna, czas ssania kapilarnego, pH oraz ChZT. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że wprowadzanie CH3COOOH do osadów stabilizowanych tlenowo spowalniało przebieg procesu w porównaniu z próbką kontrolną. Dodanie kwasu nadoctowego pogarszało również podatność osadów na odwadnianie. W cieczy nadosadowej osadu, do którego wprowadzono 20 cm3 CH3COOOH, zaobserwowano znaczący wzrost ChZT. Zmiany we właściwościach fizyczno-chemicznych osadów stabilizowanych chemicznie pozwalają stwierdzić, że kwas nadoctowy powodował utlenienie części zawiesin organicznych osadów przy równoczesnej inaktywacji mikroorganizmów osadu.The study presents the results of investigations on aerobic digestion of excess and raw sludge mixture (1:1, v/v) in the presence of peracetic acid (PAA). Aerobic digestion of the sludge was performed in laboratory scale, in three bath reactors (12 L volume each). To the first (blank) reactor (R1) no oxidant was introduced. To the second one (R2) 2, 1 and 0.5 mL of CH3COOOH were added at the beginning of stabilization, after 6 and 11 days, respectively. To the third reactor (R3) 20 mL of CH3COOOH was added before aerobic digestion. Digestion was continued for 21 days. Content of all reactors was mixed and aerated with air introduced in the bottom of the reactor through diffusers. Dissolved oxygen concentration was set at 2 mg.L-1. Process was performed at temperature 20 ± 1 ° C. Total suspended solids (TSS), volatile suspended solids (VSS), sludge volume index (SVI), capillary suction time (CST), pH and chemical oxygen demand (COD) were analysed in the sludge to monitor the progress of stabilization process. It can be concluded that application of peracetic acid didn't improve the aerobic digestion compared to classical process (blank reactor). Peracetic acid application worsens dewatering properties of the sludge. Significant increase of COD value in supernatant was also observed when 20 mL of CH3COOOH was added. Application of CH3COOOH caused oxidation of the part of organic solids in the sludge and inactivation of microorganisms