Krasnorosty z wapieni pińczowskich (srodkowy miocen, Góry Świętokrzyskie)

The paper deals with the red algae (mainly Corallinaceae) which are the main component of the Middle Miocene (Badenian) Pińczów Limestones, Świętokrzyskie Mts. (Holy Cross Mts.), Central Poland. Algal growth forms characterize the facies of the Pińczów Limestones. Distribution of several red-algal species shows a correlation with two environmental parameters, viz. water agitation and the substrate. A comparison to Tertiary red-algal floras shows that the specific composition of the Pińczów Limestones flora resembles other assemblages from the Middle Miocene of Poland and those of Ukraine, as well as the assemblage from the Oligocene of Northern Italy. In the systematic part of the paper 73 species of 12 genera (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, “Lithothamnium”, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum, Titanoderma, Melobesia, Lithoporella, Jania, Corallina, and Karpathia) are described, one of which is new: Leptolithophyllum maslovi sp. n.Krasnorosty z rodziny Corallinaceae są głównym elementem skałotwórczym środkowomioceńskich wapieni pińczowskich, odsłaniających się w południowym obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Obecność różnych form wzrostowych krasnorostów pozwala na wyróżnienie odmian facjalnych wapieni pińczowskich. Cechy osadu i kształt plechy sugerują związek niektórych gatunków krasnorostów z ruchliwością wody i rodzajem podłoża. Płożące się po powierzchni dna skorupowe plechy Mesophyllum vaughani (Howe) i M. laffittei Lemoine preferowały warunki najsłabszej hydrodynamiki. Gatunek “Lithothamnium” ramosissimum (Gümbel) o plechach gałązkowych, związany był z wodami o umiarkowanej ruchliwości. Trzy gatunki skorupowe, współwystępujące z rodolitami, Mesophyllum ingestum Conti, M. rigidum Mastrorilli i Lithophyllum prelichenoides Lemoine wymagały wód o stosunkowo dużej ruchliwości. “Lithothamnium” cf. nitidum Foslie i Mesophyllum cf. roveretoi Conti są charakterystyczne wyłącznie dla rodolitów, a Palaeothamnium archaeotypum Conti, “Lithothamnium” praefruticulosum Maslov i Lithophyllum albanense Lemoine są najczęściej, choć nie zawsze, składnikami rodolitów. Sugeruje to, że preferowały one środowisko o wysokiej energii, zapewniającej stały lub częsty ruch rodolitów. Piechy trzech gatunków skorupowych: Lithophyllum lithothamnioides Maslov, Titanoderma nataliae (Maslov) i Melobesia sp., często przewarstwiające się wzajemnie, inkrustują zawsze inne krasnorosty, a nigdy podłoże innego typu (powierzchnię dna, zoaria, muszle itp.). Prawdopodobnie właśnie podłoże kontrolowało ich rozmieszczenie. Zespół krasnorostów z wapieni pińczowskich wykazuje największe podobieństwo do flor krasnorostowych znanych ze środkowego miocenu Roztocza, północnego brzegu Karpat i Ukrainy (wschodnia część Paratetydy Centralnej) oraz z oligocenu Północnych Włoch (prowincja śródziemnomorska), wykazuje natomiast niewielką zbieżność z mioceńską florą basenu wiedeńskiego (zachodnia część Paratetydy Centralnej). W systematycznej części pracy opisano 73 gatunki krasnorostów, należące do 12 rodzajów, w tym jeden nowy gatunek: Leptolithophyllum maslovi sp. n

Środkowomioceńskie rodolity z basenu Korytnicy (Południowa Polska): znaczenie środowiskowe i paleontologia

Rhodoliths from the Middle Miocene (Badenian) deposits of the Korytnica Basin are analysed in terms of environment-related internal features (symmetry, massiveness, growth forms of algae, borings, algal species composition and distribution). Differences in internal structure and distribution of dominant species in the rhodolith populations from Korytnica and Chomentów reflect environmental differences between the two parts of the Korytnica basin. Dense, symmetrical rhodoliths built frequently of thin thalii, with frequent epibionts and rare borings are typical of the shallower part of the basin (Chomentów). Porous, asymmetrical rhodoliths, built mainly of thick thalli, with less frequent epibionts and common borings prevail in the deeper part of the basin (Korytnica). In the systematic part of the paper 26 species of 7 genera (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum and Titanoderma) are described, 7 of which are for the first time reported from the Polish Miocene.W pracy przedstawiono wyniki badań rodolitów pochodzących ze środkowomioceńskich (badeńskich) osadów basenu Korytnicy. Dwie populacje rodolitów, zebrane z piasków i piaskowców w Korytnicy oraz wapieni glonowych w Chomentowie, wykazują różnice w symetrii, porowatości, dominacji form wzrostowych, oraz subtelne różnice składu gatunkowego glonów je budujących. Rodolity z Korytnicy charakteryzują się większą asymetrią i porowatością, mniej licznymi epibiontami, liczniejszymi wierceniami i przewagą gruboskorupowych plech. Dominują w nich 4 gatunki: Lithothamnion microphyllum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których Lt. microphyllum występuje częściej niż w Chomentowie. Rodolity z Chomentowa natomiast charakteryzują się większą symetrią, mniejszą porowatością, liczniejszymi epibiontami, rzadszymi wierceniami oraz przewagą cienkoskorupowych plech. Dominuje w nich 5 gatunków: Lithothamnion microphyllum, Lt. praefruticulosum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których M. iraqense występuje częściej niż w Korytnicy. Różnice powyższe przypisać należy czynnikom środowiska. Obie populacje pochodzą z utworów płytkowodnych, ale cechy rodolitów z Korytnicy wskazują na większą głębokość zbiornika, podczas gdy zespół rodolitów z Chomentowa jest charakterystyczny dla jego płytszej części. W badanym materiale stwierdzono występowanie 26 gatunków krasnorostów należących do 7 rodzajów (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum i Titanoderma). W konstrukcji rodolitów uczestniczy najczęściej 5—8 gatunków, z których 4—5 dominuje objętościowo, a pozostałe mają charakter akcesoryczny. Tylko 4 rodolity z całego badanego materiału okazały się monospecyficzne. Następstwo gatunków w ponad 100 badanych rodolitach jest czysto przypadkowe i nie wykazuje cech sukcesji ekologicznej