PHYSICAL PROPERTIES, PERMEABILITY AND RETENTIVENESS OF SILT LOAM AND ITS COMPOSITES WITH SAND FOR CONSTRUCTING CARRYING LAYER OF A FOOTBALL FIELD

Physical and water properties of silt loam from the area of planned football field were tested and compared with analogous properties of several composites made in laboratory conditions from the collected material with a dominant sand share. The research was conducted in a view of silt loam and its composites usefulness for constructing a carrying layer of football fields. Water permeability of silt loam and composites, as well as retention abilities were tested. The created composites met the water permeability requirements specified by DIN 18035 standard for constructing carrying layer of football fields. On the other hand, silt loam without sand admixture did not meet the requirements, but revealed a high retention capacity and water availability to plants. Among the composites the best retention capacity characterised the mixtures with the biggest content of silt loam, but the best water availability was registered in composites with medium content of silt loam from the football field area. The obtained results may be useful for more precise determination of the standards for grain size distribution of the composites used for constructing the carrying layer of a football field

Straty wody i składników pokarmowych w systemie nawadniania kroplowego upraw szklarniowych

W pracy określono straty wody i składników pokarmowych w systemie nawadniania kroplowego w szklarni, przy uprawie róż na substracie torfowym. Odpływy mierzono metodą naczynia cechowanego w trzech terminach, w których stosowano 2 lub 3 cykle nawadniania różnymi dawkami. Ponadto w laboratorium metodami referencyjnymi oznaczano w próbach uśrednionych pożywki i odcieków, stężenia 8 składników pokarmowych: N–NH4+, N–NO2–, N–NO3 –, PO4 3–, K+, SO4 2–, Ca2+ oraz Mg2+. Na podstawie pomierzonych objętości odcieków i stężeń zawartych w nich składników pokarmowych, z drugiej zaś strony w oparciu o objętości i stężenia składników w dostarczanej roślinom pożywce obliczono odpowiednio ładunki odprowadzane i wprowadzane do systemu, a z ich ilorazu ustalono procent strat składników pokarmowych. Analiza wyników badań wykazała duże zróżnicowanie objętości odpływu odcieków w zależności od wielkości nawadniającej dawki polewowej lub dobowej oraz ze względu na liczbę cykli realizowanych w ciągu dnia. W pracy wykazano potencjalne możliwości zmniejszenia strat wody w systemie nawadniania, które w zależności od wariantu obliczeniowego wyniosły w warunkach doświadczenia od 21,6 do 99,8%. Stwierdzono również wzrost stężeń Mg2+, SO4 2–, K+, N–NO2– w stosunku do pożywki podawanej roślinom, czyli odnotowano tzw. zjawisko zatężania odcieków. Ze względu na to zjawisko w przypadku tych samych 4 składników pokarmowych stwierdzono średnio największe, bo 70–90% straty ilościowe. Należy jednak podkreślić, że straty składników pokarmowych wystąpiły w każdym terminie badawczym i dotyczyły w różnym stopniu wszystkich badanych składników

RAINWATER MANAGEMENT IN PROTECTED AREAS

The aim of the study was to find out whether the climate of the southern Poland allows for removing rainwater from industrial areas by evaporation from roof surfaces. The study covered the premises of a Logistics Centre with an approximate area of 34 hectares, located in the catchment of the Wedonka stream and in the region of water intake for Kraków at the Rudawa river. In the future, the Centre will comprise nine large warehouses. Road traffic associated with the project will cause potential risks for groundwater and surface water of this protected area. Therefore, the Centre’s investor decided to evaporate rainwater from the premises. To establish advisability of this plan, the study team designed and built a unique experimental station consisting of experimental roof, tank for collecting water for the sprinkler system, system for delivering, distributing and discharging water from the roof, measuring tilt tray, automatic meteorological station, and electronic devices for recording measurement data. The research on the experimental station was carried out from April to October in 2011 and 2012 and included continuous measurements of the volume of water supplied to and discharged from the roof. Moreover, the temperature of the roof and water in the tank and a number of important meteorological parameters were measured. The difference between supplied and discharged water, divided by the wetted surface of the roof, helped to determine thickness of the evaporation layer in millimeters. The study confirmed the possibility of removing potentially contaminated rainwater by evaporating it from roof surfaces of the Logistics Centre located near Kraków at an average rate of 5.9 dm3·m–2.d–1. However, due to high seasonal variability of rainfall and air temperature, it is necessary to temporarily collect water in an expansion tank of suitable capacity