Procjena trendova meteoroloških vremenskih nizova u jugoistočnoj Anatoliji, Turska

In this study, trend analyses of six climatic variables (mean, minimum, and maximum temperature, relative humidity, wind speed, and precipitation) for 1966-2020 are conducted for the Southeastern Anatolia Region, which is the main focus of the integrated development project in Turkey (Turkish acronym GAP). The trends for seasonal and annual periods are determined using the Mann-Kendall (MK) test, and Sen\u27s slope method and regression analyses are used to find the trends\u27 slopes. Moreover, Innovative Trend Analysis (ITA) is also used to find the time series changes for low, medium, and high values. As a result of the analyses, the mean, minimum, and maximum temperatures in the GAP region show increasing trends according to both methods. Significant trends are obtained at a limited number of stations for the precipitation, relative humidity, and wind speed with the MK test, while consistent decreasing trends are found at most stations with the ITA method.ovom istraživanju analizirano je šest klimatskih varijabli (srednja, minimalna i maksimalna temperature, relativna vlažnost, brzina vjetra i oborina) za razdoblje 1966.– 2020. u području jugoistočne Anatolije, koje se nalazi u fokusu turskog integralnog razvojnog projekta (GAP). Trendovi za sezonska i godišnja razdoblja određeni su pomoću Mann-Kendallovog (MK), a nagibi trendova određeni su metodom Senovog nagiba i regresijskom analizom. Nadalje, da se odrede promjene vremenskih nizova za niske, srednje i visoke vrijednosti, korištena je inovativna analiza trenda (ITA). Rezultati dobiveni objema metodama su pokazali da srednje, minimalne i maksimalne temperature u GAP području imaju uzlazne trendove. Značajni uzlazni trendovi su dobiveni pomoću MK testa za ograničen broj postaja za oborinu, relativnu vlažnost i brzinu vjetra, dok su primjenom ITA metode za većinu postaja dobiveni konzistentni opadajući trendovi

Trend analysis of historical drought during 1929-2016 in Diyarbakır station with İnnovative şen method

Bir doğal afet olarak kuraklık; su temini, hidroelektrik üretimi, tarım ve sanayi gibi çeşitli sektörleri etkilemektedir. Su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması açısından, kuraklığın zamansal değişiminin belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Diyarbakır ilindeki meteoroloji gözlem istasyonunda 1929-2016 yılları arasında ölçülmüş aylık toplam yağış verileri kullanılarak kuraklık analizi yapılmıştır. Kuraklık analizinden önce verilerin homojenliği kontrol edilmiştir. Kuraklığın belirlenmesinde, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) yöntemi kullanılmış ve 1, 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçeklerinde meydana gelen tarihsel kuraklık indis değerleri belirlenmiştir. Farklı zaman ölçeklerine göre hesaplanan kuraklık indis değerlerinin trendini belirlemek için Yenilikçi Şen Yöntemi (Innovative Trend Analysis-ITA) kullanılmıştır. Çalışmada, 1, 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçekleri için en kurak periyodlar sırasıyla 8, 18, 21 ve 53 ay olarak belirlenmiştir. 1 aylık zaman ölçeğinde (SYİ-1) kurak dönem meydana gelme oranı %40 iken, diğer zaman ölçeklerinde bu değerin yaklaşık %50 olduğu, ayrıca üç aylık (SYİ-3), altı aylık (SYİ-6) ve 12 aylık (SYİ-12) için orta kurak ve üzeri kuraklık meydana gelme oranının %15-16.5 arasında değiştiği görülmüştür. Yenilikçi Şen Yöntemi ile kuraklık indislerinin trendi incelendiğinde ise, özellikle SYİ-12 için 0.8’den büyük indis değerlerinde zayıf bir azalma eğilimi, orta nemli sınıfa giren indis değerlerinde ise %5 üzerinde bir azalma eğilimi belirlenmiştir. Ayrıca, SYİ-12 değerlerinde -3 ve -3’ten küçük indis değerlerinin güçlü bir artış (%10 ve üzeri) eğilimi gösterdiği, yani aşırı kurak durumun son yıllarda azaldığı tespit edilmiştir.Drought, a natural disaster, affects various sectors such as water supply, hydropower generation, agriculture, and industry. It is important to determine temporal change of drought in order to use water resources effectively and efficiently. In this study, drought analysis is performed using monthly total precipitation data measured between 1929-2016 at the meteorology observation station in Diyarbakır, Turkey. A homogeneity test is also made before drought analysis. The Standardized Precipitation Index (SPI) method is used to determine drought for 1, 3, 6 and 12 months’ time scales, and Innovative Şen Method (also known as Innovative Trend AnalysisITA) is used to identify the trend of drought indices values for different time scales. The driest periods are determined according to time scales of 1, 3, 6 and 12 months are found as 8, 18, 21 and 53 months, respectively. While the percentage of dry periods is 40% for the 1-month time scale (SPI-1), and about 50% for the other time scales. The percentage of droughts (sum of moderate, severe, and extreme drought) for 3-months (SPI-3), 6-months (SPI-6) and 12-months (SPI-12) is between 15% and 16.5%. The ITA method results show that a weak decreasing trend found on SPI-12 for indices value greater than 0.8, and a strong decreasing trend (more than 5%) is calculated for moderate wet values. In addition, it is determined that the index values, less than -3 and -3, in SPI-12 values shows a very strong increasing trend (more than 10%). Its means that the extreme dry situation has decreased in recent years

Numerical modeling of spillway flow.

TEZ10446Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2014.Kaynakça (s. 121-127) var.xiii, 129 s. : res. (bzs. rnk.), tablo ; 29 cm.Bir dolusavak modelinde yapılmış olan altı farklı debideki deney durumuna ait hız ve su yüzü profili ölçümleri aynı koşullardaki akımların iki-boyutlu sayısal çözüm bulgularının doğrulanması için kullanılmıştır. Dolusavak akımını idare eden temel denklemler Sonlu Hacimler Yöntemi ile sayısal olarak çözülmüştür. Hesaplamalarda Standard k-?, Renormalization group k-?, Realizable k-?, Modified k-?, Shear Stress Transport ve Reynolds Stress Model türbülans modelleri kullanılmış, su yüzü profilleri Akışkan Hacimleri Yöntemi (VOF) ile hesaplanmıştır. Sayısal bulguların hesaplama ağının yapısından bağımsızlaştırılması GCI analizi ile gerçekleştirilmiştir. Sayısal model bulguları üzerindeki; yan duvar, ayrıklaştırma yöntemi, basınç düzeltme algoritması ve iterasyon sayısının etkileri araştırılmış ve en uygun yöntemler belirlenmiştir. Sayısal bulguların deneylerden elde edilenlerle yapılan karşılaştırmalarından, ele alınan altı deney durumu için, Realizable k-? ve Reynolds Stress Model ile elde edilen bulguların birbirlerine çok yakın ve her iki modelin de dolusavak akımında hız alanı ve su yüzü profilinin hesaplanmasında diğer modellere göre daha başarılı olduğu sonucuna varılmıştır.The measured velocity field and free surface profile of flow for six different discharges over a spillway model are used for validation purpose of the two-dimensional computational results of the same flow cases. The governing equations of the spillway flows are numerically solved using Finite Volume Method. The turbulence closure models; Standard k-?, Renormalization group k-?, Realizable k-?, Modified k-?, Shear Stress Transport and Reynolds Stress Model are used in the numerical simulation and the flow profiles are computed using Volume of Fluid (VOF) method. The testing of the numerical results for grid-independent numerical solution is carried out using a GCI analysis. The effects of spillway sidewall, discrezation method, pressure correlation algorithm and iteration number on the numerical results are investigated, and the most appropriate methods are determined. The comparisons of the computed and experimental results for all the cases show that the numerical results from the Realizable k-? and Reynolds Stress Model are very close to each other, and compared to the other turbulence models, they are both more successful in predicting the velocity field and free surface of the spillway flow.Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: MMF2011D3

Hydrological Drought Analysis of Asi River Basin with Streamflow Drought Index

In this study, hydrological drought analysis is carried out by using 52 years (1954-2005) streamflow data of Asi River Basin in the south of Turkey. Streamflow Drought Index (SDI) method is used in determining the drought. The severity, the size and the distribution according to the drought and wet period of Asi River Basin were determined for 3, 6 and 12-month time scales by using monthly streamflow data. As a result, drought year in the period of 1979-2005 are observed more according to the period of 1954-1979. The extreme droughts are determined in the year of 2000 and 2001 for the all-time scales

18. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINA AİT (M. 1787-1789) 3757 NUMARALI TEREKE DEFTERİNİN AMİD’DEKİ SOSYAL VE EKONOMİK HAYATA DAİR DÜŞÜNDÜRDÜĞÜ BAZI HUSUSLAR

Öz Bu çalışmada 1787-1789 yıllarında Diyarbekir/Amid mahkemesine ait ölüm kayıtlarının tutulduğu 3757 numaralı tereke defterinin verileri esas alınmıştır. Burada kayıtlı 175 tutanakta ölen kişilerin sahip olduğu servet, cinsiyet, din, meslek ve unvan gibi hususlar üzerinden bazı değerlendirmeler tablolara dökülmek suretiyle ele alınmıştır. Ayrıca, Amid’de yerleşik olan vedışarıda ölenlerle buraya dışarıdan gelen ve kırsal yerleşim alanından gelenlerin profilleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Anlatılan hususlardan hareketle bu yıllarda şehirdeki sosyo-ekonomik tablonun resmedilmesi amaçlanmıştır. Anahtar Sözcükler: Amid, tereke, mîras, guruş, zimmî.This study is based on the data gained from tereke registers of second half of the 18th century numbered 3757 in which the death records were kept. In the study some evaluations are made by means of tabulation through the wealth, gender, occupation and title aspects of the dead people registered in 175 reports. Besides, it was tried to focus on the profiles of the people migrated from countryside and on the people who lived in the Amid but died outside of it. From this point of view it’s aimed to depict a socio-economic picture of the city in the stated years

Numerical Modeling of Sloping Open Channel Flow Using Different Turbulence Closure Models

Eğimli açık kanal akımının hız alanı, Lazer Doppler Anemometresi (LDA) ile ölçülmüş ve aynı deney koşullarındaki akımlar için, temel denklemler, sonlu hacimler yöntemine dayalı ANSYS-Fluent paket programı ile çözülmüştür. Sayısal hesaplamalarda, Standard k-?, Renormalization-group k-?, Realizable k-?, Modifiye k-? ve Shear Streess Transport türbülans kapatma modelleri kullanılmış, su yüzü profili VOF yöntemi ile hesaplanmıştır. Sayısal modellerden elde edilen akım hızları ve su yüzü profilleri deneysel ölçümlerle karşılaştırılmıştır. Farklı türbülans modellerinin deneysel olarak doğrulanması amacıyla yapılan karşılaştırmalarda, Renormalization-group k-? türbülans modelinin, hız alanının hesaplanmasında ve su yüzünün belirlenmesinde, kullanılan modeller arasında en başarılı olduğu görülmüştürThe velocity field of sloping open channel flow is measured using Laser Doppler Anemometry (LDA). Basic equations of the problem are solved by ANSYS-Fluent program package, using finite volume method, for the flow case having the same experimental conditions. In the numerical simulations, Standard k-?, Renormalization-group k-?, Realizable k-?, Modified k-? and Shear Stress Transport turbulence closure models are used, and the flow profile is computed using VOF method. Computational results for velocities and free surface profiles are compared with measured data. Experimental validations of the turbulence models show that, Realizable k-? turbulence model, among using the other turbulence models, is in general the most successful one in predicting the velocity field and free surface profiles of the present flow case

18. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINA AİT (M. 1787-1789) 3757 NUMARALI TEREKE DEFTERİNİN AMİD’DEKİ SOSYAL VE EKONOMİK HAYATA DAİR DÜŞÜNDÜRDÜĞÜ BAZI HUSUSLAR

Bu çalışmada 1787-1789 yıllarında Diyarbekir/Amid mahkemesine ait ölüm kayıtlarının tutulduğu 3757 numaralı tereke defterinin verileri esas alınmıştır. Burada kayıtlı 175 tutanakta ölen kişilerin sahip olduğu servet, cinsiyet, din, meslek ve unvan gibi hususlar üzerinden bazı değerlendirmeler tablolara dökülmek suretiyle ele alınmıştır. Ayrıca, Amid’de yerleşik olan ve dışarıda ölenlerle buraya dışarıdan gelen ve kırsal yerleşim alanından gelenlerin profilleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Anlatılan hususlardan hareketle bu yıllarda şehirdeki sosyo-ekonomik tablonun resmedilmesi amaçlanmıştır

The Social Life in Berta and Sinkot Districts of Livane Sanjak according to the Population Book Dated 1835

1835 yılında düzenlenmiş olan Çıldır Eyaleti Livane Sancağı Berta ve Sinkot Nahiyeleri Nüfus Defteri, Artvin tarihi için önemli bir kaynaktır. Kaynaktan yola çıkılarak bölge ile ilgili dikkate değer sosyal tarih bulgularına ulaşılabilir. Askeri potansiyeli tespit amacıyla sadece erkek nüfusun kaydedildiği defterde kişilerin yaşları, fiziksel özellikleri ve engellilik durumları not edilmiştir. Defterde en çok tekrarlanan isimler Ahmed, Hüseyin, Ali, Osman, Mustafa ve Süleyman’dır. Yine defterde bazı kimselerin sülalelerinin isimleri de kaydedilmiştir. Nüfus kayıt döneminde ticaret, eğitim, iş veya başka amaçlarla İstanbul, Trabzon, Bağdat, Mısır, Kars, Batum ve başka yerlere gitmiş olanların olduğu görülmektedir. Buna mukabil çoğunlukla yakın bölgelerden olmak üzere çalışmak için veya başka sebeplerle köylere gelenler de vardır. Defterdeki 1835-1839 dönemi doğum ve ölüm kayıtlarından hareketle nüfus artışının % 8.69 olduğu tespit edilmektedir. Kayıtlarda mahalli yöneticiler, muhtarlar, imamlar ve bazı meslekleri icra edenlerle ilgili bilgiler de yer almaktadır. Ayrıca kayıtlardan engellilerin oranının % 1.06 olduğu ve en fazla engellinin Berta Köyü’nde bulunduğu tespit edilmektedir

OSMANLI KADI SİCİLLERİ’NDE BİR BORÇ ÖDEME YÖNTEMİ OLARAK “GUREMÂ USULÜ” VE UYGULANIŞI

Kadı Sicilleri (Şer’iye Sicilleri) Osmanlı İmparatorluğu’nda kadı tarafından mahkemelerde tutulan defterlerdir. Bu defterlerde merkezden gelen emir, ferman ve mahalli kararların yanı sıra mülk satışı, nikah, vasi tayini, miras, hırsızlık, yaralama, cinayet, arazi anlaşmazlığı gibi önemli olaylara da yer verilirdi. Kadı Sicilleri içerisinde en sık rastlanan kayıtlar arasında ise terekeler gelmektedir. Ölen kişinin mirasçılarının isimleri ile birlikte geriye bıraktığı menkul ve gayrimenkul mal varlığının kaydedildiği, masrafların tutulduğu, borçların/alacakların tek tek belirtildiği ve gerekli ödeme/paylaşım gibi işlemlerin yapıldığı belgeler olan tereke kayıtları, toplumsal hayata ışık tutan çok önemli kaynaklardır. Bu çalışma, 18. yüzyıla ait Diyarbekir kadı sicillerindeki tereke kayıtlarında “guremâ usulü” şeklinde ifade edilen, duyunu terekesinden ezyed ifadesi ile de tarif edilmiş bir borç ödeme usulünü incelemektedir. Ölen kişinin borcun tereke miktarını geçtiği durumlarda uygulanan ve borcun alacaklılara nasıl ödendiğini gösteren yönteme işret eden guremâ usulü incelenirken, bu usulün İslam hukukundaki kökenleri ve 18. yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki uygulama biçimleri de ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu yöntemin nasıl bir standardizasyon içerisinde yapıldığını tarif etmenin yanında, eş zamanlı olarak, inceleme dönemindeki sosyal hayata dair bazı tespitlerde bulunmayı da amaçlamaktadır. Bunu yaparken öncelikle kaynaklar hakkında bilgi verilecek, tereke kayıtları tanıtılacak ve guremâ usulü ile dağıtılan borçların belli kurallar çerçevesinde bir usul oluşturup oluşturmadığı belgelerle tespit edilmeye çalışılacaktır

Zamanti Nehri-Ergenuşağı ?stasyonu Eksik Aylık Akım Verilerinin Tahmini

Akarsu yapılarının tasarımında, akım verilerinin sürekliliği büyük önem taşımaktadır. Ancak bazı istasyonlara ait ölçümler belli zaman aralıklarında eksik olabilmektedir. Geçmişe yönelik yeterli ölçümü bulunmayan istasyonların verileri aynı havza içerisinde bulunan ve hidrometeorolojik olarak benzer diğer istasyonların verileri ile farklı yöntemler kullanılarak tahmin edilebilmektedir. Bu çalışmada, yapay sinir ağı yöntemlerinden, ?leri Beslemeli Geri Yayınımlı Yapay Sinir Ağı (?BGYSA), Radyal Tabanlı Yapay Sinir Ağı (RTYSA) ve Genelleştirilmiş Regresyon Yapay Sinir Ağı (GRYSA) kullanılarak, Seyhan Havzasında bulunan 1806 numaralı Zamanti Nehri-Ergenuşağı akım gözlem istasyonuna ait eksik aylık akım verileri tahmin edilmiştir. Çalışma sonucunda ?BGYSA yönteminin eksik veri tahmininde diğer yöntemlerden az da olsa daha iyi sonuç verdiği görülmüştür.The continuity of the streamflow data is of great importance to design practices on rivers. The missing measured data from the gaging stations can normally be estimated using those of collected from the hydrometeorogically similar stations in the same river basin. In this study, the missing monthly streamflow data of Gaging Station Nr: 1806 (Zamanti River-Ergenuşağı) in the Seyhan Basin is estimated using different artificial neural network methods, namely, feed-forward back-propagation neural network (FFBPNN), radial based artificial neural network (RBANN) and generalized regression neural network (GRNN). It is found that the FFBPNN method provides slightly better results compared to those from the other two