In vivo imaging of dopamine and serotonin release: response to psychopharmacological challenges

De neurotransmitters dopamine en serotonine zijn betrokken bij vele processen waaronder de regulatie van beloningsmechanismen (dopamine) en de stemming (serotonine). Ook is gevonden dat deze neurotransmitters betrokken zijn bij het ontstaan en de behandeling van verschillende psychiatrische en neurologische ziektebeelden. Het is echter nog steeds niet bekend wat de precieze rol van deze neurotransmitters hierbij is. Met behulp van neuroimaging technieken zoals PET (positron emission tomography) is het mogelijk om hierin meer inzicht te krijgen. In dit proefschrift werden een aantal methoden onderzocht die gericht zijn op het meten van de serotonerge en dopaminerge transmissie. In de eerste studies van dit proefschrift werd onderzocht of PET gebruikt kan worden om veranderingen in serotonine afgifte te meten. Hierbij werd gebruik gemaakt van de serotonine-1A ligand 18F-MPPF. Het principe van deze methode berust op het gegeven dat de binding van een radioligand wordt beïnvloed door veranderingen in de neurotransmitterconcentratie. Deze studies werden uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers en proefdieren. Helaas bleek de binding van 18F-MPPF niet gevoelig voor veranderingen in de serotonineconcentratie. In een volgende studie werd het effect van een verhoging van de dopamineconcentratie onderzocht met behulp van de dopamine D2 ligand 11C-raclopride, bij gezonde vrijwilligers. Hierbij werd ondermeer een verband gevonden tussen de mate van dopamineafgifte en emoties zoals angst en euforie. In de laatste studie werd het effect van een dopamine toename op de hersenactiviteit gemeten met behulp van 15O-H2O PET. In deze studie werd een relatie gevonden tussen de dopamine-geïnduceerde toename in activiteit in de “anterior cingulate cortex” en de mate van euforie. Deze laatste twee methoden kunnen mogelijk worden toegepast bij patiëntenonderzoek en onderzoek naar het werkingsmechanisme van geneesmiddelen.