Are endocannabinoid type 1 receptor gene (CNR1) polymorphisms associated with obesity and metabolic syndrome in postmenopausal Polish women?

Objective: The aim of this study was to determine whether genetic variation at the cannabinoid receptor-1 (CNR1) locus could have an effect on adiposity, fat distribution and obesity-related metabolic disorders in Polish postmenopausal women.Design and Subjects: The A3813G, G1422A and A4895G single nucleotide polymorphisms of CNR1 were genotyped in 348 randomly selected postmenopausal women aged 50-60 years recruited from the Wroclaw city population. Measurements: CNR1 genotypes, anthropometric measures (BMI, WC, body fat distribution by DEXA) and metabolic parameters (glucose, lipid profile, insulin FIRI) were determined.Results: The 3813G allele was not significantly associated with higher body mass, BMI, WC, total fat, or fat percentage, but was associated with higher android fat deposit (2971.78 ± 1655.08 ± 2472.64 ± 1300.53, p = 0.007) and percentage of android fat (37.59 ± 8.45 vs. 35.66 ± 7.63, p = 0.062). The 1422A allele was associated with higher total fat (31587.72 ± 9161.28 g vs. 26078.26 ± 7552.14 g, p = 0.019), fat percentage (40.51 ± 5.66% vs. 37.51 ± 4.99%, p = 0.052), and percentage of android fat (40.86 ± 9.73% vs. 36.09 ± 7.70%, p = 0.047). No associations were observed for the A4895G variant.Conclusions: There is an association of variants of CNR1 with obesity-related phenotypes in Polish postmenopausal women. As CB1 is a drug target for obesity, pharmacogenetic receptor gene analysis of obesity treatment by endocannabinoid blockade may be of interest to identify the best responders

Wybrane zaburzenia neurologiczne związane z zespołem wielotorbielowatych jajników

Epilepsy is one of the most common neurologic disorders. The epileptic seizures as well as antiepileptic drugs may disturb the reproductive system function. Polycystic ovary syndrome occurs more commonly in women with epilepsy, either treated or not with valproic acid. This article discusses the current knowledge about the relationships between epilepsy and polycystic ovary syndrome.Padaczka jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych. Zarówno napady padaczkowe, jak i stosowane w tej chorobie leki mogą zaburzać czynność układu rozrodczego. Zespół wielotorbielowatych jajników występuje częściej zarówno u nieleczonych, jak i leczonych kwasem walproinowym kobiet z padaczką. Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat związków pomiędzy oboma schorzeniami

Hormonal abnormalities in first-degree relatives of women with polycystic ovary syndrome (PCOS)

Wstęp: Liczne dane wskazują na rodzinne występowanie zaburzeń hormonalnych u krewnych pierwszego stopnia kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS, polycystic ovary syndrome). Celem pracy była ocena czy u rodzeństwa kobiet z PCOS występują zaburzenia hormonalne typowe dla tego zespołu. Materiał i metody: Zbadano 88 krewnych pierwszego stopnia kobiet z zespołem wielotorbielowatych jajników (44 siostry i 42 braci). Grupy kontrolne stanowiło 70 zdrowych kobiet i 30 zdrowych mężczyzn. U wszystkich osób oceniono parametry antropometryczne i hormonalne (stężenia testosteronu, androstendionu, DHEA-S, LH, FSH) oraz stężenie SHBG. Wyniki: Średnie stężenia testosteronu i DHEA-S były większe u sióstr kobiet z PCOS niż u kobiet z grupy kontrolnej. U 8 z 44 sióstr (18,2%) postawiono rozpoznanie PCOS. Średnie stężenia testosteronu, androstendionu oraz indeks wolnych androgenów były istotnie większe u sióstr z PCOS w porównaniu z siostrami bez tego zespołu. Bracia kobiet z PCOS w porównaniu z mężczyznami z grupy kontrolnej mieli większe stężenia DHEA-S. Przedwczesne łysienie cechowało 11 z 42 braci (26,2%), które wystąpiło przed 30. rokiem życia. Przedwcześnie łysiejący bracia nie różnili się od braci bez łysienia pod względem ocenianych parametrów hormonalnych. Wnioski: Rodzeństwo pacjentek z PCOS jest predysponowane do występowania zaburzeń hormonalnych typowych dla tego zespołu. Przedwczesne łysienie u mężczyzn przed 30. rokiem życia nie powinno być uznawane za męski fenotypowy odpowiednik PCOS. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 129–133)Introduction: A body of evidence points to a familial aggregation of hormonal abnormalities in first-degree relatives of women with polycystic ovary syndrome (PCOS). The aim of this study was to determine whether siblings of women with PCOS had evidence of hormonal abnormalities typical of PCOS. Material and methods: Eighty-six siblings of women with PCOS (44 sisters, 42 brothers) were recruited. Two control groups consisted of 70 healthy women and 30 healthy men. Anthropometric, hormonal (testosterone, androstenedione, DHEA-S, LH, FSH) parameters and SHBG were assessed in all subjects. Results: Mean testosterone and DHEA-S levels were higher in sisters of women with PCOS than in the control women. In eight of the 44 (18.2%) sisters, a diagnosis of PCOS was made. Mean testosterone and androstenedione levels, and free androgen index (FAI) were significantly higher in sisters with PCOS compared to the sisters without PCOS. Brothers of women with PCOS had higher DHEA-S level than the control men. Eleven of the 42 (26.2%) brothers had alopecia occurring before the age of 30. Prematurely balding brothers did not differ from the non-balding brothers in hormonal parameters. Conclusions: Siblings of women with PCOS are predisposed to hormonal abnormalities typical of PCOS. The symptom of premature balding under the age of 30 in brothers of women with PCOS should not be considered as a male PCOS equivalent. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 129–133

Zaburzenia psychiczne związane z zespołem policystycznych jajników

Polycystic ovary syndrome (PCOS) is a common endocrine disorder in women of reproductive age. The psychiatric disorders accompanying the clinical symptoms and hormonal abnormalities are important, but underestimated, aspects in PCOS. Obesity, hirsutism, acne, menstrual disturbances and infertility play important roles in lowering the quality of life in women with PCOS. Depression and anxiety are more often observed in patients with PCOS than in healthy women. Some authors consider that there is a relationship between valproic acid treatment of bipolar disease and PCOS. There have been reports that in women with PCOS anorexia nervosa, bulimia nervosa and other unspecified eating disorders are found more often than in the general population. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 488–491)Zespół wielotobielowatych (policystycznych) jajników (PCOS, polycystic ovary syndrome) jest częstym schorzeniem endokrynologicznym występującym u kobiet w wieku rozrodczym. Ważnym, choć niedocenianym, aspektem są zaburzenia psychiczne towarzyszące objawom klinicznym i nieprawidłowościom hormonalnym istniejącym w tym zespole. Otyłość, hirsutyzm, trądzik, zaburzenia miesiączkowania oraz niepłodność istotnie wpływają na obniżenie jakości życia kobiet z PCOS. U pacjentek z tym zespołem, częściej niż w populacji zdrowych kobiet, rozpoznawana jest depresja i zaburzenia lękowe. Ponadto uważa się, że istnieje związek między stosowaniem kwasu walproinowego w chorobie dwubiegunowej a rozwojem PCOS. Istnieją również doniesienia o częstszym występowaniu zaburzeń odżywiania u kobiet z PCOS, takich jak: bulimia, jadłowstręt psychiczny i niespecyficzne zaburzenia jedzenia. (Endokrynol Pol 2012; 63 (6): 488–491

Polimorfizm PPAR-γ2 Pro12Ala w populacji otyłych i nieotyłych mężczyzn z populacji Wrocławia

Introduction: The aim of this study was to examine the association of Pro12Ala PPAR&#947;2 polymorphism with anthropometric and biochemical parameters defining the risk for the development of metabolic syndrome in a healthy population of men Material and methods: The study group consisted of 176 healthy men, aged 25&#8211;65 years (average 54.16 years). Polymorphisms of the PPAR-g gene (Pro12Ala, Ala12Ala, Pro12Pro) were explored using the PCR-RFLP method. Plasma glucose, insulin, total cholesterol, LDL, HDL and TG were measured using commercially available kits. Results: The genotypic distribution of the Pro12Ala polymorphism was as follows: Pro/Ala 69.8% (n = 123), Ala/Ala 28.4% (n = 50) and Pro/Pro 1.8% (n = 3). The Pro12Ala and Ala12Ala subjects did not differ in any of the measured variables. The non-obese (BMI < 30 kg/m2, n = 117) and obese subpopulations (BMI > 30 kg/m2, n = 56) did not significantly differ in the distribution of the genotypes. In the nonobese subpopulation, the homozygous Ala12 carriers (n = 38, 32.4%) had higher systolic blood pressure, plasma triglycerides, insulin levels and HOMA-IR. Conclusions: We conclude that despite the high frequency of the Ala allele at the PPAR-&#947;2 gene in our population of Polish men, the Ala12 allele does not appear to improve insulin sensitivity or have an influence on the occurrence of obesity. It remains to be explained by larger studies if this polymorphism carries any risk of the development of metabolic abnormalities in non-obese men.Wstęp: Celem pracy była ocena związku miedzy polimorfizmem Pro12Ala PPAR-&#947;2 a biochemicznymi i antropometrycznymi czynnikami ryzyka zespołu metabolicznego w populacji zdrowych mężczyzn z Wrocławia. Materiał i metody: Grupa badana składała się ze 176 zdrowych mężczyzn, w wieku 25&#8211;65 lat (średnio 54,16 roku). Polimorfizm genu PPAR-&#947; (Pro12Ala, Ala12Ala, Pro12Pro) oceniano za pomocą metody PCR-RFLP. Stężenie glukozy, insuliny, cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL, frakcji HDL, triglicerydów (TG) w osoczu było oceniane przy użyciu standardowych zestawów. Wyniki: Częstość poszczególnych polimorfizmów była następująca: Pro/Ala &#8212; 69,8% (n = 123), Ala/Ala - 28,4% (n = 50), Pro/Pro - 1,8% (n = 3). Pacjenci z polimorfizmem Pro12Ala i Ala12Ala nie różnili się pod względem wartości wszystkich ocenianych parametrów. Częstości genotypów w subpopulacji mężczyzn nieotyłych (BMI 30 kg/m2, n = 56) nie różniły się istotnie statystycznie. W subpopulacji mężczyzn nieotyłych homozygoty Ala12 (n = 38, 32,4%) charakteryzowały się wyższym ciśnieniem skurczowym krwi, wyższym stężeniem triglicerydów w osoczu, wyższym stężeniem insuliny oraz wyższą wartością HOMA-IR. Wnioski: Wyniki pracy pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że pomimo wysokiej częstości allelu Ala genu PPAR-&#947;2 w ocenianej populacji mężczyzn z Wrocławia, allel Ala12 nie wpływa na poprawę insulinowrażliwości oraz na występowanie otyłości. Konieczne jest potwierdzenie obserwacji, że polimorfizm ten sprzyja wystąpieniu zaburzeń metabolicznych u nieotyłych mężczyzn

Relationship of &#946;3-adrenergic receptor polymorphism with metabolic syndrome and oxidative stress parameters in postmenopausal women

Introduction: Some studies indicate, that the Trp64/Arg64 polymorphism of &#946;3-adrenergic receptor (ADRB3) is associated with obesity, insulin resistance and earlier onset of type 2 diabetes mellitus.The aim of our study was evaluation of frequency of this ADRB3 polymorphism and his association with metabolic syndrome parameters and oxidative stress in postmenopausal women. Material and methods: We performed the study among 94 women, aged 50-60, selected randomly from Wroclaw city population. Estimation of anthropometric parameters, densitometry (total body fat, android and gynoid deposits - using DPX(+) Lunar, USA device) and biochemical estimations such as lipid profile, glucose, insulin, estradiol and FSH serum level (using commercial kits) were carried out. Oxidative stress was estimated by measurement of thiobarbituric-reactive substances (TBARS) serum concentration, using Yagi method, on spectrofluorimeter Perkin-Elmer LS55. Blood for analysis was collected before, direct after and 6 h after the 30-minutes physical test using cycloergometer. ADRB3 genotyping was performed by PCR and minisequencing using ABI 310 sequencer (Applied Biosystems). Results: The frequency of Trp64/Arg64 genotype in investigated population was 15.8%. The Arg64/Arg64 genotype had only one woman. Women bearing Trp64/Arg64 genotype showed higher mean serum level of triglycerides and lower serum level of HDL-cholesterol in comparison to women bearing Trp64/Trp64 genotype, however without statistical significance (p > 0.05) (respectively, means &#177; SD for triglycerides: 140.3 &#177; 64.1 vs. 113.9 &#177; 56.2 mg/dl; and for HDL-cholesterol: 60.9 &#177; 11.9 vs. 67.0 &#177; 16.9 mg/dl). Both groups did not differ in any other investigated anthropometric nor biochemic parameter. Conclusions: 1. The Trp64/Arg64 polymorphism of &#946;3-adrenergic receptor could be associated with lipid profile disoders observed in metabolic syndrome in postmenopausal women, however it should be explaned basing on the study with more included subjects. 2. The Trp64/Arg64 polymorphism of &#946;3-adrenergic receptor has no influence on oxidative stress intensification after standardized physical effort in postmenopausal women. (Pol J Endocrinol 2007; 58 (3): 201-206)Wstęp: Istnieją doniesienia, że polimorfizm Trp64/Arg64 receptora &#946;3-adrenergicznego (ADRB3) wiąże się z częstszym występowaniem otyłości, insulinooporności i wcześniejszym rozwojem cukrzycy typu 2. Celem niniejszych badań była ocena częstości występowania i związku wspomnianego polimorfizmu ADRB3 z zespołem metabolicznym i parametrami stresu oksydacyjnego u kobiet po menopauzie. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 94 kobiety w wieku 50-60 lat, wybrane losowo spośród mieszkanek Wrocławia. U wszystkich badanych wykonano pomiary antropometryczne, densytometrię całego ciała z oceną depozytu andro- i gynoidalnego (z użyciem aparatu DPX(+) Lunar, USA) oraz oznaczenia biochemiczne: profil lipidowy, stężenie glukozy, insuliny, estradiolu i hormonu folikulotropowego (FSH, follicle-stimulating hormone) z użyciem komercyjnych zestawów odczynników. Wskaźnikiem stresu oksydacyjnego było stężenie substancji reagujących z kwasem tiobarbiturowym (TBARS) oznaczane w surowicy metodą Yagi, na spektrofluorymetrze Perkin-Elmer LS55. Krew do oznaczenia stresu oksydacyjnego pobierano przed, bezpośrednio po i 6 godzin po 30-minutowym wysiłku fizycznym na cykloergometrze. Genotypowanie ADRB3 przeprowadzono metodą łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR, polymerase chain reaction) i minisekwencjonowania z użyciem aparatu ABI 310 (Applied Biosystems). Wyniki: Częstość występowania genotypu Trp64/Arg64 w badanej populacji wyniosła 15,8%. Genotyp Arg64/Arg64 wystąpił tylko u jednej osoby. Kobiety z genotypem Trp64/Arg64 miały średnio wyższe stężenie triglicerydów i niższe stężenie cholesterolu frakcji HDL w surowicy w porównaniu z kobietami z genotypem Trp64/Trp64, chociaż różnica ta nie była istotna statystycznie (p > 0,05) (odpowiednio: średnia &#177; odchylenie standardowe dla triglicerydów: 140,3 &#177; 64,1 vs. 113,9 &#177; 56,2 mg/dl; dla cholesterolu frakcji HDL: 60,9 &#177; 11,9 vs. 67,0 &#177; 16,9 mg/dl). Poza tym obie grupy nie różniły się żadnym innym badanym parametrem antropometrycznym i biochemicznym. Wnioski: 1. Polimorfizm Trp64/Arg64 receptora &#946;3-adrenergicznego może wiązać się z występowaniem zaburzeń lipidowych charakterystycznych dla zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie, jednak problem ten wymaga przeprowadzenia badań wśród większej grupy badanych. 2. Polimorfizm Trp64/Arg64 receptora &#946;3-adrenergicznego nie wpływa na nasilenie stresu oksydacyjnego po standaryzowanym wysiłku fizycznym u kobiet po menopauzie. (Endokrynol Pol 2007; 58 (3): 201-206

Lack of relationship between 174G_C promoter polymorphism of the IL-6 gene and indices of metabolic syndrome in non-obese healthy subjects

Wstęp: W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia na temat związku polimorfizmu 174G_C genu interleukiny 6 (IL-6) z wskaźnikami zespołu metabolicznego. Jednak problem ten nie był badany u osób z należną masą ciała. Celem opisanych badań było znalezienie związku między zawartością tkanki tłuszczowej brzusznej a wybranymi zapalnymi czynnikami ryzyka rozwoju miażdżycy i polimorfizmem 174G_C genu IL-6 u zdrowych osób z należną masą ciała. Materiał i metody: Badano związek między cechami antropometrycznymi, takimi jak: masa ciała, wzrost, wskaźnik masy ciała (BMI, body mass index), obwód talii, stosunek obwodu talii do obwodu bioder (WHR, waist-to-hip index), dystrybucja tkanki tłuszczowej (DXA), stężeniem białka C-reaktywnego (CRP, C-reactive protein) i IL-6 oraz wskaźnikami insulinowrażliwości/oporności a polimorfizmem 174G_C IL-6. Grupę badaną stanowiło 232 zdrowe nieotyłe kobiety (wiek 31,4 &#177; 5,5 lat) oraz 199 mężczyzn (wiek 30,3 &#177; 6,0 lat). Wyniki: Autorzy stwierdzili, że genotyp CC występował u 15,56%, CG u 52,74%, a GG u 31,7% badanych. Stężenia IL-6 i CRP nie różniły się pomiędzy genotypami. Nie było także różnic odnośnie BMI i WHR. Jedyne różnice pomiędzy genotypami, widoczne tylko w grupie mężczyzn dotyczyły całkowitej zawartości tkanki tłuszczowej (genotyp CC wykazywał większą zawartość tłuszczu niż CG i GG), różnica ta była istotna statystycznie między CC a GG (p < 0,05), oraz depozytu gynoidalnego (wyższe wartości u genotypu CC niż u CG i GG), różnica ta była istotna statystycznie między CC a GG (p < 0,025) oraz między CC i CG (p < 0,05). Parametry biochemiczne i wrażliwość na insulinę nie różniły się pomiędzy genotypami. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują na brak związku między polimorfizmem 174G_C IL-6 a zaburzeniami metabolicznymi u osób zdrowych z należną masą ciała.Introduction: Homozygosity for interleukin-6 (IL-6) 174G_C promoter polymorphism has recently been associated with indices of metabolic syndrome; however, this problem has not been investigated in non-obese subjects. The aim of this study was to explore the relation between abdominal fat distribution and some inflammatory risk factors of atheromatosis and IL-6 174G_C gene polymorphism in non-obese healthy subjects. Material and methods: Relationships were investigated between anthropometric variables, i.e. weight, height, BMI, waist circumference (WC), waist-to-hip ratio (WHR), body fat distribution (DXA), serum CRP and IL-6, insulin sensitivity/resistance indices, and IL-6 174G_C gene polymorphism, in healthy non-obese Polish subjects: 232 women (age 31.4 &#177; 5.5 years) and 199 men (age 30.3 &#177; 6.0 years). Results: The genetic study revealed that the CC genotype was observed in 15.56% of subjects, the CG genotype in 52.74%, and the GG genotype in 31.7%. IL-6 and CRP concentration did not differ among the genotypes. There were also no differences regarding BMI and WHR. The only differences among genotypes, observed only in men, were those concerning total fat (CC had higher fat content than CG and GG); the difference being statistically significant between CC and GG (p < 0.05), and gynoidal fat deposit (CC had higher gynoidal fat deposit than CG and GG); the difference being statistically significant between CC and GG (p < 0.025) and between CC and CG (p < 0.05). Biochemical parameters and insulin sensitivity did not differ among the genotypes. Conclusions: These data show that IL-6 174G_C polymorphism is not associated with features describing metabolic syndrome in nonobese healthy subjects

Accumulation of abdominal fat in relation to selected proinflammatory cytokines concentrations in non-obese Wrocław inhabitants

Wstęp: Osoby z zespołem metabolicznej otyłości z prawidłową masa ciała (MONW), mimo prawidłowego wskaźnika masy ciała (BMI), są narażone na powikłania typowe dla otyłości. Może to wynikać z subklinicznego stanu zapalnego, wynikającego z nadmiernego gromadzenia tkanki tłuszczowej brzusznej. Celem pracy była ocena związku pomiędzy nagromadzeniem tkanki tłuszczowej, szczególnie okolicy brzusznej, a stężeniem wybranych cytokin prozapalnych — interleukiny 6, 18 i białka C-reaktywnego (CRP), biorących udział w aterogenezie.Materiał i metody: Badaniem objęto 342 osoby (218 kobiet, 124 mężczyzn w wieku 20–40 lat, z BMI &gt; 27 kg/m2), mieszkańców Wrocławia. Grupę podzielono ze względu na wartość wskaźnika insulinooporności (HOMA): 90 osób — grupa MONW ( HOMA &lt; 1.69), 252 osoby — grupa kontrolna. Oceniono parametry antropometryczne, stężenia IL-6, IL-18, CRP, glukozy, insuliny oraz wskaźniki insulinowrażliwości i insulinooporności.Wyniki: Stężenie CRP było istotnie wyższe w grupie kobiet MONW niż kontrolnej (3,26 vs. 1,97, p = 0,03). Stężenia IL-6 i IL-18 nie różniły się pomiędzy grupami, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Dodatnią korelację zanotowano między stężeniem IL-6 a wskaźnikiem centralizacji tłuszczu u kobiet. Stwierdzono dodatnią korelację między stężeniem CRP a BMI, wskaźnikiem talia– biodra, obwodem talii u obu płci. U kobiet istniała także dodatnia korelacja między CRP a wskaźnikami HOMA i FIRI i ujemna ze wskaźnikiem QUICKI.Wnioski: Zwiększone gromadzenie tłuszczu okolicy brzusznej u zdrowych, młodych osób, wiąże się z podwyższonym stężeniem CRP. (Endokrynol Pol 2014; 65 (6): 449–455)Introduction: Metabolically obese normal weight (MONW) subjects, despite their normal BMI, present metabolic disturbances characteristic of abdominal obesity. One of the reasons might be subclinical inflammation caused by the fat tissue excess. The aim of this study was to assess the association between the accumulation of fat (especially abdominal) and the concentration of selected proinflammatory cytokines — interleukins (IL-6, IL-18) and C-reactive protein (CRP).Material and methods: The study population consisted of 342 subjects (218 women, 124 men; age 20–40 years, BMI &lt; 27 kg/m2) recruited from a community centre in Wroclaw. The group was divided based on the homeostasis assessment insulin resistance index (HOMA) value: 90 MONW subjects with HOMA &gt; 1.69 and 252 subjects as control group. Anthropometric parameters, serum IL-6, IL-18, CRP, glucose, insulin concentrations and insulin sensitivity/resistance indexes were evaluated.Results: CRP levels were significantly higher (3.26 vs. 1.97, p = 0.03) in MONW women than in the control group. Serum IL-6, IL-18 levels in males and females did not differ in both groups. IL-6 showed a significant correlation with the abdominal to gynoidal fat tissue deposit ratio in women. There were correlations between the CRP and BMI, WHR, waist circumference, total fat, abdominal fat deposit, and abdominal to gynoidal fat deposit ratio in both sexes. In women, positive correlations between CRP and HOMA, FIRI and negative with QUICKI index were present.Conclusions: Increased accumulation of abdominal adipose tissue in non-obese, young and healthy subjects is related to increased CRP levels. (Endokrynol Pol 2014; 65 (6): 449–455

Influence of standardized physical effort on adponectin level and insulin sensitivity in postmenopausal women

WSTĘP. Insulinooporność i niskie stężenie adiponektyny to znane czynniki chorób układu krążenia. Pojawia się pytanie, czy aktywność fizyczna wpływa na te czynniki. Celem niniejszego badania była ocena wpływu standaryzowanego wysiłku fizycznego na stężenie insuliny i adiponektyny u kobiet po menopauzie. MATERIAŁ I METODY. Badania przeprowadzono wśród 33 kobiet po menopauzie w wieku 50-60 lat wybranych losowo spośród mieszkańców Wrocławia. U wszystkich badanych wykonano pomiary antropometryczne i densytometrię całego ciała z oceną depozytu andro- i gynoidalnego, a ponadto przeprowadzono 30-minutowy wysiłek fizyczny z użyciem ergometru rowerowego. Krew do oznaczeń biochemicznych była pobierana bezpośrednio przed i po wysiłku fizycznym oraz 6 godzin po wysiłku fizycznym. W surowicy oznaczono profil lipidowy oraz stężenie glukozy, insuliny i adiponektyny z użyciem gotowych zestawów odczynników. WYNIKI. Spośród wszystkich badanych wyodrębniono i porównano 2 grupy kobiet: 1. - kobiety otyłe (wskaźnik masy ciała [BMI, body mass index] > 30, obwód talii > 82 cm, n = 19) i 2. - kobiety szczupłe (BMI < 25, obwód talii < 82 cm, n = 14). Obie grupy różniły się (p < 0,05) nie tylko parametrami antropometrycznymi, ale również metabolicznymi: otyłe kobiety miały wyższe stężenie glukozy (odpowiednio w grupie 1. i 2.: 88,5 &#177; 9,2 mg/dl vs. 81,2 &#177; &#177; 7,5 mg/dl), triglicerydów (148,1 &#177; 73,8 mg/dl vs. 100,1 &#177; 40,7 mg/dl), insuliny (8,5 &#177; 5,85 &#181;jm./ml vs. 4,9 &#177; 2,1 &#181;jm./ml) i wskaźnik HOMA (homeostasis model assessment method) (1,87 &#177; 1,45 vs. 0,99 &#177; &#177; 0,48), a niższe stężenie cholesterolu frakcji HDL (60,6 &#177; 14,6 mg/dl vs. 76,3 &#177; 23,0 mg/dl), adiponektyny (12,7 &#177; 4,4 vs. 16,6 &#177; 4,4 &#181;mg/ml) i QUICKI (quantitative insulin sensitivity check index) (0,16 &#177; 0,02 vs. 0,17 &#177; 0,02). Badane grupy nie różniły się ani średnią wieku, ani stężeniem cholesterolu całkowitego czy frakcji LDL. Nie stwierdzono różnic w stężeniu adiponektyny i stężeniu insuliny oznaczanej przed wysiłkiem fizycznym, bezpośrednio po i 6 godzin po wysiłku fizycznym. WNIOSEK. Stężenie adiponektyny i insuliny nie ulega zmianie po 1-razowym standaryzowanym wysiłku fizycznym.INTRODUCTION. Insulin resistance and low adiponectin serum level, are known cardiovascular risk factors. The question appears, does physical activity influence these factors. The aim of our study was evaluation of the effect of standardized physical effort on insulin and adiponectin serum levels in postmenopausal women. MATERIAL AND METHODS. We performed the study in 33 postmenopausal women, aged 50-60, selected randomly from Wroclaw city population. Estimation of anthropometric parameters and densitometry (total body fat, android and gynoid deposits) as well as the 30-minutes endurance test using cycloergometer was carried out in all subjects. Blood for analysis was collected before, direct after and 6 h after the test. Biochemical estimations such as lipid profile, glucose, insulin and adiponectin level were carried out using commercial kits. RESULTS. We compared 2 distinguished groups of women: I - obese (BMI > 30, waist > 82 cm, n = 19) and II - lean (BMI < 25, waist < 82 cm, n = 14). Both groups differed (p < 0.05) not only in anthropometric but also in metabolic parameters: obese women had higher serum level of glucose (respectivelly in I and II group: (88.5 &#177; 9.2 mg/dl vs. 81.2 &#177; 7.5 mg/dl), triglycerides (148.1 &#177; 73.8 mg/dl vs. 100.1 &#177; 40.7 mg/dl), insulin (8.5 &#177; 5.85 &#181;IU/ml vs. 4.9 &#177; 2.1 &#181;IU/ml) and HOMA (1.87 &#177; 1.45 vs. 0.99 &#177; 0.48), and lower level of HDL cholesterol (60.6 &#177; 14.6 mg/dl vs. 76.3 &#177; 23.0 mg/dl), adiponectin (12.7 &#177; 4.4 vs. 16.6 &#177; 4.4 &#236;g/ml) and QUICKI (0.16 &#177; &#177; 0.02 vs. 0.17 &#177; 0.02). Investigated groups did not differ in mean age and total and LDL cholesterol. We did not show any differences in insulin and adiponectin levels measured before and after physical test, either. CONCLUSION. Serum level of adiponectin and insulin do not change after single standardized physical effort