NATĘŻENIE ŚWIATŁA DZIENNEGO W BUDYNKU SZKOŁY

The lighting in buildings shall fulfil the comfort requirements with the minimal consumption of electric energy. Meeting of these requirements is possible by using the daylight and controlling thelighting. The interior lightning depends on climatic conditions, the geographical position of the building and its surroundings (shadows), construction of  a building and the size and equipment of rooms. All above mentioned factors contribute to the fact that the distribution of daylight in rooms varies significantly. It should be mentioned that the knowledge of that distribution allows for the proper selection of lighting control  algorithms and adjustment of their correct values. The work presents the light intensity research results, obtained at Zespół Szkół nr 1 Swarzędz. That  detached school building has 2 floors. The lightning level was measured in the rooms which have windows directed towards the south and the north respectively. The measurements were focused on the level of light with reference to external (natural) light with relation to the distance from the window to the point of examination. The distributions of illumination intensity were presented, along with their approximation. Special attention was paid to the very big variation of light intensity in the room, related to the temporary clouds. The summary presents the guidelines for controlling the illumination by means of daylight, stemming from the conducted research.Oświetlenie w budynkach musi zapewniać wymagania komfortu określone przez normę [1]przy minimalnym  zużyciu energii elektrycznej [2]. Spełnienie wymagań tych norm jest możliwe przy wykorzystaniu światła dziennego i sterowania oświetleniem. Oświetlenie wnętrza budynku zależy od warunków klimatycznych, położenia budynku względem stron świata i jego otoczenia (zacienienia), konstrukcji budynku, wielkości i wyposażenia pomieszczeń. Wymienione czynniki powodują, że rozkład natężenia światła dziennego w pomieszczeniach jest bardzo różny. Należy przy tym podkreślić, że znajomość tego rozkładu umożliwia prawidłowy dobór algorytmów sterowania oświetleniem i ich parametrów. W pracy przedstawiono wyniki badań rozkładu natężenia światła dziennego w budynku Zespołu Szkól nr 1 w Swarzędzu. Jest to budynek dwukondygnacyjny, wolnostojący. Pomiary natężenia światła przeprowadzono w pomieszczeniach posiadających okna od strony północnej i połudiowej. Określono zależność natężenia światła wewnątrz pomieszczenia od natężenia światła zewnętrznego oraz od odległości punktu pomiaru od okna. Przedstawiono rozkłady natężenia światła oraz ich aproksymację. Szczególną uwagę zwrócono na bardzo dużą zmienność natężenia światła wewnątrz pomieszczenia zależną od chwilowego zachmurzenia. Zagadnienie to było przedmiotem badań, których wyniki przedstawiono między innymi w pracy [3], przy czym były one uzyskane w innych warunkach geograficznych.  W podsumowaniu zawarto uwagi dotyczące możliwości sterowania oświetleniem przy wykorzystaniu światła dziennego, wynikające z przeprowadzonych badań

Early predictors of injectable disease modifying drugs suboptimal response based on clinical and radiological data assessment in Polish Multiple Sclerosis patients

Background. Prospective database studies can provide useful information regarding ‘real-world’ outcomes and drug efficacy. Objective. To determine the early predictors of suboptimal treatment responses at two and three years under injectable Disease Modifying Therapy (DMT). Methods. This was a multi-centre prospective database study. Adult patients who started injectable DMTs between January 2008 and June 2013 were included. The follow-up continued until July 2014. Suboptimal treatment responses were defined as: the presence of clinical relapse and/or Expanded Disability Status Score (EDSS) progression and/or newly emerging T2 lesions or/and gadolinium enhancing lesions on magnetic resonance imaging (MRI). The parameters were assessed up to 24 months prior to, and every 12 months during, the treatment. Results. Analysis included 297 MS (multiple sclerosis) patients followed for a mean time of 2.3 ± 1.3 years (range 1–5). Within the three years of observation, the persistence and efficacy with injectable DMTs was high. With increased disability, defined by EDSS ≥ 3, the risk of treatment failure increased up to seven times, OR 7.33 in the second year radiological analysis (CI 95% : 1.69–29.2) p < 0.01, similar to over two times in the second year clinical analysis, with the baseline symptomatic hemiparesis OR 2.75 (CI 95% : 1.06–7.06) p 0.034. A high relapse rate one year prior to treatment adversely influenced the treatment success at three years, OR 3.04 (CI 95% : 1.49–8.43) p < 0.01. Conclusions . Injectable DMTs should not be chosen for treatment initiation in motoric disabled patients (EDSS ≥ 3) with a high grade of clinical activity. These drugs are effective in less active relapsing-remitting (RR) MS patients

Carlina vulgaris

The methanol extracts from three populations of Carlina vulgaris L. were examined for the chlorogenic acid content, mineral content, total phenolic content (TPC), total flavonoid content (TFC), and antioxidant activity. Two populations originated from natural nonmetallicolous habitats (NN (populations from Nasiłów) and NP (populations from Pińczów)), and one metallicolous population (MB) was collected from Bolesław waste heap localized at the place of former open-cast mining of Ag-Pb and Zn-Pb ores dating back to the 13th century and 18th century, respectively. The level of Zn, Pb, Cd, Fe, Ni, and Mn was significantly higher in the root and leaves of MB plants as a result of soil contaminations compared to those of the NN and NP ones. The highest antioxidant potency has been showed by the plants growing in a nonmetallicolous habitat. The flower head extracts obtained from the nonmetallicolous populations also contained the largest amount of chlorogenic acid, whereas the lowest was determined in the roots (ca. 2–3.5 mg/g and 0.2–0.4 mg/g of air-dry weight, resp.). These studies provide important information on the influence of a habitat on the quality of herbal materials and the content of the biologically active primary and secondary metabolites

Multiple sclerosis and autoimmune diseases — a case control study

Introduction. Multiple sclerosis (MS) is one of the most common autoimmune diseases worldwide, and various autoimmune comorbidities have been reported with MS. The aim of this study was to estimate the prevalence of autoimmune disease comorbidity in patients with MS and their relatives in a Polish population. Material and methods. In this retrospective multicentre study, we investigated a group of patients with MS, and their relatives, in terms of age, gender, and the presence of simultaneous autoimmune diseases such as Graves’s Disease, Hashimoto’s thyroiditis, type 1 diabetes mellitus, myasthenia gravis, psoriasis, ulcerative enteritis, Crohn’s Disease, coeliac disease, rheumatoid arthritis, autoimmune hepatitis and systemic lupus erythematous. Results. This study included 381 patients with MS, of whom 52.23% were women. 27 patients (7.09%) had at least one autoimmune disease. The most common comorbidity was Hashimoto’s thyroiditis (14 patients). 77 patients (21.45%) had relatives with an autoimmune disease, of which the most common was Hashimoto’s thyroiditis. Conclusions. Our study revealed that the probability of autoimmune diseases co-occurring in patients with MS, and in their relatives, is higher and we found the greatest risk to be for Hashimoto’s thyroiditis

Neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W pracy przedstawiono uaktualnione polskie zalecenia postępowania z chorymi na nowotwory neuroendokrynne (NEN) jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Jelito cienkie, a przede wszystkim jelito kręte jest miejscem najczęstszego występowania tych nowotworów. Większość z nich to nowotwory wysokozróżnicowane i wolno rosnące. Rzadko są to nowotwory niskozróżnicowane, szybko rosnące o niekorzystnym rokowaniu. Ich objawy mogą być nietypowe, a rozpoznanie przypadkowe. Typowe objawy zespołu rakowiaka występują w mniej niż 10% przypadków. W diagnostyce laboratoryjnej najbardziej przydatne jest oznaczenie stężenia chromograniny A, badanie stężenia kwasu 5-hydroksyindolooctowego jest pomocne w monitorowaniu zespołu rakowiaka. W obrazowaniu stosuje się ultrasonografię, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, kolonoskopię, wideoendoskopię kapsułkową, enteroskopię dwubalonową, scyntygrafię receptorów somatostatynowych. Szczegółowe badanie histologiczne jest kluczowym dla właściwego rozpoznania i leczenia chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne, radykalne lub paliatywne. W leczeniu farmakologicznym czynnych i nieczynnych hormonalnie NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego podstawowe znaczenie mają analogi somatostatyny. Terapia radioizotopowa u chorych z dobrą ekspresją receptorów somatostatynowych stanowi kolejną opcję terapeutyczną. Chemioterapia jest na ogół nieskuteczna. U pacjentów z rozsianym NEN jelita cienkiego i progresją choroby oraz nieskutecznością innych metod terapii można zastosować ewerolimus. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–493)We present revised Polish guidelines regarding the management of patients harbouring neuroendocrine neoplasms (NENs) of the small intestine and appendix. The small intestine, especially the ileum, is the most common origin of these neoplasms. Most of them are well differentiated with slow growth. Rarely, they are less differentiated, growing fast with a poor prognosis. Since symptoms can be atypical, the diagnosis is often accidental. Typical symptoms of carcinoid syndrome occur in less than 10% of patients. The most useful laboratory marker is chromogranin A; 5-hydroxyindoleacetic acid is helpful in the monitoring of carcinoid syndrome. Ultrasound, computed tomography, magnetic resonance imaging, colonoscopy, video capsule endoscopy, balloon enteroscopy and somatostatin receptors scintigraphy are used in the visualisation. A histological report is crucial for the proper diagnostics and therapy of NENs, and it has been extensively described. The treatment of choice is surgery, either radical or palliative. Somatostatin analogues are crucial in the pharmacological treatment of the hormonally active and non-active small intestine NENs and NENs of the appendix. Radioisotope therapy is possible in patients with a good expression of somatostatin receptors. Chemotherapy is not effective in general. Everolimus therapy can be applied in patients with generalised NENs of the small intestine in progression and where there has been a failure or an inability to use other treatment options. Finally, we make recommendations regarding the monitoring of patients with NENs of the small intestine and appendix. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 480–493

Nowotwory neuroendokrynne żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)

This paper presents the updated Polish Neuroendocrine Tumour Network expert panel recommendations on the management of neuroendocrine neoplasms (NENs) of the stomach and duodenum, including gastrinoma. The recommendations discuss the epidemiology, pathogenesis and clinical presentation of these tumours as well as their diagnosis, including biochemical, histopathological and localisation diagnosis. The principles of treatment are discussed, including endoscopic, surgical, pharmacological and radionuclide treatment. Finally, recommendations on patient monitoring are given. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–458)W niniejszej pracy przedstawiono uaktualnione zalecenia grupy ekspertów Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące zasad postępowania w nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. Omówiono epidemiologię, patogenezę i obraz kliniczny tych nowotworów. Przedstawiono zalecenia dotyczące zasad postępowania diagnostycznego, z uwzględnieniem diagnostyki biochemicznej, histopatologicznej oraz lokalizacyjnej. Uwzględniono także zasady postępowania terapeutycznego, w tym leczenie endoskopowe i chirurgiczne, oraz omówiono możliwości leczenia farmakologicznego i radioizotopowego. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN żołądka, dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–458

Nowotwory neuroendokrynne trzustki — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)

We present revised diagnostic and therapeutic guidelines for the management of pancreatic neuroendocrine neoplasms (PNENs) proposed by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours.These guidelines refer to biochemical (determination of specific and nonspecific neuroendocrine markers) and imaging diagnostics (EUS, CT, MR, and radioisotope examination with a 68Ga or 99Tc labelled somatostatin analogue).A histopathological diagnostic, which determines the further management of patients with PNENs, must be necessarily confirmed by immunohistochemical tests. PNENs therapy requires collaboration between a multidisciplinary team of specialists experienced in the management of these neoplasms. Surgery is the basic form of treatment. Medical therapy requires a multidirectional procedure, and therefore the rules of biotherapy, peptide receptor radionuclide therapy, chemotherapy and molecular targeted therapy are discussed. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 459–479)W niniejszej publikacji przedstawiono zaktualizowane zalecenia dotyczące diagnostyczno-terapeutycznego postępowania w nowotworach neuroendokrynnych trzustki (PNEN) zaproponowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych.Dotyczą one diagnostyki biochemicznej (oznaczanie specyficznych i niespecyficznych markerów neuroendokrynnych) i lokalizacyjnej (z uwzględnieniem EUS, CT, MR, scyntygrafii receptorów somatostatynowych z użyciem analogów znakowanych 68Ga lub 99Tc).Duże znaczenie ma rozpoznanie histopatologiczne, które determinuje dalsze postępowanie z chorymi na PNEN i musi być potwierdzone badaniem immunohistochemicznym.Terapia PNEN wymaga współpracy wielodyscyplinarnej grupy doświadczonych specjalistów zajmujących się nowotworami neuroendokrynnymi. Leczenie chirurgiczne jest postawową metodą postępowania. Dalsza terapia wymaga wielokierunkowego działania, dlatego omówiono zasady bioterapii, leczenia izotopowego, chemioterapii oraz celowanego leczenia molekularnego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 459–479

Diagnostic and therapeutic guidelines for gastro-entero-pancreatic neuroendocrine neoplasms (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W ostatnim czasie obserwuje się większe zainteresowanie rzadkimi nowotworami neuroendokrynnymi żołądkowo-jelitowo-trzustkowymi (GEP NEN). Wykrywalność nowotworów neuroendokrynnych w ostatnich latach wzrosła. Ponad 50% GEP NEN stanowią rakowiaki, które najczęściej są znajdowane przypadkowo podczas zabiegu operacyjnego w jelicie cienkim i w wyrostku robaczkowym oraz w momencie rozpoznania przerzutów odległych, głównie do wątroby. Istnieje konieczność współdziałania specjalistów różnych dziedzin medycyny w celu opracowania właściwych zasad postępowania diagnostyczno-leczniczego w tej grupie chorych. W niniejszej publikacji przedstawiono ogólne zalecenia Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące postępowania u chorych z GEP NEN, opracowane podczas Konferencji, która odbyła się w Kamieniu Śląskim w kwietniu w 2013 roku. Członkowie grup roboczych zaktualizowali rekomendacje z 2008 roku.W kolejnych częściach tego opracowania przedstawiono zasady postępowania w:— nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy (z uwzględnieniem gastrinoma);— nowotworach neuroendokrynnych trzustki; — nowotworach neuroendokrynnych jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego;— nowotworach neuroendokrynnych jelita grubego.Zaproponowane rekomendacje przez ekspertów polskich i zagranicznych reprezentujących różne dziedziny medycyny (endokrynologię, gastroenterologię, chirurgię, onkologię, medycynę nuklearną i patomorfologię) powinny być pomocne w diagnostyce i leczeniu tych chorych. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 418–443)An increased interest in gastro-entero-pancreatic neuroendocrine neoplasms (GEP NENs) has recently been observed. These are rare neoplasms and their detection in recent years has improved. Over 50% of GEP NENs are carcinoids, and they are usually found incidentally during surgery in the small intestine and appendix and at diagnosis in distant metastases, mainly to the liver. There is a need for co-operation between specialists in various disciplines of medicine in order to work out the diagnostic and therapeutic guidelines. In this publication, we present general recommendations of the Polish Network of Neuroendocrine Tumours for the management of patients with GEP NENs, developed at the Consensus Conference which took place in Kamień Śląski in April 2013. Members of the guidelines working groups were assigned sections of the 2008 guidance to update.In the subsequent parts of this publication, we present the rules of diagnostic and therapeutic management of:— neuroendocrine neoplasms of the stomach and duodenum (including gastrinoma);— pancreatic neuroendocrine neoplasms;— neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix;— colorectal neuroendocrine neoplasms.The proposed recommendations by Polish and foreign experts representing different fields of medicine (endocrinology, gastroenterology, surgery, oncology, nuclear medicine and pathology) will be helpful in the diagnosis and treatment of GEP NENs patients. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 418–443

Colorectal neuroendocrine neoplasms — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

Nowotwory neuroendokrynne (NENs) jelita grubego stanowią 20% wszystkich nowotworów neuroendokrynnych. Najczęstszą ich lokalizacją jest odbytnica. Nowotwory neuroendokrynne jelita grubego są wykrywane coraz częściej i liczba ta będzie wzrastać z uwagi na powszechność wykonywania kolonoskopii, w tym badań przesiewowych oraz usuwanie wykrytych zmian. W pracy przedstawiono aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii NEN jelita grubego, z uwzględnieniem diagnostyki biochemicznej, patomorfologicznej, nowych technik obrazowania oraz leczenia endoskopowego, chirurgicznego, farmakologicznego i radioizotopowego. Omówiono także epidemiologię, charakterystykę kliniczną i monitorowanie leczenia. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 494–504)Neuroendocrine neoplasms of the large intestine account for 20% of all neuroendocrine neoplasms (NENs) and are most commonly found in the rectum. The rate of detection of colorectal NENs is increasing, and this tendency will continue due to the widespread use of colonoscopy as a screening tool and the removal of all diagnosed lesions. This paper provides updated guidelines for the management of patients with colorectal NENs. Recent data on epidemiology, clinical characteristics, biochemical, and pathomorphological diagnosis as well as useful imaging techniques are presented. We look in detail at novel methods of treatment including endoscopic and surgical management, pharmacological and radioisotope therapy. We summarise monitoring of the treatment. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 494–504