Aktivnost enzima katalaze i sadržaj organskih kiselina kod Hajdučke trave (Achillea millefolium) sa sanirane deponije „Žitkovac“ Rudarsko metalurško hemijskog kombinata „Trepča“

In this comparative study, the activity of enzyme catalase and total content of organic acids were determined in undergroung and above-ground plant parts of medicinal plant Achillea millefolium from tailing pond “Žitkovac” of Mining and Metallurgical Chemical Company „Trepča“ and from uncontaminated area near city of Niš. Catalase activity was measured using the gasometric method and the values obtained for this activity were expressed as ml of O2. The content of organic acids in the plant material was detrmined by modified titration method in the presence of indicator. An increased catalase activity on tailing pond, in comparison with uncontaminated habitat, is a result of stress that is caused by chemical changes in the soil on tailing pond representing good metabolic ways of detoxification, which belongs to the mechanisms of defence and acquiring resistance. An increased content of organic acids in samples on tailing pond is an efficient mechanism reducing the heavy metal uptake, binding them to complexes and allowing the plant growth at high level of contamination.U ovom komparativnom istraživanju određeni su aktivnost enzima katalaze i ukupan sadržaj organskih kiselina u podzemnim i nadzemnim delovima lekovite biljke hajdučka trava (Achillea millefolium) sa sanirane deponije „Žitkovac“ Rudarsko Metalurško Hemijskog Kombinata „Trepča“ i nezagađenog područja okoline Niša. Aktivnost katalaze je izmerena korišćenjem gasometrijske metode i izražena u ml kiseonika. Sadržaj organskih kiselina u bilјnom materijalu određen je modifikovanom metodom titracije u prisustvu indikatora. Uvećanje aktivnosti enzima katalaze kod uzoraka na deponiji u poređenju sa nezagađenim staništem je rezultat stresa uzrokovan hemijskim promenama u zemljištu i predstavlja metabolički vid razgradnje štetnih jedinjenja, odnosno detoksikacije, koja spada u kvalitetne mehanizme sticanja otpornosti, kao odgovor na izmenjene uslove u životnoj sredini. Povećan sadržaj organskih kiselina u uzorcima sa deponije je efikasan mehanizam, koji smanjuje unos teških metala u bilјku vezujući se za njih u komplekse i omogućava rast biljke pri visokom nivou kontaminacije

Sadržaj pigmenata hloroplasta u lekovitoj biljci Teucrium chamaedrys sa sanirane deponije Rudarsko metalurško hemijskog kombinata “Trepča”

In this paper, the contents of chloroplast pigments (chlorophyll a, b, a+b and carotenoids) in the leaves of medicinal plant Teucrium chamaedrys from tailing pond „Žitkovac“ of Mining and Metallurgical Chemical Company „Trepča“ and from uncontaminated area near city of Niš were compared. Chloroplast pigments were determined spectrophotometrically in the acetone extracts of experimental and control samples of plant material. The contents of chlorophyll a, a+b and ratio a/b were higher in leaves of samples from tailing pond in comparison with control samples from uncontaminated habitat near city of Niš. In response to stress conditions caused by pollution and full intensity of sunlight in samples of leaves from tailing pond providing the protection of chlorophyll from photooxidation or ultraviolet radiation damage.U ovom radu upoređen je sadržaj pigmenata hloroplasta (hlorofil a, b, a+b, karotenoidi) iz listova lekovite bilјne vrste podubica - Teucrium chamaedrys sa deponije „Žitkovac“ Rudarsko Metalurško Hemijskog Kombinata „Trepča“ i nezagađenog područja okoline Niša. Pigmenti hloroplasta su određeni spektrofotometrijski u acetonskim ekstraktima eksperimentalnih i kontrolnih uzoraka bilјaka. Sadržaj hlorofila a, a+b i odnos a/b je bio veći kod u uzorcima listova sa deponije u poređenju sa kontrolnim uzorcima sa nezagađenog staništa iz okoline Niša. Kao odgovor na stresne uslove uzrokovane zagađenjem i punim intenzitetom sunčeve svetlosti zabeležen je i povećan sadržaj karotenoida kod uzoraka listova sa deponije, što obezbeđuje zaštitu hlorofila od fotooksidacije odnosno štetnog dejstva ultravioletnog zračenja