Opieka nad pacjentem po udarze mózgu. Wyniki dwuletniego prospektywnego badania obserwacyjnego przeprowadzonego w województwie mazowieckim w Polsce

Background and purpose Little has been published about different elements of the health services in long-term follow-up in the countries of Central and Eastern Europe. The aim of this study was to explore the health services for stroke patients in Poland. Material and methods Patients from 3 centres representing different levels of stroke care organization from Mazowieckie province were included. Data on first-ever stroke patients with “onset-to-door” time no longer than 7 days, consecutively admitted to participating centres between March 1 and June 30, 2002 were collected prospectively. Patients were assessed on admission, on discharge and 3, 6, 12, 18, and 24 months after discharge. Type of care, rehabilitation, readmissions, consultations and diagnostic procedures were evaluated. Results One hundred and sixty-four patients with first-ever stroke were included. Twenty-one patients died during hospitalization, and 36 during the two-year follow-up. Most patients were discharged home, under family care. The total rate of readmission decreased over time, from 58% to 11%, and so did the rate of rehabilitation, from 41.5% to 15%. All patients had been seen by their general practitioners and neurologists. Conclusions Post-stroke care is provided mostly by family members. Access to rehabilitation is limited and decreases over time. This study could help the authorities in healthcare budget allocation in Poland.Wstęp i cel pracy Dotychczas opublikowano niewiele danych dotyczących różnych aspektów długoterminowej opieki nad pacjentem po udarze mózgu w krajach Europy Srodkowo–Wschodniej. Celem prezentowanej pracy było zebranie danych o opiece poudarowej w Polsce. Materiał i metody W badaniu wzięły udział 3 ośrodki o różnym stopniu referencyjności z województwa mazowieckiego. Dane dotyczące pacjentów z pierwszym w życiu udarem mózgu przyjmowanych do ośrodków biorących udział w badaniu były gromadzone prospektywnie od marca do czerwca 2002 r. Do badania włączono pacjentów do 7 dni od wystąpienia udaru. Pacjenci byli oceniani przy przyjęciu, przy wypisie oraz 3, 6, 12, 18 i 24 miesiące po wypisie. Zbierano dane dotyczące: rodzaju opieki, rehabilitacji, kolejnych hospitalizacji, konsultacji oraz wykonywanych badań dodatkowych. Wyniki Do badania włączono 164 pacjentów z pierwszym w życiu udarem mózgu. W trakcie hospitalizacji zmarło 21 pacjentów, w trakcie okresu obserwacji kolejnych 36 pacjentów. Większość pacjentów została wypisana do domu, gdzie pozostawali pod opieką rodziny. Odsetek pacjentów wymagających kolejnych hospitalizacji zmniejszał się w miarę upływu czasu, z 58% do 11%, podobnie zmniejszył się odsetek pacjentów rehabilitowanych, z 41,5% do 15%. Wszyscy pacjenci byli przynajmniej raz badani przez lekarza rodzinnego i neurologa. Wnioski W większości przypadków opiekę pacjentowi po udarze mózgu zapewniają członkowie rodziny. Dostęp do rehabilitacji jest ograniczony i maleje w miarę upływu czasu. Powyższe badanie może być pomocne w planowaniu nakładów finansowych na opiekę zdrowotną w Polsce