Wpływ nawożenia dolistnego borem w trakcie krytycznych faz wzrostu na plon i jakość plonu słonecznika (Helianthus annuus L.)

The objective of the reported vegetation experiment, established in 2008-2011, was to explore the effect of the date of foliar boron application on the yield and quality of sunflower. Four treatments were established in the experiment: 1) control ? not fertilised with boron; 2) application of 300 g B ha ?1 in the growing stage of 4 developed leaves (V-4); 3) application of 300 g B ha ?1 at the beginning of elongation growth (R-1); and 4) split rate of boron application of 150 g B ha ?1 at stage V-4 (4 developed leaves) and 150 g B ha ?1 at stage R-1 (terminal bud forms). Foliar nutrition with boron increased the content of this element in leaves and stems, and raised the biomass production of sunflower plants. The increased uptake of nutrients by plants was essential for achene production. Application of boron fertilizer at stage V-4 increased the N content in the plant. Boron had a considerable effect on achene production. The highest increase in yields was related to the foliar boron application at stage V-4 (by 8.3% relatively). The relative increase in the oil content in response to boron application, which ranged within 1-2%, was not significant. The higher yields and a constant oil content increased oil production, most markedly after the boron foliar application at stage V-4 (by 10.2% ). It was only the content of stearic acid that was increased significantly by foliar application of B at stage V-4 and split application (by 8.8% and 9.4%, respectively)

Nawożenie dolistne maku (Papaver somniferum L.) selenem i wpływ na zawartość selenu w ziarnie maku

Selenium is a trace element which in small amounts is necessary for human and animal nutrition. In a living organism, it helps a number of antioxidant enzymes to function normally. In many parts of the world, including the Central European region, its content in agricultural products is very low. Attempts are therefore made to increase its content and cover human requirements with biologically valuable products by incorporating selenium into the system of plant nutrition. In a vegetation trial established in 2008 and 2009, we explored the effect of foliar applications of Se(IV) on yields and on its content in seeds and the uptake of selenium by a poppy (Papaver somniferum L.) stand. Selenium was applied at a rate of 300 g ha–1 during the stage of the end of elongation growth and after the fall of blossoms. Poppy yields were significantly influenced by the weather in the experimental years. In the dry year of 2009, poppy production was 40.6% lower than in 2008. Selenium application at the end of elongation growth reduced poppy seed yields by an average of 11.5%. Late supplementary nutrition at the stage after blossom fall also reduced yields (by 11.8%). Owing to the effect of extra-root Se nutrition, the content of selenium in poppy seeds increased highly significantly from 139 μg kg–1 to 757 μg kg–1 of seeds. Also the uptake of selenium by the poppy stand was significant and after foliar application it increased 4.8 times.Selen to pierwiastek śladowy, który w niewielkich ilościach jest niezbędny w żywieniu ludzi i zwierząt. W żywym organizmie selen wspomaga prawidłowe działanie wielu enzymów antyoksydacyjnych. W wielu rejonach świata, łącznie z obszarem Europy Środkowej, zawartość selenu w produktach rolnych jest niewielka. W związku z tym podejmowane są starania, by zwiększyć jego zawartość przez wprowadzenie selenu do systemu nawożenia roślin uprawnych, by pokryć zapotrzebowanie na ten pierwiastek w diecie dzięki biologicznie wartościowym produktom. W doświadczeniu wegetacyjnym przeprowadzonym w latach 2008 i 2009 badano wpływ dolistnego nawożenia Se(IV) na plonowanie maku (Papaver somniferum L.) oraz na zawartość selenu w ziarnie maku i pobór tego pierwiastka przez rośliny. Selen zastosowano w dawce 300 g ha–1 pod koniec fazy wzrostu łodygi oraz w czasie przekwitania. Plony maku były silnie uzależnione od warunków pogodowych w czasie doświadczenia. W suchym 2009 r. plon maku był o 40,6% niższy niż w 2008 r. Zastosowanie selenu pod koniec fazy wzrostu łodygi ograniczyło plon maku o średnio 11,5%. Późniejsze zastosowanie nawożenia selenem, w fazie przekwitania, także zmniejszyło plony (o 11,8%). Dzięki dodatkowemu dożywieniu korzeni selenem zawartość Se w ziarnie maku wzrosła istotnie ze 139 μg kg–1 do 757 μg kg–1. Pobór selenu przez łan maku także był istotny, i wzrósł 4,8-krotnie po nawożeniu dolistnym tym pierwiastkiem

Stężenie miedzi i cynku w glebie, murawie pastwiska oraz w osoczu krwi bydlęcej

The objective of this study was to compare concentrations of copper and zinc in soil, pasture sward and blood plasma of extensive reared Aberdeen Angus bulls and heifers on a farm in the foothills of the Orlicke Mountains. We sampled soil, pasture sward from pasture areas and blood from 22 bulls and 22 heifers in the period from birth to weaning at regular intervals (81, 151, 189 and 273 days of age). Concentrations of copper and zinc were analysed. Significant relationships (p < 0.05) was noted between soil and pasture copper concentrations (r = 0.74), pasture and blood plasma copper concentration (r = 0.29). No other significant correlation between monitored parameters was found. The indicators determined in this study can be used to specify the health and nutritional status of animals reared in the extensive suckling cows systems more detailed.Celem pracy było porównanie stężenia miedzi i cynku w glebie, runi pastwiskowej oraz osoczu krwi buhajów i jałówek rasy Aberdeen Angus, hodowanych w gospodarstwie u podnóża Gór Orlickich. Badano glebę, murawę pastwisk oraz krew 22 byków i 22 jałówek w okresie od urodzenia do odsadzenia w regularnych odstępach czasu (81, 151, 189 i 273 dni życia). W pobranych próbkach oznaczono stężenie miedzi i cynku. Istotne korelacje (p < 0,05) zaobserwowano pomiędzy stężeniem miedzi w glebie i w paszy (r = 0,74) oraz w paszy i w osoczu krwi (r = 0,29). Nie stwierdzono żadnych innych istotnych korelacji pomiędzy monitorowanymi parametrami. Parametry określone w tym opracowaniu mogą być używane do bardziej szczegółowego określenia stanu zdrowia i odżywienia zwierząt hodowanych

Wpływ lat, nazwożenia i regionu uprawy na zawartość i formy potasu w glebie

The dynamics of potassium (K) in soil was investigated in long-term small-plot field trials at seven stations, where five combinations of fertilization were tested. The objective of the experiment was to estimate the effect of the weather conditions, type of growing region and increasing doses of fertilizers on the content of water soluble K (Sol-K), exchangeable K (Ex-K) and acid soluble K (Ac-K) in soils. The weather conditions had the strongest effect on the total variability of the Sol-K (34.9%), to a lesser extent on the variability of Ex-K (14.1%) and only negligibly on the Ac-K (0.3%). In the individual years of the experimental period, the content of water soluble and Ex-K was particularly affected, chiefly by the weather and due to different demands of crops for this nutrient (leguminous plants consume high amounts and cereals relatively low amounts of K). In fairly dry years (e.g. 1982), the level of potassium (Sol-K and Ex-K) in soil was higher than in years with precipitation above the average. The content of soluble and exchangeable K was positively influenced by the application of potassium fertilization (0.989, 0.994, respectively). Compared to the control, the content of Sol-K and Ex-K in the variant where the fertilizer dose was the highest increased by 69.3 and 55.3%, respectively. Potassium fertilization (compared to the control) raised the level of the Ac-K, but not significantly, also implying that the effect of fertilization on the total variability of the Ac-K (0.6%) was virtually none. The effect of the growing region on the total variability of the potassium content was higher wherever the potassium bonding to the the sorption soil complex was stronger. The differences between the average levels of Sol-K characterizing the growing regions were not statistically significant. The levels of Ex-K and Ac-K differed significantly in the sugar-beet growing region, where the reserve was more than 40% higher than in the potato growing region.Dynamikę zmian zawartości potasu (K) w glebie badano w trakcie wieloletnich doświadczeń polowych małopoletkowych prowadzonych w siedmiu stacjach doświadczalnych, z zastosowaniem pięciu kombinacji nawożenia. Celem doświadczenia było ocenienie wpływu warunków pogodowych, rodzaju regionu, gdzie prowadzono uprawę, oraz wzrastają- cych dawek nawożenia na zawartość w glebie K rozpuszczalnego w wodzie (Sol-K), K wymiennego (Ex-K) oraz K rozpuszczalnego w kwasach (Ac-K). Warunki pogodowe wywarły najsilniejszy wpływ na całkowitą zmienność Sol-K (34,9%), w mniejszym stopniu – na zmienność Ex-K (14,1%), a ich wpływ na zmienność Ac-K był niemal niezauważalny (0,3%). W poszczególnych latach doświadczenia zawartość K rozpuszczalnego w wodzie i wymiennego podlegała szczególnym wpływom badanych czynników, zwłaszcza warunkom pogodowym i zróżnicowanemu zapotrzebowaniu roślin uprawnych na ten składnik odżywczy (rośliny strączkowe zużywają duże ilości potasu, rośliny zbożowe zaś potrzebują niewielkich ilości tego pierwiastka). W stosunkowo suchych latach (np. 1982) zawartość potasu (Sol-K i Ex-K) w glebie była wyższa niż w latach z opadami powyżej średniej. Na zawartość K rozpuszczanego i wymiennego dodatnio wpływało zastosowanie nawożenia potasowego (odpowiednio 0,989 i 0,994). W porównaniu z kontrolą, zawartość Sol-K i Ex-K w wariancie z najwyższą dawką nawozu wzrosła odpowiednio o 69,3 i 55,3%. Nawożenie potasem (w porównaniu z kontrolą) wpłynęło na zwiększenie zawartości Ac-K, aczkolwiek nie był to wzrost statystycznie znaczący, co wskazuje tym samym, że wpływ nawożenia na całkowitą zmienność Ac-K (0,6%) był niemal zerowy. Wpływ regionu uprawy na całkowitą zmienność zawartości potasu był silniejszy w przypadku silniejszego wiązania potasu z kompleksem sorpcyjnym gleby. Różnice między średnimi zawartościami Sol-K w obu regionach nie były istotne statystycznie. Zawartości Ex-K i Ac-K różniły się statystycznie w regionie uprawy buraka cukrowego, gdzie ich rezerwa była o 40% wyższa niż w regionie uprawy ziemniaka

Wpływ aplikacji osadów ściekowych do gleby na akumulację Cd, Pb I Zn w lnie zwyczajnym (Linum usitatissimum L.)

Sewage sludge is the product of the process of wastewater treatment. Sludge may be considered hazardous waste requiring costly disposal procedures, or may be perceived as a source of nutrients for use on agricultural land. Experiments were carried out in simulated natural conditions in pots set in the land to a depth of 50 cm with variations of graded mixture of natural sediments and soils. Sewage sludge sedimentation was added into the weighed quantity of soil in the proportions: sludge - soil = 1:2 (var. K1), 1:3 (var. K2), 1:4 (var. K3), 1:5 (var. K4), 1:6 (var. K5). Control variant (K0) without the presence of sewage sludge has also been sown with all varieties. Studied crop were the varieties of flax and linseed. Flax and linseed varieties variously accumulated particular metallic elements, the highest concentrations were recorded for Zn, followed by the Pb and Cd. The lowest concentrations of Cd and Pb were analyzed in the seed (0.121 mg·kg–1) and the highest concentrations of Cd and Pb were detected in the stem (Cd = 0.396 mg·kg–1) and capsules (Pb = 1.881 mg·kg–1). The highest concentration of Zn was found in the capsule (115.015 mg·kg–1) and lowest in the root (33.782 mg·kg–1). Trend of accumulation of Cd was: stem>capsule>root>seed, Pb: capsule>stem>root>seed, Zn: capsule >seed>root>stem. The results of studied experiments show that the particular varieties of fiber and linseed have different variability in the ability to draw heavy metals from the soil and consequently different phytoremediation potential.Osad ściekowy jest produktem procesu oczyszczania ścieków. Osady ściekowe mogą być uznane za odpady niebezpieczne, wymagające kosztownych procedur usuwania lub mogą być postrzegane jako źródło składników odżywczych do stosowania na gruntach rolnych. Badania przeprowadzono w symulowanych warunkach naturalnych - w doniczkach umieszczonych w ziemi na głębokość 50 cm, zawierających mieszaninę naturalnych osadów i gleb. Osady ściekowe dodano do odważonej ilość gleby w proporcjach: osady - gleba = 1:2 (var. K1), 1:3 (var. K2), 1:4 (var. K3), 1:5 ( var. K4), 1:6 (var. K5). Wariant kontrolny (K0) bez obecności osadów ściekowych również obsiano wszystkimi odmianami. Badano odmiany lnu włóknistego i lnu oleistego. Odmiany lnu włóknistego i oleistego różnie zakumulowały zwłaszcza metale, najwyższe stężenia zanotowano dla Zn, a następnie Pb i Cd. Najniższe stężenia Cd i Pb były analizowane w materiale siewnym (0,121 mg·kg–1) a najwyższe stężenia Cd i Pb stwierdzono w łodydze (Cd = 0,396 mg·kg–1) i kapsułkach nasiennych (Pb = 1,881 mg·kg–1). Najwyższe stężenie Zn stwierdzono w kapsułkach nasiennych (115,015 mg·kg–1), a najniższe w korzeniach (33,782 mg·kg–1). Trend akumulacji Cd: łodyga > kapsułka nasienna > korzeń > nasiona, Pb: kapsułka nasienna > łodyga > korzeń > nasiona, Zn: kapsułka nasienna > nasiona > korzeń > łodyga. Wyniki badań i eksperymentów pokazują, że poszczególne odmiany lnu włóknistego i lnu oleistego wykazują zmienność umiejętności akumulacji metali ciężkich z gleby, a tym samym różne potencjały fitoremediacji

Wpływ osadów ściekowych w glebie na akumulację Cd, Pb oraz Zn w Linum usitatissimum L.

Sewage sludge is the product of the process of wastewater treatment. Sludge may be considered hazardous waste requiring costly disposal procedures, or may be perceived as a source of nutrients for use on agricultural land. Experiments were carried out in simulated natural conditions in pots set in the land to a depth of 50 cm with variations of graded mixture of natural sediments and soils. Sewage sludge sedimentation was added into the weighed quantity of soil in the proportions: sludge – soil = 1:2 (var. K1), 1:3 (var. K2), 1:4 (var. K3), 1:5 (var. K4), 1:6 (var. K5). Control variant (K0) without the presence of sewage sludge has also been sown with all varieties. Studied crop were the varieties of flax and linseed. Flax and linseed varieties variously accumulated particular metallic elements, the highest concentrations were recorded for Zn, followed by the Pb and Cd. The lowest concentrations of Cd and Pb were analyzed in the seed (0.121 mg kg–1) and the highest concentrations of Cd and Pb were detected in the stem (Cd = 0.396 mg kg–1) and capsules (Pb = 1.881 mg kg–1). The highest concentration of Zn was found in the capsule (115.015 mg kg–1) and lowest in the root (33.782 mg kg–1). Trend of accumulation of Cd was: stem > capsule > root > seed, Pb: capsule > stem > root > seed, Zn: capsule > seed > root > stem. The results of studied experiments show that the particular varieties of fiber and linseed have different variability in the ability to draw heavy metals from the soil and consequently different phytoremediation potential.Osad ściekowy jest produktem procesu oczyszczania ścieków. Osady oeciekowe mogą być uznane za odpady niebezpieczne, wymagające kosztownych procedur usuwania, lub mogą być postrzegane jako źródło składników odżywczych do stosowania na gruntach rolnych. Badania przeprowadzono w symulowanych warunkach naturalnych – w doniczkach umieszczonych w ziemi na głębokości 50 cm, zawierających mieszaninę naturalnych osadów i gleb. Osady ściekowe dodano do odważonej ilości gleby w proporcjach: osady – gleba = 1:2 (var. K1), 1:3 (var. K2), 1:4 (var. K3), 1:5 (var. K4), 1:6 (var. K5). Wariant kontrolny (K0) bez obecnooeci osadów ściekowych również obsiano wszystkimi odmianami. Badano odmiany lnu włóknistego i lnu oleistego. Odmiany lnu włóknistego i oleistego różnie kumulowały zwłaszcza metale; najwyższe stężenia zanotowano dla Zn, a następnie Pb i Cd. Najniższe stężenia Cd i Pb były analizowane w materiale siewnym (0,121 mg kg–1), a najwyższe stężenia Cd i Pb stwierdzono w łodydze (Cd = 0,396 mg kg–1) i kapsułkach nasiennych (Pb = 1,881 mg kg–1). Najwyższe stężenie Zn stwierdzono w kapsułkach nasiennych (115,015 mg kg–1), a najniższe w korzeniach (33,782 mg kg–1). Trend akumulacji Cd: łodyga > kapsułka nasienna > korzeń > nasiona, Pb: kapsułka nasienna > łodyga > korzeń > nasiona, Zn: kapsułka nasienna > nasiona > korzeń > łodyga. Wyniki badań i eksperymentów pokazują, że poszczególne odmiany lnu włóknistego i lnu oleistego wykazują zmienność umiejętności akumulacji metali ciężkich z gleby, a tym samym różne potencjały fitoremediacji

Wpływ materii organicznej i pH na mobilność niektórych metali ciężkich w glebach trwałych użytków zielonych na Pogórzu

In 2008 and 2009 total content of some heavy metals (Zn, Cu, Co, Pb, Cd and Mo) and their water-soluble forms were explored in soils of permanent grasslands of the foothills of the Hruby Jesenik Mts. Relationship between soil reaction and content and quality of organic matter was studied. The total content of heavy metals ranged from 38.40 to 71.65 mg Zn kg–1; 10.47–17.46 mg Co kg–1; 14.30–41.42 mg Cu kg–1; 3.84–15.53 mg Pb kg–1; 0.104–0.323 mg Cd kg–1 and 0.129–0.617 mg Mo kg–1. Content of water-soluble forms ranged from 0.0016 to 1.0100 mg Zn kg–1; 0.0204–0.2605 mg Co kg–1; 0.0085–0.2413 mg Cu kg–1, and 0.0108–0.0485 mg Cd kg–1 of soil. Soil reaction ranged from 4.09 to 5.43 (ie from extremely acid to acid). Results showed that decreasing of pH value caused significant increase of water-soluble fractions of zinc and cobalt content, especially when mineral and organic fertilisers (slurry) were applied. After compost application the inverse relationship water-soluble zinc content and pH was found. Interrelations were not statistically significant in this case. On permanent grassland soils total organic carbon (TOC) content ranged from 0.60 to 2.55 %. Sum of humic substances (HS) ranged from 4.5 to 8.0 mg kg–1; with a 1.5–3.3 mg kg–1 and 2.5–5.5 mg kg–1 proportion of humic acids (HA) and fulvic acids (FA), respectively. Humification degree was low (< 20 %). After organic and mineral fertilizers application on permanent grassland soils statistically significant differences were discovered in TOC and HA (compost) content (between the individual rates of organic fertilisers). Because of FA prevailed in humus fractional composition they mostly contributed to the transformation and migration of heavy metals mobile forms. During the experiment with mineral and organic fertilisers the dependence of water-soluble heavy metals and organic matter content was statistically significant for cobalt and copper. Cobalt content was inversely proportionate to HA content (r = –0.4021). In a similar way the copper content decreased due to increasing of FA in soils (r = –0.3803).W latach 2008-2009 oceniano ogólną zawartość niektórych metali ciężkich (Zn, Cu, Co, Pb, Cd i Mo) oraz ich form wodnorozpuszczalnych w glebach trwałych użytków zielonych Pogórza Hrubý Jeseník. Badano zależności między odczynem gleb i zawartością oraz jakością materii organicznej. Ogólna zawartość metali ciężkich mieściła się w zakresach: 38,40-71,65 mg Zn kg-1; 10,47-17,46 mg Co kg-1; 14,30-41,42 mg Cu kg-1; 3,84-15,53 mg Pb kg-1; 0,104-0,323 mg Cd kg-1 i 0,129-0,617 mg Mo kg-1 gleby. Zawartość form wodnorozpuszczalnych wahała się w granicach: 0,0016 to 1,0100 mg Zn kg-1; 0,0204-0,2605 mg Co kg-1; 0,0085-0,2413 mg Cu kg-1 i 0,0108-0,0485 mg Cd kg-1 gleby. pH gleb wahało się od 4,09 do 5,43 (tj. odczyn od bardzo kwaśnego do kwaśnego). Wykazano, że obniżenie wartości pH powodowało istotny wzrost zawartości frakcji wodnorozpuszczalnych cynku i kobaltu, zwłaszcza gdy zastosowano nawozy mineralne i organiczne (gnojowicę). Po zastosowaniu kompostu stwierdzono odwrotną zależność między zawartością frakcji wodnorozpuszczalnego cynku i pH. Zależności te nie były istotne statystycznie. Całkowita zawartość węgla organicznego (TOC) w glebach trwałych użytków zielonych wahała się od 6,0 do 25,5 g kg-1. Suma substancji humusowych (HS) wahała się od 4,5 do 8,0 mg kg-1; z udziałem odpowiednio 1,5-3,3 mg kg-1 kwasów huminowych (HA) i 2,5-5,5 mg kg-1 kwasów fulwowych (FA). Stopień humifikacji był niski (< 20%). Po zastosowaniu nawozów organicznych i mineralnych na glebach trwałych użytkach zielonych wykazano statystycznie istotne różnice w zawartości TOC i HA (kompost) (między poszczególnymi dawkami nawozów organicznych). Ponieważ FA przeważają w składzie frakcyjnym próchnicy, najczęściej one biorą udział w przemianach i przemieszczaniu się mobilnych form metali ciężkich. W trakcie doświadczenia z nawozami mineralnymi i organicznymi zależność między zawartością frakcji wodnorozpuszczalnych metali ciężkich i materii organicznej była statystycznie istotna dla kobaltu i miedzi. Zawartość kobaltu była odwrotnie proporcjonalna do zawartości HA (r = -0,4021). Podobnie zawartość miedzi obniżała się wraz ze zwiększającą się zawartością FA w glebach (r = -0,3803)