The market of one percent in small towns in Poland in 2016

The article presents the genesis, legal conditions and characteristics of functioning of the public benefit organization (OPP) in Poland, which are beneficiaries of the one per cent mechanism. In the main part, the focus was on the spatial relativity of funds from 1% to OPPs located in Poland, with particular focus on those organizations that were established in small towns in 2016. In addition, it was compared how the relocation of funds was from 1% depending on the size (type) of the town and the statutory objectives of OPP. This allowed us to define the characteristics of OPPs operating in small towns.Artykuł przedstawia genezę, uwarunkowania prawne i charakterystykę funkcjonowania organizacji pożytku publicznego (OPP) w Polsce, które są beneficjentami tzw. mechanizmu jednego procentu. W części zasadniczej skupiono się na analizie przestrzennej relokacji środków z 1% do OPP zlokalizowanych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem tych organizacji, które swoją siedzibę miały w małych miastach w 2016 roku. Dodatkowo, porównano jak wyglądała relokacja środków z 1% w zależności od wielkości (typu) miejscowości i celów statutowych OPP. Pozwoliło to określić cechy charakterystyczne OPP funkcjonujących w małych miastach

Changes in the distribution of economic activity in Wrocław and its suburban area, 2008–2016

This article presents changes in the distribution of economic activity in Wrocław and its suburbs in the period 2008-2016. The study is based on the analysis of data from the REGON database. Additionally, the article presents the impact of migration of economic entities attributed to economic suburbanization on the changes noted in the distribution of economic entities in the Wrocław agglomeration. The article also presents the characteristics of migrating economic entities as part of the economic suburbanization in terms of the numbers, types, as well as legal and capital status. Economic suburbanization was demonstrated to have a significant impact on the distribution of economic entities, both in Wrocław and in its suburban area throughout the period of analysis.This article presents changes in the distribution of economic activity in Wrocław and its suburbs in the period 2008–2016. The study is based on the analysis of data from the REGON database. Additionally, the article presents the impact of migration of economic entities attributed to suburbanisation of economic entities on the changes noted in the distribution of economic entities in the Wrocław agglomeration. The article also presents the characteristics of migrating economic entities as part of the suburbanisation of economic entities in terms of numbers and types, as well as legal and capital status. Suburbanisation of economic entities was demonstrated to have a significant impact on the distribution of economic entities, both in Wrocław and in its suburban area, throughout the period of analysi

Kształtowanie się przestrzeni publicznej na terenach poprzemysłowych na przykładzie Dolnego Śląska

Omówienie rozwoju terenów poprzemysłowych, czyli terenów, które w wyniku przemian zapoczątkowanych w 1989 r. ponownie mogły stać się szeroko dostępnymi dla każdego, jest celem Autora niniejszego opracowania, który skupił się w nim przede wszystkim na przykładach pochodzących z Dolnego Śląska.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. Wydano z pomoc finansów Komitetu Nauk Geograficznych PAN i Urzędu Miasta Łodzi

Rola jednostek wojskowych we współczesnych procesach przemian struktury przestrzennej miasta na przykładzie Łasku

The reorganization of the army in last few years has been caused major changes in the spatial distribution of military units. Some of them have been completely liąuidated, while others have been expanded and modernized. This has contributed to changes in the functional-spatial structure of urban areas associated with the army. This is particularly evident in smaller cities where the army and the community linked to it have a significant impact on the shaping of urban space. Article aims to describe the impact of a military unit on the transformation of functional-spatialstructure of a smali town, which Łask is. Development of this town, for over fifty years connected with the army, is largely associated with localized in the neighborhood the military facilities. In addition to military infrastructure on the formation of the spatial structure of Łask affects the belonging to the Ministry of Defense residential buildings for individual workers and their families. The process also includes changes in land use of former military unit.Dokonująca się w ostatnich latach reorganizacja armii spowodowała duże zmiany w przestrzennym rozmieszczeniu jednostek wojskowych. Część z nich została całkowicie zlikwidowana, inne zostały rozbudowane i unowocześnione. Przyczyniło się to także do przemian w strukturze funkcjonalno-przestrzennej obszarów miejskich związanych z wojskiem. Szczególnie widoczne jest to w przypadku mniejszych ośrodków miejskich, w których wojsko i społeczność z nim związana mają istotny wpływ na kształtowanie przestrzeni miejskiej. Artykuł ma na celu przedstawienie wpływu jednostki wojskowej na przeobrażenia struktury funkcjonalno- -przestrzennej małego miasta, jakim jest Łask. Rozwój tego ośrodka, od ponad pięćdziesięciu lat związanego z wojskiem, w dużej mierze uwarunkowany był ulokowaniem w jego pobliżu obiektów wojskowych. Oprócz infrastruktury stricte wojskowej na kształtowanie struktury przestrzennej miasta wpływają należące do resortu obrony obiekty mieszkalne, przeznaczone dla pracowników jednostki i ich rodzin. Proces przeobrażeń nie ominął również zagospodarowania terenów powojskowych, powstałych po likwidacji jednej z jednostek

Demographic changes of small towns in the hinterlands of major urban agglomerations in Poland

The purpose of the article is to identify the main trends of population changes in small towns located in the hinterlands of the major urban agglomerations in Poland in 1995–2018. It was assumed that the demographic situation of small towns is mainly dependent on their location relative to the central city (and, in principle, transport accessibility to the central city) and its socio-economic condition. The analysis was carried out for towns and cities located in the hinterlands of the main, and also the largest in terms of population, urban agglomerations in Poland, i.e. Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań and Trójmiasto, focusing on small towns having less than 20,000 inhabitants (67 units). The analysis of main trends and factors of population changes using Webb diagram enabled the identification of 8 types of small towns depending on their demographic situation. The conducted research showed that small towns located in the first ring of communes surrounding the central city and along the main communication routes are in a favorable demographic situation.Celem artykułu jest identyfikacja głównych trendów zmian ludnościowych w małych miastach położonych w strefach zaplecza największych aglomeracji miejskich w Polsce w latach 1995–2018. Założono, że sytuacja ludnościowa małych miast jest w głównej mierze zależna od ich położenia względem miasta centralnego (a w zasadzie dostępności komunikacyjnej do miasta centralnego) oraz jego kondycji społeczno-gospodarczej. Analizę przeprowadzono dla miast położonych w strefach bezpośredniego oddziaływania ośrodków stanowiących rdzenie głównych, a zarazem największych pod względem liczby ludności aglomeracji miejskich w Polsce, tzn. Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia, Poznania i Trójmiasta, koncentrując się na miastach małych, liczących do 20 tys. mieszkańców (67). Analiza trendów i głównych czynników zmian ludnościowych przy pomocy diagramu Webba umożliwiła wydzielenie 8 typów małych miast w zależności od ich sytuacji demograficznej. W korzystnej sytuacji ludnościowej są w szczególności małe miasta położone w pierwszym pierścieniu gmin otaczających miasto centralne i wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych

Małe miasta w Polsce w systemie dojazdów do pracy

Małe miasta stanowią w Polsce ważne ogniwo w systemie osadniczym, pełniąc funkcje ośrodków lokalnych głównie dla otaczających je obszarów wiejskich. W tym kontekście zasadne wydają się następujące pytania: (1) Czy pełnienie funkcji lokalnych przekłada się na strukturę dojazdów do pracy w małych miastach? (2) Jakie jest znaczenie małych miast w systemie dojazdów do pracy? (3) Jakie czynniki mają wpływ na kształtowanie struktury dojazdów do pracy w małych miastach? Głównymi celami artykułu było określenie pozycji małych miast w krajowym systemie dojazdów do pracy oraz ich typologia w kontekście struktury tych dojazdów. Do określenia struktury miejsc pracy i miejsc zamieszkania w małych miastach wykorzystano dane dotyczące przepływów ludności związanych z zatrudnieniem z lat 2006, 2011 i 2016. Na podstawie liczby osób przyjeżdżających i wyjeżdżających do pracy określono typy małych miast, wyróżniając trzy zasadnicze rodzaje relacji: (1) zrównoważony układ miejsc pracy i miejsc zamieszkania, (2) przewagę miejsc pracy i (3) przewagę miejsc zamieszkania. Użycie danych z trzech przekrojów czasowych umożliwiło z kolei prześledzenie trendów zmian w zakresie struktury miejsc pracy i miejsc zamieszkania w małych miastach. Dodatkowo małe miasta podzielono z uwagi na ich wielkość i rangę w systemie osadniczym (wyróżniając małe miasta powiatowe). Podjęto także próbę identyfikacji różnic regionalnych oraz wpływu innych ośrodków miejskich (zwłaszcza dużych miast) na strukturę dojazdów do pracy w małych miastach. Przeprowadzone badania pozwoliły wysunąć następujące wnioski: (1) w ostatnich latach nastąpił wzrost liczby małych miast pełniących funkcję miejsca zamieszkania i spadek liczby miast o funkcji miejsca pracy, (2) specyfika sieci osadniczej w danym regionie wpływa na występowanie różnic w zakresie struktury dojazdów do pracy w małych miastach, (3) na funkcję małego miasta w systemie dojazdów do pracy ma wpływ jego liczba mieszkańców i ranga w systemie osadniczym, przyczyniając się do wzrostu znaczenia funkcji miejsca pracy, (4) małe miasta położone w miejskich obszarach funkcjonalnych są zwykle wyspecjalizowane w zakresie struktury dojazdów do pracy

Struktura przestrzenna przemysłu według intensywności B+R w okresie kryzysu gospodarczego. Przykład przemian zachodzących w aglomeracjach krakowskiej i wrocławskiej w latach 2018–2021

Współczesny rozwój gospodarki opartej na wiedzy i technologii sprawia, iż niezwykle ważne stają się analizy i oceny struktur gospodarki pod względem stopnia jej nowoczesności.  W okresach dekoniunktury gospodarczej, badania odnoszące się do innowacyjności podmiotów gospodarczych nabierają szczególnego znaczenia w perspektywie uwarunkowań procesu rozwoju gospodarczego. Celem przeprowadzonych badań była analiza i ocena zmian przestrzennych w rozmieszczeniu podmiotów przemysłu przetwórczego ze względu na poziom jego innowacyjności w dwóch polskich aglomeracjach (krakowskiej i wrocławskiej) w latach 2018-2021, tj. obejmujących głównie okres kryzysu pandemicznego Covid-19. Zmiany w strukturze przestrzennej przemysłu zostały zaprezentowane z wykorzystaniem klasyfikacji przetwórstwa przemysłowego według intensywności R&D w układzie techniki wysokiej, średnio-wysokiej, średnio-niskiej i niskiej zarówno w ujęciu statycznym jak i dynamicznym. Do analizy i identyfikacji stopnia koncentracji i specjalizacji przestrzennej przemysłu wykorzystano metody ilościowe. Przeprowadzone badania wykazały, że dekoniunktura gospodarcza wynikająca ze wspominanego kryzysu, miała niewielki wpływ na badane zjawisko. Zanotowane zmiany były analogiczne do zmian z lat wcześniejszych. Jedynym wyjątkiem, były odmienne trendy w rozmieszczeniu podmiotów przemysłowych niskiej techniki. Być może konsekwencje zaistniałych uwarunkowań gospodarczych będących następstwem okresu pandemicznego uwidocznią się dopiero w dłuższym horyzoncie czasowym

Industrial legacy towards modern urban environment: a comparative study of Wroclaw and Brno

The paper examines the spatial structure of industrial production in the urban environment of two Central European cities, Wroclaw and Brno, and their changes during the transformation from centrally controlled to capitalist economies. The study used mapping techniques to analyse the spatial distribution of industrial activities, focusing on the representation of industrial sectors and major industrial enterprises in both cities. The research aimed to evaluate the spatial impacts of deindustrialization on the urban environment and subsequently interpret the functional and structural changes in the cities. Standard methodological procedures in regional sciences, including descriptive statistics and ArcGIS visualization, were employed. The results revealed similarities and differences in the transformation of the two cities and indicated the substantial scale of their post-industrial transformation. Major structural changes have occurred since the 1990s. The last two decades have been directed towards creating modern post-industrial environments while retaining the significant and visible industrial heritage

Comment on : “A novel approach to peatlands as archives of total cumulative spatial pollution loads from atmospheric deposition of airborne elements complementary to EMEP data: Priority pollutants (Pb, Cd, Hg)” by Ewa Miszczak, Sebastian Stefaniak, Adam Michczyński, Eiliv Steinnes and Irena Twardowska

Acknowledgements We are thankful to P.G. Appleby, R. Bindler, J. Sonke, B. Smieja-Krol and three anonymous reviewers for their constructive comments.Peer reviewedPostprin