Rozwój wczesnej kompleksowej rehabilitacji poudarowej w Polsce – stan obecny i dalsze potrzeby

Background and purpose Every stroke patient should undergo early rehabilitation. We aimed to evaluate accessibility, development and needs in early stroke inpatient rehabilitation in Poland. Material and methods A questionnaire evaluating rehabilitation departments was prepared and sent (in 2004 and 2008) to rehabilitation wards in Poland, where stroke patients are treated and undergo early rehabilitation. We divided departments into classes: class A – having comprehensive rehabilitation (physiotherapy minimum 60 minutes/day, speech therapy minimum 30 minutes/5 days/week, rehabilitation of other cognitive impairments minimum 30 minutes/5 days/week, group physiotherapy); B – having the possibility of all types of therapy, but done less frequently; C – physiotherapy and speech therapy; D – physiotherapy and cognitive rehabilitation; E – only physiotherapy. Results In 2004, we obtained responses from 115 of 172 (66.9%) rehabilitation departments. According to prespecified criteria there were 11 class A, 31 class B, 28 class C, 4 class D, and 41 class E wards. In 2008, we received response from 89 of 149 (59.7%) rehabilitation departments. According to prespecified criteria there were 17 class A, 40 class B, 22 class C, 0 class D, and 10 class E wards. In 2004, 159 beds and in 2008, 294 beds in class A departments were available for stroke patients. The minimal number of needed but lacking beds was 604 in 2004 and 469 in 2008. Conclusions Development of departments providing early comprehensive stroke rehabilitation from 2004 to 2008 is marked, but still insufficient. In 2008, 19% of rehabilitation departments could provide comprehensive stroke rehabilitation and this was 38.5% of beds actually needed.Wstęp i cel pracy Każdy chory na udar mózgu powinien mieć zapewnioną wczesną rehabilitację. Celem pracy była ocena dostępności, rozwoju oraz potrzeb w zakresie wczesnej szpitalnej rehabilitacji poudarowej prowadzonej w Polsce. Materiał i metody Opracowano kwestionariusz pytań i rozesłano go (w 2004 r. i 2008 r.) do oddziałów rehabilitacji w Polsce, w których leczeni są pacjenci po udarze mózgu. Oddziały podzielono na klasy: klasa A – kompleksowa rehabilitacja poudarowa (kinezyterapia minimum 60 min/dzień, terapia mowy minimum 30 min/5 dni w tygodniu, rehabilitacja innych zaburzeń funkcji poznawczych minimum 30 min/5 dni w tygodniu oraz kinezyterapia grupowa), B – możliwość prowadzenia wszystkich rodzajów terapii w mniejszym wymiarze czasowym, C – kinezyterapia i rehabilitacja zaburzeń mowy, D – kinezyterapia i rehabilitacja zaburzeń innych funkcji poznawczych, E – tylko kinezyterapia. Wyniki W 2004 r. odpowiedziało 115 ze 172 (66,9%) oddziałów rehabilitacji. Według przedstawionych kryteriów było to 11 oddziałów klasy A, 31 klasy B, 28 klasy C, 4 klasy D i 41 klasy E. W 2008 r. odpowiedziało 89 ze 149 (59,7%) oddziałów rehabilitacji. Według kryteriów było to 17 oddziałów klasy A, 40 klasy B, 22 klasy C, 0 klasy D i 10 klasy E. W 2004 r. 159 łóżek na oddziałach klasy A było przeznaczonych dla pacjentów po udarze mózgu; w 2008 r. liczba ta wyniosła 294 łóżka. W 2004 r. dla chorych na udar mózgu brakowało co najmniej 604 łóżek, a w 2008 r. – 469 łóżek. Wnioski Rozwój oddziałów zapewniających chorym po udarze mózgu wczesną kompleksową rehabilitację w latach 2004–2008 jest zauważalny, ale wciąż niewystarczający. W 2008 r. 19% oddziałów rehabilitacji mogło prowadzić wczesną kompleksową rehabilitację poudarową; dostępnych było 38,5% z minimalnej liczby potrzebnych łóżek rehabilitacyjnych dla pacjentów po udarze mózgu

Przyjęcia w dni robocze i w weekend na polskich oddziałach udarowych – czy dzień przyjęcia wpływa na rokowanie chorych na udar niedokrwienny mózgu w Polsce?

Background and purpose Disparities in resources, access to the expertise and healthcare providers both at hospital and before admission, or patients’ awareness of stroke symptoms can cause differences in weekend and weekday stroke severity and prognosis. The aim of the study was to explore differences in baseline characteristics and outcomes of ischaemic stroke patients admitted on weekdays and weekends. Material and methods A questionnaire based on the WHO Step Stroke and Swedish Stroke Registry was used to collect data on patients admitted to centres participating in the POLKARD Hospital Stroke Registry between June 1st, 2004 and May 31st, 2005. To ensure the quality, only centres reporting at least 100 patients were analysed. Clinical characteristics and early outcomes (death rate and poor outcome defined as modified Rankin scale score of 3 or above) were compared between patients admitted on weekdays and weekends. Results A total of 19667 ischaemic stroke patients, including 5924 admitted during weekends, were reported by 72 stroke centres. Weekend patients were older, more often disabled prior to stroke and more commonly presented with atrial fibrillation and coronary heart disease. Weekend patients were more likely to present consciousness disturbances at admission. More patients admitted on weekends died during hospitalization or had poor outcome at discharge than weekday patients (15.9% and 59.8% vs. 14.1% and 55.3%, respectively). After adjusting for baseline severity of stroke and case-mix, the regression model showed that weekend ischaemic stroke patients had worse prognosis (odds of 1.137 and 1.147 for death and poor outcome, respectively). Conclusions Admissions on weekends are associated with higher mortality and poor outcome, and that can be only partially explained by differences in baseline characteristics of admitted patients.Wstęp i cel pracy Czynniki przedszpitalne i szpitalne oraz dostępność wykwalifikowanego personelu i badań diagnostycznych mogą wpływać na rokowanie chorych na udar mózgu. Celem niniejszej pracy jest porównanie charakterystyki i rokowania chorych na udar niedokrwienny mózgu przyjmowanych do szpitala w ciągu tygodnia oraz w weekend. Materiał i metody Analizowano dane zebrane w Rejestrze Szpitalnym POLKARD prowadzonym od 1 czerwca 2004 r. do 31 maja 2005 r., wykorzystując dane jedynie z tych oddziałów, które zgłosiły co najmniej 100 pacjentów. Dane gromadzono w ramach kwestionariusza internetowego przygotowanego na podstawie kwestionariusza udarowego WHO oraz Szwedzkiego Rejestru Udarów Mózgu. Stan kliniczny przy przyjęciu, czynniki ryzyka i wyniki leczenia [zgon oraz niesprawność określona skalą Rankina (mRS)] porównywano wśród pacjentów przyjętych do szpitala w weekend i w ciągu tygodnia. Wyniki Na 72 oddziały przyjęto łącznie 19 667 chorych z udarem niedokrwiennym, w tym 5924 w weekend. Pacjenci przyjęci na oddziały w weekend byli starsi, mniej sprawni ruchowo, częściej obciążeni migotaniem przedsionków oraz chorobą wieńcową i częściej mieli zaburzenia świadomości przy przyjęciu. Wśród pacjentów przyjętych do szpitala w weekend odsetek zgonów i niekorzystny wynik leczenia (mRS ≥ 3) były istotnie częstsze (odpowiednio 15,9% i 59,8% vs 14,1% i 55,3% wśród chorych przyjętych w ciągu tygodnia). Po uwzględnieniu różnic w wyjściowym ryzyku w modelu regresji stwierdzono, że przyjęcie do szpitala w weekend pogarsza rokowanie w sposób istotny i niezależny od innych czynników rokowniczych (iloraz szans równy 1,137 i 1,147 odpowiednio dla zgonu i niekorzystnego wyniku leczenia). Wnioski Przyjęcie do szpitala w weekend wiąże się z większą śmiertelnością i mniej korzystnym wynikiem leczenia chorych na udar niedokrwienny w Polsce

Farmakoterapia w okresie poprzedzającym wystąpienie udaru i w ostrym udarze krwotocznym. Zastosowanie oraz wpływ leków na wyniki leczenia udaru krwotocznego mózgu w codziennej praktyce klinicznej – wyniki Szpitalnego Rejestru Udarów Mózgu w Polsce

Background and purpose Haemorrhagic stroke is associated with substantial mortality and disability, thus prevention and appropriate treatment of acute intracerebral haemorrhage is crucial. We aimed to evaluate the use and the early and late outcomes impact of drugs administered before and in acute haemorrhagic stroke in a real-world practice. Material and methods Haemorrhagic stroke patients hospitalized between 1st March 2007 and 29th February 2008 and reported in Polish Hospital Stroke Registry were analysed. Fully anonymous data were collected with standardized, authorized access, web-based questionnaire. Multivariate regression models were used to adjust for case-mix and evaluate the impact of drugs used prior to or in acute haemorrhagic stroke on outcomes. The early outcomes were defined as in-hospital mortality or poor outcome (death or dependency – modified Rankin Scale ≥ 3) at hospital discharge, while late outcomes covered one-year survival. Results A total of 3111 haemorrhagic stroke patients (mean age: 68.9 years; females: 46.7%) was reported. The analysis of pharmacotherapy showed low preventive use of hypotensive agents in hypertensive patients, high consumption of antibiotics and still overuse of vasoactive or neuroprotective compounds in acute haemorrhagic stroke. Regression models confirmed expected negative impact on stroke outcomes associated with oral anticoagulants but not antiplatelets and inconsistent impact of statins used prior to or in acute haemorrhagic stroke. Conclusions Preventive underuse of hypotensive compounds contribute substantially to haemorrhagic stroke risk. The high consumption of antibiotics and neuroprotective or vasoactive compounds in haemorrhagic acute stroke reflect the need to improved quality and evidence-based clinical practice.Wstęp i cel pracy Udar krwotoczny jest związany ze znaczną śmiertelnością oraz niepełnosprawnością chorych; wymaga zarówno skutecznej profilaktyki, jak i leczenia ostrej fazy. Celem badania była ocena farmakoterapii stosowanej przed zachorowaniem i w ostrej fazie udaru krwotocznego mózgu, w warunkach codziennej praktyki klinicznej. Materiał i metody Analizie poddano grupę chorych hospitalizowanych z powodu udaru krwotocznego mózgu od 1.03.2007 r. do 29.02.2008 r., zgłoszonych do Szpitalnego Rejestru Udarów Mózgu w Polsce. W pełni anonimowe dane gromadzono z wykorzystaniem strukturyzowanego kwestionariusza internetowego z autoryzowanym dostępem. Do oceny wpływu leków stosowanych przed zachorowaniem oraz w ostrej fazie udaru krwotocznego na rokowanie wykorzystano wieloczynnikową analizę regresji z uwzględnieniem wpływu innych czynników rokowniczych. Wczesne wyniki leczenia zdefiniowano jako śmiertelność wewnątrz szpitalną i niekorzystny efekt terapeutyczny (punktacja ≥ 3 w zmodyfikowanej skali Rankina) przy wypisie ze szpitala, natomiast odległe wyniki leczenia jako całkowitą śmiertelność w ciągu pierwszego roku od udaru. Wyniki Analizie poddano dane 3111 osób hospitalizowanych z powodu udaru krwotocznego (średnia wieku: 68,9 roku; kobiety: 46,7%). Analiza farmakoterapii wykazała mały odsetek chorych z nadciśnieniem tętniczym stosujących leki hipotensyjne przed udarem i względnie częste wykorzystanie w leczeniu ostrego udaru krwotocznego antybiotyków oraz leków wazoaktywnych i neuroprotekcyjnych. W modelach wieloczynnikowych potwierdzono niekorzystny wpływ na rokowanie leków przeciwzakrzepowych, ale nie przeciw-płytkowych, i obserwowano przeciwstawny efekt statyn stosowanych przed udarem i w trakcie hospitalizacji. Wnioski Zbyt rzadkie wykorzystanie leków hipotensyjnych w kontroli nadciśnienia tętniczego w okresie poprzedzającym hospitalizację istotnie wpływa na ryzyko udaru krwotocznego. Częste stosowanie antybiotyków oraz leków wazoaktywnych i neuroprotekcyjnych wskazuje na potrzebę dalszej poprawy jakości opieki w ostrym udarze krwotocznym

Farmakoterapia w okresie poprzedzającym wystąpienie udaru i w ostrym udarze niedokrwiennym. Zastosowanie oraz wpływ leków na wyniki leczenia udaru niedokrwiennego mózgu w codziennej praktyce klinicznej – wyniki Szpitalnego Rejestru Udarów Mózgu w Polsce

Background and purpose Stroke is a preventable disease and acute ischaemic stroke can be effectively treated. Specific pharmacotherapy is recommended in either prevention or acute ischemic stroke treatment. We aimed to evaluate the use and the early and late outcomes impact of drugs administered before and in acute ischaemic stroke in a real world practice. Material and methods Ischaemic stroke patients hospitalized between 1st March 2007 and 29th February 2008 and reported in Polish Hospital Stroke Registry were analysed. Fully anonymous data were collected with standardized, web-based questionnaire with authorized access. Multivariate regression models were used to adjust for case-mix and evaluate the impact of drugs used prior to or in acute ischaemic stroke on outcomes. The early outcomes were defined as in-hospital mortality or poor outcome (death or dependency – modified Rankin Scale ≥ 3) at hospital discharge, while late outcomes covered one-year survival. Results A total number of 26 153 ischaemic stroke patients (mean age: 71.8 years; females: 51.6%) was reported. The analysis of pharmacotherapy showed that preventive use of hypotensive agents, anticoagulants in atrial fibrillation, antiplatelets and statins is inadequate. Regression models confirmed some expected drug benefits and additionally revealed that antihypertensive drugs or aspirin used prior to stroke and oral anticoagulants or statins used in hospital were associated with better stroke outcome. Conclusions The prevention of ischaemic stroke needs to be monitored and improved. Evidence-based treatment of acute ischaemic stroke requires further promotion. The benefits of acute ischaemic stroke treatment with statins require to be confirmed in randomized controlled settings.Wstęp i cel pracy Udarowi mózgu można skutecznie zapobiegać. Dostępne są efektywne metody leczenia ostrego udaru niedokrwiennego. Zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu ostrego udaru niedokrwiennego zalecana jest specyficzna farmakoterapia. Celem badania była ocena farmakoterapii stosowanej przed zachorowaniem oraz w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu, w warunkach codziennej praktyki klinicznej. Materiał i metody Analizie poddano grupę chorych hospitalizowanych z powodu udaru niedokrwiennego mózgu od 1.03.2007 r. do 29.02.2008 r., zgłoszonych do Szpitalnego Rejestru Udarów Mózgu w Polsce. W pełni anonimowe dane gromadzono z wykorzystaniem strukturyzowanego kwestionariusza internetowego z autoryzowanym dostępem. Do oceny wpływu leków (stosowanych przed zachorowaniem oraz w ostrej fazie udaru niedokrwiennego) na rokowanie wykorzystano wieloczynnikową analizę regresji z uwzględnieniem wpływu innych czynników rokowniczych. Wczesne wyniki leczenia zdefiniowano jako śmiertelność wewnątrzszpitalną i niekorzystny efekt terapeutyczny (punktacja ≥ 3 w zmodyfikowanej skali Rankina) przy wypisie ze szpitala, natomiast odległe wyniki leczenia jako całkowitą śmiertelność w ciągu pierwszego roku od udaru. Wyniki Analizie poddano dane 26 153 osób hospitalizowanych z powodu udaru niedokrwiennego (średni wiek: 71,8 roku; kobiety: 51,6%). Wykazano niewystarczające profilaktyczne stosowanie leków hipotensyjnych, przeciwzakrzepowych u chorych z migotaniem przedsionków, leków prze-ciwpłytkowych i statyn. W modelach wieloczynnikowych odnotowano spodziewane korzystne efekty farmakoterapii. Wykazano dodatkowo, że leki hipotensyjne i kwas acetylosalicylowy stosowane przed zachorowaniem oraz leki przeciwzakrzepowe i statyny w trakcie hospitalizacji są związane z korzystnymi wynikami terapeutycznymi. Wnioski Farmakologiczna profilaktyka udaru mózgu i leczenie ostrego udaru mózgu wymagają dalszego monitorowania i poprawy. Korzyści z zastosowania statyn w leczeniu ostrego udaru mózgu powinny być potwierdzone w badaniach klinicznych z randomizacją

Rekomendacje interdyscyplinarnej grupy ekspertów w zakresie kompleksowego i długofalowego leczenia spastyczności toksyną botulinową typu A

Skuteczność i bezpieczeństwo leczenia spastyczności iniekcjami toksyny botulinowej są dobrze udokumentowane. Terapia ta, objęta w Polsce programem lekowym, należy dziś do standardu w leczeniu powikłań ruchowych po udarze mózgu. Autorzy niniej­szych rekomendacji przedstawiają w interdyscyplinarny sposób poglądy na wybrane zagadnienia: leczenie innych etiologicznie form spastyczności, skuteczność długofalowego podawania toksyny botulinowej, bezpieczeństwo stosowania większych dawek leku w kontekście jednoczesnego leczenia spastyczności zarówno kończyny górnej, jak i dolnej, różnice w dawkowaniu poszczególnych postaci leku, zalecenia związane z prowadzeniem rehabilitacji w trakcie terapii, rekomendacje międzynarodowych i narodowych grup ekspertów w tym zakresie

Carotid intima media thickness and blood biomarkers of atherosclerosis in patients after stroke or myocardial infarction

Aim To test if circulating levels of markers of inflammation, endothelial function, and chronic infections, as well as association between these markers and carotid intima media thickness (CIMT), depend on the stage of atherosclerosis expressed as a history of a major vascular event. Methods The associations were analyzed separately in 75 healthy controls, 79 patients 3-6 months after the first-ever non-cardioembolic ischemic stroke (IS), and 37 patients 3-6 months after the first-ever myocardial infarction (MI). Data were collected prospectively in 2005. We measured high sensitivity C-reactive protein (hs-CRP), procalcitonin, E-selectin, intercellular adhesion molecule-1 (ICAM-1), serum level of immune complexes (IC), and identified antibodies against Herpes simplex virus type 1 (HSV), Cytomegalovirus, Chlamydia pneumonia, and Helicobacter pylori. Correlations with CIMT were determined using Pearson R and verified after adjustment for age, sex, hypertension, diabetes, and statin therapy. Results Median ICAM-1 concentration was significantly lower in controls than in post-IS patients (188 μg/L vs 215 μg/L), and significantly lower in post-IS patients than in post-MI patients (215 μg/L vs 260 μg/L). Control patients also had significantly lower IC level (0.03 U/L) and HSV antibody index (6.0) compared to both post-IS (0.6 U/L, 9.6) and post-MI (0.4 U/L, 9.2) patients. CIMT was correlated with age (Pearson R = 0.38, P = 0.001) in the control group, immune complexes (R = 0.26, P = 0.023) in the post-IS group, and with hs-CRP (R = 0.40, P = 0.017) in the post-MI group. These correlations were confirmed using multiple regression analysis. Conclusions Our study supports linear correlations between CIMT and IC and hs-CRP levels. However, these associations seem to depend on the type of vascular burden

Botulinum toxin type-A preparations are not the same medications — clinical studies (Part 2)

The growing number of Botulinum neurotoxin type A (BoNT/A) preparations on the market has resulted in a search for pharmacological, clinical and pharmacoeconomic differences. Patients are occasionally switched from one botulinum toxin formulation to another.The aim of this paper was to review studies that have made direct comparisons of the three major BoNT/A preparations presently on the market: ona-, abo- and incobotulinumtoxinA. We also review the single medication Class I pivotal and occasionally Class II-IV studies, as well as recommendations and guidelines to show how effective doses have been adopted in well-established indications such as blepharospasm, hemifacial spasm, cervical dystonia and adult spasticity.Neither direct head-to-head studies nor single medication studies between all preparations allow the formation of universal conversion ratios. All preparations should be treated as distinct medications with respect to their summary of product characteristics when used in everyday practice

Żywienie dojelitowe i pozajelitowe w udarze mózgu — stanowisko Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego

U chorych po udarze mózgu bardzo często występują zaburzenia przyjmowania, wchłaniania i metabolizowania pokarmów. Niedożywienie w znaczącym stopniu zwiększa ryzyko wstąpienia powikłań oraz wpływa na czas hospitalizacji, skuteczność rehabilitacji i jakość życia. W pracy przedstawiono stanowisko Grupy Ekspertów powołanej z inicjatywy Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego dotyczące żywienia dojelitowego i pozajelitowego po udarze mózgu