کتاب «القانون الصغیر» در علم طب و نویسنده آن!

Background and Aim: In the importance of traditional medicine texts in libraries, several manuscripts are found with the same structure and text related to an effect. Two versions of this manuscript, under the titles of "Al-Kafi fi Al-Teb" and "Al-Kefaye fi Elm Al-Teb", which briefly "Al-Kefaye", were also referred to in the early sources of it to "Al-Qanon al-Saghir" and attributed to "Ibn Mandevaih". There are other versions of this work entitled "Al-Qanon al-Saghir" attributed to "Ibn Sina" and this is unlikely that the version is quite similar, belonging to two authors, so it is necessary to investigate the subject and it is determined by the writer of the work, who is. Methods: The purpose of this paper is to explain the truth, whether it belongs to "Ibn Mandevaih", or "Ibn Sina" or any separate book. Ethical Considerations: In the current research, have been observed the ethical aspects of library study, including the authenticity of texts, honesty and trustworthiness. Results: In historical documentation, a kind of dichotomy and in general, "Al-Qanon al-Saghir" was attributed to'Ibn Mandevaih' in early works and to "Ibn Sina" in later works. The similarity and matching of the versions in structural and content surveys is so much that each one cannot be considered as a separate book, but all of a book with different titles and belongs to a writer. In some issues between the votes of "Ibn Sina", if he seens in his authors, there is a difference or contradiction with what is presented in the versions of the study? Conclusion: The study of historical documentation, content analysis and structural text indicates that the book "Al-Kafi fi-Teb" or "Alkefaye" belongs to "Ibn Mandevaih", which, according to two comprehensive and complete characteristics and its small volume, to "al-Qanon al-Saghir" in contrast, "al-Qanon fi Teb", Ibn Sina, which has been widely addressed by medicine. This naming has caused the sputum, which is the same "Al-Qanon" of Ibn Sina, which he wrote briefly. Please cite this article as: Sharififar SH, Salmani Marvast MA, Afkhami Aghda R, Tafazoli V. The Book 'Al-Qanon al-Saghir' in the Science of Medicine and its Author!. Tārīkh-i pizishkī, i.e., Medical History. 2022; 14(47): e30.زمینه و هدف: در لا به ‌لای متون طب سنتی موجود در کتابخانه‌ها، چندین نسخه خطی با ساختار و متن یکسان و مشابه مربوط به یک اثر یافت می‌شود. دو نسخه از این نسخ، تحت عناوین «الکافی فی الطب» و «الکفایه فی علم الطب» که به اختصار «الکفایه» نیز به آن گفته شده، در منابع متقدم از آن به «القانون الصغیر» نیز نام برده شده و به «ابن مندویه» نسبت داده شده است. نسخه‌های دیگری نیز از این اثر تحت عنوان «القانون الصغیر» وجود دارد که به «ابن سینا» نسبت داده شده است و این بعید به نظر می‌رسد که نسخه کاملاً شبیه به هم، متعلق به دو نویسنده باشد، لذا ضروری می‌نماید تا موضوع بررسی گردد و مشخص شود که نویسنده اثر، چه کسی است. روش: این مقاله، با شیوه تحلیلی ـ توصیفی، درصدد تبیین حقیقت امر است که نویسنده این نسخه‌ها «ابن مندویه» است یا «ابن سینا» یا هر یک کتابی جداگانه و متعلق به یکی از این دو نویسنده است. ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر جنبه‌های اخلاقی مطالعه کتابخانه‌ای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافته‌ها: در مستندات تاریخی، نوعی دوگانگی به ‌چشم می‌خورد و به طور کلی، «القانون الصغیر» در آثار متقدم به ابن مندویه و در آثار متأخر به ابن سینا نسبت داده شده است. شباهت و تطابق نسخه‌ها در بررسی ساختاری و محتوایی به قدری است که نمی‌توان هر یک را کتابی جداگانه دانست، بلکه همگی یک کتاب با عناوین مختلف و متعلق به یک نویسنده است. در برخی مسائل میان آرای ابن سینا، چنانچه در مصنفات او ملاحظه می‌شود با آنچه در نسخه‌های مورد پژوهش آمده اختلاف یا تناقض وجود دارد. نتیجه‌گیری: بررسی‌ مستندات تاریخی، تحلیل محتوایی و ساختاری متن، نشانگر آن است که کتاب «الکافی فی الطب» یا «الکفایه» متعلق به «ابن مندویه» است که با توجه به دو ویژگی جامع و کامل‌بودن و حجم اندک آن، به «القانون الصغیر» در مقابل «القانون فی الطب» ابن سینا که به شکل گسترده به مطالب طب پرداخته، معروف شده است. این نامگذاری در گذر زمان موجب شده تا این خلط پیش آید که همان قانون ابن سینا است که وی به صورت مختصر آن را نگاشته است