Błędy w oszacowaniu pokrycia roślin w kontekście nauczania fitosocjologii

In vegetation science including phytosociology, visual estimates of plant cover and point method belong to the common field method to record species composition and their abundance. Two methods were compared: Braun-Blanquet scale and point method using Levy bridge. A group of students performed measurements in five plots belonged to an oak-hornbeam forest Tilio-Carpinetum. It was revealed that there is a very high discrepancy in a observed number of species. Total mean numbers obtained are 13.4 and 31.2 for point method and Braun-Blanquet method respectively. However, there is the significant positive and medium correlation between two methods in terms of estimation of abundance of species. It can be concluded that point-method is not suitable for study of forest floor vegetation. It can be merged with other methods. Due to many repetitive measures, it can be helpful in learning of recognition of species.W naukach o roślinności, w tym fitosocjologii, wizualne oszacowanie pokrycia roślin i metoda punktowa należą do częstych metod terenowych służących do odnotowania składu gatunkowego roślin i ich liczebności. Porównano dwie metody: skalę Braun-Blanqueta i metodę punktową z użyciem mostka (koziołka) Levy'ego. Grupa studentów na pięciu powierzchniach w lesie grądowym Tilio-Carpinetum przeprowadziła badania terenowe za pomocą obydwu metod. Stwierdzono duże rozbieżności między dwiema metodami w liczbie zaobserwowanych gatunków. Średnie liczby gatunków wynosiły 13,4 i 31,2 odpowiednio dla metody punktowej i metody Braun-Blanqueta, natomiast wartości pokrycia uzyskane obiema metodami są istotnie skorelowane. Można wnioskować, że metoda punktowa nie nadaje się do badania runa leśnego. Można ją łączyć z innymi metodami. Ze względu na wielość powtarzanych pomiarów może być pomocna w uczeniu się rozpoznawania gatunków

Wpływ podłoży zawierających komposty z komunalnego osadu ściekowego na akumulację makroskładników w niecierpku walleriana (Impatiens walleriana Hook.)

Municipal sewage sludge is often used in compost production for agriculture. Composting sediments, which include structure-forming materials, results in the formation of matter rich in organic substances and nutrients that can be used as a component of horticultural substrates, as an alternative to peat. The aim of this research paper is to assess the impact of substrates containing municipal sewage sludge compost on Ntot., P, K, Ca, Mg and S levels in the leaves and roots of Impatiens walleriana Hook. The two-year experiment used four types of compost; in the first year the tests were conducted after a 7-month period of decay and the second year after an 18-month period. The composition of compost material was as follows: compost I – 70% municipal sewage sludge, 30% rye straw; compost II – 70% municipal sewage sludge, 30% coniferous tree sawdust; compost III – 35% municipal sewage sludge, 35% potato pulp, 30% rye straw; compost IV – 35% municipal sewage sludge, 35% potato pulp, 30% coniferous tree sawdust. During the first and second year, five experimental sites were used: four substrate with 50% of the tested compost and 50% sphagnum peat and one sphagnum peat reference substrate with a 2.5 g dm-3 dose of Azofoska multipurpose fertiliser. After 12 weeks of Impatiens walleriana cultivation the recorded level of total nitrogen, calcium, magnesium and sulphur in the leaves was lower than the optimal range of the macrocomponent content recommended for this species. The levels of phosphorus and potassium were the exception. Impatiens cultivated in substrates with compost after a 7-month decay period contained 1.7 times more nitrogen and 1.8 times more potassium in the leaves; they had similar phosphorus and sulphur content and lower calcium and magnesium content than the plants cultivated in the compost substrates after an 18-month decay period. The roots of impatiens contained more calcium than the leaves in both years of the study. The nutrients supplied in the substrates and through top dressing fertilisation were not sufficient to achieve the best cultivation results for Impatiens walleriana.Komunalne osady ściekowe są odpadem wykorzystywanym często w rolnictwie do produkcji kompostów. Kompostowanie osadów z materiałami strukturotwórczymi powoduje, że powstaje bogata w substancję organiczną i składniki pokarmowe materia, którą można stosować alternatywnie do torfu, jako składnik podłoży ogrodniczych. Celem pracy była ocena wpływu podłoży zawierających komposty z komunalnych osadów ściekowych na zawartość Nog., P, K, Ca, Mg, S w liściach i korzeniach niecierpka Walleriana. W doświadczeniu dwuletnim wykorzystano cztery rodzaje kompostów: w pierwszym roku po 7- miesięcznym okresie rozkładu, a w drugim po 18-miesięcznym okresie rozkładu. Skład rzeczowy kompostów był następujący: kompost I – 70% komunalny osad ściekowy, 30% słoma żytnia; kompost II – 70% komunalny osad ściekowy, 30% trociny z drzew iglastych; kompost III – 35% komunalny osad ściekowy, 35% wycierka ziemniaczana, 30% słoma żytnia; kompost IV – 35% komunalny osad ściekowy, 35% wycierka ziemniaczana, 30% trociny z drzew iglastych. W pierwszym i drugim roku zastosowano pięć obiektów doświadczalnych: cztery podłoża z udziałem 50% danego kompostu i 50% torfu wysokiego oraz jedno podłoże kontrolne z torfu wysokiego, z dodatkiem Azofoski w dawce 2,5g dm-3. Po 12 tygodniach uprawy niecierpka Walleriana zawartość azotu ogólnego, wapnia, magnezu i siarki w liściach, z wyjątkiem fosforu i potasu, była mniejsza niż optymalny zakres zawartości tych makroskładników zalecany dla tego gatunku. Niecierpki uprawiane w podłożach z udziałem kompostów po 7-miesięcznym okresie rozkładu gromadziły w liściach 1,7 razy więcej azotu ogólnego i 1,8 razy więcej potasu, miały podobną zawartość fosforu i siarki, natomiast mniej wapnia i magnezu niż w podłożach z kompostami po 18-miesięcznym okresie rozkładu. Korzenie niecierpka zawierały więcej wapnia niż liście w obydwóch latach badań. Składniki pokarmowe dostarczone w podłożach i w nawożeniu pogłównym nie zaspokoiły w pełni wymagań niecierpka Walleriana

Effect of substrates containing composts with the participation of municipal sewage sludge on flowering and macronutrient content in the leaves of garden pansy (Viola × Wittrockiana Gams.)

The aim of the study was to assess the impact of substrates containing composts made from municipal sewage sludge and straw or sawdust on flowering, leaf greenness index and macronutrient content in the leaves of ‘Fancy Carmine with Blotch’ garden pansy. Two composts, with the following compositions: K I – 70% municipal sewage sludge, 30% rye straw; K II – 70% municipal sewage sludge, 30% coniferous tree sawdust, were used for the preparation of substrates. Six substrates of peat and compost at 25, 50 and 75% (by volume) were prepared. The control object was a peat substrate, pH 5.8–6.0, supplemented with Azofoska at 2.5 g•dm-3. It has been found that leaf greenness index of pansy increased with an increasing share of compost. Composts involving municipal sewage sludge at the level of 50% had a more positive influence on the abundance of pansy flowering than at 25 and 75%. The content of total nitrogen, phosphorus, potassium and sulfur in the leaves increased with increasing the dose of compost. The content of total phosphorus in the leaves at the end of pansy cultivation in compost substrates ranged optimally for this species. In the experiment conducted in 2006, pansies contained more total nitrogen, potassium and sulfur than the flowering pansies planted in 2005. municipal sewage sludge

The effect of substrates containing municipal sewage sludge compost on the accumulation of macrocomponents in Impatiens walleriana Hook.

Municipal sewage sludge is often used in compost production for agriculture. Composting sediments, which include structure-forming materials, results in the formation of matter rich in organic substances and nutrients that can be used as a component of horticultural substrates, as an alternative to peat. The aim of this research paper is to assess the impact of substrates containing municipal sewage sludge compost on Ntot., P, K, Ca, Mg and S levels in the leaves and roots of Impatiens walleriana Hook. The two-year experiment used four types of compost; in the first year the tests were conducted after a 7-month period of decay and the second year after an 18-month period. The composition of compost material was as follows: compost I – 70% municipal sewage sludge, 30% rye straw; compost II – 70% municipal sewage sludge, 30% coniferous tree sawdust; compost III – 35% municipal sewage sludge, 35% potato pulp, 30% rye straw; compost IV – 35% municipal sewage sludge, 35% potato pulp, 30% coniferous tree sawdust. During the first and second year, five experimental sites were used: four substrate with 50% of the tested compost and 50% sphagnum peat and one sphagnum peat reference substrate with a 2.5 g dm-3 dose of Azofoska multipurpose fertiliser. After 12 weeks of Impatiens walleriana cultivation the recorded level of total nitrogen, calcium, magnesium and sulphur in the leaves was lower than the optimal range of the macrocomponent content recommended for this species. The levels of phosphorus and potassium were the exception. Impatiens cultivated in substrates with compost after a 7-month decay period contained 1.7 times more nitrogen and 1.8 times more potassium in the leaves; they had similar phosphorus and sulphur content and lower calcium and magnesium content than the plants cultivated in the compost substrates after an 18-month decay period. The roots of impatiens contained more calcium than the leaves in both years of the study. The nutrients supplied in the substrates and through top dressing fertilisation were not sufficient to achieve the best cultivation results for Impatiens walleriana.Komunalne osady ściekowe są odpadem wykorzystywanym często w rolnictwie do produkcji kompostów. Kompostowanie osadów z materiałami strukturotwórczymi powoduje, że powstaje bogata w substancję organiczną i składniki pokarmowe materia, którą można stosować alternatywnie do torfu, jako składnik podłoży ogrodniczych. Celem pracy była ocena wpływu podłoży zawierających komposty z komunalnych osadów ściekowych na zawartość Nog., P, K, Ca, Mg, S w liściach i korzeniach niecierpka Walleriana. W doświadczeniu dwuletnim wykorzystano cztery rodzaje kompostów: w pierwszym roku po 7- miesięcznym okresie rozkładu, a w drugim po 18-miesięcznym okresie rozkładu. Skład rzeczowy kompostów był następujący: kompost I – 70% komunalny osad ściekowy, 30% słoma żytnia; kompost II – 70% komunalny osad ściekowy, 30% trociny z drzew iglastych; kompost III – 35% komunalny osad ściekowy, 35% wycierka ziemniaczana, 30% słoma żytnia; kompost IV – 35% komunalny osad ściekowy, 35% wycierka ziemniaczana, 30% trociny z drzew iglastych. W pierwszym i drugim roku zastosowano pięć obiektów doświadczalnych: cztery podłoża z udziałem 50% danego kompostu i 50% torfu wysokiego oraz jedno podłoże kontrolne z torfu wysokiego, z dodatkiem Azofoski w dawce 2,5g dm-3. Po 12 tygodniach uprawy niecierpka Walleriana zawartość azotu ogólnego, wapnia, magnezu i siarki w liściach, z wyjątkiem fosforu i potasu, była mniejsza niż optymalny zakres zawartości tych makroskładników zalecany dla tego gatunku. Niecierpki uprawiane w podłożach z udziałem kompostów po 7-miesięcznym okresie rozkładu gromadziły w liściach 1,7 razy więcej azotu ogólnego i 1,8 razy więcej potasu, miały podobną zawartość fosforu i siarki, natomiast mniej wapnia i magnezu niż w podłożach z kompostami po 18-miesięcznym okresie rozkładu. Korzenie niecierpka zawierały więcej wapnia niż liście w obydwóch latach badań. Składniki pokarmowe dostarczone w podłożach i w nawożeniu pogłównym nie zaspokoiły w pełni wymagań niecierpka Walleriana

Porównanie wzrostu, kwitnienia i plonu cebul czterech gatunków ornithogalum L. uprawianych w gruncie

Celem badań przeprowadzonych w latach 2009–2010 w warunkach klimatycznych Szczecina było porównanie cech morfologicznych, przebiegu kwitnienia oraz współczynnika przyrostu liczby i masy cebul czterech gatunków: śniedka arabskiego (Ornithogalum arabicum L.), śniedka wątpliwego (Ornithogalum dubium Houtt.), śniedka Saundersa (Ornithogalum saundersiae Bak.) i śniedka wiechowatego (Ornithogalum thyrsoides Jacq.). Cebule sadzono do gruntu co roku 10 maja, a zbior cebul przeprowadzono w pierwszej dekadzie października. Stwierdzono, że oceniane gatunki śniedków różniły się istotnie cechami morfologicznymi, kwitnieniem i plonem cebul. Uprawiane w gruncie gatunki O. arabicum, O. saundersiae i O. thyrsoides co roku kwitły i tworzyły cebule przybyszowe. Spośród uprawianych gatunków, O. saundersiae cechował się najdłuższym okresem kwitnienia, miał najdłuższe liście i szypuły kwiatostanowe, a jego kwiatostany zawierały najwięcej kwiatów. Ponadto cebule mateczne O. saundersiae wytworzyły najwięcej cebul przybyszowych. Rośliny O. dubium nie wytworzyły kwiatostanów i cebul przybyszowych w obu latach badań.The aim of the studies in the years 2009–2010, carried out in the climate conditions of Szczecin, was to compare the morphological traits, the course of flowering and the increase in number and weight of bulbs of four species: Arabian starflower (Ornithogalum arabicum L.), Sun star (Ornithogalum dubium Houtt.), Giant Chincherinchee (Ornithogalum saundersiae Bak.), and Chincherinchee (Ornithogalum thyrsoides Jacq.). The bulbs were planted in soil after the 10th of May, and harvested in the first decade of October. The investigated species of Ornithogalum were found to differ significantly in their morphological traits, flowering and bulb yield. Field-grown O. arabicum, O. saundersiae and O. thyrsoides flowered and produced adventitious bulb each year. Among the cultivated species, O. saundersiae was characterized by the longest flowering period, it had the longest leaves and inflorescence scapes, and its inflorescences contained the highest number of flowers. The parent bulbs of O. saundersiae produced also the greatest number of adventitious bulbs. The O. dubium plants did not produce inflorescences or adventitious bulbs in either year of the study

Zmiany w lesie gospodarczym z jodłą w Beskidzie Niskim spowodowane gospodarką leśną po 11 latach

The new phytosociological studies on permanent study plot (40 m x 40 m) divided into 16 subplots in managed forest were conducted in upper part of basin of Bystrzanka (Beskid Niski Mts, SE Poland). The aim of the research was to determine the direction of changes in the community Rubus hirtus-Abies alba community in the vicinity of forest where forest management treatments are applied.. It was recorded that total number of species increased from 52 in 2000 to 80 in 2011. The DCA showed significant changes in species composition and cover of species. Among others, the increase of forest edge species (epilobisation) and ruderal species (therophytization) and first of all the increase of meadow was observed. The structure of the community also changed; the mean cover of shrub species decreased.Przeprowadzono powtórne badania fitosocjologiczne na powierzchni stałej o wymiarach 40 x 40 m podzielonej na 16 poletek w lesie gospodarczym w górnej części zlewni potoku Bystrzanka niedaleko miejscowości Szymbark. Celem niniejszej pracy było określenie charakteru zmian w zbiorowisku Rubus hirtus-Abies alba w sąsiedztwie lasu gdzie prowadzone są prace leśne. Stwierdzono, że od 2000 r. nastąpił wzrost liczby gatunków z 52 do 80 w 2011. Analiza DCA wykazała znaczne różnice w składzie gatunkowym i pokryciu gatunków. Odnotowano m.in. wzrost udziału gatunków porębowych (epilobietyzacja) i ruderalnych (terofityzacja) oraz przede wszystkim duży wzrost udziału gatunków łąkowych. Struktura zbiorowiska uległa również zmianie; zmniejszyło się średnie pokrycie gatunków tworzących warstwę krzewów

Comparison of visual estimation of the canopy cover with the canopyscope assessment

he visual estimates of tree canopy cover belong to the fundamental measurements of analytical features of forest phytocoenoses. However, it is the subjective method, which results in error difficult to control. The objective of the research was to present a canopyscope and to compare results of canopy cover estimation using it with visual estimates. We conducted several experiments in oak−hornbeam, pine and spruce forest stands in southern Poland. We engaged in fieldwork well− and less−experienced students, i.e. biologists skilled in methods of phytosociology and students of nature engineering as well as three professional phytosociologists. They performed a comparative research in terms of correlation analyses, analysis of coefficients of variation and intra−class correlation (ICC) between−observers and between−methods using both ways of canopy cover estimates. The correlation between canopyscope score and results of visual estimates was highest in the group of phytosociologists (rs=0.82, p<0.001) followed by well−experienced students (rs=0.72, p<0.001) and less−experienced persons (rs=0.62, p<0.001). For purpose of comparison of both methods two variants of visual method were applied: optional visual cover estimate, and adjusted visual method where percentage cover of tree layer was noted using 4% intervals likewise in canopyscope method. The results of visual estimate method were characterized by more than threefold higher variation (CV%=9.72 and CV%=9.46 for optional variant and adjusted variant respectively) in comparison with canopy−scope method (CV%=2.26) in repeating measurements on the same plot. In terms of repeatability, analysis yielded 0.873 (p<0.0001) and 0.622 (p=0.00682) values of ICC for canopyscope and adjusted visual estimate respectively between two phytosociologists. The result of intra−class correlation for comparison between methods within each rater separately revealed low and non−significant value of ICC. We suggest using canopyscope because this method is more precise, reliable and repeatable than visual estimation. Moreover, canopyscope is easier and more convenient to use when compared to objective methods as hemispherical photography of tree canopy and image analysis

Reakcja Ornithogalum saundersiae Bak. na stress solny

Most of the studies on the effects of salinity stress are conducted on ornamental bedding plants and perennials but little is known on flower bulbs response to this stress factor. Ornithogalum saundersiae is an attractive bulbous plant recommended for growing in pots, gardens and green areas. The study conducted in the years 2013–2014 investi-gated the effects of NaCl on the growth, flowering, photosynthetic activity, pigment content, and macro- and micronutrient content in the leaves of O. saundersiae. The plants were grown in pots in a plastic tunnel. NaCl was applied once a week for six weeks at concentration of 100 mM or 200 mM. The salt treatment did not cause chlorosis and did not affect flowering rate and number of inflorescences. The plants exposed to salinity stress had lower fresh weight of leaves, inflorescences and bulbs and their flowering be-gan later than in the control plants. Photosynthesis and transpiration intensity decreased as NaCl concentration increased. The content of chlorophyll and carotenoids in NaCl treated plants was significantly higher than in the control plants. Salinity stress increased the leaf content of nitrogen, potassium, sodium and chlorine and reduced the concentration of calcium, zinc and iron.Większość badań nad wpływem warunków stresowych wynikających z zasolenia prowadzi się na ozdobnych roślinach rabatowych i bylinach, natomiast wciąż niewiele jest informacji dotyczących reakcji geofitów na ten czynnik. Ornithogalum saun-dersiae to atrakcyjna roślina cebulowa polecana do uprawy w pojemnikach, w ogrodach i na terenach zieleni. Przeprowadzone w latach 2013–2014 badania dotyczyły oceny wpływu NaCl na wzrost, kwitnienie, funkcjonowanie aparatu fotosyntetycznego, zawartość barwników oraz makro- i mikroskładników w liściach O. saundersiae. Rośliny uprawiano w doniczkach w tunelu foliowym. Zasalanie prowadzono raz w tygodniu, przez okres 6 tygodni, stosując roztwór NaCl w stężeniu 100 i 200 mM. Stwierdzono, że traktowanie roślin NaCl nie spowodowało chloroz, nie miało wpływu na procent kwitnących roślin oraz na liczbę kwiatostanów. Pod wpływem stresu solnego rośliny miały zmniejszonąświeżą masę liści, kwiatostanów i cebul oraz rozpoczynały później kwitnienie. Intensywność fotosyntezy i natężenie transpiracji zmniejszyło się wraz ze wzrostem stężenia NaCl. Zawartość chlorofilu i karotenoidów w liściach roślin traktowanych NaCl była istotnie wyższa w porównaniu z roślinami kontrolnymi. W wyniku zasolenia wzrosła zawartość w liściach azotu, potasu, sodu i chloru, natomiast spadła zawartość wapnia, cynku i żelaza

Cechy morfologiczne, kwitnienie i plon bulw Crocosmia x crocosmiiflora (Lemoine) N.E. w zależności od odmiany i terminu sadzenia

Crocosmia (Crocosmia × crocosmiiflora) is an exceptionally attractive and interesting ornamental plant. Numerous varieties of this species have been produced, however, the information concerning their requirements and cultivation conditions is lacking. The study was conducted in the field conditions in the years 2008–2010. The plant material included corms of four crocosmia cultivars: ‘Emily McKenzie’, ‘Lucifer’, ‘Mars’, and ‘Meteor’. The corms were planted on 15th April, 5th May and 25th May. The number of days from the beginning of sprouting until the end of flowering was established, and measurements of vegetative and generative traits were performed during cultivation. Corm yield was determined at the end of the cultivation period. It was found that delaying the planting time resulted in accelerated sprouting of the corms. Irrespective of the cultivar, the plants grown from the corms planted on 5th May were the first, and those planted on 25th May – the last to bloom. The corm planting time affected vegetative and generative features of the crocosmia plants. The plants grown from the corms planted on 5th and 25th May were higher, had more shoots and leaves on the main shoots. The plants grown from the corms planted on 5th May were characterized by the longest main inflorescence shoots and flowers of larger diameter than the plants grown from the corms planted on 15th April and 25th May. Cultivar-specific features largely determined the vegetative and generative traits. The plants of ‘Emily McKenzie’ cultivar were characterized by the longest main inflorescence shoots and the largest flower diameter, but they produced the lowest number of inflorescence shoots and flowers per main inflorescence spike. The study showed that earlier planting time (15th April and 5th May) resulted in higher coefficient of weight and number increase of the new corms, but it did not affect the coefficient of total corm weight increase, as compared to the delayed planting time (25th May).Krokosmia (Crocosmia × crocosmiiflora) należy do wyjątkowo atrakcyjnych i interesujących roślin ozdobnych. W obrębie gatunku wyhodowano wiele odmian, niestety brakuje informacji dotyczących ich wymagań oraz zasad uprawy. Badania prowadzono w latach 2008–2010 w gruncie odkrytym. Materiał roślinny stanowiły bulwy następcze czterech odmian krokosmii ogrodowej: ‘Emily McKenzie’, ‘Lucifer’, ‘Mars’, ‘Meteor’. Bulwy sadzono 15 kwietnia, 5 maja i 25 maja. W trakcie uprawy ustalono liczbę dni od początku wschodów do zakończenia kwitnienia oraz wykonano pomiary cech wegetatywnych i generatywnych. Po zakończeniu uprawy oceniono plon bulw. Wykazano, że wraz z opóźnieniem terminu sadzenia bulw następowało przyspieszenie ich kiełkowania. Niezależnie od porównywanej odmiany, najwcześniej początek kwitnienia nastąpił u roślin uprawianych z bulw sadzonych 5 maja, najpóźniej zaś u tych, które uzyskano z bulw sadzonych 25 maja. Termin sadzenia bulw wpływał na cechy wegetatywne i generatywne krokosmii. Wyższe, o większej liczbie pędów i liści osadzonych na pędach głównych były rośliny uprawiane z bulw sadzonych 5 i 25 maja. Rośliny uzyskane z bulw sadzonych 5 maja charakteryzowały się najdłuższymi głównymi pędami kwiatostanowymi oraz wykształciły kwiaty o większej średnicy niż rośliny uprawiane z bulw sadzonych 15 kwietnia i 25 maja. Cechy odmianowe w dużym stopniu decydowały o cechach wegetatywnych i generatywnych roślin. Krokosmia odmiany ‘Emily McKenzie’ charakteryzowała się najdłuższymi głównymi pędami kwiatostanowymi oraz kwiatami o największej średnicy, przy czym wytworzyła najmniej pędów kwiatostanowych i miała najmniej kwiatów w głównym kwiatostanie. W przeprowadzonych badaniach wcześniejsze terminy sadzenia bulw (15 kwietnia i 5 maja) w stosunku do opóźnionego terminu sadzenia (25 maja) powodowały zwiększenie współczynnika przyrostu masy i liczby bulw następczych, nie wpływały natomiast na wielkość współczynnika przyrostu masy bulw ogółem

Aktywność reduktazy azotanowej u wybranych mchów na przykładzie hałdy powęglowej skalny

Two species of mosses in relation to nitrogen metabolism were examined. This subject is little known in this group of plant. Investigations of nitrate reductase activity in green tissues of Brachythecium rutabulum (Hedw.) Schimp. and Atrichum undulatum (Hedw.) P.Beauv. were performed. The study was conducted in two localities: heavy contaminated waste tip Skalny located in Upper Silesia, and Blonia City Park in Bielsko-Biala which place was chosen as a control area. For both species high activity of the enzyme was detected. The nitrate reductase activity varied between 99 to 9093 nmol per g dry mass per hour for B. rutabulum and 265 to 5135 nmol per g d.m. per hour of nitrite synthesized for A. undulatum respectively on Skalny waste tip. In the control area the results varied between 747 to 1077 for B. rutabulum and 171 to 518 nmol per g d.m. per hour of nitrite synthesized for A. undulatum, respectively. The differences were statistically significant only between the two species but not between habitats probably due to high dispersion and small amount of replications. The levels of nitrate and nitrite in stream water in both areas were also measured. In the Skalny waste tip there were high and reached 1.66 mg dm-3 of nitrite and 65 mg dm-3 of nitrate, respectively. In the control area these amounts were lower and reach zero level for nitrite and 4.5 mg dm-3 of nitrate, respectively.Dwa gatunki mchów badano pod kątem asymilacji azotu. To zagadnienie jest mało poznane u tej grupy roślin. Przeprowadzono badania aktywności reduktazy azotanowej w zielonych tkankach Brachythecium rutabulum (Hedw.) Schimp. i Atrichum undulatum (Hedw.) P.Beauv. Badania zostały wykonane w dwóch miejscach: na hałdzie powęglowej Skalny na Górnym Śląsku i w parku w dzielnicy Błonia w Bielsku-Białej, które zostało wybrane jako miejsce kontrolne. Dla obu gatunków stwierdzono wysoką aktywność enzymu. Aktywność reduktazy azotanowej wahała się od 99 do 9093 nmol na g suchej masy na godzinę dla B. rutabulum i 265 do 5135 nmol na g suchej masy na godzinę azotynu syntetyzowanego u A. undulatum na hałdzie Skalny. W miejscu kontrolnym wyniki wahały się od 747 do 1077 dla B. rutabulum i 171 do 518 nmol na g sm/h u A. undulatum. Różnice były statystycznie znaczące tylko pomiędzy gatunkami, ale nie pomiędzy typem siedliska prawdopodobnie ze względu na wysoką dyspersję i małą liczbę powtórzeń. Zmierzono także poziom azotanów i azotynów w strumieniu wody w obu miejscach. Na hałdzie Skalny zawartość była wysoka i osiągnęła odpowiednio: 1,66 mg dm-3 azotynu oraz 65 mg dm-3 azotanu. W miejscu kontrolnym wartości te były niższe i osiągnęły odpowiednio poziom zerowy dla azotynów i 4,5 mg dm-3 dla azotanu