De Vogelaarheffing

De Rechtbank Utrecht haalde op 26 november 2010 een streep door de Vogelaarheffing. Deze heffing was destijds ingesteld om de investeringen in de 40 krachtwijken mede te financieren. Een van de argumenten die de woningcorporaties gebruikten om tegen de heffing op te komen, was het argument dat de heffing een integrerend onderdeel uitmaakte van de steunmaatregel (bijzondere projectsteun) en dat deze steunmaatregel ten onrechte niet was gemeld bij de Europese Commissie. Daardoor zou de steunmaatregel, inclusief de heffing, onrechtmatig zijn. Dat argument trof doel. Dit artikel verkent hoe solide de argumentatie van de rechtbank is.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

Met een kanon op een mug schieten? De toepassing van de staatssteunregels op natuurbeheer

De Europese Commissie heeft in twee beschikkingen geoordeekl dat Nederlandse subsidies voor natuurbeheer steunmaatregelen in de zin van art. 107 lid 1 VWEU zijn. Het oordeel van de Commissie leidt er toe dat subsidies voor organisaties die zich Inzetten voor een goed doel, in beginsel als voorgenomen steunmaatregelen moeten worden genotificeerd, indien deze organisaties ook bijvoorbeeld kaarten, tassen, t-shirts of stickers voor het goede doel verkopen. Niet alleen leidt dit ertoe dat veel meer (voorheen onverdachte) subsidies binnen het toepassingsbereik van de staatssteunregels vallen, ook dient de vraag zich aan of de staatssteunregels wel de juiste mechanismen bieden om dit type subsidies te toetsen.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

317 De invloed van aanbesteden op de staatssteunrechtelijke beoordeling van overheidsbijdragen ter borging van publieke belangen

Kan het gebruik van een aanbestedingsprocedure of een competitieve procedure voorkomen dat staatssteun wordt verleend?Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

Wegen door Brussel: Staatssteun en publieke belangen in de vervoersector

Lidstaten van de Europese Unie mogen hun ondernemingen niet zomaar staatssteun geven. Staatssteun kan de concurrentiepositie van deze ondernemingen versterken en daardoor de vrije en eerlijke concurrentie in de EU verstoren. Maar soms is staatssteun wenselijk, bijvoorbeeld om publieke belangen te borgen. Wil een lidstaat dergelijke steun verlenen, dan heeft hij daarvoor toestemming van de Europese Commissie nodig. Dit proefschrift adresseert de vraag in welke gevallen staatssteun voor de borging van publieke belangen in de vervoersector is toegestaan. Onderzocht wordt welke publieke belangen in de vervoersector een rol spelen, wanneer overheidsbijdragen voor de borging van deze publieke belangen geen staatssteun opleveren en hoe de Commissie steunmaatregelen gericht op de borging van publieke belangen beoordeelt. Uit het onderzoek komt naar voren dat het staatssteunrecht veel mogelijkheden biedt om publieke belangen met overheidsbijdragen te borgen. Indien de overheidsbijdragen al aan een goedkeuring van de Europese Commissie onderhevig zijn, dan wordt deze goedkeuring in verreweg de meeste gevallen gegeven. Het beeld van de Europese Commissie als dwarsligger kan dan ook worden bijgesteld.POLGTechnology, Policy and Managemen

Is het een overheid? Is het een onderneming? Nee, het is een particuliere marktinvesteerder!

Kan een overheid als particuliere marktinvesteerder handelen indien het steunbedrag voortkomt uit het gebruik van overheidsprerogatieven, zoals het afzien van een belastingvordering? In de arresten EDF wordt een scherpere scheiding aangebracht tussen de beoordeling van het element ‘staatsmiddelen’ en de beoordeling van het element ‘voordeel’ in de omschrijving van steunmaatregel in artikel 107 lid 1 VWEU. Het criterium van de particuliere marktinvesteerder speelt slechts een rol bij de beoordeling of er sprake is van een voordeel en niet bij de vraag of sprake is van een bekostiging met staatsmiddelen.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

Het arrest Bouygues: Het verband tussen de verstrekte staatsmiddelen en het verkregen voordeel

Kunnen publieke verklaringen van de staat, inhoudende dat de staat passende maatregelen zal nemen om te voorkomen dat een onderneming waarvan zij de meerderheid van de aandelen bezit, over de rand van een financiële afgrond zal duiken, een steunmaatregel in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU opleveren? Het Hof van Justitie buigt zich in het arrest Bouygues over deze vraag en betreedt daarbij nieuwe grond door niet alleen te oordelen dat voor de staatssteunbeoordeling een samenstel van maatregelen die nauw verband met elkaar houden, als één optreden kan worden beschouwd, maar ook dat er weliswaar een directe band dient te bestaan tussen het voordeel voor de onderneming en de staatsmiddelen die (potentieel) worden overgedragen, maar dat het voordeel en de staatsmiddelen niet behoeven overeen te stemmen of gelijkwaardig hoeven te zijn.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

De uitspraak Ridderstee Holiday: Een drieluik van selectiviteit, handelsverkeer en zorgvuldigheid

Moet een bestuursorgaan voortaan verplicht de Europese Commissie om advies vragen ten aanzien van de vraag of een maatregel een steunmaatregel in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU is? De Afdeling beantwoordt deze vraag in de zaak Ridderstee Holiday, waar het ging om een subsidie voor de bouw van een hotel met recreatieve en infrastructurele voorzieningen, bevestigend. De uitspraak bevat nog meer opmerkelijke redeneringen, namelijk ten aanzien van de selectiviteit van een maatregel en ten aanzien van de beïnvloeding van het tussenstaatse handelsverkeer. Het is te hopen dat deze uitspraak weinig navolging krijgt.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

Het beginsel van de particuliere marktdeelnemer: Tijd voor herbezinning?

Het beginsel van de particuliere markdeelnemer bestaat sinds de jaren 80 van de vorige eeuw. De toepassing van dit beginsel wordt steeds complexer omdat niet alleen de EU zich van een markteconomie ontwikkelt tot een sociale markteconomie, maar ook doordat het Hof van Justitie en het Gerecht erkennen dat pariiculiere marktdeelnemers ook sociale en duurzaamheidsovei- wegingen een rol laten spelen bij hun gedrag. De auteur bepleit in dit aitikel dat de nadruk niet zou moeten liggen op het gedrag en de overwegingen van de overheid, maar op de vraag of de onderneniing een voordeel ontvangt; een hegunstigingstoets derhalve.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

Het arrest Residex: Terugvordering moet, nietigverklaring mag

Het recente arrest Residex van het Hof van Justitie geeft inzicht in de maatregelen die de nationale rechterlijke instanties kunnen en moeten treffen indien sprake is van onwettige steun. Deze maatregelen zijn niet altijd eenvoudig in het nationale recht te passen. Ook zijn de maatregelen die op grond van het nationale recht getroffen kunnen worden niet altijd het meest doeltreffend om herstel van de oude situatie te bereiken.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen

De aanleg van infrastructuur als economische activiteit

Tien jaar na het arrest in de zaak Aéroport de Paris is het Gerecht in de gelegenheid gesteld om de in dat arrest uitgezette lijn over het begrip onderneming te verbinden met de vraag of overheidsfinanciering van luchthaveninfrastructuur onder de staatssteunregels valt. Het Gerecht bevestigt hiermee een inmiddels constante praktijk van de Europese Commissie.Multi Actor SystemsTechnology, Policy and Managemen