Prozdrowotne właściwości kawy

Ze względu na swoje organoleptyczne właściwości (intensywny smak i aromat) oraz zdolność do stymulującego oddziaływania na układ nerwowy, kawa jest jednym z najpopularniejszych trunków spożywanych na całym świecie. To złożony napar ziołowy, zawierający około 1000 substancji roślinnych, wśród których wiele posiada wysoką aktywnością biologiczną, dzięki czemu charakteryzuje się on wielokierunkowym działaniem. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka jest analizowany od wieków. Początkowo uważano, że czarny napar wpływa wyłącznie negatywnie na stan ludzkiego zdrowia, między innymi poprzez przyspieszanie akcji serca czy wzrost ciśnienia tętniczego. Obecnie dane epidemiologiczne wskazują, że konsumpcja kawy i zawartej w niej kofeiny, w umiarkowanych ilościach, może przynosić korzystne efekty w kontekście występowania wielu chorób przewlekłych, w tym układu krążenia, cukrzycy typu 2 i otyłości, schorzeń układu nerwowego czy nowotworów. W opracowaniu dokonano przeglądu rozproszonych danych literaturowych w zakresie właściwości prozdrowotnych kawy i kierunków jej oddziaływania na organizm człowieka

Evaluation of dietary supplements use among pregnant women or planning pregnancy

WSTĘP: Racjonalne odżywianie i stosowanie suplementów diety w przypadku niedoborów pokarmowych sprzyja zachowaniu odpowiedniej kondycji zdrowotnej organizmu. Ma to szczególne znaczenie dla kobiet w ciąży i ją planujących. Dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych umożliwia prawidłowy rozwój płodu. Celem pracy była ocena częstości stosowania suplementów wśród kobiet w ciąży lub ją planujących w porównaniu z pozostałą populacją ogólną. MATERIAŁ I METODY: Badaniami ankietowymi objęto 254 osoby, w tym 49 kobiet ciężarnych lub planujących ciążę. Do analizy statystycznej wyników zastosowano program GraphPad Prism 6 (testy Shapiro-Wilka, U Manna-Whitneya, Pearsona chi2). WYNIKI: Zażywanie suplementów diety deklarowało niemal 70% grupy kobiet w ciąży lub ją planujących oraz 54% osób reprezentujących pozostałą populację ogólną, z czego połowa zadeklarowała stosowanie preparatów suplementacyjnych codzienni e. Najpopularniejszym źródłem wiedzy na temat suplementów diety w obu grupach był Internet, a w mniejszym zakresie lekarz. Co czwarta osoba z obu badanych populacji nie zauważyła poprawy stanu zdrowia po zastosowaniu suplementów diety. Najczęściej suplementowaną witaminą w grupie kobiet ciężarnych lub planujących ciążę był kwas foliowy przyjmowany przez 43% respondentek, natomiast wśród składników mineralnych — magnez (33%). P ozostała populacja zażywała poszczególne suplementy witaminowe lub mineralne 2−6 razy rzadziej. WNIOSKI: Niska częstość stosowania suplementów zawierających kwas foliowy, witaminę D oraz jod przez kobiety w ciąży lub ją planujące może negatywnie wpłynąć na stan zdrowia matki i dziecka, zwłaszcza że niedobory tych składników są powszechne.INTRODUCTION: The rational nutrition and the use of dietary supplements in the case of dietary deficiencies, promotes good health condition. This is especially important for pregnant women and planning a pregnancy women. The provision of the essential nutrients enables the proper development of the foetus. The aim of the work was the assessment of conditions using dietary supplements among women before and during pregnancy, in comparison with the rest of population both genders. MATERIAL AND METHODS: 254 persons were examined using questionnaire method, including 49 pregnant women or planning a pregnancy. In the statistical analysis we used the GraphPad Prism 6 (Shapiro-Wilk, Mann-Whitney U, Pearson’s chi2 tests). RESULTS: Intake of dietar y supplements was declared by 70% pregnant women or planning pregnancy women, and 54% persons of second group (half use ever y day dietar y supplements). The most popular source of knowledge about dietar y supplements in both groups was the Internet, and to a lesser extent the physician. Every fourth person from both studied populations did not notice health condition improvement after dietary supplements intake. The most common vitamin-supplement in the group of women before or during pregnancy was folic acid (43% respondents), whereas the most popular mineral component was magnesium (33%). The remaining part of population used various supplements with vitamins or minerals with 2−6 times smaller frequency. CONCLUSIONS: Low frequency of use of supplements containing folic acid, vitamin D and iodine by pregnant women or planning a pregnancy women may negative effect on the health of mother and of child, especially that their deficiencies are popular

Prozdrowotne właściwości kawy

Due to its organoleptic properties (intense flavour and aroma) as well as to the ability to stimulatethe nervous system, coffee is one of the most popular drinks consumed around the world. It isa complex herbal infusion containing about 1,000 different substances, many of which have highbiological activity. Thanks to this properties, coffee is characterized by a multidirectional effectsof action. The impact of coffee consumption on the human body has been analysed for centuries.Initially, it was thought that the black infusion affects only negatively the human health, includingacceleration the heart rate or increase the blood pressure value. Currently, epidemiological dataindicate that the consumption of coffee and caffeine, in moderate amounts, may bring beneficialeffects in the context of the occurrence of many chronic diseases, such as cardiovasculardiseases, type 2 diabetes and obesity, nervous system diseases or different types of cancer.This paper reviews literature data in the scope of health-promoting properties of coffee as wellas its impact on the human body.Ze względu na swoje organoleptyczne właściwości (intensywny smak i aromat) oraz zdolność do stymulującego oddziaływania na układ nerwowy, kawa jest jednym z najpopularniejszych trunków spożywanych na całym świecie. To złożony napar ziołowy, zawierający około 1000 substancji roślinnych, wśród których wiele posiada wysoką aktywnością biologiczną, dzięki czemu charakteryzuje się ona wielokierunkowym działaniem. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka jest analizowany od wieków. Początkowo uważano, że czarny napar wpływa wyłącznie negatywnie na stan ludzkiego zdrowia, między innymi poprzez przyspieszanie akcji serca czy wzrost ciśnienia tętniczego. Obecnie dane epidemiologiczne wskazują, że konsumpcja kawy i zawartej w niej kofeiny, w umiarkowanych ilościach, może przynosić korzystne efekty w kontekście występowania wielu chorób przewlekłych, w tym układu krążenia, cukrzycy typu 2 i otyłości, schorzeń układu nerwowego czy nowotworów. W opracowaniu dokonano przeglądu rozproszonych danych literaturowych w zakresie właściwości prozdrowotnych kawy i kierunków jej oddziaływania na organizm człowieka. 

Rola dysbiozy jelitowej w patogenezie nadwagi i otyłości

Dysbioza jelitowa, czyli zaburzenie równowagi w składzie i funkcjonowaniu mikrobioty, wydaje się uczestniczyć w rozwoju nadwagi i otyłości. Flora jelitowa odgrywa istotną rolę w regulacji bilansu energetycznego poprzez modulowanie metabolizmu gospodarza, modyfikacje reakcji zapalnych i funkcjonowanie bariery jelitowej, co w konsekwencji może przyczynić się do przyrostu masy ciała i występowania zaburzeń metabolicznych. Istnieje wiele mechanizmów łączących zmiany w mikrobiomie jelitowym z powstawaniem nieprawidłowości w zakresie masy ciała. Ponadto, szereg badań naukowych z wykorzystaniem zarówno zwierzęcych modeli doświadczalnych, jak i analiz klinicznych z udziałem ludzi wskazuje na powiązanie dysbiozy jelitowej z otyłością. Tym samym upatruje się szansy w modulacjach flory jelitowej z wykorzystaniem terapii obejmujących suplementację probiotykami i/lub prebiotykami, a także transplantację mikrobioty pozyskiwanej z kału osób szczupłych w poprawie masy ciała i parametrów metabolicznych osób z nadwagą i otyłością. Rola dysbiozy jelitowej w patogenezie nadwagi i otyłości wydaje się złożona i wieloaspektowa. Istnieje zatem potrzeba prowadzenia dalszych badań w analizowanym obszarze badawczym celem zrozumienia dokładnych zależności pomiędzy florą jelitową a masą ciała

Hafnia alvei — probiotyk nowej generacji jako wsparcie w redukcji masy ciała

Otyłość stanowi jeden z głównych problemów zdrowia publicznego i wiąże się z występowaniem wielu zaburzeń, w tym zespołem metabolicznym, cukrzycą typu 2. czy chorobami układu krążenia. Przyczyna otyłości, wynikająca z nieprawidłowej równowagi energetycznej w organizmie, jest związana z dysregulacją sygnałów odpowiadających za uczucie sytości i głodu, zaburzeniami hormonalnymi, a także obecnością dysbiozy jelitowej. Mikrobiota jelitowa wydaje się partycypować w patofizjologii otyłości, a jej wpływ na procesy fizjologiczne gospodarza jest przez ostatnie lata szeroko badany. Wyniki badań doświadczalnych wskazują na korzyści ze stosowania probiotyków jako elementu wspomagającego przywrócenie prawidłowej mikrobioty i promującego redukcję masy ciała. Wskazuje się, że tradycyjnie stosowane szczepy probiotyczne, takie jak Bifidobacterium spp. i Lactobacillus spp. pomimo że wykazują korzyści w zakresie metabolizmu gospodarza, cechują się niewielką skutecznością w leczeniu i zapobieganiu otyłości. Tym samym, coraz większe zainteresowanie dotyczy probiotyków tzw. nowej generacji (NGP). W odróżnieniu od probiotyków tradycyjnych, powszechnie stosowanych w różnych jednostkach chorobowych, NPG cechuje celowane działanie przeciw wybranym jednostkom chorobowym. Zidentyfikowano kilka probiotyków nowej generacji, które wykazują potencjalne działanie przeciw otyłości. Najbardziej obiecująca wydaje się bakteria komensalna Hafnia alvei, która w badaniach zarówno na zwierzętach, jak i ludzi powodowała wzrost uczucia sytości i ograniczenie przyjmowania pokarmu,  promowała spadek masy ciała i tkanki tłuszczowej, a także poprawiała parametry związane z zaburzeniami metabolicznymi. Mechanizm działania H. alvei, który wyjaśniłby zmniejszenie łaknienia i wzrost uczucia sytości u osób otyłych, obejmuje zwiększoną produkcję białka ClpB, które naśladuje działanie α-MSH (neuropeptydu o działaniu anoreksygenicznym). Niemniej jednak, bakteria ta wymaga prowadzenia dalszych badań w analizowanym obszarze badawczym.

Zastosowanie bakterii akkermansia muciniphila w terapii zaburzeń metabolicznych

Mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę w zachowaniu dobrego stanu zdrowia. Jej zmiany jakościowe i ilościowe (zwane dysbiozą) mogą prowadzić do występowania różnych jednostek chorobowych, w tym o podłożu metabolicznym. Stąd, w ostatnich latach zwraca się szczególną uwagę na zastosowanie probiotyków jako elementu wspomagającego terapię otyłości czy cukrzycy typu 2. Interesującą perspektywą są tzw. probiotyki nowej generacji, tj. preparaty probiotyczne oparte na unikatowych szczepach wyizolowanych z ludzkiego jelita, o wysokim potencjale terapeutycznym. Ich przedstawicielem jest bakteria komensalna Akkermansia muciniphila, której liczebność w jelitach osób zdrowych jest znamiennie wyższa aniżeli pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi. W badaniach naukowych wykazano, iż bakteria ta charakteryzuje się pozytywnym oddziaływaniem obejmującym zdolność do zwiększania bariery jelitowej, stymulacji układu odpornościowego gospodarza, wyciszania stanu zapalnego czy modyfikacji odpowiedzi metabolicznej. Suplementacja bakteriami A. muciniphila, żywymi lub pasteryzowanymi, wydaje się bezpieczna i dobrze tolerowana. Tym samym, A. muciniphila może być postrzegana jako komplementarny środek wspomagający zdrowie metaboliczne. Niemniej jednak wymagane są dalsze analizy naukowe oceniające długoterminowe skutki komercyjnego stosowania A. muciniphila, dokładne mechanizmy działania oraz jej użyteczność kliniczną wśród ludzi. Celem niniejszej pracy jest omówienie potencjalnego zastosowania bakterii A. muciniphila w terapii zaburzeń metabolicznych

Wyzwania diagnostyczno-terapeutyczne u osób metabolicznie otyłych z prawidłową masą ciała (MONW)

The concept of MONW (metabolically obese normal-weight) was first introduced in 1981 by Ruderman.The characteristic feature of MONW is an increased content of visceral adipose tissue,which is associated with decreased insulin sensitivity, hyperinsulinemia, higher blood pressureand atherogenic lipid profile. Until now, no unambiguous diagnostic criteria or a definition ofthis obesity phenotype have been formulated. For this reason, the diagnosis and assessmentof the prevalence of MONW is difficult, similarly as the health screening at the risk group. The most frequently used diagnostic tools of MONW include the insulin resistance assessment(HOMA-IR index) and the evaluation of the adipose tissue conten t and its distribution in thebody. Properly selected therapy for people with MONW remains a challenge. It also becomesnecessary to conduct more studies in order to establish uniform diagnosis tools of MONW toits early prevention and effective treatment.This paper aims at reviewing the literature in the field of diagnostic and therapeutic challengesassociated with the presence of metabolic obesity in people with normal weight.Pojęcie metabolicznej otyłości z prawidłową masą ciała (MONW) zostało po raz pierwszy wprowadzone w 1981 roku przez Rudermana. Cechami charakterystycznymi MONW jest zwiększona zawartość wisceralnej tkanki tłuszczowej, co wiąże się ze zmniejszoną insulinowrażliwością tkanek, hiperinsulinemią, wyższym ciśnieniem tętniczym i aterogennym profilem lipidowym. Do tej por y nie sformułowano jednoznacznych kr yteriów diagnostycznych ani definicji tego fenotypu otyłości. Z tego powodu rozpoznanie oraz ocena częstości występowania MONW są utrudnione, podobnie jak prowadzenie badań przesiewowych u pacjentów z grupy ryzyka. Do najczęściej stosowanych narzędzi diagnostycznych MONW należą wskaźnik insulinooporności HOMA-IR oraz ocena zawartości i rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w organizmie. Wyzwaniem pozostaje właściwie dobrana terapia osób z MONW. Tym samym konieczne staje się przeprowadzenie większej liczby badań, w celu ustalenia jednolitych zasad rozpoznawania MONW, jej wczesnej prewencji i skutecznego leczenia. W opracowaniu dokonano przeglądu i analizy literatury tematu w zakresie wyzwań diagnostyczno- -terapeutycznych związanych z występowaniem metabolicznej otyłości u osób z prawidłową masą ciała

Pozytywne i negatywne aspekty stosowania diet redukcyjnych

Dieta redukcyjna stanowi spersonalizowany model żywieniowy, obejmujący deficyt kaloryczny, mający na celu redukcję nadmiernej masy ciała. Rynek usług konsumenckich, poza tradycyjną dietą redukcyjną bazującą na zrównoważonym odżywianiu, oferuje wiele modeli żywieniowych, które różnią się nie tylko kalorycznością, ale także podażą określonych składników pokarmowych. Wśród popularnych alternatywnych diet redukcyjnych wymienia się dietę bardzo niskoenergetyczną, diety niskowęglowodanowe, wysokobiałkowe czy posty przerywane. Diety te, poza redukcją masy ciała, mają na celu poprawę stanu zdrowia oraz samopoczucia pacjentów. Wśród pozytywnych aspektów stosowania tych diet wymienia się także poprawę profilu metabolicznego czy regulację łaknienia. Z drugiej strony, niewłaściwie stosowane diety redukcyjne mogą stanowić zagrożenie dla organizmu człowieka. Wskazuje się na zmęczenie, osłabienie, obniżenie beztłuszczowej masy ciała czy niedobory mineralno-witaminowe. Tym samym, decyzja dotycząca wyboru określonego schematu żywieniowego zależna jest od preferencji pacjenta, niemniej ważna jest świadomość pozytywnych i negatywnych aspektów, które mogą wystąpić w konsekwencji wdrożenia określonego modelu diety. Celem opracowania jest przegląd i analiza literatury tematu w zakresie pozytywnych i negatywnych aspektów stosowania diet redukcyjnych

Rola diety w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób przewlekłych i autoimmunologicznych skóry

Choroby skóry o wieloczynnikowej etiologii stanowią istotny problem kliniczny. Dużą rolę w patogenezie wykwitów skórnych odgrywa dieta. Ostatnie doniesienia sugerują, że istnieje związek między alergią pokarmową a współwystępowaniem atopowego zapalenia skóry. Eliminacja z codziennej diety składników pokarmowych wyzwalających kaskadę reakcji alergicznej w organizmie znacząco zmniejsza częstość i ciężkość epizodów choroby. W łuszczycy istotnym aspektem jest suplementacja witamin (szczególnie witamin D i A) oraz spożywanie produktów bogatych w selen, to jest ryb i skorupiaków. Korzystna wydaje się również eliminacja z diety węglowodanów prostych, nasyconych kwasów tłuszczowych czy czerwonego mięsa bogatego w kwasy stearynowy i palmitynowy będących czynnikami wyzwalającymi procesy zapalne w organizmie. U pacjentów chorujących na opryszczkowate zapalenie skóry znaczącą poprawę przynosi wprowadzenie diety bezglutenowej i eliminacja jodu z diety. Pęcherzyca zwykle zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych spowodowanych autoprzeciwciałami powodującymi akantolizę połączeń pomiędzy komórkami warunkującymi powstanie śródnaskórkowych pęcherzy. Akantolizę wywołują między innymi fenole, garbniki i tiocyjaniany. Eliminacja produktów spożywczych bogatych w te związki, sprzyja lepszej odpowiedzi pacjenta na leczenie. Istotnym aspektem zarówno w chorobach na tle zapalnym, jak i autoimmunologicznym jest suplementacja probiotyków. Zapobiegają one powstawaniu dysbiozy w jelitach, a tym samym hamują rozwój i rozprzestrzenianie się procesu zapalnego w organizmie. W związku z powyższym celem niniejszego przeglądu jest analiza stanu wiedzy na temat korelacji między sposobem odżywiania a prewencją i terapią chorób zapalnych i autoimmunologicznych skóry

Interwencje żywieniowe stosowane w prewencji i terapii zespołu metabolicznego

Zespół metaboliczny (ZM) stanowi kompleks czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym oraz cukrzycy typu 2. Wraz ze wzrostem częstości występowania otyłości na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci ZM stał się poważnym ogólnoświatowym problemem zdrowia publicznego. Ze względu na ważną rolę czynników środowiskowych, w tym niewłaściwej diety oraz niedostatecznej aktywności ruchowej, w rozwoju tego zespołu, wiele środowisk badawczych skupia uwagę na możliwości wykorzystania licznych strategii żywieniowych w jego profilaktyce i leczeniu. Obecnie uznaje się, iż największym potencjałem leczniczym charakteryzują się dieta śródziemnomorska oraz dieta DASH, które uznawane są za wzorcowe modele żywieniowe i szeroko promowane przez wiele instytucji i organizacji związanych ze zdrowiem publicznym.             W opracowaniu dokonano omówienia zaleceń żywieniowych oraz przedstawiono interwencje dietetyczne o udowodnionej skuteczności w prewencji i terapii zespołu metabolicznego