Methods for evaluating the skin microcirculation in patients with diabetes

Rozwój cukrzycowej mikroangiopatii poprzedzają zmiany czynnościowe mikrokrążenia. Uchwycenie ich na wczesnym etapie może poprawić rokowanie chorych. Stosunkowo łatwo ocenić mikrokrążenie skóry. Istnieje wiele nieinwazyjnych metod, które można wykorzystać w tym celu. Praca zawiera krótką charakterystykę aktualnie dostępnych metod oceny mikrokrążenia skóry. Uzupełnione o testy prowokacyjne, odzwierciedlające reaktywność naczyń, pozwalają one na ocenę stanu naczyń krwionośnych u osób z cukrzycą.The development of diabetic microangiopathy is preceded by functional changes in microcirculation. Capturing them at an early stage can improve patients prognosis. The microcirculation of the skin is relatively easy to assess. There is a number of non-invasive methods which can be used for these purposes. This study contains a brief description of the currently available methods of the skin microcirculation evaluation. These methods, supplemented by provocative tests reflecting vascular reactivity, allow the assessment of blood vessels in people with diabetes

Ischemic heart disease in patient with diabetes

Cukrzyca (DM) istotnie zwiększa r yzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Najczęstsząprzyczyną zgonów wśród pacjentów z DM jest choroba niedokrwienna serca (CHNS). W celupoprawy rokowania osobom z DM należy systematycznie oceniać i skutecznie leczyć czynnikiryzyka miażdżycy (otyłość, zaburzenia lipidowe, nadciśnienie tętnicze, hiperglikemię,nikotynizm) za pomocą metod farmakologicznych i niefarmakologicznych. Diagnostykękardiologiczną w grupie chorych z DM powinno prowadzić się zgodnie z wytycznymi towarzystwnaukowych za pomocą metod nieinwazyjnych i inwazyjnych. U osób z rozpoznanąCHNS terapia DM nie powinna zwiększać ryzyka hipoglikemii. Doustnym lekiem pierwszegowyboru jest metformina. Cele terapeutyczne w zakresie wyrównani a DM u osób z CHNSnależy indywidualizować.Diabetes mellitus (DM) significantly increases the risk of cardiovascular complications. Ischemic heart disease (IHD) is the most common cause of death among patients with DM.To improve the prognosis, patients with DM should have been systematically evaluatedand effectively treated the risk factors of arteriosclerosis (obesity, hyperlipidemia, hypertension, hyperglycaemia and smoking) with pharmacological and n on-pharmacologicalmethods. Diagnosis of IHD in patients with DM should be carried out according to scientific associations guidelines, by using non-invasive and invasive procedures. In patients with IHD the therapy of DM should not increase the risk of hypoglycaemia. Oral drug of the firstchoice is metformin. The therapeutic aims of metabolic controls of DM in patients with IHD should be individualised

Sport and type 1 diabetes mellitus

Sportowcy chorzy na cukrzycę wymagają indywidualnej edukacji i dostosowania modelu leczenia do wymagań sportowych. Dobre wyrównanie metaboliczne cukrzycy stanowi kluczowy element efektywności treningu fizycznego i sukcesu sportowego. Błędy w zakresie insulinoterapii nie tylko negatywnie wpływają na osiągnięcia sportowe, ale, co ważniejsze, zwiększają ryzyko wystąpienia ostrych powikłań cukrzycy, hipoglikemii i kwasicy cukrzycowej ketonowej. (Diabet. Prakt. 2011; 12, 2: 52–55)Athletes with diabetes call for individual diabetic education and their insulin treatment should be adapted to sporty demand. Good metabolic control of diabetes is a key element of physical training efficiency. Misstatements in insulin treatment have negative effect on athletic accomplishments and increase the risk of acute diabetic complications such as hypoglycemia and diabetic ketoacidosis. (Diabet. Prakt. 2011; 12, 2: 52–55

Myocardial infarction in a 23-year old patient with 16 years history of type 1 diabetes

Prezentowany przypadek dotyczy 23-letniej pacjentki od 16 lat chorującej na cukrzycę typu 1 powikłaną nefropatią w stadium niewydolności nerek oraz retinopatią proliferacyjną. Chorą przyjęto do szpitala z powodu narastającej duszności spoczynkowej. Dotychczas u pacjentki nie występowały objawy chorób układu krążenia. W badaniu klinicznym i radiologicznym stwierdzono cechy lewokomorowej niewydolności serca. Na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego oraz badań dodatkowych rozpoznano przebyty zawał serca. Badanie koronarograficzne ujawniło wielonaczyniowe i wieloodcinkowe zmiany w naczyniach wieńcowych. Chorej nie zakwalifikowano do leczenia kardiochirurgicznego z powodu niewydolności nerek. Z tej przyczyny zrezygnowano również z przeszczepienia serca. W czasie dalszej obserwacji nie notowano dolegliwości bólowych o charakterze wieńcowym. Pogarszanie stanu kontroli metabolicznej cukrzycy nasilało objawy niewydolności serca.The case presented is a 23-year old female patient with type 1 diabetes for 16-years. The clinical course was complicated by proliferative retinopathy, neuropathy and nephropathy at the stage of renal insufficiency. The patient was admitted to the hospital due to increasing dyspnoe at rest. Before admission there were no symptoms of heart disease. Clinical examination and X-ray showed signs of left ventricular failure. Based on the history, clinical examination and additional procedures (laboratory findings, X-ray, echocardiography) she was diagnosed to have recently suffered from a myocardial infarction. Coronarography revealed multiple and diffused changes in the coronary arteries. The patient was disqualified from any cardiac surgical intervention due to chronic renal insufficiency. Because of this, she was also disqualified from heart transplantation. At follow-up we did not observe any clinical symptoms of coronary disease. Worsening of metabolic control of diabetes tended to increase the symptoms of heart failure

Hyperosmolar hyperglycemic syndrome in patient with bipolar disorder

Zespół hiperglikemiczno-hipermolalny należy do ostrych powikłań cukrzycy. Najczęściej jest rozpoznawany u chorych na cukrzycę typu 2, u których zachowane resztkowe wydzielanie insuliny hamuje procesy lipolizy i ketogenezy. Jest ono jednak niewystarczające do utrzymania normoglikemii. Do rozwoju tego zespołu prowadzą schorzenia, w których występuje zwiększone wydzielanie hormonów działających przeciwstawnie do insuliny. Wystąpienie zespołu hiperglikemiczno-hipermolalnego może być również bezpośrednio lub pośrednio zależne od obecnie stosowanej farmakoterapii. Preparaty litu stosowane w leczeniu stanów depresyjnych mogą nasilać hiperglikemię poprzez wpływ na nerkowe mechanizmy regulacji gospodarki wodnej. (Diabet. Prakt. 2010; 11, 6: 230–234)Hyperosmolar hyperglycemic syndrome is one of acute complications of diabetes. It usually appears in type 2 diabetics, when insulin secretion by pancreatic beta cells is sufficient to prevent lipolysis and ketogenesis. It is however inadequate to maintain normoglycemia. Conditions of excessive release of counterregulatory hormones may lead to this complication. The onset of hyperosmolar hyperglycemic syndrome may be also directly or indirectly dependent on current therapy. Lithium used in treatment of depressive states may worsen hyperglycemia by impairing kidney-regulated water homeostasis. (Diabet. Prakt. 2010; 11, 6: 230–234

CONTROL-DIAB: an assessment of glycaemic control in patients with type 2 diabetes mellitus managed in the outpatient setting

WSTĘP. W celu poprawy opieki nad chorymi na cukrzycę opracowano standardy i odpowiednie rekomendacje. Z dotychczasowych badań wynika, że dla przebiegu cukrzycy typu 2 najistotniejsze jest właściwe i skuteczne leczenie w pierwszych latach od rozpoznania schorzenia. Celem pracy była ocena realizacji zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) w grupie pacjentów z krótkim czasem trwania cukrzycy typu 2. MATERIAŁ I METODY. W ogólnopolskim nieinterwencyjnym badaniu obserwacyjnym uczestniczyło 3566 chorych z BMI > 25 kg/m2, z cukrzycą trwającą od roku do 5 lat, w wieku 40–70 lat, leczonych dotychczas ambulatoryjnie metodami behawioralnymi i/lub dodatkowo metforminą i/lub akarbozą. W czasie 2 wizyt (W1 i W2) 463 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej lub poradni diabetologicznych na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego oraz badań dodatkowych modyfikowało bądź utrzymywało dotychczasową terapię. WYNIKI. W czasie W1 kryteria wyrównania metabolicznego na podstawie HbA1c spełniało 27,2% chorych (śr. HbA1c 7,4 ± 1,0%). Większość pacjentów była leczona na początku badania metforminą w dawce 1684 ± 675 mg/dobę. Wyjściowe stężenie glukozy na czczo wynosiło 134,5 ± 26,8 mg/dl i było znamiennie niższe w czasie W2 (113,6 ± 17,5 mg/dl). Modyfikacji leczenia dokonano u większości pacjentów. Intensyfikacja leczenia polegała na dodaniu do metforminy pochodnej sulfonylomocznika (gliklazydu w postaci tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu) lub często na zastąpieniu biguanidów tym preparatem. WNIOSKI. 1. Większość pacjentów z krótkim wywiadem cukrzycy typu 2 uczestniczących w badaniu nie spełniała kryteriów wyrównania metabolicznego zalecanych przez PTD. 2. U pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą lub otyłością, mimo braku wyrównania metabolicznego cukrzycy, nie wykorzystuje się maksymalnych dawek metforminy. 3. Intensyfikacja leczenia w cukrzycy typu 2 zbyt często polega na zamianie grupy farmakologicznej, zamiast na dodaniu do dotychczasowej terapii preparatu o innym mechanizmie działania. (Diabet. Prakt. 2011; 12, 5: 188–194)BACKGROUND. Standards and appropriate recommendations have been developed with the view of improving medical care provided to patients with diabetes mellitus. Previously studies conducted suggest that the most important factor affecting the course of type 2 diabetes mellitus (T2DM) is its appropriate and effective treatment in the first years after the diagnosis. The aim of the study was to assess the compliance with the recommendations of the Polish Diabetes Association in a group of patients with a short duration of T2DM. MATERIAL AND METHODS. This was a nationwide, non-interventional, observational study investigating 3566 patients with 1–5 year long T2DM duration, aged 40–70 years, with a BMI exceeding 25 kg/m2, managed in the outpatient setting with lifestyle interventions and/or metformin and/or acarbose. During two study visits (V1 and V2) 463 doctors employed at general practices or diabetes clinics modified the patients’ management plans or left them unchanged. Their decision was based on the history, physical examination and laboratory tests. RESULTS. During V1, the criteria of good glycaemic control based on HbA1c levels were met by 27.2% of the patients (HbA1c 7.4% ± 1.0%). Most patients were initially managed with metformin at the dose of 1684 ± 675 mg/day. Baseline fasting glucose was 134.5 ± 26.8 mg/dl and was significantly lower during V2 (113.6 ± 17.5 mg/dl). The management plan was modified in most of the patients. Intensification of treatment involved adding a sulfonylurea (gliclazide modified-release tablets) to metformin or often replacing biguanides with this product. CONCLUSIONS. 1. Most patients with a short duration of T2DM who participated in our study did not meet the criteria for good glycaemic control recommended by the PTD. 2. In overweight or obese patients with T2DM, despite poor glycaemic control, maximum doses of metformin were not given. 3. Intensification of the treatment in T2DM too frequently involves switching to another drug class rather than adding to present therapies a product characterised by a different mechanism of action. (Diabet. Prakt. 2011; 12, 5: 188–194

Palenie tytoniu zwiększa insulinooporność u chorych na cukrzycę typu 1. Wyniki badania Poznan Prospective Study (PoProStu)

   Aim. The aim of the study was to evaluate the rela­tionship between smoking and insulin resistance in patients with type 1 diabetes (DM1). Material and methods. The study group consisted of 81 patients with DM1 (51 men, 30 women) from the Poznan Prospective Study (PoProStu), aged 34 ± 6.4 years, and with diabetes duration 10 ± 1.5 years. Patients were divided into two groups depending on the smoking status: smokers and non-smokers. Insulin resistance was assessed on the basis of indirect param­eters such as: estimated glucose disposal rate (eGDR), anthropometric data and liver function. Results. Smokers (n = 36) in comparison with non-smokers (n = 45) had: higher weight (80.4 ± 14.4 vs. 72.9 ± 15 kg, p = 0.02), larger waist circumference (89.6 ± 10.5 vs. 83.1 ± 10.9 cm, p = 0.003), higher waist-to-hip ratio (0.9 ± 0.08 vs. 0.86 ± 0.09, p = 0.006), higher level of gamma-glutamyl transferase [23 (15–36) vs. 15 (11–21) U/l, p = 0.003] and lower eGDR (7.11 ± 2.47 vs. 8.82 ± 1.79 mg/kg/min, p = 0.001). A significant relationship, adjusted for age, duration of diabetes, triglycerids (TG) and high density lipoproteins (HDL) cholesterol level between smoking and eGDR &lt; 7.5 mg/kg/min was revealed [odds ratio OR 4.39 (95% confidence interval CI 1.52–12.66); p = 0.005]. Conclusions. The results of this study confirm the healthy dimension of not smoking among people with type 1 diabetes. Smoking in patients with type 1 dia­betes, treated from the initial diagnosis with intensive insulin therapy, is associated with insulin resistance.  Cel. Celem niniejszej pracy była ocena związku między paleniem tytoniu a insulinoopornością u chorych na cukrzycę typu 1 (DM1). Materiał i metody. Grupa badana składała się z 81 pacjentów z DM1 (51 mężczyzn, 30 kobiet, średnia wieku 34 ± 6 lat) będących uczestnikami badania Poznan Prospective Study (PoProStu). Średni czas trwania cukrzycy w badanej grupie wynosił 10,5 roku. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy w zależności od statusu palenia tytoniu: palacze i osoby niepalące. Insulinooporność oceniano na podstawie parametrów pośrednich, takich jak szacowany wskaźnik dystrybucji glukozy (eGDR), dane antropometryczne i czynność wątroby. Wyniki. Palacze (n = 36) w porównaniu z osobami niepalącymi (n = 45) cechowali się: większą masą ciała (80,4 ± 14,4 vs. 72,9 ± 15 kg; p = 0,02), większym ob­wodem talii (89,6 ± 10,5 vs. 83,1 ± 10,9 cm; p = 0,003), wyższym stosunkiem obwodu talii do obwodu bio­der (0,9 ± 0,08 vs. 0,86 ± 0,09; p = 0,006), wyższym stężeniem gamma-glutamylotransferazy [23 (15–36) vs. 15 (11–21) j./l; p = 0,003] i niższym eGDR (7,11 ± ± 2,47 vs. 8,82 ± 1,79 mg/kg/min; p = 0,001). Wy­kazano istotny, skorygowany pod względem wieku, czasu trwania cukrzycy, stężenia triglicerydów (TG) i stężenia cholesterolu frakcji HDL, związek między paleniem tytoniu a eGDR < 7,5 mg/kg/min [OR 4,39 (95% CI 1,52–12,66); p = 0,005]. Wnioski. Wyniki badania potwierdzają szkodliwy wpływ palenia tytoniu w wymiarze zdrowotnym u chorych na cukrzycę typu 1. U osób z cukrzycą typu 1 stosujących intensywną insulinoterapię od czasu rozpoznania choroby palenie tytoniu wiąże się z insu­linoopornością

Assessment of glycemia in children and adolescents with type 1 diabetes during football tournament

Streszczenie Cukrzyca typu 1 nie jest aktualnie przeciwwskazaniem do aktywnego uprawiania sportu. Pacjenci posiadający dużą wiedzę na temat własnej choroby oraz mający dobrze wyrównaną cukrzycę mogą uprawiać sport również wyczynowo. Obawa przed hipoglikemią wśród trenerów, zawodników i lekarzy często ogranicza osobom z cukrzycą typu 1, niezależnie od wieku, dostęp do klubów sportowych, lekcji wychowania fizycznego oraz sportu masowego. Cel pracy Ocena bezpieczeństwa i wartości glikemii u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 podczas turnieju piłkarskiego. Materiał i metody Badaniem objęto 31 zawodników (28 chłopców, 3 dziewczynki) w wieku 13.1 ± 3.0 lat, ze średnim czasem trwania cukrzycy typu 1 6.5 ± 4.0 lat i HbA1c 7.3 ± 1.4 %. Wszyscy zawodnicy leczeni byli metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii (30 - za pomocą pompy insulinowej, 1 - za pomocą wstrzykiwaczy). Oceniano glikemię przed, w trakcie i bezpośrednio po meczach. Hipoglikemię definiowano jako wartość glikemii &lt;60 mg/dl. W przypadku glikemii &gt;300 mg/dl dokonywano oznaczenia związków ketonowych we krwi włośniczkowej. Wyniki Średnia wartość glikemii przed meczami wynosiła 154.1 ± 72.7 mg/dl, po meczach 160.1 ± 79.6 mg/dl. Podczas turnieju piłkarskiego trwającego 6 godzin zarejestrowano 9 epizodów hipoglikemii u 7 zawodników i 6 incydentów hiperglikemii &gt;300 mg/dl u 4 zawodników. Wyniki oznaczenia związków ketonowych we krwi były u nich ujemne. Wnioski Uzyskane wyniki wskazują, że zawody sportowe dla dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 nie są związane z dużym ryzykiem ciężkiej hipoglikemii i dekompensacji cukrzycy. Bezpieczne zorganizowanie turnieju piłkarskiego dla dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 wymaga zapewnienia opieki diabetologicznej.Background. Physical activity is currently notcontraindicated in patients with type 1 diabetes.Patients having extensive knowledge of their diseaseand good metabolic control may also practise sportprofessionally. Nonetheless fear of hypoglycemiaamong coaches, competitors or diabetologists oftenlimits the access to sport clubs, physical training inschools or recreational exercise in type 1 diabetic subjects, regardless of their age. Aim of the study —assessment of safety and glycemia during footballtournament in children and adolescents with type 1diabetes.Material and methods. 31 competitors (28 boys,3 girls) aged 13.1 ± 3.0 years, type 1 diabetesduration time 6.5 ± 4.0 years, HbA1c 7.3 ± 1.4%,treated with functional intensive insulin therapy(30 using personal insulin pump, 1 using pens) wereincluded. Glucose levels were assessed before, duringand immediately after matches. Hypoglycemia wasdefined as glucose level &lt; 60 mg/dl. A check forketone bodies in capillary blood was performed asmeasured glucose level exceeded 300 mg/dl.Results. Mean glucose level before matches was154.1 ± 72.7 mg/dl, after matches 160.1 ± 79.6 mg/dl.9 hypoglycemic events in 7 players and 6 episodesof hyperglycemia &gt; 300 mg/dl in 4 players wereobserved during 6-hour football tournament. Theketone bodies were negative in those competitors.Conclusions. The results of this study indicate thatsport tournaments for children and adolescents withtype 1 diabetes are not associated with a particularlyhigh risk of severe hypoglycemia or metabolicdecompensation. Appropriate diabetes care isneeded to ensure safety during sport tournamentsfor children and adolescents with type 1 diabetes

Ocena stanu ukrwienia mięśnia sercowego metodą tomografii emisyjnej pojedynczego fotonu (SPECT) u młodych chorych na cukrzycę typu 1

OBJECTIVE. Long history of diabetes and persistant positive microalbuminuria significantly increase the risk of cardio-vascular complications. Detection of patients with vascular changes before their clinical manifestation with the use of sensitive and specific diagnostic procedures might lead to decrease in early mortality from coronary heart disease in this group of patients. AIM OF STUDY. Was to evaluate the coronary blood flow with the use of single photon emission computer tomography (SPECT) in young patients, with diabetic history longer than 5 years, negative towards circulatory diseases, negative ECG exercise test, negative or persistant positive microalbuminuria. RESEARCH DESING. The study was entered by 8 patients with positive microalbuminuria (5 female, 3 male; aged 26,8 &#177; 4,7 years, diabetic history 15,8 &#177; &#177; 4,9 years and HbA1C 8,3 &#177; 2,3%) and 12 patients with negative microalbuminuria (9 female, 3 male; aged 26,4 &#177; 6,7 years, diabetic history 13,0 &#177; 3,9 years and HbA1C 8,8 &#177; 1,8%). MATERIAL AND METHODS. Myocardial perfusion was examined by single photon emission computer tomography (SPECT) with gamma-camera (Siemens) with the system ICON 6.0.3. The study was performed at rest and during ischaemia induced pharmacologically with dipiridamol (0.56 mg/kg body weight). We used MIBI (methoxy-isobutyl-isonitrile) marked with 99mTc in dose 2 x 20 mCi. Selected parameters of heart rate variability (SNN50, SDNN, RMSSD, trianale index) were also compared. RESULTS. In the SPECT analysis we observed significant changes in radioactivity after dipiridamol in 6 patients with positive microalbuminuria (75,0%) and in 2 patients without microalbuminuria (17,0%). The assessed parameters of heart rate variability did not show any significant differences (p > 0,05). Myocardial perfusion changes coexisted with diabetic retinopathy in 88% patients with positive microalbuminuria and in 100% with negative microalbuminuria. CONCLUSIONS. 1. Most patients with type 1 diabetes and positive microalbuminuria show significant, yet asymptomatic changes in myocardial blood flow. 2. Microalbuminuria appears as good early indicator of coronary heart disease in diabetic patients. 3. Diabetic retinopathy suggests presence changes of myocardial perfusion. 4. Patients with type 1 diabetic history longer than 5 years and microangipathy need an earlier and precise cardiological assessmentDługoletni wywiad w kierunku cukrzycy typu 1 oraz utrwalona dodatnia mikroalbuminuria istotnie zwiększają ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych. Wyodrębnienie za pomocą metod diagnostycznych charakteryzujących się dużą czułością i specyficznością grupy chorych ze zmianami naczyniowymi, zanim wystąpią objawy kliniczne, stanowi podstawę do zmniejszenia wczesnej śmiertelności z powodu choroby niedokrwiennej serca w tej populacji chorych. CEL PRACY. Ocena stanu ukrwienia mięśnia sercowego na podstawie tomografii emisyjnej pojedynczego fotonu (SPECT) u pacjentów poniżej 40 roku życia chorujących na cukrzycę typu 1 dłużej niż 5 lat, bez wywiadu w kierunku chorób układu krążenia, z ujemnym elektrokardiograficznym testem wysiłkowym (EKGWTest) i z ujemną lub dodatnią, utrwaloną mikroalbuminurią

Original articlesAssociation between retinopathy, microalbuminuria and coronary perfusion in young patients with type 1 diabetes mellitus

Background: In patients with type 1 diabetes mellitus (DM) impairment of the coronary circulation has been observed. This phenomenon could be ascribed to the existence of a specific cardiomyopathy. Disturbances in other microcirculation beds &#8211; renal and ocular &#8211; are mirrored by microalbuminuria and retinopathy, respectively. The association between coronary microvascular dysfunction and the presence of microalbuminuria and retinopathy is not clear. Recognition of the interrelationships between microalbuminuria, retinopathy and the impairment of coronary circulation could allow for a simple estimation of coronary perfusion in these patients. Aim: To assess coronary blood flow velocity in young patients with type 1 DM using transoesophageal Doppler echocardiography with dipyridamole and to analyse the possible relationship between the impairment of coronary flow and retinopathy as well as microalbuminuria. Methods: The study group consisted of 36 patients, aged from 18 to 35 (mean: 25&#177;5) years with type 1 DM lasting from 8 to 27 years. Diabetes was the only disease and none of the patients had any history of cardiovascular diseases or any abnormalities in physical examination. The control group consisted of 23 age-matched healthy volunteers. All subjects underwent transoesophageal echocardiography with dipyridamole to assess coronary flow velocity reserve (CFVR). Results: In the study group CFVR and maximal flow velocity after dipyridamole were significantly decreased (2.4&#177;0.6 vs. 3.4&#177;0.7; pWstęp: W przebiegu cukrzycy typu 1 może dochodzić do zaburzeń mikrokrążenia wieńcowego, które są jednym z przejawów kardiomiopatii cukrzycowej. Mikroalbuminuria oraz retinopatia występujące u chorych na cukrzycę odzwierciedlają natomiast zaburzenia w obrębie mikrokrążenia nerek i oka. Związek między upośledzeniem mikrokrążenia wieńcowego a występowaniem mikroalbuminurii i retinopatii prostej jest niejasny. Wykrycie zależności pomiędzy retinopatią i mikroalbuminurią a zaburzeniami przepływu wieńcowego pozwoliłoby na dość prostą ocenę stanu mikrokrążenia wieńcowego u tych chorych. Cel: Ocena parametrów przepływu wieńcowego w grupie młodych chorych z długoletnim wywiadem cukrzycy typu 1 przy użyciu doplerowskiej echokardiografii przezprzełykowej (TEE) z zastosowaniem dipirydamolu oraz analiza ewentualnego związku między zaburzeniami przepływu wieńcowego a obecnością mikroalbuminurii i retinopatii prostej. Metodyka: Grupę badaną stanowiło 36 chorych na cukrzycę typu 1 (18 mężczyzn i 18 kobiet), w wieku 18&#8211;35 (średnio 25&#177;5) lat, chorujących 8&#8211;27 lat. Do badania włączano chorych z rozpoznaniem cukrzycy typu 1 bez wywiadu w kierunku chorób serca i naczyń oraz bez odchyleń w badaniu przedmiotowym w zakresie układu sercowo-naczyniowego. Grupę kontrolną stanowiło 23 zdrowych ochotników w tym samym wieku. U wszystkich osób wykonano TEE z dipirydamolem w celu oceny rezerwy prędkości przepływu wieńcowego. Wyniki: W badanej grupie w porównaniu z grupą kontrolną obserwowano istotnie niższe wartości prędkości przepływu wieńcowego (2,4&#177;0,6 vs 3,4&#177;0,7;