343. Ocena występowania kserostomii u chorych leczonych teleradioterapią z powodu nowotworów głowy i szyi z uwzględnieniem wartości hemoglobiny

CelOcena występowania i nasilenia późnego odczynu popromiennego w obrębie ślinianek, z wykorzystaniem skali LENT-SOMA.Metodyka i materiałGrupę badawczą stanowiło 79 chorych leczonych teleradioterapią, z powodu raka głowy i szyi. Średnia wieku wyniosła 55 lat (SD = 8). 89,7% nowotworów stanowił rak płaskonabłonkowy, 6,4% – rak gruczołowy, 2,6% – acinocarcinoma, 1,3% – rak drobnokomórkowy o pierwotnie innym umiejscowieniu. Średnia dawka na obszar napromieniany wyniosła 62 Gy (SD = 10). Średnia dawka na obszar ślinianek wyniosła 57 Gy (SD = 11). Średni czas obserwacji wyniósł 41 miesięcy. Średni czas do wystąpienia pełnoobjawowej kserostomii wyniósł 8 miesięcy. 9 chorych wymagało stałego leczenia substytucyjnego i farmakologicznego kserostomii. 14 chorych wymagało wyłącznie substytucji śliny. Do oceny późnego odczynu popromiennego użyto skali LENT-SOMA, oceniając obiektywne i subiektywne objawy w czasie 6 do 12 miesięcy od zakończenia leczenia. Do określenia wartości statystycznych użyto testu t dla zmiennych niepowiązanych i testu Wilcoxona.WynikiWykazano wystąpienie późnego odczynu popromiennego w skali LENT-SOMA, w obrębie ślinianek przy dawce podanej na ślinianki o wartości 60 Gy i więcej (p = 0,05). Nasilenie odczynu było częstsze i wyższe u chorych napromienianych dawką frakcyjną 2 Gy (p = 0,009; p = 0,0001). niż u pacientów napromienianych dawką frakcyjną 1,8 G. Stopień nasilenia odczynu w skali LENT-SOMA w stosunku do wysokości podanej dawki nie wykazywał znamienności statystycznej. Wykazano znamienność statystyczną pomiędzy poziomem hemoglobiny a wystąpieniem późnego odczynu popromiennego w obrębie ślinianek (p=0,05). Wartość odciętą stanowił poziom hemoglobiny 13,9 g/dl.WnioskiWystąpienie późnego odczynu popromiennego ślinianek, po napromienianiu nowotworów głowy i szyi, jest zależne od dawki frakcyjnej oraz dawki całkowitej promieniowania podanej w obrębie ślinianek. Występowanie późnego odczynu popromiennego po teleradioterapii jest zależne od poziomu hemoglobiny w osoczu

In vivo measurements during radiation treatment of head and neck cancer patients

PurposeThe evaluation of quality of head and neck patient irradiation by analysis of entrance and exit doses measurements, calculation of midline doses, dosimetric errors calculation and analysis, and defining their sources.Material and MethodsThe study included 262 patients (300 fields). 1015 entrance and 863 exit doses were measured. 863 midline doses were calculated. 50 measurements wre performed using TLD and the remaining by semiconductor diodes.ResultsThe mean dosimetric errors of midline, entrance and exit doses were respectively 0.42%, −1.04% and −0.27%. Numerous sources of errors were found and some of them were corrected during the treatment. There were the following most important factors influencing the value of dosimetric error: kind of wedge filters and fixating masks, SSD, tumour and detector localization, irradiation technique, time of radiotherapy and discrepancies between real and measured thickness of irradiated volume.ConclusionThe value of dosimetric error is not constant and it may change during long time of fractionated radiation treatment. Some anatomical (tumour localisation, density of surrounding tissues) and techical (irradiatin technique, immobilization masks, wedge filters and the discrepancy between planned and real SSD) parameters of irradiation have to be precisely defined and checked out during the treatment because they can be the main sources of dosimetric errors

66. Late effects of CNS prophylactic irradiation in childhood due to LLA using Magnetic Resonance Spectro-skopy. (preliminary report)

PurposeThe aim of this study was to evaluate changes in magnetic resonance imaging (MRI) and magnetic resonance spectroscopy (MRS) of the brain in survivars with Acute Lymphoblastic Leukemia to assess neurotixicity follow profilactic brain irradiation.MethodsTen from 100 patients with LLA treated in Department of Pediatric Hematology from 1990 to 1995 and irradiated in Centre of Oncology were icluded in MRI and MRS studies. The study group included 6 male and 4 female. All patients had been irradiated for brain using fraction dose of 1,8 Gy up to total dose of 18 Gy and had recived MTX based chemotherapy in doses depending on level of risk. Two of them were included in low risk and eight in intermediate risk.ResultsMRI of brain was abnormal in 5 cases. There were mild white matter changes.The changes were Been in H- MRS metabolite ratios. In one of these cases we observed a impair of verbal functions.ConclusionsThe MRS could be valuable method to access brain tissue metabolism after radiotherapy. That noninvasive method may be recomended for children with LLA to observe neurotoxicity of profilactic irradiation

70. Ocena skuteczności przeciwbólowej radioterapii ostróg piętowych

Założenia i cel pracyOdokostnowy wzrost kości w miejscu przyczepu ścięgien do kości piętowej (ostrogi) często jest powodem uciążliwych bólów. Celem naszej pracy była ocena skuteczności radioterapii, jako metody leczenia tych zespołów bólowych.Materiał i metodykaRetrospektywny materiał obejmował 798 przypadków (181 M, 617 K) bolesnych ostróg kości piętowych napromienianych przy użyciu dawki frakcyjnej 1–3 Gy (średnia 1,5 Gy) do dawki całkowitej zawierającej się w przedziale od 1,5 do 22,5 Gy (średnia 8 Gy). Wiek chorych zawierał się w przedziale od 24 do 85 lat (średnia 56). Podobna liczba zmian była zlokalizowana po lewej i prawej stronie. Średnia wielkość ostrogi wynosiła 0,9 cm, a średnia wielkość napromienianego pola 57 cm2. Średni czas trwania objawów wynosił 32 miesiące. W 155 przypadkach było to powtórne napromienianie. W 768 przypadkach zastosowano promieniowanie X, w 18 wysokoenergetyczne fotony, w 9 elektrony, a w 3 promieniowanie gamma. Średni okres obserwacji wynosił 17,5 miesiąca. Oceniono stopień zmniejszenia bólu po zakończeniu leczenia oraz czas utrzymywania się efektu przeciwbólowego. Obliczono odsetek chorych nie zgłaszających bólu spoczynkowego oraz bólu w trakcie chodzenia podczas ostatniej kontroli.WynikiPo zakończeniu radioterapii całkowite ustąpienie bólu odnotowano w 44%. W pozostałej grupie zmniejszenie bólu o więcej niż 50% w stosunku do stanu z przed leczenia osiągnięto u 42%, o mniej niż 50% u 28%, a w 30% nie odnotowano efektu przeciwbólowego. Średni czas utrzymywania się efektu wyniósł 12 miesięcy. Podczas ostatniej kontroli 45% chorych nie zgłaszało bólów w spoczynku, a 29% podczas chodzenia.WniosekOtrzymane wyniki pozwa1ają na sformułowanie wniosku, że radioterapia jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia bolesnych ostróg kości piętowych oraz może być stosowane w przypadkach nie poddających się leczeniu konwencjonalnemu

66. Late effects of CNS prophylactic irradiation in childhood due to LLA using Magnetic Resonance Spectro-skopy. (preliminary report)

PurposeThe aim of this study was to evaluate changes in magnetic resonance imaging (MRI) and magnetic resonance spectroscopy (MRS) of the brain in survivars with Acute Lymphoblastic Leukemia to assess neurotixicity follow profilactic brain irradiation.MethodsTen from 100 patients with LLA treated in Department of Pediatric Hematology from 1990 to 1995 and irradiated in Centre of Oncology were icluded in MRI and MRS studies. The study group included 6 male and 4 female. All patients had been irradiated for brain using fraction dose of 1,8 Gy up to total dose of 18 Gy and had recived MTX based chemotherapy in doses depending on level of risk. Two of them were included in low risk and eight in intermediate risk.ResultsMRI of brain was abnormal in 5 cases. There were mild white matter changes.The changes were Been in H- MRS metabolite ratios. In one of these cases we observed a impair of verbal functions.ConclusionsThe MRS could be valuable method to access brain tissue metabolism after radiotherapy. That noninvasive method may be recomended for children with LLA to observe neurotoxicity of profilactic irradiation