Polimorfizm genu kodującego łańcuch α-1 kolagenu typu I a ryzyko wystąpienia defektu statyki narządów dna miednicy mniejszej – wyniki wstępne

Introduction: Polymorphism of the gene encoding α-1 chain of type I collagen (COL1A1) may influence the mechanical properties of the pelvic floor connective tissue. Aim of study: We examined possible role of G→T substitution in transcription factor Sp1 binding site in the gene encoding α-1 chain of type I collagen (COL1A1) in the development of pelvic organ prolapse. Materials and methods: The study group consisted of 37 women with pelvic floor defects graded according POPQ scale as stage II, III and IV. All study group patients underwent reconstructive surgery of the pelvic floor. We enrolled forty control subjects. All of them were treated for benign gynecological conditions other then stress urinary incontinence or pelvic organ prolapse. DNA was obtained from peripheral blood leukocytes. The fragment of the first intron of COL1A1 gene containing Sp1 binding site was amplified by PCR and analysis of restriction fragment length polymorphism was done. Results: The GG polymorphism in COL1A1 gene was identified in 26 (70.3%), GT sequence in 10 (27%) and TT in 1 (2.7%) patient. The distribution of the investigated polymorphisms in the control group were: 27 (67.5%), 9 (22.5%) and 4 (10%), respectively. We do not found association between investigated polymorphic variants and pelvic organ prolapse (chi2 test, p=ns). Conclusion: G→T substitution in transcription factor Sp1 binding site in the COLIA1 gene does not increase the risk of development of pelvic floor defect (POPQ stages II, III, IV).Wstęp: Polimorfizm genu kodującego łańcuch α-1 kolagenu typu I (COL1A1) może mieć wpływ na właściwości mechaniczne tkanki łącznej, z której zbudowane są powięzie dna miednicy mniejszej. Cel badania: Celem badania było ustalenie, czy istnieje związek między typami polimorfizmu miejsca wiązania czynnika transkrypcyjnego Sp-1 genu dla COL1A1 a ryzykiem wystąpienia defektów statyki narządów dna miednicy mniejszej. Materiał i metodyka: Grupa badana liczyła 37 pacjentek hospitalizowanych z powodu zaburzeń statyki określanych w skali POPQ jako stopień II, III lub IV. Pacjentki zostały poddane leczeniu chirurgicznemu korygującemu zaburzenia statyki narządu płciowego. Grupa kontrolna: 40 kobiet ze schorzeniami nienowotworowymi, bez zaburzeń statyki (stopień 0, I POPQ) i nietrzymania moczu. Od każdej pacjentki pobrano 5 ml krwi, z której izolowano DNA. Następnie przeprowadzano reakcję amplifikacji z użyciem specyficznych dla badanego miejsca genomu starterów (fragment pierwszego intronu genu COL1A1). Wyniki: Polimorfizm genu COL1A1 typu GG zidentyfikowano u 26 (70,3%), GT u 10 (27%), zaś TT u 1 (2,7%) pacjentki. W grupie kontrolnej dystrybucja polimorfizmów była następująca: GG 27 (67,5%), GT 9 (22,5%) TT 4 (10%). Nie wykazano istotnych różnic w częstości występowania typów polimorfizmu między porównywanymi grupami (chi2 test, p=ns). Wnioski: Wyniki wskazują, że substytucja typu G→T w obrębie miejsca wiązania czynnika transkrypcyjnego Sp-1 zlokalizowanego w obrębie promotora genu COL1A1 nie wpływa na ryzyko wystąpienia defektu statyki narządu rodnego (POPQ II, III, IV)

Toksyna botulinowa – nowa metoda terapii u dziewcząt z nieneurogennym pęcherzem nadreaktywnym – prezentacja przypadku klinicznego i przegląd piśmiennictwa

The aim of this article is to present the safety and efficacy of intradetrusor botulinum toxin injections in the treatment of non-neurogenic overactive bladder in pediatric patients. The electronic database MEDLINE (1966-2009) was searched including the following entries: non-neurogenic overactive bladder and botulinum overactive bladder. Data on the investigation topic are scarce. Most of the papers concern neurogenic overactive bladder in adults, with only a few dealing with children with neurological disturbances. Therefore, the following paper presents a case of botulin toxin treatment in girl with overactive bladder. The patient did not tolerate the standard anticholinergic therapy and did not present neurological disturbances. Successful outcome allows us to state that intradetrusor botulinum toxin type A injection is a promising new treatment method in the refractory cases of non-neurogenic pediatric overactive bladder.Celem pracy była analiza bezpieczeństwa i skuteczności podawanej dopęcherzowo toksyny botulinowej u dzieci z zespołem pęcherza nadreaktywnego o podłożu nieneurogennym. Korzystając z bazy danych MEDLINE dokonano analizy piśmiennictwa opublikowanego w latach 1966-2009. Wyszukiwanie artykułów przeprowadzono w oparciu o następujące terminy: non-neurogenic overactive bladder, botulinum overactive bladder. Ogromna większość publikacji dotyczy zastosowania toksyny botulinowej u dorosłych lub dzieci z neurogenną postacią zespołu pęcherza nadreaktywnego. Zaskakująca jest niewielka liczba artykułów dotyczących zastosowania toksyny botulinowej u dzieci z nieneurogenną postacią zespołu pęcherza nadreaktywnego. Z tego względu praca została uzupełniona prezentacją przypadku skutecznej terapii toksyną botulinową u dziewczynki bez zaburzeń neurologicznych, zgłaszającej objawy pęcherza nadreaktywnego, jednak nie tolerującej terapii lekami o działaniu antycholinergicznym

MMP-1 and MMp-3 gene encoding polymorphism and the risk of the development of pelvic organ prolapse and stress urinary incontinence

Abstract Objectives: The estimation of the association between the polymorphism at position -1607/1608 of the gene promoter encoding matrix metalloproteinase type 1 (MMP-1) and the polymorphism at position -1612/1617 of the gene promoter encoding stromelysin type 1 (MMP-3) and the risk of the occurrence of pelvic organ prolapse (POP) and stress urinary incontinence (SUI). Material and methods: 347 women were included into the analysis. POP study: the study group consisted of patients with clinically significant POP (POP-Q scale: 2, 3, 4). Women with normal pelvic floor statics (POP-Q scale: 0, 1) and not reporting symptoms of urinary incontinence were included into the control group. SUI study: the study group – patients with symptoms of stress urinary incontinence, the control group – continent women with normal pelvic floor statics (POP-Q scale: 0, 1). Samples of DNA were isolated from whole blood. The type of polymorphism was detected by RFLP method. Results: Both, in the POP and the SUI study, we have observed no statistically significant differences in the occurrences of MMP-1 and MMP-3 promoter polymorphisms between the study and the control groups. Also, the presence of the alleles G/GG (MMP-1) or 5A/6A (MMP-3) did not modify the risk of the POP and SUI development. Conclusions: Polymorphism type G/GG of gene promoter encoding MMP-1 and polymorphism type 5A/6A of the gene promoter encoding MMP-3 are not associated with the risk of the development of POP and SUI

Nowa era w farmakologicznym leczeniu pęcherza nadreaktywnego (OAB): mirabegron – selektywny agonista receptora β3

Overactive bladder is defined by ICS as urgency, frequency and nocturia, with or without urgency urinary incontinence in the absence of urinary tract infection, or other obvious causative pathology. Lower urinary tract symptoms (LUTS) are highly prevalent, especially in aging populations. Epidemiological studies reported LUTS in 62% of men and 67% of women, rising to 81% and 79%, respectively in adults over 60 years old. However, the actual burden of LUTS remains relatively unrecognized. LUTS, mainly due to considerable distress including almost all aspects of social functioning, impact on sleep and mental health, may significantly affect quality of life. Management of LUTS including OAB has undergone dramatic changes since 1972, when the first antimuscarinic drug – oxybutynin, was introduced into clinical practice. In the last two decades, six new antimuscarinic drugs entered OAB field and this was accompanied by introduction of botulinum toxin into clinical practice in patients resistant to or not compliant with antimuscarinics. Nowadays, it is recognized that OAB is progressive, age-related and non sex-specific condition with most patients experiencing a combination of storage, voiding and post-micturition symptoms. In 2013, the next step was taken, with new therapeutic options for OAB, enabling an even more patient-tailored approach. This was possible for both, male and female OAB sufferers with new class of oral β3 adrenoreceptor agonist (mirabegron). This drug, by stimulation of β3-adrenoceptors, couples via Gs proteins to adenylyl cyclase, what results in an increase of intracellular cAMP levels and a subsequent activation of cAMP-dependent protein kinase A, which then phosphorylates myosin light chain kinase responsible for inhibition of calcium-calmodulin dependent interaction of myosin with actin. Moreover, the cAMP increase also leads to the reduction of cytoplasmic Ca2+ concentration by removal of calcium ions from cytoplasm. These both actions result in a significant increase in the storage bladder capacity and by this interval between micturitions is prolonged. Mirabegron was evaluated in three 12-week, double blind, randomized, placebo controlled, parallel-group, multicenter clinical trials in OAB patients with symptoms of urge urinary incontinence, urgency and frequency – study 046, 047 and 074. It should be pointed out that efficacy of mirabegron was maintained through the entire 12-month period in phase III long-term study. Discoveries on the physiology of the normal bladder and on the pathophysiology underlying OAB have led to the development of new treatment options for OAB. Pharmacological management of OAB should be tailored to patient’s characteristics. New and recent options of pharmacological treatment have undoubtedly expanded treatment possibilities, what should allow physicians to select the optimal treatment for each patient.Nadreaktywność pęcherza moczowego definiowana jest przez ICS jako uczucie parcia na pęcherz, częstomoczu i nokturii z obecnością lub bez naglącego nietrzymania moczu przy nieobecności infekcji układu moczowego lub innego znanego czynnika sprawczego. Zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych są szeroko rozpowszechnione, zwłaszcza pośród starzejących się populacji. Z badań epidemiologicznych wynika, że cierpi na nie 62% mężczyzn i 67% kobiet, a w populacji osób powyżej 60 roku życia – odpowiednio 81% i 79%. Jednak rzeczywista skala problemu nie jest dokładnie znana. Zaburzenia dolnych dróg moczowych istotnie wpływają na komfort życia poprzez wpływ na funkcje społeczne, sen oraz zdrowie psychiczne. Przełomem w leczeniu tych zaburzeń, w tym OAB, było wprowadzenie do praktyki klinicznej w 1972 roku oksybutyniny, pierwszego leku antymuskarynowego. W okresie ostatnich 20 lat do farmakoterapii OAB wprowadzono sześć nowych leków antymuskarynowych, a także toksynę botulinową przeznaczoną dla pacjentów opornych na leczenie cholinolitykami lub osób, które rezygnowały z terapii z powodu nasilonych objawów ubocznych wywoływanych przez te leki. W 2013 roku nastąpił olbrzymi progres w farmakoterapii OAB dzięki pojawieniu się nowej opcji leczenia tej choroby, która umożliwia precyzyjne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta. Jest to możliwe dzięki mirabegronowi – nowemu, doustnemu agoniście receptorów β3-adrenergicznych. Lek ten poprzez stymulację receptorów adrenergicznych typu β3, aktywuje za pośrednictwem białka Gs cyklazę adenylową, czego wynikiem jest wzrost stężenia wewnątrzkomórkowego cAMP z następczą aktywacją zależnej od cAMP kinazy białkowej A, która z kolei fosforyluje lekkie łańcuchy miozyny odpowiedzialne za hamowanie interakcji aktyny z miozyną zależnej od kompleksu wapń – kalmodulina. Ponadto wzrost cAMP powoduje redukcję stężenia Ca2+ w cytoplazmie. W efekcie tych zmian dochodzi do istotnego wzrostu funkcjonalnej objętości pęcherza moczowego, co w konsekwencji pozwala na wydłużenie okresu pomiędzy mikcjami

The polymorphisms of the MMP-1 and the MMP-3 genes and the risk of pelvic organ prolapse

INTRODUCTION AND HYPOTHESIS: To investigate the associations between single nucleotide polymorphism (SNP) type 1G/2G at position −1607/−1608 of the matrix metalloproteinase (MMP)-1 gene and SNP type 5A/6A at position −1612/-1617 of the MMP-3 gene and the development of pelvic organ prolapse (POP) in women. METHODS: 133 patients with symptomatic POP were included in the study group. The control group consisted of 132 women with a normal pelvic floor. 1G/2G MMP-1 and 5A/6A MMP-3 SNPs were determined by polymerase chain reaction (PCR) and restriction fragments length polymorphism analysis. RESULTS: When estimated individually none of the investigated SNPs were associated with POP. The combined MMP-1/MMP-3 SNP analysis showed that the following polymorphic pairs were overrepresented in women with POP: 1G/2G −5A/6A, 2G/2G −5A/6A, 2G/2G −5A/5A, 1G/1G −6A/6A, p = 0.005. CONCLUSIONS: The combined effect of −1607/−1608 MMP-1 and −1612/−1617 MMP-3 SNPs may contribute to the development of POP in some women

Selected neurological diseases of children and adults, and the function of the lower urinary tract

U dzieci zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych pochodzenia neurologicznegosą określane jako neurogenna dysfunkcja zwieraczowo-pęcherzowa lub pęcherz neurogenny. Zmiany neurologiczne mogą być zlokalizowane w korze mózgu, w ośrodkach podkorowych, w rdzeniu kręgowym lub dotyczyć nerwów obwodowych. Są to wrodzone wady ośrodkowego układu nerwowego, nieprawidłowe unerwienie dolnych dróg moczowych, niedorozwój lub brak kości krzyżowej, tłuszczaki okolicy lędźwiowo-krzyżowej czy mózgowe porażenie dziecięce. U dorosłych, częściej niż u dzieci, zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych spowodowane są urazami i schorzeniami degeneracyjnymi. W przypadku uszkodzenia rdzenia kręgowego dochodzi do przerwania różnych dróg nerwowych (w zależności od miejscaurazu), co przekłada się na występowanie specyficznych objawów. Uszkodzenia zlokalizowane nisko, na wysokości kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, zazwyczaj zaburzają odruch mikcji z powodu arefleksji pęcherzowej. Urazy zlokalizowane wyżej uszkadzają wstępujące oraz zstępujące drogi nerwowe, eliminując zależną od woli nadrdzeniową kontrolę mikcji. Choroba Parkinsona jest schorzeniem neurodegeneracyjnym, które u 38–71% pacjentów powoduje dysfunkcję dolnych dróg moczowych, spowodowaną głównie nadreaktywnością wypieracza. Dysfunkcja ta pogłębia się wraz z zaawansowaniem procesu chorobowego. Stwardnienie rozsiane to przewlekłe schorzenie o etiologii zapalnej, w którym dochodzido uszkodzenia mieliny w obrębie układu nerwowego. Pacjenci chorujący na stwardnienie rozsiane często mają zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych. Wykazano, że aż 90% z nich ma objawy ze strony pęcherza moczowego, jeżeli choroba trwa dłużej niż 10 lat. Najczęściej są to objawy pęcherza nadreaktywnego.Neuropathic disturbances of lower urinary tract in children are defined as neurogenic detrusorsphincter dysfunction or neurogenic bladder. The neurological pathological findings could be located in cortex, subcortical structures, spinal cord or peripheral nerves. There can be congenital abnormalities of central nervous system, neuropathy of the lower urinary tract, agenesia of sacral bone, lumbosacral lipomas or cerebral palsy. In adults the most common causes of lower urinary tract disfunction are spinal cord injuries and degenerative neurological disorders. Spinal cord injury (SCI) is a traumatic event which affects differents nerve ways. The symptoms are associated with location of the damage. Injury located in lumbo-sacral spine disturbs micturition reflex due to bladder areflexia. Thoracal or cervical spine injury disrupts reflex pathways and eliminates voluntary control of voiding and micturition. Parkinson’s disease (PD) is neurodegenerative disorder. PD patients often (38–71%) have lower urinary tract dysfunction. Most of patients report overactive bladder symptoms. Correlations have been shown between bladder dysfunction and stage of disease. Multiple sclerosis (MS) is an inflammatory demyelinating disease of the central nervous. Pathological changes are associated with the myelin damage. Most multiple sclerosis (MS) patients experience some lower urinary tract dysfunction. In advanced SM (>10 yearsfrom diagnosis) bladder dysfunction is found in 90% of patients. The most common are overactive bladder symptoms

Prevalence of common comorbidities among urogynaecological patients

Objectives: Due to prolonged life expectancy, regardless of the fact that elderly women are more likely to suffer from comorbidities, urogynaecologists worldwide should expect a growing demand for counseling and effective treatment for patients with pelvic floor defects. The aim of the study was to investigate the incidence of popular comorbidities among urogynaecological patients. Material and methods: The retrospective analysis included clinical data of 4,065 consecutive female patients who under­went surgical treatment in the 2nd Department of Gynaecology at the Medical University of Lublin due to urogynaecological disorders between January 2005 and December 2014. Patients were divided into two groups (< 65 years and ≥ 65 years). The vast majority of patients affected by stress urinary incontinence were treated with mid-urethral slings. Most of patients affected by pelvic organ prolapse underwent reconstructive vaginal surgery with reinforcement using anterior and/or pos­terior meshes. Statistical analysis was performed using STATISTICA 10.0 PL (unpaired Student t-test, U Mann Whitney, χ2 test). Results: In both study groups, overweight and obesity were the most common disorders affecting urogynaecological patients (72.6% overall). Furthermore, the elderly patients suffered more often from the most common comorbidities, such as hypertension (p < 0.01), coronary artery disease (p < 0.001) and diabetes mellitus (p < 0.005). Conclusions: Common comorbidities such as overweight and obesity, followed by hypertension and coronary heart diseases, are usual among urogynaecological patients. Changes in lifestyle leading to a decrease in obesity should be considered as an important line treatment when counselling urogynaecological patients

The quality of life of patients with overactive bladder after local injections of botulinum toxin A – a preliminary report

Abstract Objectives: The purpose of this work was to evaluate the quality of life of patients suffering from urge urinary incontinence resistant to anticholinergic therapy treated with intradetrusical injections of 200 U botulinum toxin A. Materials and methods: The study group consisted of 10 female patients who were diagnosed with urge urinary incontinence. Standard King’s questionnaire was used for the assessment of the change in the quality of life after treatment. Questionnaires were filled in by all patients before the treatment and during control visits, 3 months after the injection of botulinum toxin A. Results: Statistically significant improvement in the quality of life for the majority of the domains of King’s questionnaire (except the evaluation of urinary incontinence impact on the general health condition and social relations) was observed in 7 out of 10 patients subjected to botulinum toxin therapy (

Treatment of disorders of the urinary tract during certain neurological disorders of children and adults. Botulinum toxin as a new promising therapeutic option bladder dysfunction in neurological diseases

Do neurogennych dysfunkcji dolnych dróg moczowych (określanych też jako pęcherz neurogenny) dochodzi w przypadku zaburzeń w obrębie: kory mózgu, ośrodków podkorowych, rdzenia kręgowego lub nerwów obwodowych. U dzieci najczęstszą przyczyną pęcherza neurogennego jest przepuklina oponowo-rdzeniowa. Leczenie zależy od funkcji mięśnia wypieracza pęcherza i zwieracza cewki moczowej. W przypadku nadreaktywności wypieracza stosuje się leki antycholinergiczne. Pacjentom chorującym na chorobę Parkinsona, czy też na stwardnienie rozsiane, mającym zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych, w pierwszym rzucie zalecane są preparaty antycholinergiczne. Postępowaniem uzupełniającym jest trening pęcherza moczowego oraz ćwiczenia mięśni dna miednicy. Skuteczna w łagodzeniu objawów może okazać się desmopresyna, przy czym podczas jej stosowania należy regularnie kontrolować stężenie elektrolitów. W przypadku braku odpowiedzi na leczenie antycholinergiczne lub nietolerancji leków z tej grupy należy rozważyć przeprowadzenie zabiegu ostrzyknięcia wypieracza pęcherza toksyną botulinową. Potencjalnymi wskazaniami do leczenia toksyną botulinową są: dyssynergizm wypieraczowo-zwieraczowy, neurogenna oraz nieneurogenna nadreaktywność wypieracza, śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego oraz nadreaktywność wypieracza na tle idiopatycznym.The causes of neurogenic lower urinary tract (LUT) dysfunction (named as neurogenic bladder as well) are abnormalities in central and peripheral nervous system. The most common cause of neurogenic bladder in children is myelomeningocele. The treatment’s options depend on functional status of bladder detrusor and urethral sphincter. The antimuscarinics drugs are useful in case of detrusor’s overactivity. Patients with Parkinson’s disease or multiple sclerosis with LUT symptoms initially should be treated with anticholinergicdrugs. Bladder training and pelvic floor rehabilitation can be also effective as an initial treatment. Desmopressin therapy could improved bladder function but serum levels of electrolytes should be carefully controlled. In case of failure of anticholinergic treatment, due to lack of efficacy or bothersome side effects, the botulinum toxin-A injections can be considered as alternative therapy option. The potential indicat ions for above-mentioned botulinum therapy are: detrusor sphincter dyssynergia, neurogen ic or non-neurogenic detrusor overactivity, interstitial cystitis and idiopathic overactive bladder

Czy erozja taśmy polipropylenowej jest reakcja miejscowa, czy ogólnoustrojowa organizmu kobiety oraz czy wystąpienie tego zjawiska zależy od miejsca implantacji taśmy w miednicy mniejszej?

Objectives: Our study was aimed to reveal whether the tape rejection is associated with increase in serum C-reactive protein level and to assess if localization of implanted polypropylene tape predisposes to its rejection. Material and methods: Between January 2002 and June 2005, 780 women with SUI or pelvic organ prolapsed underwent retropubic sling procedure – IVS 02 (n=379) or transobturator suburethral tape - IVS 04 (n=283) or posterior IVS operation (n=118). IVS multifilament tape (Tyco Healthcare) was used in all surgeries. The same antibiotic prophylaxis and disinfected procedure were applied in all cases. Follow-up visits were performed 4-6 weeks after the operation and next were scheduled every 3 months during first year after surgery and every 6 months in the years to follow. Blood to CRP level analysis (ELISA method) was collected form all patients with mesh erosion without any concomitant inflammatory or immunologic diseases. Results: Until January 2006 we have observed 28 cases of tape rejection: 5 after posterior IVS operation, 14 after IVS 02 and 9 after IVS 04. The chi-square test revealed no statistically significant differences between these groups. Ten women with mesh rejection were completely asymptomatic, two had fever and abscessi. Also, four women had pyogenic discharge from the skin or the vagina. Ten women complained of dyspareunia, vaginal bleeding and irritating voiding. We have found CRP values normal in all cases beside woman with fever and abscesi two. Conclusions: The process of mesh erosion in most cases is limited to local cellular response. The tape rejection rate is not associated with the localization of the implant in female pelvis.Cel pracy: Sprawdzenie, czy odrzut taśmy manifestuje się wzrostem poziomu CRP w surowicy krwi, a także, czy lokalizacja taśmy w różnych kompartmentach miednicy mniejszej kobiety może predysponować do występowania odrzutu. Materiał i metody: Od stycznia 2002 do czerwca 2005 z powodu WNM lub wypadania narządu rodnego zoperowanych zostało 780 kobiet. U 379 kobiet wykonano załonowy sling IVS 02 (IVS – ang. intravaginal slingplasty), u 283 sling IVS 04 przez otwory zasłonione, a u 118 pacjentek posterior IVS. U wszystkich pacjentek zastosowano taśmę IVS (Tyco Healthcare) oraz identyczną profilaktykę antybiotykową oraz procedurę odkażania pola operacyjnego. Pacjentki poddano rutynowej kontroli po upływie 4-6 tygodni od zabiegu a następnie w odstępach 3-miesięcznych w czasie pierwszego roku i 6-miesięcznych w kolejnych latach obserwacji. W przypadku stwierdzenia odrzutu, po wykluczeniu współistnienia u pacjentki innych chorób mogących modyfikować poziom białka C-reaktywnego oznaczano stężenia tego markera metoda ELISA. Wyniki: Do stycznia 2006 stwierdzono odrzut taśmy u 28 pacjentek: u 5 po operacji IVS posterior, u 14 po IVS 02, oraz u 9 po IVS 04. Nie wykryliśmy istotnych statystycznie różnic między grupami (test χ2). U 10 kobiet zjawisko odrzutu było zupełnie bezobjawowe. Dwie pacjentki zgłosiły się z goraczką i ropniami. U 4 kobiet stwierdzono ropną wydzielinę z przetok skórnych, czy z pochwy. Dziesięć kobiet skarżyło się na dyspareunię, plamienia z pochwy, czy dyzurię. Wartości CRP byΠy normalne u wszystkich kobiet za wyjątkiem 2 pacjentek z ropniami i goraczką. Wniosek: Odrzut taśmy jest w większości przypadków związany jedynie z miejscową reakcją tkanek gospodarza i nie wiąże się z jej różną lokalizacją w miednicy mniejszej kobiety