Naturalne i antropogeniczne procesy odpowiedzialne za występowanie metoksyfenoli w ekosystemach i bezpośrednim otoczeniu człowieka

Gwajakol i syringol należą do grupy metoksyfenoli. Gwajakol pod względem chemicznym jest 2-metoksyfenolem, a syringol 2,6-dimetoksyfenolem. Powszechność występowania metoksyfenoli w środowisku wiąże się z procesami degradacji biopolimerów, tj.: ligniny obecnej w tkankach roślin oraz substancji humusowych przy udziale bakterii oraz grzybów. Mikroorganizmy i grzyby wyższe zdolne są także do wytworzenia gwajakolu, syringolu oraz chlorowanych metoksyfenoli z niskocząsteczkowych związków o charakterze naturalnym, np.: kwasu ferulowego lub wanilinowego. W ostatnim kilkudziesięcioleciu, nadmierne przedostawanie się metoksyfenoli i ich pochodnych do środowiska związane jest głównie z aktywnością przemysłową oraz spalania drewna i odpadów. Przykładem może być proces produkcji papieru i celulozy, prowadzący do wytworzenia silnie toksycznych chlorowanych pochodnych metoksyfenoli. Syringol i gwajakol stosowane są także w przemyśle jako składniki oraz związki prekursorowe w produkcji barwinków azowych, pestycydów oraz związków o działaniu przeciwbakteryjnym. Na skalę przemysłową metoksyfenole wykorzystywane są do produkcji waniliny oraz środków antyseptycznych, np.: eugenolu. Metoksyfenole występują zarówno w glebie, wodach powierzchniowych oraz powietrzu atmosferycznym. Środowiskowe narażenie ludzi na omawiane związki związane jest z konsumpcją wody pitnej oraz żywności, a w szczególności wędzonych serów, wędlin oraz mięsa ryb. Narażenie zawodowe, dotyczy głównie osób zatrudnionych przy produkcji koksu oraz pracowników spalani odpadów przemysłowych i rolniczych. Liczne drobnoustroje zarówno prokariotyczne i eukariotyczne zdolne są do transformacji metoksyfenoli, z wytworzeniem silnie toksycznych katecholi oraz weratroli. Związki z omawianej grupy wykazują działanie toksyczne. Toksyczność gwajakolu porównywalna jest z toksycznością fenolu. Gwajakol, chlorogwajakole oraz chlorowane syringole hamują syntezę DNA oraz RNA, związki te wykazują ponadto działanie mutagenn