The combine effects of proglumide and fluorouracil on the growth of murine Colon 38 cancer cells in vitro

Rola gastryny i jej receptorów w rozwoju raka jelita grubego jest od dawna postulowana, lecz nadal pozostaje nie w pełni wyjaśniona. Z kolei skuteczność terapeutyczna fluorouracylu (FU), leku z wyboru w zaawansowanych postaciach raka jelita grubego, jest niewystarczająca, dlatego trwają poszukiwania czynników nasilających przeciwnowotworowe działanie FU. Ostatnio w naszym laboratorium wykazaliśmy synergistyczne działanie proglumidu, nieselektywnego blokera receptorów cholecystokininowo-gastrynowych, z FU w zahamowaniu proliferacji i nasileniu apoptozy w raku jelita grubego Colon 38 zaindukowanym u myszy in vivo. Celem pracy było zbadanie bezpośredniego wpływu proglumidu (10-5-10-10 M) stosowanego osobno lub łącznie z FU (25, 2,5 i 0,25 µg/ml) na proliferację komórek mysiego raka jelita grubego Colon 38 in vitro. Proliferację komórkową oznaczano w oparciu o zmodyfikowaną metodę kolorymetryczną Mosmanna. Proglumid zastosowany osobno hamował proliferację komórkową w stężeniach 10-6, 10-8, 10-10 M. FU we wszystkich badanych stężeniach hamował proliferację komórek linii Colon 38 w porównaniu z grupą kontrolną, wykazując najsilniejsze działanie w stężeniach 2,5 i 25 µg/ml. Hamujące działanie FU w stężeniu 2,5 µg/ml okazało się nieznacznie silniejsze niż efekt 10-krotnie wyższego stężenia FU, dlatego do badań jego interakcji z proglumidem wybrano stężenie 2,5 µg/ml. Proglumid zastosowany łącznie z FU wykazywał synergistyczne działanie w zahamowaniu proliferacji komórkowej Colon 38 w stężeniach 10-8, 10-9 i 10-10 M. Najsilniejszy efekt hamujący proliferację obserwowano w grupie inkubowanej z FU (2,5 µg/ml) i proglumidem 10-10 M. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość opracowania nowych schematów leczniczych w raku jelita grubego, co wymaga dalszych badań sprawdzających czy synergistyczne działanie FU z proglumidem występuje również w ludzkich rakach jelita grubego.The role of gastrins and their receptors in the pathogenesis of colon cancer has been discussed for many years but it still remains unresolved. Although fluorouracil (FU) remains to be reference chemotherapy for colon cancer, its efficacy is unsatisfactory. Recently, we have shown a synergistic effect of proglumide (a non-selective blocker of cholecystokinin-gastrin receptors) applied together with FU, on the proliferation and apoptosis of transplantable Colon 38 cancer cells in vivo. The aim of this study was to examine direct effects of proglumide (10-5-10-10 M) applied either alone or together with FU (0.25, 2.5 and 25 µg/ml) on the proliferation of murine Colon 38 cancer cells in vitro. Cell proliferation was assessed by the modified colorimetric Mosmann method. Proglumide inhibited the proliferation of Colon 38 cells at the concentrations of 10-6, 10-8 and 10-10 M. FU inhibited the proliferation of cancer cells in all studied concentrations, exerting the most profound antiproliferative effect at the concentrations of 2.5 and 25 µg/ml. Thus, the former concentration was chosen to study its interactions with proglumide. Proglumide applied together with FU exerted a synergistic effect on the inhibition of proliferation of Colon 38 cells at 10-8, 10–9, 10-10 M concentrations. The most profound inhibitory effect was observed in the group incubated with FU and 10-10 M of proglumide. The obtained results indicate a possibility of new therapeutic options for colon cancer, but further studies are needed to elucidate, if the synergistic effect of FU and proglumide occurs also in the colon cancer in humans

Leptin promotes the growth of Colon 38 cancer cells and interferes with the cytotoxic effect of fluorouracil in vitro

Introduction: Epidemiological studies underline the fact that obesity represents a significant risk factor for the development of several cancers, one of which is cancer of the colon. Moreover, multiple recent data indicate that some adipose tissue-derived hormones may influence the growth of malignant cells. Leptin, the product of the ob gene, is one of these. However, the evidence from research is still contradictory regarding the role of leptin in colon cancer. The aim of our study was to examine the direct effect of leptin at various concentrations (from 10-5 to 10-12 M) when applied alone or jointly with fluorouracil (the classical cytotoxic drug for colon cancer) at two concentrations (0.25 mg/ml and 2.5 mg/ml) on the growth of murine Colon 38 cancer cells in vitro.Wstęp: Z badań epidemiologicznych wynika, że otyłość jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju różnych nowotworów, między innymi również raka jelita grubego. Ponadto, w wielu badaniach wykazano, że niektóre hormony wywodzące się z tkanki tłuszczowej wpływają na wzrost komórek nowotworowych oraz modulują inne procesy związane z karcynogenezą, jak np. angiogenezę. Leptyna, produkt genu ob jest jednym z nich. Celem badań była ocena bezpośredniego wpływu różnych stężeń leptyny zastosowanej osobno lub razem z fluorouracylem na wzrost mysiej linii raka jelita grubego Colon 38. Materiał i metody: Komórki raka Colon 38 były preinkubowane w medium RPMI 1640 z dodatkiem płodowej surowicy cielęcej przez 24 godz. Następnie, komórki te były hodowane przez kolejne 72 godz. w obecności różnych stężeń badanych substancji. Wzrost raka Colon 38 oceniano, opierając się na zmodyfikowanej kolorymetrycznej metodzie Mosmanna. Wyniki: Wykazano, że leptyna stymuluje wzrost raka Colon 38 w stężeniach 10-6, 10-7 M oraz 10-10, 10-11, 10-12 M. Jej działanie było słabe, choć istotne statystycznie z nasileniem wzrostu tego nowotworu o 5–15% w porównaniu z grupą kontrolną. Jak oczekiwano, fluorouracyl w obu stężeniach (0,25 mg/ml i 2,5 mg/ml) hamował wzrost tego nowotworu maksymalnie do 28% (2,5 mg/ml) i 34% (0,25 mg/ml) grupy kontrolnej. Leptyna nie zmieniała cytotoksycznego działania fluorouracylu zastosowanego w wyższym stężeniu (2,5 mg/ml), lecz niespodziewanie w stężeniach 10-9 i 10-10 M nasiliła cytotoksyczny wpływ fluorouracylu zastosowanego w niższym stężeniu (0,25 mg/ml). Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, że leptyna jest regulatorem wzrostu raka jelita grubego, a w wybranych warunkach nasila cytotoksyczne działanie fluorouracylu

The inhibitory influence of adiponectin on the growth of the murine endothelial cell line HECa 10 in vitro

Wstęp: Adiponektyna jest hormonem peptydowym produkowanym przez tkankę tłuszczową wykazującym działanie przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne. Sugerowany jest również jej udział w regulacji procesów angiogenezy. Część autorów uważa, że adiponektyna stymuluje powstawanie nowych naczyń krwionośnych, podczas gdy inni postrzegają ją jako negatywny regulator angiogenezy. Celem niniejszej pracy była ocena bezpośredniego wpływu różnych stężeń adiponektyny zastosowanej osobno lub łącznie z talidomidem na wzrost mysiej linii komórek śródbłonka HECa 10 w hodowli komórkowej 24- i 72-godzinnej. Materiał i metody: Hodowle prowadzono na mysiej linii komórek śródbłonka HECa 10 otrzymanej w wyniku unieśmiertelnienia pierwotnej hodowli komórek HEC pochodzących z pozakapilarnych naczyń żylnych obwodowych węzłów chłonnych myszy. Wpływ adiponektyny badano w stężeniach od 10-5 do 10-12M. Talidomid zastosowano w stężeniu 10-3M. Wzrost komórek śródbłonka oceniano za pomocą metody kolorymetrycznej Mosmanna. Wyniki: Adiponektyna hamowała wzrost linii HECa 10 we wszystkich badanych stężeniach w hodowli 24-godzinnej. Jej hamujące działanie było umiarkowane. Nie obserwowano zależności dawka-efekt i czas-efekt. W hodowli 72-godzinnej jej hamujące działanie było podobnie nasilone lub słabsze i nie obserwowano jej hamującego działania w stężeniu 10-12M. Nie wykazano korzystnego współdziałania adiponektyny z talidomidem, który sam również nie hamował wzrostu badanej linii w porównaniu z grupą kontrolną. Wnioski: Wykazany hamujący wpływ adiponektyny na wzrost komórek śródbłonka sugeruje udział tego hormonu w regulacji procesów angiogenezy, jako endogennego czynnika antyangiogennegoBackground: Adiponectin, a peptide hormone secreted from the adipose tissue, has anti-diabetic, anti-atherogenic, and anti-inflammatory properties and is also involved in the regulation of angiogenesis. However, there are discrepancies among the results of the published data regarding its pro- or anti-angiogenic properties. The aim of our study was to examine the direct effect of various adiponectin concentrations applied separately or in combination with thalidomide on the growth of the murine endothelial cell line HECa 10 in 24- and 72-hour cell cultures. Material and methods: We used immortalized murine endothelial cell line received from endothelial cells of the mouse peripheral lymph node. The effect of adiponectin was examined at concentrations from 10-5 to 10-12M. Thalidomide was used at 10-3M concentration. The growth of HECa10 cells was assessed by the colorimetric Mosmann method. Results: We found that adiponectin inhibited the growth of HECa 10 line at all examined concentrations in the 24-hour culture, with moderate potency. There were no dose- or time-response effects. In the 72-hour cell culture, adiponectin inhibited the growth with the same or weaker potency and we did not observe its inhibitory effect at 10-12M concentration. There was no beneficial interaction between adiponectin and thalidomide. In this study, however, thalidomide alone did not cause any inhibitory effect on this cell line. Conclusions: The obtained data show that adiponectin inhibits endothelial cell growth and may participate in angiogenesis regulation as an endogenous antiangiogenic factor

Effect of monthly administration of GHRH (fragment 1-29) with osmotic pump on the rat anterior pituitary

Somatoliberyna (GHRH) jest głównym czynnikiem pobudzającym wydzielanie hormonu wzrostu (GH) i proliferację komórek somatotropowych, natomiast jej przewlekły wpływ na komórki przedniego płata przysadki nie jest tak jednoznaczny. Wiadomo, że u chorych z wyspiakiem trzustki wydzielającym GHRH dochodzi do rozwoju akromegalii i hiperplazji komórek przedniego płata przysadki. U myszy transgenicznych dla GHRH dochodzi natomiast do rozwoju gruczolaków somatotropowych. Celem naszej pracy była ocena wpływu przewlekłego podawania GHRH na aktywność wydzielniczą komórek somatotropowych, ich liczbę oraz proliferację komórek przedniego płata przysadki. Doświadczenie przeprowadzono na szczurach samcach szczepu Fischer 344 o masie ciała 200 ± 20 g. Zwierzęta podzielono na 2 grupy: grupa I – kontrola (13 zwierząt) otrzymywała rozpuszczalnik dla GHRH - 5% etanol w wodzie demineralizowanej; grupa II (10 zwierząt) otrzymywała GHRH (Growth Hormone Releasing Factor, fragment 1-29 amide) w dawce 5 µg/dobę. Substancje były podawane przez miesiąc za pomocą pomp osmotycznych firmy ALZET, które wszczepiono zwierzętom podskórnie w okolicę grzbietu w znieczuleniu ketaminą. Po 4 tygodniach zwierzęta uśmiercono przez dekapitację. Od wszystkich zwierząt pobrano krew celem oznaczenia stężenia szczurzego GH (rGH) (metodą RIA). W preparatach mikroskopowych przysadek barwionych metodą tetrachromową Herlanta oceniano morfologię przysadek, a w preparatach barwionych immunohistochemicznie - odsetek komórek somatotropowych i proliferację komórkową (indeks PCNA). Wykazano, że przewlekłe podawanie GHRH powoduje znamienny wzrost średniego stężenia rGH w surowicy krwi zwierząt oraz odsetka komórek somatotropowych w przysadce, nie zmieniając wskaźnika proliferacji komórkowej w porównaniu z grupą kontrolną. Podsumowując, miesięczne podawanie GHRH nie indukuje rozwoju gruczolaków somatotropowych, powoduje natomiast wzrost stężenia GH w surowicy krwi zwierząt, co przynajmniej częściowo wydaje się zależeć od wzrostu odsetka komórek somatotropowych.Growth Hormone-Releasing Hormone (GHRH) is the main factor, which regulates GH secretion and somatotrope proliferation. However, its chronic effect on anterior pituitary gland is still unknown. It is known that excessive GHRH secretion in patients with gastroenteropancreatic tumors secreting GHRH results in acromegaly and somatotrope hyperplasia. In mice transgenic for GHRH somatotrope tumors develop. Thus, the aim of this paper was to examine the effect of GHRH chronic administration on somatotrope secretion, their percentage and cell proliferation in anterior pituitary gland in rats. The experiment was performed on male Fischer 344 rats weighing 200 ± 20 g. The animals were divided into two groups: group I – controls (13 rats) received solvent for GHRH (5% ethanol in demineralized water); group II (10 rats) received GHRH (Growth Hormone Releasing Factor, fragment 1-29 amide) at a dose of 5 µg/day. The substances were given for 1 month via osmotic pump (ALZET), which were implanted subcutaneously in the dorsal region under ketamin anesthesia. After 4 weeks all rats were decapitated and the blood was collected. In the microscopic preparations of anterior pituitary gland the morphology of pituitary (Herlant staining) and the percentage of somatotrope cells and proliferation index based on PCNA staining were assessed. It was found that the chronic treatment with GHRH caused a statistically significant increase in serum rGH concentration and in percentage of somatotropes, but did not change proliferation index and did not induce pathological changes in the morphology of the anterior pituitary gland when compared to the control group. Summing up, monthly GHRH administration did not induce somatotrope adenomas but it caused serum GH level elevation, what seems to depend partially on the increase of somatotrope number

Estradiol i tamoksyfen hamują wzrost mysiego raka jelita grubego Colon 38 oraz nasilają cytotoksyczne działanie fluorouracylu

The poor efficacy of reference chemotherapy (fluorouracil -FU) in colon cancer has resulted in a constant search for agents which could augment the action of FU. Epidemiological data, such as the decreased risk of colorectal cancer among menopausal women receiving hormonal replacement therapy, indicate the role of oestrogen in the pathogenesis of this disease. The differences between normal and neoplastic colon cells in the expression of oestrogen receptor β (ERβ) could confirm this association. However, the direct influence of oestrogen or tamoxifen (SERM, selective oestrogen receptor modulator) on colon cancer growth has rarely been studied. The aim of the present study was to examine the direct effects of various concentrations of oestradiol and tamoxifen (10–4 to 10-12 M), applied alone or together with FU, on the growth of murine Colon 38 cancer in vitro as assessed by three colorimetric methods: Mosmann’s method, incorporation of BrdU into cell nuclei and the TUNEL method. At high concentrations oestradiol and tamoxifen decreased the cancer growth in a dose- and time-dependent manner (the Mosmann and BrdU methods) and at some concentrations augmented the cytotoxic action of FU (Mosmann’s method). Tamoxifen exerted a very early and potent inhibitory effect, inducing even total cancer growth inhibition at the concentration of 10–4 M (the Mosmann and BrdU methods). All the substances studied at different concentrations and at different incubation time points increased the apoptosis of tumour cells (the TUNEL method). The results indicate that oestradiol and tamoxifen inhibit Colon 38 cancer growth and increase the cytotoxic effect of FU, which confirms the role of sex steroids in colon carcinogenesis and even suggests new therapeutic schemes. (Pol J Endocrinol 2007; 58 (5): 426-434)Niezadowalająca skuteczność fluorouracylu (FU) w leczeniu uzupełniającym raka jelita grubego skłania do poszukiwania nowych leków, w tym substancji nasilających przeciwnowotworowe działanie tego cytostatyku. Protekcyjną rolę estrogenów w karcynogenezie jelita grubego sugerują wyniki badań epidemiologicznych wykazujące zmniejszenie ryzyka rozwoju tego nowotworu u kobiet przyjmujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ), a także różnice w ekspresji receptora estrogenowego β (ERβ) w prawidłowych i nowotworowych kolonocytach. Jednak badania doświadczalne nad bezpośrednim wpływem estrogenów lub tamoksyfenu (selektywnego modulatora receptorów estrogenowych) na wzrost raka jelita grubego są nieliczne, a ich wyniki niejednoznaczne. Celem pracy było zbadanie bezpośredniego wpływu estradiolu i tamoksyfenu w stężeniach od 10-4 do 10-12 M stosowanych osobno lub łącznie z FU na wzrost mysiej linii raka jelita grubego Colon 38 oceniany za pomocą 3 metod kolorymetrycznych: metody Mosmanna, metody opartej o wbudowywanie BrdU i metody TUNEL. Estradiol i tamoksyfen hamowały wzrost badanej linii w wąskim zakresie wysokich stężeń z siłą narastającą wraz ze stężeniem leku i czasem trwania inkubacji (metoda Mosmanna i BrdU), a w wybranych stężeniach potęgowały cytotoksyczne działanie FU (metoda Mosmanna). Tamoksyfen wywoływał bardzo wczesny i silny efekt hamujący, powodując nawet całkowite zahamowanie wzrostu tej linii w stężeniu 10-4 M (metoda Mosmanna i BrdU). Wszystkie badane substancje w wybranych stężeniach i w określonych punktach czasowych nasilały apoptozę komórek tego raka (metoda TUNEL). Uzyskane wyniki wskazują, że estradiol i tamoksyfen hamują wzrost raka Colon 38, a także nasilają cytotoksyczne działanie FU, co potwierdza udział hormonów płciowych w karcynogenezie jelita grubego, a potencjalne sugeruje nawet nowe schematy lecznicze. (Endokrynol Pol 2007; 58 (5): 426-434

Neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W pracy przedstawiono uaktualnione polskie zalecenia postępowania z chorymi na nowotwory neuroendokrynne (NEN) jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Jelito cienkie, a przede wszystkim jelito kręte jest miejscem najczęstszego występowania tych nowotworów. Większość z nich to nowotwory wysokozróżnicowane i wolno rosnące. Rzadko są to nowotwory niskozróżnicowane, szybko rosnące o niekorzystnym rokowaniu. Ich objawy mogą być nietypowe, a rozpoznanie przypadkowe. Typowe objawy zespołu rakowiaka występują w mniej niż 10% przypadków. W diagnostyce laboratoryjnej najbardziej przydatne jest oznaczenie stężenia chromograniny A, badanie stężenia kwasu 5-hydroksyindolooctowego jest pomocne w monitorowaniu zespołu rakowiaka. W obrazowaniu stosuje się ultrasonografię, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, kolonoskopię, wideoendoskopię kapsułkową, enteroskopię dwubalonową, scyntygrafię receptorów somatostatynowych. Szczegółowe badanie histologiczne jest kluczowym dla właściwego rozpoznania i leczenia chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne, radykalne lub paliatywne. W leczeniu farmakologicznym czynnych i nieczynnych hormonalnie NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego podstawowe znaczenie mają analogi somatostatyny. Terapia radioizotopowa u chorych z dobrą ekspresją receptorów somatostatynowych stanowi kolejną opcję terapeutyczną. Chemioterapia jest na ogół nieskuteczna. U pacjentów z rozsianym NEN jelita cienkiego i progresją choroby oraz nieskutecznością innych metod terapii można zastosować ewerolimus. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–493)We present revised Polish guidelines regarding the management of patients harbouring neuroendocrine neoplasms (NENs) of the small intestine and appendix. The small intestine, especially the ileum, is the most common origin of these neoplasms. Most of them are well differentiated with slow growth. Rarely, they are less differentiated, growing fast with a poor prognosis. Since symptoms can be atypical, the diagnosis is often accidental. Typical symptoms of carcinoid syndrome occur in less than 10% of patients. The most useful laboratory marker is chromogranin A; 5-hydroxyindoleacetic acid is helpful in the monitoring of carcinoid syndrome. Ultrasound, computed tomography, magnetic resonance imaging, colonoscopy, video capsule endoscopy, balloon enteroscopy and somatostatin receptors scintigraphy are used in the visualisation. A histological report is crucial for the proper diagnostics and therapy of NENs, and it has been extensively described. The treatment of choice is surgery, either radical or palliative. Somatostatin analogues are crucial in the pharmacological treatment of the hormonally active and non-active small intestine NENs and NENs of the appendix. Radioisotope therapy is possible in patients with a good expression of somatostatin receptors. Chemotherapy is not effective in general. Everolimus therapy can be applied in patients with generalised NENs of the small intestine in progression and where there has been a failure or an inability to use other treatment options. Finally, we make recommendations regarding the monitoring of patients with NENs of the small intestine and appendix. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 480–493

Nowotwory neuroendokrynne żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)

This paper presents the updated Polish Neuroendocrine Tumour Network expert panel recommendations on the management of neuroendocrine neoplasms (NENs) of the stomach and duodenum, including gastrinoma. The recommendations discuss the epidemiology, pathogenesis and clinical presentation of these tumours as well as their diagnosis, including biochemical, histopathological and localisation diagnosis. The principles of treatment are discussed, including endoscopic, surgical, pharmacological and radionuclide treatment. Finally, recommendations on patient monitoring are given. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–458)W niniejszej pracy przedstawiono uaktualnione zalecenia grupy ekspertów Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące zasad postępowania w nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. Omówiono epidemiologię, patogenezę i obraz kliniczny tych nowotworów. Przedstawiono zalecenia dotyczące zasad postępowania diagnostycznego, z uwzględnieniem diagnostyki biochemicznej, histopatologicznej oraz lokalizacyjnej. Uwzględniono także zasady postępowania terapeutycznego, w tym leczenie endoskopowe i chirurgiczne, oraz omówiono możliwości leczenia farmakologicznego i radioizotopowego. Przedstawiono także zalecenia odnośnie monitorowania chorych z NEN żołądka, dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 444–458

Diagnostic and therapeutic guidelines for gastro-entero-pancreatic neuroendocrine neoplasms (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

W ostatnim czasie obserwuje się większe zainteresowanie rzadkimi nowotworami neuroendokrynnymi żołądkowo-jelitowo-trzustkowymi (GEP NEN). Wykrywalność nowotworów neuroendokrynnych w ostatnich latach wzrosła. Ponad 50% GEP NEN stanowią rakowiaki, które najczęściej są znajdowane przypadkowo podczas zabiegu operacyjnego w jelicie cienkim i w wyrostku robaczkowym oraz w momencie rozpoznania przerzutów odległych, głównie do wątroby. Istnieje konieczność współdziałania specjalistów różnych dziedzin medycyny w celu opracowania właściwych zasad postępowania diagnostyczno-leczniczego w tej grupie chorych. W niniejszej publikacji przedstawiono ogólne zalecenia Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych dotyczące postępowania u chorych z GEP NEN, opracowane podczas Konferencji, która odbyła się w Kamieniu Śląskim w kwietniu w 2013 roku. Członkowie grup roboczych zaktualizowali rekomendacje z 2008 roku.W kolejnych częściach tego opracowania przedstawiono zasady postępowania w:— nowotworach neuroendokrynnych żołądka i dwunastnicy (z uwzględnieniem gastrinoma);— nowotworach neuroendokrynnych trzustki; — nowotworach neuroendokrynnych jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego;— nowotworach neuroendokrynnych jelita grubego.Zaproponowane rekomendacje przez ekspertów polskich i zagranicznych reprezentujących różne dziedziny medycyny (endokrynologię, gastroenterologię, chirurgię, onkologię, medycynę nuklearną i patomorfologię) powinny być pomocne w diagnostyce i leczeniu tych chorych. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 418–443)An increased interest in gastro-entero-pancreatic neuroendocrine neoplasms (GEP NENs) has recently been observed. These are rare neoplasms and their detection in recent years has improved. Over 50% of GEP NENs are carcinoids, and they are usually found incidentally during surgery in the small intestine and appendix and at diagnosis in distant metastases, mainly to the liver. There is a need for co-operation between specialists in various disciplines of medicine in order to work out the diagnostic and therapeutic guidelines. In this publication, we present general recommendations of the Polish Network of Neuroendocrine Tumours for the management of patients with GEP NENs, developed at the Consensus Conference which took place in Kamień Śląski in April 2013. Members of the guidelines working groups were assigned sections of the 2008 guidance to update.In the subsequent parts of this publication, we present the rules of diagnostic and therapeutic management of:— neuroendocrine neoplasms of the stomach and duodenum (including gastrinoma);— pancreatic neuroendocrine neoplasms;— neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix;— colorectal neuroendocrine neoplasms.The proposed recommendations by Polish and foreign experts representing different fields of medicine (endocrinology, gastroenterology, surgery, oncology, nuclear medicine and pathology) will be helpful in the diagnosis and treatment of GEP NENs patients. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 418–443

Colorectal neuroendocrine neoplasms — management guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours)

Nowotwory neuroendokrynne (NENs) jelita grubego stanowią 20% wszystkich nowotworów neuroendokrynnych. Najczęstszą ich lokalizacją jest odbytnica. Nowotwory neuroendokrynne jelita grubego są wykrywane coraz częściej i liczba ta będzie wzrastać z uwagi na powszechność wykonywania kolonoskopii, w tym badań przesiewowych oraz usuwanie wykrytych zmian. W pracy przedstawiono aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii NEN jelita grubego, z uwzględnieniem diagnostyki biochemicznej, patomorfologicznej, nowych technik obrazowania oraz leczenia endoskopowego, chirurgicznego, farmakologicznego i radioizotopowego. Omówiono także epidemiologię, charakterystykę kliniczną i monitorowanie leczenia. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 494–504)Neuroendocrine neoplasms of the large intestine account for 20% of all neuroendocrine neoplasms (NENs) and are most commonly found in the rectum. The rate of detection of colorectal NENs is increasing, and this tendency will continue due to the widespread use of colonoscopy as a screening tool and the removal of all diagnosed lesions. This paper provides updated guidelines for the management of patients with colorectal NENs. Recent data on epidemiology, clinical characteristics, biochemical, and pathomorphological diagnosis as well as useful imaging techniques are presented. We look in detail at novel methods of treatment including endoscopic and surgical management, pharmacological and radioisotope therapy. We summarise monitoring of the treatment. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 494–504

Nowotwory neuroendokrynne trzustki — zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)

We present revised diagnostic and therapeutic guidelines for the management of pancreatic neuroendocrine neoplasms (PNENs) proposed by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours.These guidelines refer to biochemical (determination of specific and nonspecific neuroendocrine markers) and imaging diagnostics (EUS, CT, MR, and radioisotope examination with a 68Ga or 99Tc labelled somatostatin analogue).A histopathological diagnostic, which determines the further management of patients with PNENs, must be necessarily confirmed by immunohistochemical tests. PNENs therapy requires collaboration between a multidisciplinary team of specialists experienced in the management of these neoplasms. Surgery is the basic form of treatment. Medical therapy requires a multidirectional procedure, and therefore the rules of biotherapy, peptide receptor radionuclide therapy, chemotherapy and molecular targeted therapy are discussed. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 459–479)W niniejszej publikacji przedstawiono zaktualizowane zalecenia dotyczące diagnostyczno-terapeutycznego postępowania w nowotworach neuroendokrynnych trzustki (PNEN) zaproponowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych.Dotyczą one diagnostyki biochemicznej (oznaczanie specyficznych i niespecyficznych markerów neuroendokrynnych) i lokalizacyjnej (z uwzględnieniem EUS, CT, MR, scyntygrafii receptorów somatostatynowych z użyciem analogów znakowanych 68Ga lub 99Tc).Duże znaczenie ma rozpoznanie histopatologiczne, które determinuje dalsze postępowanie z chorymi na PNEN i musi być potwierdzone badaniem immunohistochemicznym.Terapia PNEN wymaga współpracy wielodyscyplinarnej grupy doświadczonych specjalistów zajmujących się nowotworami neuroendokrynnymi. Leczenie chirurgiczne jest postawową metodą postępowania. Dalsza terapia wymaga wielokierunkowego działania, dlatego omówiono zasady bioterapii, leczenia izotopowego, chemioterapii oraz celowanego leczenia molekularnego. (Endokrynol Pol 2013; 64 (6): 459–479