Procjena populacije škampa - nephrops norvegicus (linnaeus, 1758) u Jadranskom moru alternativnim metodama

Škamp (Nephrops norvegicus) spada u gospodarski najvažnije vrste rakova na području Mediterana i severnoistočnog Atlantika kojeg se godišnje izlovi preko 60000 t. Rasprostranjen je u istočnom Atlantiku i diljem Mediterana od 20 do 800 m dubine. Obitava na muljevitim sedimentima u kojem iskopava karakteristične tunele. Najveća gustoća populacije u Jadranskom moru zabeležena je na području Jabučke kotline, Velebitskom kanalu, Kvarneru i Kvarneriću. U južnom delu Jadrana gustoća populacije je osetno manja. Škamp se u Jadranskom moru intenzivno izlovljava uglavnom povlačnom pridnenom mrežom koćom od strane mnogobrojne ribarske flote svih jadranskih zemalja. Usled toga došlo je do negatvinih promena ukupne biomase, te demografske strukture populacije škampa. Da bi se uspostavilo odgovorno i održivo ribarstvo, te zaštitila populacija škampa provode se brojna istraživanja i monitorinzi, te procene stanja populacije. Ova istraživanja uglavnom se temelje na ribarstveno biološkim metodama kao što su praćenje totalnog ulova, kretanje CPUE ili analitčkih metoda (VPA, LCA and yield-per-recruit analysis). Glavni nedostatak ovih metoda je što se temelje na pretpostavci reprezentativnog uzorkovanja populacija što kod škampa, zbog njegovih bioloških karakteristika, nije slučaj. Obzirom da škamp obitava u tunelima, koje iskopava u sedimentu, on može biti uzorkovan samo kada se nalazi izvan njih, a izlazak varira ovisno o sezoni, dobu dana, veličini, spolu te stadiju zrelosti. Da bi se postiglo reprezentativno uzorkovanje u svrhu dobivanja tačne procene stanja populacije u poslednje vreme sve više se koristi alternativna metoda istraživanja upotrebom povlačne podvodne kamere (UWTV). Ova metoda se zasniva na promatranju morfoloških karakteristika morskog dna da bi se identifikovale vrste koje obitavaju u tunelima na osnovu karkterističnog izgleda otvora tunela. Da bi se tačno idenetifikovala vrsta koja obitava u tunelima treba promatrati oblik, dijametar, razdaljinu, orijentaciju, grupiranje otvora, prisustvo vrste ili tragova te drugih značajnih parametra. Dobivene vrednosti se zajedno sa rezultatima ribarstveno bioloških istraživanja analitičkim metodama preračunavaju se u indeks biomase po površini. Metodologija istraživanja provodi se upotrebom specijalnih podvodnih kamera montiranih na sanje koje se istraživačkim brodom povlače po morskom dnu određenim vremenom i brzinom. Video snimka, zajedno s ostalim zabeleženim oceanografskim podacima, se putem optičkog kabla u realnom vremenu prenosi u kontrolnu jedinicu na brodu. Snimljeni materijal se analizira prema međunarodnom protokolu (ICES) da bi se omogućila ispravna usporedba podataka. UWTV metoda zajedno s drugim ribarstveno biološkim metodama značajno doprinosi sistematskom praćenju stanja i procjene populacije škampa, te uvođenju odgovornog i održivog iskorištavanja bioloških obnovljivih resursa zasnovanog na znanstvenim saznanjima

Projekti međunarodne saradnje u istraživanju Jadranskog mora

Prvi pisani dokumenti o naučnom istraživanju mora se pojavljuju u 16. vijeku i uglavnom se bave morskom dinamikom. Do 1950-ih godina, istraživanja su imala morfološke i sistematske karakteristike i bila su zasnovana na opisu i katalogizaciji vrsta. Moderna istraživanja sa širim implikacijama počinju u drugoj polovini 20. vijeka, nakon Drugog svjetskog rata, sa raznim ribolovnim ekspedicijama baziranim na istraživanju distribucije, biologije, ekologije vrsta, stanje pridnenih zajednica i mogućnosti za njihovu komercijalnu ali održivu eksploataciju. Prva ribarstveno-biološka ekspedicija u Jadranu je bila "HVAR" ekspedicija, organizovana 1948-1949 godine od strane Instituta za oceanografiju i ribarstvo u Splitu. Istraživanje je obuhvatilo većinu otvorenog Jadrana, a glavni cilj ekspedicije je bio da se stekne uvid u kvalitativni i kvantitativni sastav pridnenih zajednica na Jadranu, kao i procjena potencijala za komercijalno iskorištavanje takvih izvora. Od 2001. do 2007. istraživanja pridnenih zajednica su provedena u okviru projekta FAO ADRIAMED. Uz MEDITS program (Međunarodno straživanje pridnenih resursa Mediterana), Europska unija pokrenula je 1994 sveobuhvatno istraživanje pridnenih zajednica Mediterana i Jadrana na kontinentalnom šelfu i kontinentalnom slazu

Rasprostranjenost crnog muzgavca (eledone moschata lamarck, 1798) (cephalopoda: octopoda) u jugoistočnom Jadranu

Procijenjene su sezonske varijacije u distribuciji i indeksima brojnosti i biomase crnog muzgavca na Crnogorskom primorju. Najveće vrijednosti zabilježene su u jesen (indeks brojnosti, 405.6 N/km2) i zimu (indeks biomase, 26.0 kg/km2) na dubinama manjim od 50 m, dok su na dubinama od 50 do 100 m za oba maksimumi bili u ljetnom periodu (126.0 N/km2 odnosno 20.3 kg/km2). Crni muzgavac nije nađen na dubinama većim od 100 m. Najveću gustoću naseljenosti pokazao je na području između Budve i Ulcinja na kojima prevladavaju dubine manje od 200 m. Postoje indikacije ograničenih sezonskih migracija, koje mogu biti uzrokovane povećanim dotokom slatke vode Bojanom u jesen i zimu

Role of recombinant factor VIIa in the treatment of intractable bleeding in vascular surgery

BackgroundMost recent publications have shown that the recombinant form of activated factor VII (rFVIIa; NovoSeven, Novo Nordisk A/S, Bagsværd, Denmark) induces excellent hemostasis in patients with severe intractable bleeding caused by trauma and major surgery. The purpose of this study was to determine the influence of rFVIIa on the treatment of intractable perioperative bleeding in vascular surgery when conventional hemostatic measures are inadequate.Materials and MethodsThere were two groups of patients: the NovoSeven group (group N), 10 patients with ruptured abdominal aortic aneurysms (RAAAs) and 14 patients operated on due to thoracoabdominal aortic aneurysms (TAAAs); the control group (group C), 14 patients with RAAAs and 17 patients with TAAAs. All patients suffered intractable hemorrhage refractory to conventional hemostatic measures, while patients from group N were additionally treated with rFVIIa.ResultsPostoperative blood loss was significantly lower in group N treated with rFVII (P < .0001). Postoperative administration of packed red blood cells, fresh frozen plasma, and platelets was lower in patients from group N, (P < .0001). Successful hemorrhage arrest was reported in 21 patients (87.5%) treated with rFVIIa, and in 9 patients (29.03%) in group C (P < .001). Thirty-day mortality in these two groups significantly differed. The mortality rate was 12.5% (3 patients) in group N and 80.65% (25 patients) in group C (P < .0001).ConclusionOur findings suggest that rFVIIa may play a role in controlling the intractable perioperative and postoperative bleeding in surgical patients undergoing a repair of RAAAs and TAAAs. Certainly, prospective randomized trials are necessary to further confirm the efficacy and cost-effectiveness of rFVIIa in these patients

Ocena ekološkog statusa reke Zapadne Morave

The paper presents the results of basic physico-chemical and microbiological analyzes of the water quality of the middle course of the West Morava River during the year 2016. The quality of river water of most of the profiles corresponded to moderate ecological status, or III class of surface waters. The worst quality is registered in the Stancici profile, located downstream from the influx of wastewater from the city collector Cacak and the mouth of the Cemernica river. Extremely large microbiological pollution in some periods of the year is characterized by water of this profile as unusable for watering and other purposes. The results obtained confirm the justification for the construction of the Wastewater Treatment System from the city collector Cacak.U radu su prikazani rezultati analiza osnovnih fizičko-hemijskih i mikrobioloških pokazatelja kvaliteta vode srednjeg toka reke Zapadne Morave obavljenih tokom 2016. godine. Kvalitet vode većine profila je odgovarao umerenom ekološkom statusu, odnosno III klasi površinskih voda. Najlošiji kvalitet je registrovan u profilu Stančići, lociranom nizvodno od upliva otpadnih voda gradskog kolektora Čačka i ušća reke Čemernice. Velika mikrobiološka zagađenja u nekim periodima godine karakterišu vodu ovog profila kao neupotrebljivu za zalivanje i druge namene

The Field-Tuned Superconductor-Insulator Transition with and without Current Bias

The magnetic-field-tuned superconductor-insulator transition has been studied in ultrathin Beryllium films quench-condensed near 20 K. In the zero-current limit, a finite-size scaling analysis yields the scaling exponent product vz = 1.35 +/- 0.10 and a critical sheet resistance R_{c} of about 1.2R_{Q}, with R_{Q} = h/4e^{2}. However, in the presence of dc bias currents that are smaller than the zero-field critical currents, vz becomes 0.75 +/- 0.10. This new set of exponents suggests that the field-tuned transitions with and without dc bias currents belong to different universality classes.Comment: RevTex 4 pages, 4 figures, and 1 table minor change