Historia rozwoju dermatologii i wenerologii na Podkarpaciu

Historia dermatologii i wenerologii na Podkarpaciu sięga XIX wieku. Dzięki wielkiemu poświęceniu i zaangażowaniu personelu medycznego możliwe było utworzenie pierwszych ośrodków dermatologicznych i wenerologicznych, niosących pomoc chorym ze schorzeniami skórnymi i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ciągłe starania i ciężka praca zaowocowały poprawieniem jakości i zwiększeniem dostępu pacjentów do świadczeń zdrowotnych. Obecnie na Podkarpaciu funkcjonuje sześć oddziałów dermatologicznych, a ponadto są tu liczne poradnie dermatologiczne, wyposażone w sprzęt pozwalający na diagnostykę oraz leczenie schorzeń dermatologicznych i poprawę komfortu życia chorych. W niniejszym artykule przedstawiono historię i rozwój wybranych oddziałów i poradni dermatologicznych na terenie Podkarpacia

The new European League Against Rheumatism/American College of Rheumatology 2019 classification criteria for systemic lupus erythematosus

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE, systemic lupus erythematosus) jest chorobą autoimmunologiczną mogącą zajmować niemal wszystkie narządy. Diagnostykę SLE utrudnia mnogość objawów klinicznych występujących w rożnych przedziałach czasowych, niespecyficzne odchylenia w badaniach laboratoryjnych oraz cechy histopatologiczne, które mogą występować również w innych jednostkach chorobowych. Duże znaczenie w rozpoznaniu SLE ma stwierdzenie obecności przeciwciał przeciwko własnym antygenom, zwłaszcza przeciwciał przeciwjądrowych. Szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia jest kluczowe dla uzyskania sukcesu terapeutycznego i pozwala zapobiec wielu powikłaniom. W 2018 opracowano kolejne kryteria klasyfikacyjne SLE, tzw. kryteria EULAR/ACR-2019, bazujące co prawda na poprzednich kryteriach SLICC i ACR, jednakże znacząco je zmieniające. Kryteria te podzielono na 7 domen klinicznych i 3 domeny immunologiczne. Kryterium wstępnym jest przynajmniej jednokrotne stwierdzenie u pacjenta przeciwciał przeciwjądrowych w mianie ≥ 1:80, a następnie uzyskanie ≥ 10 punktów zgodnie z ustaloną punktacją, w tym spełnienie minimum jednego kryterium z domeny klinicznej. Do obliczania sumy punktów wybiera się z każdej domeny objaw o największej liczbie punktów.The systemic lupus erythematosus (SLE) is an autoimmune disease which can affect almost all organs. The diagnosis of lupus is hindered by the multitude of similar clinical symptoms occurring at different time intervals, non-specific laboratory abnormalities and histopathological features that may also occur in other diseases. The presence of antibodies against self-antigens, especially antinuclear antibodies, is of great importance in the diagnostic process. Rapid diagnosis of the disease and implementation of appropriate treatment is crucial for therapeutic success and enables to prevent many complications. In 2018, new classification criteria for SLE were developed, namely EULAR/ACR 2019 criteria, which were based on the previous SLICC and ACR criteria but have been markedly modified. These criteria were divided into 7 clinical and 3 immunological domains. The preliminary criterion is at least a single confirmation of the presence of antinuclear antibodies with a titer of ≥ 1: 80, and next to achieving ≥ 10 points from pre-defined symptoms, including at least 1 criterion from the clinical domain. Only one symptom with the highest score from each domain is used for the total sum calculation