The formation of the urban settlement network of the Łódź Voivodeship

Artykuł przedstawia proces kształtowania się miejskiej sieci osadniczej województwa łódzkiego w ujęciu geo-graficzno-historycznym oraz geostatystycznym. Badania wykorzystywały zarówno proste statystyki, jak i analizę przestrzenną, m.in. dendrytu wrocławskiego, metod centrograficznych oraz funkcji gęstości (kernel function). Dane opracowano tak, aby można było zastosować metody i narzędzia GIS. W artykule zaprezentowano analizę ilościową, przestrzenną i dynamiczną zmian miejskiej sieci osadniczej województwa łódzkiego. Do tego celu wykorzystano informacje o miastach leżących w gra-nicach współczesnego województwa łódzkiego, takie jak: czas lokacji tych miast, ich liczbę, położenie geograficzne oraz liczbę mieszkańców. Uzyskane wyniki dały podstawę do wskazania roli, jaką pełni w tej sieci główne miasto, czyli Łódź – stolica województwa i inne miasta wchodzące w skład aglomeracji łódzkiej, oraz umożliwiły prezentację procesów zachodzących w strukturze miast i ich rozmieszczeni

Impact of A1 and A2 highway construction on changes in land development in the communes of Zgierz poviat with GIS

Praca nagrodzona w XXI edycji konkursu Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepsze rozprawy i prace tematycznie związane z województwem łódzkim.Na potrzeby realizacji celu przyjęto hipotezę badawczą: Wpływ budowy autostrady na zmiany zagospodarowania terenu otaczających ją gmin może na badanym obszarze mieć charakter zarówno stymulujący jak i destymulujący. Można założyć, że stymulantę zmian zagospodarowania na terenach położonych w sąsiedztwie autostrady stanowią węzły autostradowe, natomiast oś pasa autostrady jest destymulantą tych zmian. Badania obejmowały lata 2004–2014 i były przeprowadzone w 7 gminach powiatu zgierskiego, położonego w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym (ŁOM). W badaniach skoncentrowano się na dwóch podstawowych elementach zagospodarowania: strukturze funkcjonalno-przestrzennej terenu opartej na zdjęciu użytkowania ziemi oraz przestrzennym zróżnicowaniu działek – ich wielkości, własności oraz kształtu. Strukturę funkcjonalno-przestrzennej przeanalizowano w oparciu o dwustopniową klasyfikację zdjęcia użytkowania ziemi. Badania zmian użytkowania ziemi w odniesieniu do dostępności transportowej do wjazdów na autostradę wykazały, że węzły autostrady są stymulantą rozwoju terenów usługowych, przemysłowych, komunikacyjnych oraz nieużytków. Jest zatem stymulantą dla urbanizacji przestrzeni. Dla terenów mieszkaniowych wjazdy na autostradę (reprezentowane przez węzły autostrady) są stymulantą rozwoju od pewnej odległości. Ze względu na ograniczenia prawne i planistyczne zaobserwowano mniejsze wzrosty terenów mieszkaniowych w bezpośrednim otoczeniu wjazdu na autostradę. Nie odnotowano większego wpływu dostępności transportowej do węzłów dla terenów zieleni i rekreacji, terenów wód, użytków rolnych oraz terenów chowu, hodowli i obsługi rolnictwa. W przypadku lasów zaobserwowano niewielkie wzrosty udziału ich powierzchni w otoczeniu węzłów. W oparciu o przeprowadzone badania empiryczne stwierdzono, że oś autostrady jest stymulantą rozwoju terenów niezurbanizowanych, w szczególności nieużytków seminaturalnych oraz terenów leśnych. W najbliższym otoczeniu jest również destymulantą rozwoju terenów mieszkaniowych. W latach 2004-2014 zaobserwowano wyższe udziały terenów przemysłowych i logistycznych w otoczeniu autostrady, ale występowały one wyłącznie w najbliższym otoczeniu węzłów. Dla pozostałych form użytkowania ziemi nie można stwierdzić zależności pomiędzy odległością od osi autostrady a wielkością zmian ich funkcji.Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego o nr UMO-2012/07/N/HS4/02310 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauk

Land use changes for selected areas on the southern outskirts of Łódź 1973-2017: a case study

This article discusses changes in land use in two areas located on the southern outskirts of Łódź. It was based on an analysis of land use data obtained from aerial photographs taken in 1973 and an orthophotomap from 2017. After 44 years, significant changes had taken place in the city and they were reflected in land use. The study areas covered 190 ha and, in the period analysed, land use had changed over an area of 115 ha, more than 60% of its total surface. They mainly occurred on pasture and arable land which was developed into built-up areas.Celem artykułu jest omówienie zmian pokrycia terenu dwóch obszarów położonych na południowych obrzeżach Łodzi. Badanie przeprowadzono na podstawie analizy danych o pokryciu terenu, uzyskanych ze zdjęć lotniczych wykonanych w 1973 r. i ortofotomapy z 2017 r. Przez 44 lata w mieście zachodziły znaczące zmiany, które znalazły odzwierciedlenie w zmianach pokrycia terenu. Powierzchnia obszarów poddanych badaniu wynosiła łącznie 190 ha, a w analizowanym okresie zmiany pokrycia terenu objęły 115 ha, co stanowi ponad 60% powierzchni badanych obszarów. Zmiany nastąpiły głównie na terenach trawiastych i rolniczych, które były przekształcane w grunty przeznaczone pod zabudowę

Procoagulant and anticoagulant plasma indicators in diabetic dogs showing increased antithrombin III levels in canine diabetes mellitus.

BACKGROUND: Diabetes mellitus (DM) often leads to dangerous thromboembolic complications in humans. DM is also a relatively common endocrinopathy of dogs. There is scarce information regarding procoagulant and anticoagulant plasma indicators in this disease. The aim of the study was to evaluate the levels of the selected plasma haemostatic parameters in dogs suffering from diabetes. The study group consisted of 20 dogs meeting all the inclusion criteria, with fasting glycaemia exceeding 11.1 mmol/l. The control group consisted of 15 healthy dogs presented for routine examination. An evaluation of the prothrombin time (PT); and fibrinogen, D-dimer and antithrombin III (ATIII) levels was performed. RESULTS: Except for ATIII activity, the haemostatic parameter differences were not statistically significant. High values of ATIII activity were observed in 90% of diabetic dogs. On average, the values amounted to 166.6% and were 31.4% higher than those in the control group. The ATIII activity in the diabetic group was significantly higher than that in the control group (p = 0.0004). CONCLUSIONS: Here, we report elevated levels of ATIII in diabetic dogs. This finding may suggest the protective role of ATIII against potential thrombotic events. However, the exact role of ATIII in dog diabetes remains unclear

Analysis of land cover changes for areas located around the motorways with use of GIS methods

W celu określenia klas pokrycia terenów sąsiadujących z autostradą A2 na odcinku Emilia–Stryków w latach 1996–2009 zastosowano metodę interpretacji wizualnej serii ortofotomap następujących po sobie czasowo, wykorzystując narzędzia GIS oraz zmodyfikowaną klasyfikację pokrycia terenu Topograficznej Bazy Danych. Przedstawiono następnie schemat pozwalający porównać zwektoryzowane klasy pokrycia terenu w uję- ciu dynamicznym. W celu analizy zmian pokrycia przedmiotowego obszaru zastosowano metodę GIS rozkładu gęstości zmian z wykorzystaniem nieparametrycznych estymatorów jądrowych kernel function.This article aims to develop a method of acquiring land cover changes data on the basis of high resolution orthophotography derived from Polish cartographic resources. The assessment of information sources was also examined in terms of its utility in such analysis. Simultaneously, using selected example, it was outlined, how the surrounding the A2 motorway area in the Stryków community had changed between the years 1996 and 2009. Some methods and tools applied in geoprocessing and spatial analyses were also presented. Many scientific publications describe data acquiring methods based on aerial photography and ortophotomaps that can be used in land cover and land use analyses. These methods may be divided into manual (visual), semi-automatic and automatic interpretation methods (e.g. raster, hybrid, object methods). In this survey the manual interpretation method was applied due to the input data accessibility e.g. ortophotomaps that were made only in the visible light spectrum with different tone colors and contrasts for each year (1996, 2004, 2009). This research involved following steps: (1) projecting of geodatabase structure, (2) visual interpretation of ortophotomaps in order to create land cover maps for 1996, 2004 and 2009, (3) delimitation of land cover changes, (4) survey results analysis with kernel density tool in order to present the density and direction of land cover changes in the neighbourhood of A2 motorway. The research indicated the straight majority of area surveyed in the years 1997–2009, was covered by gramineous vegetation and crops. However, the percentage of this class was decreasing systematically during those years. There was also remarkable increase for industrial and built-up areas. In the neighbourhood of A2 motorway in Stryków community, the growth of woodlands, wooded and shrubs area class was also noticed. For the building A2 motorway purposes there were created new gravel-pits and excavations of sand nearby the road. That is why for the area surveyed the percentage of greenfields was larger in 2009 than in 1996

The cultural heritage of machine, automotive and semi-conductor industry in Łódź. Its spatial characteristics with use of GIS tools

W artykule autor przedstawił przestrzenne rozmieszczenie terenów stanowiących dziedzictwo kulturowe przemysłu elektromaszynowego w Łodzi. Zanalizował ich dystrybucję, gęstość, koncentrację, strukturę wielkościową i własnościową. Przy okazji zweryfikował i dokonał oceny przydatności narzędzi GIS w tej dziedzinie.Very few people know, how important machine, automotive and semi-conductor industry was for functioning of Łódź in the past. Although there were not so many factories, not so many employed workers in this branches of industry as in textile one, it played vital role in everyday life of citizens and development of the city. Unfortunately, literature about this subject matter is very poor. This article, based on part of the author’s Master’s thesis, written under the supervision of Ph. D. A. Rochmińska entitled “The cultural heritage areas development of machine, automotive and semi-conductor industry in inner district of Łódź”, tries to improve the knowledge about this research problem and introduce its spatial characteristics. Author browsed number of archival materials, addresses books and former publications in order to find the most important industrial areas of those branches. He used GIS programs to verify spatial relations between objects surveyed by the way. As the result he valuated the utility of some GIS tools in this research case. Finally 155 industrial areas of cultural heritage of machine, automotive and semi-conductor industry were found and 144 of them, which were situated inside the administration boundary of Łódź in the year 1939 were inventoried and described precisely. The result of survey indicated indisputably dependence between spatial development of Łódź and number, localization of industrial areas related to machine, automotive and semi-conductor industry. Standard Deviation Ellipse analysis pointed out they were located almost proportionally both sides of the Piotrkowska Street. Though there were a little bit more research areas in West side of the Piotrkowska Street and they were less dispersed than those from its East side. Buffer map showed, that they were of very good or good communication accessibility. It was notably essential from the cultural heritage point of view, to find cadastral districts with the high percentage of machine, automotive and semi-conductor industry areas. That type of development was clearly seen in cadastral districts: W-27 and S-8. The former was situated in the Widzew District where Widzewska Fabryka Maszyn (Wifama) and Zakłady Hydrauliki Siłowej were located. The latter was concentrated in the downtown and that one, according to the author, deserved the special attention to. It was because the industrial buildings were very congested there, well conserved, dated between the end of nineteenth and the beginning of twentieth century with great history memories (e.g. Zakłady Mechaniczne J. John was one of ten the largest metal industry factories in Polish Kingdom in ninetennth century). The vicinity of many other significant areas of machine, automotive and semi-conductor industry (e.g. Fabryka Berschingera, Fonica, Zakłady Braci Eckstein) was also very important for that author’s statement. The areas surveyed usually were not large. Circa 76% of them were less then 0,5 hectare. In most of cases they were concentrated south of the Mickiewicza Street and Piłsudskiego Street. Relationship between their area and distance to the geometrical center of Łódź was positive but very weak. In the year 2009 17% of their parcels belonged to the State Treasury, 38% of them were of private property. Those 17% stated 64% of all areas related to machine, automotive and semi-conductor industry in the past in Łódź. Use of GIS tools accessible in ArcGIS 9.3, let the author make spatial analysis much faster and more precise. Thanks to them creating thematic maps like cartograms and cartodiagrams were much simpler. They also automated process of making buffer maps or applying centrographic measures. The digital data, thematic layers with attribute data and with correct coordinate system, which were gathered for this article use, may be easily applied in future surveys on cultural heritage of Łódź industry

Wpływ wyboru metody agregacji danych do punktu na wyniki dostępności pieszej uzyskane przy wykorzystaniu metody G2SFCA

In spatial accessibility studies based on market areas, such as floating catchment area (FCA) family methods, it is crucial to identify the point to which weights are assigned, both on the demand and supply side. Bearing in mind that it is not always possible to work on disaggregated data, the aim of this paper was to investigate which method of determining a point, minimises bias in the estimation of walking accessibility. The research used the G2SFCA method, introduced by Dai, which has been employed several times to model walking accessibility. Results clearly show that point location methods for area units, based on disaggregating data to buildings, perform better at the scale of statistical districts or cadastral precincts, compared to those based on the centrally weighted mean. They also show that positional measures such as the Euclidean centrally weighted median can improve the results of analyses in units that are heterogeneous in terms of settlement network pattern

Przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne terenów położonych wzdłuż autostrad A1 i A2 w gminach powiatu zgierskiego

Książka jest podsumowaniem szerszych badań Autora prowadzonych w ramach rozprawy doktorskiej oraz grantu NCN pt. Przekształcenia przestrzenno-funkcjonalne terenów położonych wzdłuż autostrady A2 w wybranych gminach powiatu zgierskiego w województwie łódzkim. W prezentowanej publikacji Autor odpowiada na pytanie, czy budowa autostrad może wpływać na przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne otaczających ją gmin oraz jaki jest charakter tego wpływu. Analizie poddano przede wszystkim dwa elementy struktury funkcjonalno-przestrzennej: użytkowanie ziemi i strukturę działek. Badania zostały przeprowadzone w siedmiu gminach powiatu zgierskiego. Zakres merytoryczny książki mieści się w zakresie nauk społecznych, w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Monografia stanowi uzupełnienie dotychczas prowadzonych badań nad oddziaływaniem autostrad na zagospodarowanie przestrzenne o skalę lokalną. Wiedza ta może być kluczowa dla lepszej organizacji przestrzeni gmin sąsiadujących z autostradą, ograniczenia kongestii oraz zachowania ładu przestrzennego i zasady zrównoważonego rozwoju

Spatial Accessibility of Primary Health Care in Rural Areas in Poland

The aim of the study was to assess the spatial accessibility of basic and universal healthcare (understood as primary healthcare (PHC) facilities) in rural statistical localities in Poland. Data from the National Health Fund, Central Statistical Office, National Register of Geographic Names and OpenStreetMap were used in the research. The research was carried out on the basis of modelled distance from the rural statistical localities to the nearest PHC facility. The methods used included network analysis, characteristics of normal point distribution, Theil index, and spatial autocorrelation. Areas where the greatest shortages of access to PHC facilities occurred were indicated on the basis of the analysis of their clustering density. The average distance from rural statistical localities in Poland to PHC facilities is about 5 km. Slightly more than 70% of the distance values are within one standard deviation of the mean. Better access to the examined healthcare facilities is available in the southern and central parts of Poland, while northern and eastern Poland, as well as the border areas, suffer from lower accessibility. Poor access to PHC occurs first of all at the border of Greater Poland Voivodeship with the Kuyavian–Pomeranian Voivodeship, on the border of the Lodz Voivodeship, in Masovian and Swietokrzyskie Voivodeship, and in the ring surrounding Warsaw, as well as in the Pomeranian Voivodeship. The research findings can be used to develop strategies to improve the accessibility of primary care facilities in rural areas