Assessment of touristical-recreation potential of Georgia on background regional climate change

The determination of the climatic potential of tourism to Tbilisi (the capital of Georgia) into the correspondence with that frequently utilized in other countries of the “tourism climate index” is carried out

Comparison of the Mean Max Annual, Seasonal and Monthly Air Temperature Variability in Tbilisi and Shovi in 1956-2022

Some results of comparative analysis of the average maximum annual, seasonal and monthly air temperature variability in Tbilisi and Shovi during 1956-2022 against the background of global warming are presented.. The statistical characteristics of the mean max annual, seasonal and monthly air temperature in the period 1956-2022 (T), 1956-1985 (T₁) and 1993-2022 (T₂) for each point were studied. It is shown that compared to Tbilisi, climate warming in Shovi is much more significant. For example, the increase in the mean annual max air temperature in Tbilisi in 1993-2022 compared to 1956-1885 was 0.8 ˚C, while in Shovi it was 1.9 ˚C. The situation is similar for the warm and cold half of the year. The maximum increase in the mean max monthly air temperature at both points was observed in August. At the same time, in Tbilisi - 1.9 ˚C, and in Shovi - 3.7 ˚C. It is shown that the trend of the mean max annual and seasonal air temperature in 1956-2022 in Tbilisi is described by the second power polynomial, and in Shovi - by the third power polynomial. Using these equations, the average annual rate of increase in air temperature at both points was calculated. In particular, it was found that in 2011-2020 this speed in Shovi is three times higher than in Tbilisi

Variability of the Mean Max Annual Air Temperature in 39 Locations of Georgia in 1956-2015

The research results of the variability of the mean max annual air temperature at 39 locations in Georgia against the background of global climate change in 1956-2015 are presented. The statistical characteristics of the mean max annual air temperature in the period 1956-2015 (T), 1956-1985 (T₁) and 1986-2015 (T₂) for each point were studied. It has been established that in the second period compared to the first, there is a significant increase in the average max air temperature at the 29 stations from 0.3˚С (Stepantsminda) to 1.2˚С (Bakuriani); for Shovi this difference is 1.1˚С. It is shown that between the T₁, T₂ values and the terrain height there has been observed the high inverse linear correlation and regression relationship there. At the same time, the lines of the regression equations are parallel with the increasing in the second period compared to the first by 0.6 ˚С. It is shown, that a significant value of (T₂- T₁)/T changes from 2.0 % (Chokhatauri) to 11.0% (Bakuriani); for Shovi this indicator is 8.4 %. The significant value (T₂- T₁)/T increases with terrain height in accordance with a second power polynomial

Результаты Вычисления Климатических Экстремумов Для Горных Районов Грузии

საქარათველოს მეტოროლოგიური ქსელის 21 სადგურის მონაცემებზე დაყრდნობით გაანგარიშებული იქნა ექსტრემალური კლიმატური ინდექსები, გამოვლინდა მათი მრავალწლიური ტრენდები და დადგინდა მათი საიმედოობა. რის საფუძველზეც შეფასდა კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული რისკები, გამოვლინდა ყველაზე მაღალი რისკის რაიონები.Climatic Extremes Based on Georgian meteorological network’s 21 station data were calculated, multiannual trends of their dynamics were reveled and their statistical stability were established. Rely on these results climatic risks were assessed. Mostly vulnerable areas were determined.Климатические экстремальные индексы, основанные на данных 21станции метеорологической сети Грузии были вычислены. Многолетные линейные тренды были построены, статистическая стабильность этих трендов были установлены. На основе этих результатов, климатические риски были оценены. Самые опасные зоны на территории Грузии были выявлены

Распределение повторяемости экстремальных температур в Грузии

ნაშრომში შესწავლილია ათწლეულებში (მცოცავი ათწლეულებით) ტემპერატურების ექსტრემალური მნიშვნელობების სიხშირეთა და ინტენსიურობის ცვლილება აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოში კლიმატის თანამედროვე ცვლილების ფონზე. დადგენილია, რომ აღმოსავლეთ საქართველოში ტემპერატურების ექსტრემალურად დაბალი მნიშვნელობების სიხშირე და ინტენსიურობაც შემცირებულია, ხოლო მაქსიმუმებთან მიმართებაში – იზრდება ან ინტენსიურობა ან სიხშირე. დასავლეთ საქართველოში ტემპერატურების ექსტრემალურად დაბალი მნიშვნელობების სიხშირე და ინტენსიურობაც მცირდება, მაგრამ მაქსიმუმების ზრდა არ დაიკვირვება. ილ.2, ლიტ. დას. 5.In the study changes of the intensity and frequency of extreme temperatures in the decades (sliding decades) in East and West Georgia are investigated. It is established that in East Georgia the intensity and frequency of extremely low temperatures are decreased, conserning the maximum values – the intensity or frequency is increased. In West Georgia the intensity and frequency of extremely low temperatures are decreased, but increasing of the maximum values are not determined. Fig.2. Ref. 5.В работе исследованы изменения интенсивности и частоты экстремальных значений температур в десятилетиях (скользящими десятилетиями) в Восточной и Западной Грузии на фоне современного изменения климата. Установлено, что в восточной Грузии интенсивность и частота экстремально низких значений температур уменьшено, а в отношении максимумов – увеличивается или интенсивность, или частота. В Западной Грузии интенсивность и частота экстремально низких значений температур уменьшено, но увеличение максимумов не установлено. Рис.2, лит. 5

Будущие сценарии изменения климатических экстремумов в условиях Грузии

ნაშრომის მიზანია ექსტრემალურ მოვლენებთან დაკავშირებული ტემპერატურისა და ნალექების გრძელვადიანი პროგნოზირება საქართველოს ტერიტორიისათვის რეგიონული კლიმატური მოდელის სიმულაციების საფუძველზე ექსტრემალურ მოვლენათა განმეორებადობის მომავალი პოტენციური ცვლილების შეფასებებზე დაყრდნობით. მიზნის მისაღწევად ჩატარებული იქნა გლობალური კლიმატური მოდელები/რეგიონული კლიმატური მოდეებიის შედეგების დეტალური და სისტემატური ურთიერთშედარება და ვარგისიანობის შემოწმება, დაკვირვებებთან შედარებით, განსაკუთრებული ხაზგასმით ექსტრემალურ მოვლენებზე, და მასშტაბების მეთოდების (სტატისტიკური, დინამიკური) საფუძველზე, რომლებიც გამოიყენება ექსტრემალური მოვლენების სცენარების ასაგებად იმ დროითი და სივრცული მასშტაბებით, რომლებიც ყველაზე საჭიროა 2021-2050 წ.წ. პერიოდისათვის. ტემპერატურისა და ნალექების დღეღამურ დროით რიგებში განისაზღვრა ექსტრემალური მნიშვნელობები ფიქსირებულ ზღურბლთან მიმართებაში; (როგორიცაა ნალექების რაოდენობა >25, 50, 90 მმ-ზე, SU25, TR20, FD0, ID0);Goal of this research is: Long term prediction of temperature and precipitation related extremes for Georgia’s territory by the evaluation of climate model performance and an assessment of the potential future changes in the occurrence of extremes. The aim was achieved by a rigorous and systematic inter-comparison and cross validation GSM/RSM outputs, with the par-ticular emphasis on extremes against reanalyzes data and observations using downscaling methods (statistical, dynamical) that are used to construct scenarios of extremes at the time and space scales where they are most needed for the 2021-2050 timeframe. Future changes in climate extremes have been estimated using a range of statistical techniques including Extreme Value Theory. Extremes in temperature and rainfall daily time series in terms of fixed thresholds have been defined quantitatively.(Such as daily amount of precipitation > 25, 50,90 mm , SU25, TR20, FD0, ID0);Цель этого исследования долгосрочное предсказание климатических экстремумов температуры и осадков для территории Грузии с помощью глобальных климатических моделей для оценки потенциальных будущих изменений экстремальных явлении. Цель была достигнута на основе строгого и систематического сравнения и оценкой GSM/RSM, с наблюдениями (с особым акцентом на экстремальные явления) используя методы регионализации (статистический, динамический), чтобы построить экстремальные сценарии в нужном пространственно-временном масштабе для 2021-2050 периода. Будущие изменения в климатических экстремумах были оценены, используя статистические методы, включая Теорию Экстремумальных Величин. Экстремумы во временных рядах температуры и осадков с точки зрения фиксированных порогов были определены ко-личественно. (Такие как ежедневное количество осаждения> 25, 50,90 мм, SU25, TR20, FD0, ID0

Weather, Climate and Their Change Regularities for the Conditions of Georgia

მონოგრაფიაში „ამინდი, კლიმატი და მათი ცვლილების კანონზომიერებანი საქართველოს პირობებში” კომპლექსურადაა შესწავლილი ამინდის წარმოქმნისა და ცვალებადობის გამომწვევი ბუნებრივი ფაქტორები, ასევე თანამედროვეობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემა – კლიმატის ცვლილება დარმისი გამომწვევი მიზეზები თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით. გამოყენებულია მიწისპირა ჰიდრომეტეოროლოგიური ქსელისა და დედამიწის სადამკვირვებლო მისიის თანამგზავრული დაკვირვების მონაცემები. შეფასებულია კლიმატის ცვლილების ზემოქმედება ქვეყნის მეურნეობის მთელი რიგრდარგებზე (სამშენებლო ინდუსტრია, ტურიზმი, ჯანდაცვა, განათლება და სხვა). მონოგრაფიას აქვს როგორც სამეცნიერო, ისე პრაქტიკული ღირებულება. მონოგრაფია განკუთვნილია ამ დარგში მომუშავე სპეციალისტებისა და ფართო საზოგადოებისათვის. იგი შესაძლებელია გამოყენებულ იქნეს როგორცრდამხმარესახელმძღვანელო უმაღლესი სასწავლებლების საბუნებისმეტყველოურმეცნიერებათა ფაკულტეტის სტუდენტებისათვის. მონოგრაფია გამოიცა შოთა რუსთაველის სამეცნიერო ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით გრანტი № SP-22-1253In the monograph "Weather, climate and their change regularities for the conditions of Georgia" the natural factors causing the formation and variability of weather, as well as one of the important problems of modernity, climate change and causing reasons are studied in the complex manner using modern technologies. The data of the ground based hydrometeorological network and satellite observations of the Earth Observation Mission are used. The impact of climate change on the number of sectors of the country's economy (construction industry, tourism, healthcare, education and others) has been evaluated. The monograph has both scientific and practical value. The monograph is intended for specialists working in this field and the wide society. It can be used as the supplementary handbook for students of the Faculty of Natural Sciences of higher education institutions. The monograph was published with the financial support of Shota Rustaveli Science Foundation Grant №SP-22-125

Трудности численных моделей погоды на ограничённой территории при моделиро-вании восточных вторжений холодных воздушных масс в грузию

ნაშრომის მიზანია საქართველოს ტერიტორიაზე ჰაერის ცივი მასების შემოჭრებისას შემოსაზღვრული არის მქონე ამინდის რიცხვითი მოდელების მიერ ამინდის ზუსტი მოკლევადიანი პროგნოზირების შესაძებლობების შეფასება, რაც ჩვენს შემთხვევაში განხორციელდა მეზომასშტაბური რიცხვითი მოდელის WRF ARW საშუალებით 2009 წლის 5 ნოემბერს საქართველოში განვითარებული სინოპტიკური სიტუაციის მაგალითზე. მოდელის მიერ მოვლენის სიმულირებისას გამოვლენილი იქნა რიგი სირთულეებისა. ზოგადად პროცესი აღმოჩნდა რეალურთან მიახლოებული, თუმცა ასეთი მოვლენების რაოდენობრივი მახასითებლები (ნალექების რაოდენობა, ჰაერის ტემპერატურა და სხვ.) საჭიროებს დამატებით მოდელის რეგულირებას და სტატისტიკურ დაკალიბრებას.The present paper presents an assessment of the capacity of weather numerical meso-scale models in explicit short-range forecast-ing during invasions of cold air masses in the territory of Georgia that was demonstrated using local area model WRF ARW with respect to the synoptic situation case developed in Georgia on 5th November 2009. Model simulation revealed some difficulties; in general, the process was is in good agreement with reality, however, as for quanti-tative prediction of such variables as atmospheric precipitation amount, air temperature etc. model tuning and statistical calibra-tion should be done additionally.Цель настоящего труда состоит в оценке возможностей мезо-масштабных моделей погоды для точного краткосрочного прогнозирования процессов, связанных с вторжениями холодных воздушных масс на территорию Грузии, что было осу-ществлено с использованием модели локальной территории WRF ARW на примере синоптической ситуации, развив-шейся в Грузии 5 ноября 2009 года. Симулирование моделью восточного процесса выявило ряд трудностей; в общем, процесс был близким к реальности, хотя, что касается количественных характеристик таких переменных, как количество осадков, температура воздуха и т.д. дополнительно следует провести тюнинг модели и статистическое калибрование

Некоторых Инвариантах Прогностических Схем с Учётом Орографий

მეტეოროლოგიური ელემენტების რიცხვითი პროგნოზირებისას ჰიდროთერმოდინამიკის განტოლებების გამოყენების საფუძველზე შემოთავაზებულია რამოდენიმე ინვარიანტული სიდიდე დედამიწის რელიეფის გავლენის გათვალისწინებით. ეს სიდიდეები იძლევიან საშუალებას არამარტო დაზუსტდეს პროგნოზის ხარისხი, არამედ გამოყენებულ იქნას ,როგორც რიცხვითი სქემების მდგრადობის კრიტერიუმები. დამტკიცებულია ე.წ. ,,ნელა ცვლადი” ატმოსფერული პროცესებისათვის მოყვანილი ინვარიანტების მუდმივობა დასაშვები სიზუსტით. ეს მექანიზმი საშუალებას მოგვცემს რეგიონალური პროცესებისათვის მოვახდინოთ სხვადასხვა ფაქტორების გავლენის პარამეტრიზაცია და კლიმატის წრიული მერყეობის ანალიზი თანამედროვე გლობალური დათბობის ფონზეWhile numerical prediction of meteorological fields with account of orography, on bases of full system of hy-drothermodynamic equations some invariants of numerical scheme are proposed. These invariants give us possibility to precise quali-ty of numerical scheme and as well to use the invariants as criteria of numerical schemes stability. For the “Slow Modified” atmos-pheric processes regularity (constancy) of these invariants in the permissible precision is proved. Such kind mechanism gives us pos-sibility to make parameterization of different influence factors for regional processes and to analyze climate circular changeability on the background of modern climate warming process.В настоящей работе предложенно несколько инвариантов численных схем прогноза метеорологических элемеитов с учётом орографий на основе полных уравнений гидротермодинамики. Эти инварианты дают возможность не только уточ-нить качество прогноза, но также использовать как критерий устоичивость численных прогностических схем. Также пока-занно постоянетво приведенных инварянтов с допустимой точностью, для так называемых «Медленно меняющихся» атмо-сферных процессов. Этот механизм позволяет параметризировать влияние различных факторов для региональных процес-сов и проводить анализ годового изменения кпимата на фона глобального климатическово потепления